X Ka 157/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w P. wyrokiem z dnia 15.10.2012 r. uznał oskarżoną E. Z. za winną tego , że - w okresie od dnia 1 stycznia 2002 roku do dnia 18 grudnia 2007 roku w P., będąc obowiązaną do zarządzania nieruchomością wspólną Wspólnoty Mieszkaniowej „ Ż. „ na podstawie umowy z dnia 28 grudnia 1999 roku „ o sprawowanie zarządzania nieruchomością wspólną,,, a więc będąc obowiązaną do kierowania sprawami Wspólnoty i reprezentowania jej interesów na zewnątrz, w .szczególności do dysponowania środkami na rachunku bankowym, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nadużyła udzielonych jej uprawnień w ten sposób , że pobierała z rachunku bankowego Wspólnoty gotówkę w ilościach i częstotliwości nie znajdujących racjonalnego uzasadnienia, a następnie nie rozliczała się z części tak pobranej gotówki, a odnośnie faktur za energię elektryczną rozliczała się nieprawidłowo , rozliczając zaliczki gotówkowe, pomimo , że faktury te były jednocześnie opłacane przelewem , nadto wykorzystując pełnioną funkcję rozliczała z pobranej z rachunku bankowego Wspólnoty gotówki faktury za świadczenie usług telekomunikacyjnych wystawione na nią jako osobę fizyczną, dodatkowo opłacając wskazane faktury przelewem, czym wyrządziła Wspólnocie Mieszkaniowej „ Ż.,, znaczną szkodę majątkową w wysokości 235147, 11 zł, tj. czynu z art.296 & 1 kk w zw. z art.296 & 2 kk i za to na mocy art.296 & 2 kk wymierzył jej karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3 , na podstawie art.50 kk orzekł środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości, na podstawie art.415 & 1 kpk zasądził od oskarżonej na rzecz pokrzywdzonej Wspólnoty tytułem odszkodowania kwotę 184430 ,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28.10.2011 r. do dnia zapłaty, zasądził od oskarżonej na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej „ Ż. „ koszty zastępstwa procesowego / 840 zł /, zwolnił oskarżoną od kosztów sądowych.

Apelacje od powyższego wyroku złożyli oskarżona i pełnomocnik Wspólnoty Mieszkaniowej „ Ż.

Z apelacji oskarżonej wynika, iż zaskarża ona wyrok w całości.

Zdaniem oskarżonej zebrany w sprawie materiał dowodowy i jego ocena nie pozwalają na uznanie jej winy w odniesieniu do przypisanego czynu .

Zdaniem oskarżonej w sprawie naruszono jej prawo do obrony , w szczególności poprzez pozbawienie jej prawa do korzystania z pomocy obrońcy. Niewątpliwie intencją skarżącej jest jej uniewinnienie.

Jeśli chodzi zaś o apelację pełnomocnika pokrzywdzonej Wspólnoty to kwestionuje ona orzeczenie Sądu Rejonowego co do rozstrzygnięcia w zakresie powództwa adhezyjnego / zdaniem skarżącego Sąd I instancji powinien zasądzić odsetki także od daty 19.12.2007 r. do dnia 25.10.2011 r. / i związanej z tym orzeczeniem rozstrzygnięciem co do kosztów zastępstwa / skarżący powołuje tu rozporządzenie MS dotyczące opłat za czynności radcy prawnego z dnia 28.10.2002 r. / .

Apelacja ta wnosi o zmianę wyroku poprzez zasądzenie od oskarżonej dalszej kwoty 89678,59 zł, nadto tytułem zastępstwa procesowego także kwoty 6360 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje .

Obie apelacje są oczywiście bezzasadne .

Niewątpliwie dalej idącą apelacją jest apelacja osobista oskarżonej, która-jak to podniesiono - kwestionuje winę , sprawstwo . Rozważania więc należy zacząć od odniesienia się do tejże apelacji.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu apelacji oskarżonej, jakoby rzekomo w przedmiotowym postępowaniu karnym pozbawiona została prawa do korzystania z obrońcy . Zarzut ten jest bowiem na tyle istotny , iż w przypadku jego podzielenia skutkowałoby to przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania. W ocenie Sądu Okręgowego powyższy zarzut jest zupełnie bezpodstawny . W sprawie nie zachodzi przypadek obrony obligatoryjnej . Oskarżona była wprawdzie badana przez biegłych lekarzy psychiatrów / k-515 i n. /. Jednakże z opinii sądowo-psychiatrycznej wynika jednoznacznie , iż oskarżona nie jest osobą chorą psychicznie , ani upośledzoną umysłową. Co więcej, z opinii tej jasno wynika, iż poczytalność oskarżonej tak w odniesieniu do czynu będącego przedmiotem postępowania, jak i co do tego postępowania nie budzi wątpliwości. Decyzja więc podjęta w trybie art.79 & 4 kpk w przedmiocie cofnięcia oskarżonej obrońcy / k-534o / jest w pełni prawidłowa.

W sprawie brak jest także podstaw do wyznaczenia oskarżonej tzw. obrońcy „ ubogiego „ / art.78 & 1 kpk / . Warunkiem formalnym ew. wyznaczenia obrońcy w takim trybie jest bowiem złożenie przez uprawnionego stosownego wniosku. Ponadto warunkiem materialnym wyznaczenia obrońcy w trybie art.78 & 1 kpk jest wykazanie w sposób należyty , iż uprawniony nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny . Ciężar dowodu w tym zakresie obciąża uprawnionego . Oskarżona nie wykazała należycie , aby zachodziły przesłanki z art.78 & 1 kpk. Co więcej z akt sprawy / k-478 / wynika, iż oskarżona posiada dobry zawód i nie ma / oczywiście poza kwestią roszczeń wynikających z popełnionego występku / zobowiązań . Okoliczność , iż Sąd Rejonowy zwolnił oskarżoną od kosztów sądowych / art.624 & 1 kpk / nie zmienia powyższych konstatacji. Pamiętać bowiem należy , iż Sąd I instancji zasądził od oskarżonej odszkodowanie pieniężne, nadto koszty procesu na rzecz pokrzywdzonej Wspólnoty . Uwzględniając więc wysokość tych należności i możliwości płatnicze oskarżonej racjonalne jest zwolnienie jej od kosztów sądowych / także , na tej samej podstawie prawnej, za II instancję /. Nie oznacza to zaś automatycznie, aby oskarżona rzekomo nie mogła pokryć stosunkowo niedużych kosztów związanych z ustanowieniem sobie obrońcy z wyboru / tym bardziej, iż & 3 u.2 rozporządzenia MS z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu - Dz. U. nr. 163 poz.1348 ze zm. przewiduje możliwość ustalenia przez adwokata stawki opłaty niższej niż stawka minimalna, a nawet zrezygnowania z opłaty w całości /.

Przechodząc zaś do dalszych zarzutów apelacji osobistej oskarżonej, należy podkreślić , iż stanowią one w istocie jedynie nieuprawnioną polemikę z ustaleniami zaskarżonego wyroku i ocenami Sądu Rejonowego.

W tym miejscu należy wskazać , iż sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom i ocenom sądu meriti własnych ustaleń i ocen skarżącego to stanowczo za mało , aby podważyć prawidłowość zaskarżonego wyroku / por. np. komentarze do kodeksu postępowania karnego - Tomasz Grzegorczyk str.933 Warszawa 2008 , Stanisław Zabłocki str.120 tom III Warszawa 2004 i wskazane tam orzecznictwo i piśmiennictwo /. Sąd Rejonowy przeprowadził w sprawie wszechstronne i wyczerpujące postępowanie dowodowe . W przedmiotowym postępowaniu karnym zgromadzono więc wszelkie niezbędne dokumenty , dowody osobowe, wreszcie powołano biegłego z zakresu księgowości.

Ponadto , Sąd Rejonowy poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne / art.2 & 2 kpk / , w oparciu o swobodną ocenę całokształtu dowodów - z uwzględnieniem zasad logicznego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego / art. 7 kpk /, dochodząc do w pełni uprawnionych wniosków co do sprawstwa, zawinienia oskarżonej w odniesieniu do przypisanego jej czynu.

Z równą starannością- w znaczeniu art.7 kpk - Sąd Rejonowy odniósł się tak do dowodów obciążających / np. z zeznań świadka W. W. /, jak i odciążających / np. z zeznań świadka B. K. /. Sąd I instancji odniósł się do wszelkich istotnych dowodów, okoliczności sprawy, oceniając je przy tym w ich całokształcie, z uwzględnieniem także pozostałych dyrektyw wynikających z art.7 kpk.

W konsekwencji ustalenia i oceny Sądu Rejonowego - jako pozostające pod ochroną ustawy - należy podzielić . Dotyczy to także strony prawnej zaskarżonego wyroku , Skarżąca w istocie - poza nieuprawnioną polemiką - nie przedstawia żadnych argumentów takiej natury , które mogłyby podważyć prawidłowe ustalenia i oceny Sądu Rejonowego . Potwierdzeniem prawidłowości zaskarżonego wyroku jest także jego cześć motywacyjna, która spełnia wszelkie wymogi wynikające z art.424 kpk.

Za w pełni prawidłowe uznać należy w szczególności stanowisko Sądu Rejonowego, iż swobodna ocena całokształtu dowodów z dokumentu, osobowych, opinii biegłego prowadzi nieodparcie do wniosku o sprawstwie, winie oskarżonej w odniesieniu do przypisanego jej czynu . Pośrednim poparciem tej tezy jest okoliczność wystawienia dokumentu, znajdującego się na k-87 akt sprawy . Jest bowiem oczywiste , iż zobowiązanie się do naprawienia szkody / chociażby częściowo / nie może stanowić w żadnym razie argumentu na korzyść oskarżonej. Bezpośrednim zaś dowodem sprawstwa, winy oskarżonej jest powołana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokumentacja, dowody osobowe, wreszcie - co ma szczególne znaczenie z uwagi na przedmiot postępowania karnego - opinia biegłego z zakresu księgowości. Ekspert (...) Towarzystwa (...) wydał zaś opinię, której nie sposób jest podważyć. Oczywiście okoliczność, iż opinia ta jest na niekorzyść oskarżonej / stanowiła ona zasadniczy zręb materiału, na podstawie którego Sąd Rejonowy poczynił ustalenia w przedmiocie sprawstwa oskarżonej / nie może sama w sobie stanowić argumentu mogącego ją podważyć . Takich argumentów nie zawiera w istocie apelacja oskarżonej , podstaw do kwestionowania przedmiotowej opinii nie dostarcza też niezbędna kontrola odwoławcza z urzędu . Opinia biegłego spełnia wszelkie kryteria wynikające z art.200 kpk . W szczególności biegły na k-208 i n. zobrazował kwestię nierozliczonych zaliczek, na k- 212 i n. zaś rachunków za usługi telekomunikacyjne oraz za energię elektryczną. Sprawozdanie swoje biegły podsumował na k-220 i n. 244 i n.. Spostrzeżenia swoje biegły zawarł również w załącznikach na k-250 i n. Swobodna analiza powyższego dowodu w żadnym razie nie wskazuje na jego niejasność, czy niepełność / przesłanki negatywne z art.201 kpk nie występują /.

Brak jest przy tym podstaw, aby podzielić zarzut apelacji, jakoby rzekomo Sąd Rejonowy nie dysponował dokumentacją pozwalającą na wydanie wyroku . Należy w tym miejscu zwrócić uwagę , iż ze stosownego pisma Biura R. / k-706 / wynika, iż na potrzeby przedmiotowego postępowania dostarczono wszelką, niezbędną dokumentację . Do kwestii kompletności dokumentacji dotyczącej działalności oskarżonej i jej znaczenia dla postępowania karnego zresztą swobodnie odniósł się Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku.

Na marginesie odnieść się należy także do pozostałych kwestii podniesionych przez oskarżoną.

Twierdzenia oskarżonej co do niewpisania w wyroku wszystkich protokolantów, prokuratorów są ogólnikowe, nie poparte żadnym konkretnym przykładem . Kwestia zresztą wpisania w wyroku wszystkich protokolantów, prokuratorów jest kwestią jedynie formalną, nie mogącą mieć wpływu na treść wyroku . Ustawa procesowa w art. 105 kpk przewiduje

możliwość prostowania oczywistych omyłek rachunkowych i pisarskich w orzeczeniu , lub jego uzasadnieniu w każdym czasie .

Nie zasługują też na poparcie - również jedynie ogólnikowe - twierdzenia oskarżonej co do rzekomej nieprawidłowej reprezentacji pokrzywdzonego w procesie . W szczególności pozew adhezyjny / k-471 / poprzedzony jest właściwym - w rozumieniu ustawy z dnia 24.06.1994 r. o własności lokali / Dz. U. nr.80 poz.903 z 2000 r. ze zm. / - pełnomocnictwem / k-457 /.

Jest przy tym oczywiste, iż kwestia dochodzenia roszczeń wynikających m.in. z zachowań przypisanych oskarżonej nie wykracza poza czynności zwykłego zarządu. Reprezentacja więc interesów pokrzywdzonej Wspólnoty w tym procesie nie wymaga uchwały właścicieli.

Brak jest również podstaw, aby kwestionować orzeczenie Sądu Rejonowego w zakresie wymiaru kary - i co należy podkreślić już w tym miejscu także w zakresie pozostałych rozstrzygnięć zwartych w wyroku . Kara została orzeczona wobec oskarżonej raczej w dolnych granicach ustawowego zagrożenia, w dodatku z zastosowaniem instytucji warunkowego zwieszenia wykonania kary . Uwzględniając okoliczności czynu oskarżonej nie budzi też zastrzeżeń orzeczenie w przedmiocie środka karnego .

Zasądzenie odszkodowania pieniężnego , związanych z tym kosztów procesu jest naturalną konsekwencją czynu oskarżonej.

Jeśli chodzi natomiast o apelację pełnomocnika pokrzywdzonej Wspólnoty, to jest ona również w stopniu oczywistym bezzasadna. Stanowi ona w istocie jedynie nieuprawnioną polemikę z ustaleniami i swobodną argumentacją Sądu Rejonowego w omawianym w tym miejscu zakresie .

Apelacja pełnomocnika Wspólnoty Mieszkaniowej „ Ż. „ w istocie nie zawiera żadnych argumentów takiego rodzaju, które mogłyby podważyć swobodne rozumowanie Sądu Rejonowego.

Sąd Rejonowy w kwestii daty, od której ustalił obowiązek oskarżonej zapłaty ustawowych odsetek / tj. od daty następującej po dacie doręczenia oskarżonej pozwu / zawarł swobodną argumentację . dodatkowo powołując przy tym odpowiednie orzecznictwo . Sąd I instancji nadto - co należy podkreślić - swobodnie ustosunkował się także , uznając je za nieadekwatne do okoliczności niniejszej sprawy, do orzecznictwa przedstawionego przez powoda adhezyjnego.

Apelacja pełnomocnika pokrzywdzonej Wspólnoty w istocie nie przedstawia żadnych argumentów, orzeczeń adekwatnych do okoliczności niniejszej sprawy, które mogłyby podważyć ustalenia i argumentację Sądu Rejonowego w powołanej kwestii. Analogicznie odnieść się należy do kwestii związanej z kosztami zastępstwa procesowego . Wystarczy w tym miejscu wskazać , iż w & 14 u. 1 rozporządzenia MS z 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu / Dz. U. nr. 163 poz.1349 ze zm. / zapisano , iż stawki minimalne za czynności pełnomocnika powoda cywilnego i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w postępowaniu karnym oraz obrońcy w innych sprawach określają przepisy o opłatach za czynności adwokackie oraz ponoszeniu przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Rozwiązanie powyższe jest konsekwencją adhezyjności powództwa cywilnego, zgłoszonego w postępowaniu karnym.

Od kosztów Wspólnotę Mieszkaniową zwolniono ze względów słuszności / art.624 & 1 kpk / .Biorąc bowiem pod uwagę zakres , przedmiot zaskarżenia , przy niewątpliwym popełnieniu przez oskarżoną przestępstwa niegospodarności, nie jest konieczne i celowe obciążanie Wspólnoty dodatkowo kosztami.