UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. decyzją z 28 maja 2013 roku, znak (...), na podstawie ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów
z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, odmówił K. F. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

K. F. złożył odwołanie od decyzji, podnosząc iż wskutek niesłusznej odmowy zaliczenia mu przez organ rentowy, do okresu pracy w szczególnych warunkach, okresu pracy od 11 września 1978 roku do 30 listopada 1994 roku, naruszony został art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Odwołujący wniósł o zmianę decyzji i przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury, ewentualnie o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez ZUS oraz o zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem
z 18 grudnia 2013 roku, w sprawie VIII U. 2536/13 oddalił odwołanie.

Sąd I instancji ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący K. F. (ur. (...) nie należy do otwartego funduszu emerytalnego. Posiada łączny okres ubezpieczenia 26 lat, 10 miesięcy i 27 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

29 kwietnia 2013 roku odwołujący złożył wniosek o przyznanie emerytury i to z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnych.

Składając wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy 23 czerwca 1999 roku K. F. załączył dokumenty wystawione m.in. przez Zakłady (...) w G.,
w tym:

- świadectwo pracy z 5 lutego 1992 roku wystawione przez Zakłady (...) w G.
w likwidacji, w którym wskazano, iż w czasie od 11 września 1978 roku do 13 marca 1992 roku był zatrudniony jako klasyfikator żywca,

- świadectwo pracy z 28 listopada 1994 roku wystawione przez Syndyka Masy Upadłości Zakładów (...) S. A. w G., w którym wskazano, że pracował w okresie
od 14 marca 1992 roku do 30 listopada 1994 roku na stanowisku klasyfikatora żywca.
W okresie od 11 września 1978 roku do 30 listopada 1994 roku K. F. był zatrudniony w Zakładach (...) w G. w pełnym wymiarze godzin na stanowisku klasyfikatora żywca w dziale skupu.

Zawarty w aktach osobowych odwołującego zakres czynności z klasyfikatora żywca
z 10 maja 1979 roku nakładał na odwołującego następujące zadania:

- klasyfikowania zwierząt zgodnie z obowiązującą nomenklaturą przepisami,

- dopilnowywania prawidłowego znakowania skupionych zwierząt,

- sporządzenia w sposób prawidłowy obowiązującej dokumentacji skupu i obrotu (kwitów klasyfikacyjnych, protokołów odbioru, zleceń na przetrzymanie, protokołów wtórnej klasyfikacji),

- przygotowania żywca do transportu i wystawiania niezbędnej dokumentacji (specyfikacje wysłanego żywca, kwity przesyłowe),

- prowadzenia selekcji żywca pod kątem potrzeb odbiorów (zaopatrzenie, eksport, maciory) oraz wytrzymałości na transport, kierowania kupowanych partii zgodnie z otrzymanymi dyspozycjami,

- sprawdzania i dopilnowywania ważenia zwierząt przez wagowych, znakowania zwierząt,

- uzgadniania po zakończonym spędzie ilości zakupionego żywca z dokumentacją sporządzoną przez US,

- wykonywania innych prac zleconych przez przełożonych.

Zgodnie z zakresami czynności klasyfikatora żywca wydanymi 27 października 1992 roku i 1 lipca 1993 roku K. F. miał za zadanie:

- regularnie docierać do poszczególnych wsi swojego regionu działania wg planu pracy,

- uzgadniać z producentami terminowość dostaw zwierząt i sporządzać harmonogramy odbioru żywca,

- prowadzić dzienniczek czynności z potwierdzeniem bytności w terenie, klasyfikować
i znakować zwierzęta rzeźne zgodnie z obowiązującymi przepisami i nomenklaturą obowiązującą w skupie zwierząt rzeźnych,

- odbierać od dostawców niezbędne dokumenty obowiązujące w skupie i obrocie żywcem,

- sporządzać obowiązującą dokumentację skupową wg ustalonych wzorów,

- dopilnowywać właściwego traktowania żywca od momentu zakupu do zdania w magazynie żywca ze szczególnym uczuleniem na pobicia i przestrzeganie norm załadunku,

- terminowo rozliczać się ze wszystkich używanych druków ścisłego zarachowania
z pobranych zaliczek na zakup żywca,

- wykonywać inne prace zlecone przez zwierzchnika.

Praca odwołującego polegała przede wszystkim na skupie trzody chlewnej
i w mniejszej ilości bydła (w tym byków) w punktach skupu prowadzonych przez GS-y, punktach skupu w N. i w K., na miejscu w zakładzie, w PGR-ach oraz u rolników indywidualnych. Decyzje odnośnie miejsca świadczenia pracy przez klasyfikatora w danym dniu podejmował kierownik. Zwierzęta były skupowane na terenie całej (...). Punkty skupu rozpoczynały pracę od godziny 6. Czas trwania skupu był różny - uzależniony od ilości spędzonych na skup zwierząt i zapotrzebowania zakładów mięsnych. W przypadku skupowania zwierząt w miejscowościach znacznie oddalonych od G., dzień pracy odwołującego kończył się na tym, iż przywoził zwierzęta do zakładu i je zdawał do magazynu. Podczas skupu odwołujący klasyfikował zwierzęta (ważył, oceniał wizualnie stan zdrowia, oceniał ręcznie stopień umięśnienia, badał ciepłotę ciała), kolczykował je, wypełniał stosowne dokumenty, a następnie przygotowywał transport, tzn. uczestniczył przy załadunku zwierząt, liczył je i sprawdzał zgodność ładowanych do samochodu zwierząt z danymi wpisanymi do dokumentacji. W trakcie jednego skupu odwołujący kupował przeciętnie około 100 sztuk zwierząt, w PGR - nawet 200 sztuk. Latem przy wysokich temperaturach zwierzęta były zabijane na miejscu, w rzeźni. Odwołujący wówczas dokonywał klasyfikacji poubojowej. W sytuacji, gdy odwołujący wracał z zakupionymi zwierzętami do zakładów
w godzinach uboju (6.00 - 14-15.00), do jego dalszych obowiązków należało dokonywanie klasyfikacji poubojowej w hali poubojowej. Bywało i tak, że odwołujący nie jechał do skupu zwierząt, tylko przez cały dzień zajmował się klasyfikacją poubojową zwierząt w hali. W przypadku, gdy pracował w zakładowym punkcie skupu, który rozpoczynał pracę o godzinie 10.00, wówczas od rana zajmował się oceną mięsa w hali produkcyjnej. Ubój zwierząt odbywał się w komorze uboju, następnie tusza była oparzana w oparzalniku, dalej wieszana na hakach i rozcinana piłą na półtusze. Stanowisko pracy odwołującego znajdowało się w hali uboju, obok rzeźników, a klasyfikacja polegała na ocenie mięsa pod względem zawartości słoniny, wagi i sprawdzeniu numeru sztuki, który miało zwierzę wybite na uchu. W hali panowała niska temperatura (pracownicy nosili kurtki) i hałas. Odwołujący pracował w hali od 4 do 5 godzin. Ubój trwał od 6.00 do 14.00-15.00 Do uboju przeznaczano 900 zwierząt, ale bywało również 1000-1100 sztuk i wtedy trwał dłużej.

Odwołujący wniósł apelację od całości wyroku zarzucając:

1.sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym polegającą na:

- ustaleniu, że powód pracował w różne dni różną ilość godzin w punkcie skupu i w hali ubojowej, podczas gdy z zeznań powoda wynika, że przez pierwsze dwa lata pracy w Zakładach (...) w G. pracował przy klasyfikacji mięsa poubojowego, nadto w pozostałym okresie pracy w Zakładach (...) w G. codziennie pracował w hali ubojowej przy klasyfikacji mięsa ponad 4 godziny,

- pominięciu zeznań powoda i świadka K. Z. w zakresie organizacji pracy w hali ubojowej w Zakładach (...) w G., gdyż warunki panujące w hali ubojowej (hałas i niska temperatura) nie pozwalały na pracę w hali przez 8 godzin, a pracownicy byli kierowani do wykonywania innych czynności w czasie dnia pracy - powód był kierowany do pracy w punktach skupu i błędne przyjęcie, iż wymiar czasu pracy obowiązujący na stanowisku klasyfikatora mięsa poubojowego wynosił 8 godzin dziennie, a w konsekwencji naruszenie prawa materialnego art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, poprzez błędną jego wykładnię polegająca na uznaniu, iż powód nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku w okresie od 11 września 1978 roku do 2 grudnia 1994 roku;

2.naruszenie prawa materialnego art. 22 § 1 k.p. i art. 128 § 1 k.p. w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, poprzez ich błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że czasem pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze jest wyłącznie czas, w którym praca ta jest efektywnie wykonywana, podczas gdy z punktu widzenia art. 128 § 1 k.p. jest to czas, w którym pracownik pozostaje w gotowości do świadczenia pracy tego rodzaju,

3. błędną wykładnię art. 184 w związku z art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w związku z pkt 8 działu X wykazu "A" stanowiącego załącznik do tego rozporządzenia, polegającą na przyjęciu, że praca na stanowisku klasyfikator żywca - oglądacz zwierząt rzeźnych i mięsa w punkcie skupu nie stanowi pracy wykonywanej bezpośrednio przy uboju zwierząt, a tym samym nie stanowi pracy w szczególnych warunkach.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i poprzedzającej go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 28 maja 2013 roku znak (...) i przyznanie mu prawa do emerytury od dnia złożenia wniosku o przyznanie emerytury wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia złożenia wniosku do dnia zapłaty, stwierdzenie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji oraz o zasądzenie od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za I i II instancję.

Ewentualnie, skarżący domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji i zasądzenie od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za I i II instancję.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie.

Odwołujący uzasadniał swoje stanowisko wskazując, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze są, zgodnie z jego § 2 ust. 1, okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Zatem Sąd przy ocenie tego, czy powód wykonywał w trudnych warunkach pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku, powinien uwzględnić organizację pracy w Zakładach (...) w G., gdyż warunki panujące w hali ubojowej nie pozwalały na pracę w niej przez 8 godzin, a pracownicy byli kierowani do wykonywania innych czynności w czasie dnia pracy. Powód był kierowany do pracy w punktach skupu pozostając w gotowości do świadczenia na rzecz pracodawcy pracy w hali ubojowej.

Wadliwość orzeczenia, niezależnie od powyższego, polega zdaniem apelującego również na tym, że Sąd I instancji nie uwzględnił faktu, iż powód pracując na stanowisku klasyfikatora zwierząt w istocie wykonywał zawód oglądacza zwierząt rzeźnych i mięsa.

Zgodnie z wykazem A rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego zalicza się prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt (dział X pkt 8), do których, zgodnie z treścią zarządzenia Nr 55 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
z 14 lipca 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach zalicza się m. in. oglądacza zwierząt rzeźnych i mięsa zatrudnionych w rzeźni (załącznik nr 1, dział X poz. 8).

Swoje uprawnienie do emerytury K. F. wywiódł z przepisu art. 184 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który stanowi, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1 ) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 i 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3.

Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (ust. 2).

Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4).

Zarówno w art. 184 ust. 1 pkt 1 jak i w art. 32 ust. 4 ustawodawca odsyła do „przepisów dotychczasowych”.

Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, które w § 1 ust. 2 stanowi, iż właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B (tego rozporządzenia).

Sąd Najwyższy w uchwale z 13 lutego 2002 roku, w sprawie III ZP. 30/01, uznał, że odesłanie do "przepisów dotychczasowych" w kwestii wykazów obejmujących świadczenie pracy w warunkach szczególnych, zawarte w art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, nie obejmuje przepisów kompetencyjnych § 1 ust. 2-3 rozporządzenia. Odesłanie odnosi się tylko do "wieku emerytalnego, rodzajów prac, stanowisk, warunków" uprawniających do wcześniejszej emerytury. To pozwala na wniosek, że "przepisy dotychczasowe", o których mowa w odesłaniu, to § 2 ust. 1; § 4-8a oraz § 9-15 rozporządzenia.

Niewątpliwie zarządzenia resortowe wydane w oparciu o § 2 ust. 2 rozporządzenia nie stanowią źródła prawa powszechnie obowiązującego, nie przesądza to jednak o słuszności rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

W kolejnym orzeczeniu – wyroku z 20 października 2005 roku w sprawie I UK. 41/05, Sąd Najwyższy uznał, iż odesłanie do "przepisów dotychczasowych" nie dotyczy kompetencji do tworzenia wykazów obejmujących stanowiska, na których świadczy się pracę w szczególnych warunkach, natomiast obejmuje samą treść tych wykazów i inne okoliczności wyraźnie wskazane w art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS in principio.

W wyroku tym Sąd Najwyższy, przypomniał, iż akty prawne, niebędące obecnie źródłem prawa, nie mogą być samodzielną podstawą prawną indywidualnych decyzji, wskazał jednak również, że akt prawny, mający swoje umocowanie w ustawie i rozporządzeniu Rady Ministrów, a ponadto nieodnoszący się do praw podmiotowych obywateli, który jest w istocie jedynie wykazem prac wykonywanych w szczególnych warunkach, nadal obowiązuje. Określone w nim skutki prawne wykonywania prac w szczególnych warunkach nie są bowiem wskazywane przez to zarządzenie, lecz stanowi o nich ustawa i utrzymane jej przepisami w mocy rozporządzenie Rady Ministrów. Wniosek sprowadzający się do tezy, że wykonywanie pracy na stanowiskach wymienionych w wykazach resortowych nie jest wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w rozporządzeniu z 7 lutego 1983 roku jest nieusprawiedliwiony.

Istotne dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie rozważania zawarte zostały nadto w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 9 marca 2010 roku, w sprawie IUK. 324/09. Mianowicie, Sąd ten wskazał, iż regulacja zawarta w § 1 ust. 2 i 3 rozporządzenia, uprawniająca wymienione w nich podmioty do sporządzenia w podległych i nadzorowanych zakładach pracy wykazów stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B, nie rozszerzała ani nie ograniczała uprawnień pracowników, gdyż wykazy branżowe musiały być dostosowane do treści załączników do rozporządzenia i co do zasady stanowiły jedynie konkretyzację zakresu prac objętych tym rozporządzeniem w poszczególnych resortach i należących do nich zakładach. Wymienione przepisy uwzględniając specyfikę danego resortu i wchodzących w jego skład zakładów - określały szczegółowo stanowiska pracy, na których występowały rodzaje prac wymienione w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. W tym zakresie zarządzenie resortowe może być pomocne przy ocenie charakteru i kwalifikacji prac o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w rozumieniu art. 32 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach.

Podobnie, w wyroku z 22 kwietnia 2011 roku, w sprawie I UK. 351/10 Sąd Najwyższy wskazał, że upoważnienie wynikające z § 2 ust. 2 rozporządzenia nie stwarzało podstawy prawnej do wydawania aktów wykraczających poza regulację rozporządzenia, lecz obejmowało tylko ustalenie przez właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych oraz centralnych związków spółdzielczych (w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych) w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach. Taki wykaz resortowy ułatwia identyfikację określonego stanowiska pracy jako stanowiska pracy w szczególnych warunkach - w szczególności, jeśli w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia nie wymienia się konkretnych stanowisk, lecz operuje się pojęciem ogólnym.

Uwzględniając powyższe, Sąd II instancji uznał, że słusznie apelujący podnosił, iż wykonywaną przez niego pracę w Zakładach (...) w G. od 11 września 1978 roku do 30 listopada 1994 roku należało zakwalifikować jako pracę w szczególnych warunkach. Zgodnie z wykazem A rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego zalicza się prace wykonywane bezpośrednio przy uboju zwierząt (dział X pkt 8), do których, zgodnie z treścią zarządzenia Nr 55 Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 14 lipca 1983 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach zalicza się m. in. oglądacza zwierząt rzeźnych i mięsa zatrudnionych w rzeźni (załącznik nr 1, dział X poz. 8).

Ocena taka znajduje oparcie w ustaleniach faktycznych poczynionych przez Sąd Okręgowy.

Odwołujący niewątpliwie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy był oglądaczem zwierząt. Obowiązki odwołującego sprowadzały się do oglądania zwierząt niezależnie od tego, czy w danym dniu wykonywał pracę w ubojni, czy też w punkcie skupu. Odwołujący bowiem stale dokonywał wszechstronnej i szczegółowej oceny zwierząt – ważył i mierzył zwierzęta żywe jak i po uboju.

Niewątpliwie również warunki szczególne panowały nie tylko w rzeźni ale i w punktach skupu. Odwołujący dokonywał wyboru zwierząt do uboju w chlewniach i oborach, stanowiących pomieszczenia zajęte przez znaczną ilość zwierząt, niewietrzone. W punktach skupu odwołujący miał kontakt z chemikaliami. Same zwierzęta potencjalnie również stanowiły zagrożenie.

Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę, że to powołane powyżej zarządzenie resortowe pozwala odczytywać przepisy ustawy o emeryturach i rentach oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku do prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – a zatem podstawy prawne rozstrzygnięcia za spójne i konsekwentne. Zarówno warunki pracy w ubojni jak i przy skupie (w punktach skupu ale także w chlewniach i oborach) były warunkami szczególnymi.

Podkreślić również należało, że wiarygodność i moc dowodową należało w niniejszej sprawie przypisać całości zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności zeznaniom wszystkich świadków. Wartości dowodowej zeznań współpracowników apelującego nie umniejszają odmienne w szczegółach relacje świadków. Co do zasady, wszyscy przesłuchani zgodnie i w bardzo rozbudowany sposób opisywali zakres swoich obowiązków. Relacje te w sposób niebudzący wątpliwości pozwalały ustalić charakter pracy odwołującego i nie zachodziła potrzeba uzupełnienia postępowania dowodowego.

Przyjąć wobec powyższego należało, że okres zatrudnienia odwołującego w Zakładach (...) w G. od 11 września 1978 roku do 30 listopada 1994 roku zaliczyć należy jako okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Skarżący wykazał zatem okres co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Spełnione zostały także pozostałe przesłanki warunkujące prawo odwołującego do emerytury w obniżonym wieku na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Odwołujący nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a 60 lat ukończył 27 maja 2013 roku, wobec czego Sąd Apelacyjny przyznał K. F. prawo do emerytury zmieniając, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. wyrok Sądu Okręgowego i poprzedzającą go decyzję.

Orzeczenie o kosztach zawarte w pkt 2 wyroku wydane zostało na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 35 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz w zw. z §13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

del. SSO Sylwia Dembska

SSA Dorota Goss-Kokot (spr.)

SSA Iwona Niewiadowska-Patzer

WYROK

UZASADNIENIE