UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 listopada 2014 r. R. P. wniósł o uchylenie z dniem 7 listopada 2014 r. alimentów nałożonych na niego wyrokiem Sądu Rejonowego w Pruszkowie Wydział Rodzinny i Nieletnich w sprawie sygn. akt III RC 708/13 płatnych na rzecz K. O. w wysokości 800 zł miesięcznie oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że sytuacja materialna pozwanej uległa znacznemu polepszeniu od czasu wydania wyroku zobowiązującego go do wypłaty alimentów. Powód wskazał, że w dniu 23 sierpnia 2014 r. został poinformowany przez pozwaną o fakcie wykonywania przez nią pracy zarobkowej, a niemożliwość znalezienia pracy była podnoszona przez K. O. jako jedna z przyczyn jej zlej sytuacji materialnej. W lipcu 2014 r. do posiadanego przez pozwaną mieszkania przeznaczonego pod wynajem, wprowadził się I. D., który był już lokatorem mieszkania przez pięć lat i wyprowadził się do P. tuż przed wniesieniem pozwu o alimenty przez K. O.. Pan D. obecnie mieszka na stałe w mieszkaniu wynajmowanym mu przez pozwaną i płaci czynsz. Pozwana posiada aktualnie cztery źródła dochodów: dochód z tytułu wynajmowania budynku pod adresem (...); (...), w którym prowadzona jest działalność gospodarcza – sklep spożywczy, dochód z tytułu wynajmu placu pod adresem (...); (...), na którym jest działalność gospodarcza - hurtownia euro – palet, dochód z tytułu wynajmu mieszkania pod adresem (...); (...) I. D. oraz dochód z tytułu umowy o pracę (k. 3-4).

W odpowiedzi na pozew złożonej na rozprawie dniu 8 stycznia 2014 r. pozwana K. O. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że wprawdzie podjęła prace zarobkową od lipca 2014 r., ale nie jest to pewne i stabilne źródło dochodów, od lipca do października 2014 r. była zatrudniona na okres próbny, a obecnie jest zatrudniona na podstawie umowy na czas określony do października 2015 r. na pełny etat za wynagrodzeniem w wysokości 2.017,67 zł netto. Wraz z rozpoczęciem pracy pozwana musiała podjąć naukę języka angielskiego, zajęcia odbywają się w każdy wtorek i kosztują 300-360 zł miesięcznie. Pozwana spłaca również kredyt zaciągnięty wspólnie przez strony, w czasie trwania ich związku, m.in. na opłacenie wesela stron i remontu mieszkania powoda R. P. w miesięcznych ratach po około 1.000 zł. Podała, iż umowa najmu lokalu użytkowego, w którym znajdował się sklep spożywczy została wypowiedziana przez najemcę w dniu 01 grudnia 2014 r., pozwana w dniu 21 listopada 2014 r. wypowiedziała umowę najmu panu J. C., który wynajmował od niej działkę przy Al. (...) w S.. I. D. (1) zajmuje pokój w starym domu należącym dawniej do dziadków pozwanej i nie płaci czynszu, ale pomaga w bieżących pracach gospodarczych. W czasie trwania związku strony żyły na wysokim poziomie, po rozwodzie orzeczonym z wyłącznej winy powoda stopa życiowa pozwanej uległa znacznemu obniżeniu. Stopa życiowa powoda i jego żony jest bardzo wysoka. Pozwana od czasu rozwodu żyje bardzo skromnie. Nie stać jej na opłacanie wyjazdów wakacyjnych, zakup drogich kosmetyków i markowych ubrań. Gdyby strony nadal pozostawały w związku małżeńskim, jej stopa życiowa byłaby znacznie wyższa. Mimo, że pracuje obecnie na cały etat, nie może sobie pozwolić na życie na takim poziomie, na jakim żyła jeszcze dwa lata temu. Obecnie jedynym źródłem jej utrzymania jest praca zarobkowa, która nie wystarcza na pokrycie wszystkich bieżących wydatków związanych z jej utrzymaniem i domu. Zmieniły się źródła utrzymania pozwanej, nie zmieniła się jednak jej sytuacja materialna, a tym samym od kwietnia 2014 r. do chwili wytoczenia powództwa, nie uległ istotnej zmianie stan faktyczny sprawy (k. 31-35).

Powód R. P. w toku całego procesu do chwili zamknięcia rozprawy popierał powództwo i wnosił o uchylenie obowiązku alimentacyjnego (k. 43, k. 60).

Pozwana K. O. w toku całego procesu do chwili zamknięcia rozprawy wnosiła o oddalenie powództwa w całości (k. 43, k.60).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. O. i R. P. w dniu (...) r. zawarli związek małżeński. Mają syna J. P. urodzonego w dniu (...)

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt VII C 495/11 rozwiązał związek małżeński R. P. i K. P. przez rozwód – z winy męża. Powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem stron J. P. matce, ograniczając władze rodzicielską ojca do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka, a kosztami utrzymania małoletniego J. P. obciążył oboje rodziców i udział ojca w tych kosztach ustalił na kwotę 1.200 zł miesięcznie, płatną do rąk matki dziecka, do dnia 10 – go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

Wyrokiem z dnia 13 maja 2014 r. Sąd Rejonowy w Pruszkowie w sprawie III RC 708/13 zasądził od R. P. na rzecz K. O. alimenty w kwocie 800 zł miesięcznie począwszy od dnia 27 listopada 2013 r., płatne do dnia 10 – go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Orzeczenie uprawomocniło się dnia 03 lipca 2014 r.

K. O. w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 708/13) miała 32 lata. Mieszkała z synem, matką i ciotką w S. w domu stanowiącym jej własność. Koszty utrzymania domu wyniosły około 1600 zł miesięcznie, a K. O. ponosiła połowę tych kosztów. Była zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Od maja do listopada 2013 r. odbywała staż na stanowisku (...)w (...) za wynagrodzeniem 850 zł miesięcznie, który nie został jej przedłużony. Posiadała nieruchomość o powierzchni 5500 m^{(

2)} zabudowaną budynkiem mieszkalnym o powierzchni 250 m^{(

2)} oraz budynkami gospodarczymi, którą otrzymała tytułem darowizny od dziadków. Osiągała dochody z najmu części tej nieruchomości w kwocie 600 zł miesięcznie, w tym kwotę 500 zł za najem działki na prowadzenie skupu palet oraz za najem lokalu użytkowego wraz z przyległym placem pod kuchnię polową za kwotę 100 zł miesięcznie. Otrzymywała alimenty na małoletniego syna w kwocie 1.200 zł miesięcznie. Miała samochód P. o wartości około 6.000 - 8.000 zł. Spłacała kredyt w kwocie 150.000 zł zaciągnięty wspólnie z R. P. w czasie trwania małżeństwa w celu spłaty zachowku na rzecz stryja w wysokości 100.000 zł w miesięcznych ratach po 900 zł. Matka K. O. otrzymywała emeryturę w kwocie 1.700 zł, a jej ciotką pobierała emeryturę w kwocie 1.400 zł miesięcznie.

K. O. obecnie ma 33 lata, nadal zamieszkuje w S. z małoletnim synem, matką i ciotką w tym samym domu, który zamieszkiwali w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 708/13). Prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z matką i ciotką. Jest zatrudniona w spółce (...) w S. na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia 01 lipca 2014 r. do dnia 30 września 2015 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku recepcjonistki za miesięcznym wynagrodzeniem 2017,67 zł netto. W okresie od kwietnia 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. była zatrudniona w tej spółce na umowę na okres próbny. Pracuje w godzinach od 8.00 do 16.00. Obecnie uczy się języka angielskiego. Nie zawierała kolejnego związku małżeńskiego. Dnia 1 grudnia 2014 r otrzymała wypowiedzenie umowy najmu lokalu użytkowego, w którym prowadzony był sklep, z trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia, który upływa w marcu 2015 r. Z najmu w/w lokalu K. O. otrzymywała kwotę 500 złotych miesięcznie, obecnie w zamian za czynsz otrzymuje jedzenie ze sklepu o wartości ok. 300 zł. Wypowiedziała umowę najmu placu J. C., zgodnie z którą winien był płacić czynsz w kwocie 500 zł miesięcznie. Pozwana nadal spłaca kredyt zaciągnięty wspólnie z byłym mężem, którego rata wynosi 1.000 zł miesięcznie, do spłaty pozostało 18 rat. Kredyt został przeznaczony w większości na pokrycie jej zobowiązania z tytułu zachowku oraz w części, tj. kwota około 30.000 zł, na wydatki związane ze ślubem stron oraz na remont mieszkania R. P., w którym zamieszkuje wraz ze swoją obecną żoną. W okresie wspólnego pożycia stron kredyt był spłacany przez byłego męża, a po rozstaniu jest spłacany wyłącznie przez K. O.. Od września 2014 r. wynajmuje I. D. mieszkanie dwukondygnacyjne o powierzchni mieszkalnej 30 m^{(

2 )}składające się z dwóch pokoi, kuchni i łazienki. Jest tam kotłownia w piwnicy. Wynajmujący ponosi opłaty licznikowe oraz pomaga w bieżących pracach gospodarczych takich jak palenie w piecu, odśnieżanie, wymiana żarówek, kół w samochodzie oraz w innych czynnościach takich jak: malowanie mieszkania, koszenie trawy, układanie płytek i wykonywanie koniecznych napraw. Od 12 stycznia 2015 r. wynajmuje firmie plac do prowadzenia działalności i pobiera z tego tytułu czynsz najmu w kwocie 500 zł miesięcznie. Nie wynajmuje już części nieruchomości pod kuchnie polową. W pobliżu jej nieruchomości powstaje market L.. W okresie zimowym od września do marca/kwietnia za ogrzewanie domu płaci ok. 1.100 zł miesięcznie. Ponosi koszty za prąd, śmieci, wodę, gaz 500 zł miesięcznie. Otrzymuje od byłego męża alimenty na jej rzecz w kwocie 800 zł miesięcznie oraz na rzecz małoletniego syna w kwocie 1200 zł miesięcznie. Syn J. ma 5,5 roku, uczęszcza regularnie na zajęcia logopedyczne, zajęcia z integracji sensorycznej, na język angielski, które kosztują około 900 zł miesięcznie. Ostatnio poniosła koszt trzech konsultacji syna u gastrologa po 150 zł. Średnio raz w miesiącu korzysta z bezpłatnych wizyt (...)w fundacji w W..

R. P. w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 708/13) miał 34 lata. Zatrudniony był na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku (...)Wydziału (...) za miesięcznym wynagrodzeniem 8.686,80 zł netto. Spłacał pożyczkę zakładową w miesięcznych ratach po 278 zł. Pozostawał w nowym związku małżeńskim. Był współwłaścicielem mieszkania o powierzchni 46 m^{(

2)} położonego w W.. Spłacał kredyt zaciągnięty w kwocie 60.000 zł przeznaczony na zakup samochodu dla obecnej żony w miesięcznych ratach po około 1.400 zł. Ponosił koszty utrzymania i eksploatacji samochodu. Żona R. P. pracowała i zarabiała około 5.000 zł.

R. P. obecnie ma 35 lat, z zawodu jest (...). Nadal mieszka z żoną w W. w tym samym mieszkaniu, które zajmowali w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 708/13). Jest zatrudniony na stanowisku (...)Wydziału (...) za miesięcznym wynagrodzeniem 8.363,60 zł netto. Otrzymuje premie uznaniową kwartalną w kwocie od 2.000 do 2.500 zł netto. Nadal spłaca pożyczką zakładową, której miesięczna rata wynosi 278 zł. Nadal pozostaje w związku małżeńskim, a jego żona pracuje i zarabia 5.500 zł netto miesięcznie. Płaci alimenty na małoletniego syna w wysokości 1.200 zł i na byłą żonę w kwocie 800 zł miesięcznie, kupuje dziecku ubrania i zabawki, które pozostają w jego miejscu zamieszkania. W dalszym ciągu spłaca kredyt zaciągnięty na zakup samochodu dla żony w miesięcznych ratach po około 1.400 zł. Samochód użytkuje R. P., gdyż jego żona nie ma prawa jazdy. Wyjeżdża na wczasy nad morze, jeździ dwa razy w roku w góry. Poza małoletnim synem i byłą żoną nie jest zobowiązany do alimentowania innych osób.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o następujące dowody: kopię zaświadczenia k. 37, kopię wypowiedzenia umowy najmu sklepu przez wynajmującego L. G. k. 39, zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 55, zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 56, zeznania świadka I. D. k. 57-58, zeznania w charakterze strony R. P. k. 59 i k. 44 , zeznania w charakterze strony K. O. k. 59-60 i k. 44-46, kopię wyroku k. 9-10 akt III RC 708/13, kopię zaświadczenia k. 23 akt III RC 708/13, kopię decyzji k. 24-25 akt III RC 708/13, kopię zaświadczenia z Urzędu Pracy k. 26 akt III RC 708/13, kopie umów najmu k. 27-30 akt III RC 708/13, kopię zeznania k. 31-35 akt III RC 708/13, kopię decyzji k. 36 akt III RC 708/13, kopię umowy pożyczki k. 38-44 akt III RC 708/13; historia operacji na rachunku bankowym k. 45-47 akt III RC 708/13, kopię dowodów zapłaty k. 56 -57 akt III RC 708/13, kopię faktury k. 57 akt III RC 708/13, zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 94 akt III RC 708/13, kopię wypisu z kartoteki budynków k. 109 akt III RC 708/13, wyrok k. 172-173 akt III RC 708/13.

Ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie w przeprowadzonych dowodach, które zostały powołane przy ustalaniu podstawy faktycznej w niniejszej sprawie. Należy także wskazać, iż niektóre z pism zostały złożone w kserokopiach, to jednak nic nie wskazuje na to, by ich treść nie odzwierciedlała wiernie treści dokumentów oryginalnych. Podnieść też należy, że strony wiarygodności i mocy dowodowej tych dowodów nie kwestionowały.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści przepisu art. 60 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego: jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Zgodnie z treścią przepisu art. 60 § 3 k.r.o. obowiązek alimentacyjny małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia wygasa w razie zawarcia przez małżonka uprawnionego nowego małżeństwa.

Rozstrzygnięcie o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego zawarte w wyroku rozwodowym determinuje rozstrzygnięcia w zakresie alimentacji. Małżonek bowiem, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia jest uprawniony do alimentacji niezależnie od tego czy znajduje się w niedostatku, a obowiązek zobowiązanego do alimentacji wygasa wówczas, gdy małżonek uprawniony zawrze nowy związek małżeński.

Sytuacja taka w rozpoznawanej sprawie nie wystąpiła. K. O. nie zawarła kolejnego związku małżeńskiego. Wobec tego przepis art. 60 § 3 k.r.o. nie mógł stanowić podstawy do uchylenia obowiązku alimentacyjnego ciążącego na R. P..

Powód został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Czas trwania jego obowiązku alimentacyjnego wobec K. O. nie jest zatem ograniczony żadnym terminem, a uchylenie tegoż obowiązku może nastąpić zgodnie z ogólnymi regułami. Zostały one określone w art. 138 k.r.o. Zgodnie z treścią tego przepisu w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może także prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego, przy czym w przypadku obowiązku alimentacyjnego byłych małżonków, gdzie zobowiązany do alimentacji został uznany wyłącznie winnym rozkładu pożycia, rozstrzygnięcie takie możliwe jest wyłącznie wówczas, gdy zobowiązany utraci całkowicie lub w bardzo istotnym stopniu możliwości zarobkowe, bądź uprawniony do alimentacji, na skutek zmiany okoliczności, nie jest już w sytuacji istotnie gorszej niż ta, w której znajdowałby się, gdyby związek małżeński był kontynuowany.

Dla oceny zasadności roszczenia powoda w niniejszej sprawie należało zatem ustalić, czy od daty uprawomocnienia się wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy w Pruszkowie w dniu 13 maja 2014 r. w sprawie III RC 708/13 nastąpiła jedna z wyżej opisanych sytuacji.

W wyroku, o którym mowa powyżej Sąd Rejonowy zasądził od R. P. na rzecz K. O. alimenty w kwocie 800 zł miesięcznie począwszy od dnia 27 listopada 2013 r., płatne do dnia 10 – go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Orzeczenie uprawomocniło się dnia 03 lipca 2014 r.

W ocenie Sądu Rejonowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala przyjąć, iż sytuacja materialna i, co niezmiernie istotne, zarobkowa powoda ulega istotnej zmianie. Nadal zamieszkuje z żoną w tym samym mieszkaniu, w którym zamieszkiwał w dacie orzekania w poprzedniej sprawie. W dalszym ciągu zatrudniony jest w (...) i osiąga dochody porównywalne do tych, jakie osiągał w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 708/13). Żadnej zmianie nie uległa również jego sytuacja majątkowa i zdrowotna.

Po stronie powoda brak jest zatem okoliczności uzasadniających uwzględnienie powództwa.

Decydująca dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy stała się ocena sytuacji K. O.. Powód zresztą zmiany stosunków uzasadniającej uchylenie obowiązku alimentacyjnego ciążącego na nim wobec byłej żony upatrywał wyłącznie po stronie pozwanej.

W sprawie zostało ustalone, iż K. O. nadal mieszka z synem, matką i ciotką w domu stanowiącym jej własność, sprawuje osobistą pieczę nad dzieckiem, spłaca kredyt. Okolicznością bezsporną jest, iż pozwana obecnie podjęła zatrudnienie i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie ok. 2000 zł netto miesięcznie. Nie jest to jednak pewne źródło dochodów, albowiem umowa o pracę została zawarta jedynie na czas określony.

W odniesieniu do całościowej sytuacji majątkowej pozwanej, zdaniem Sądu kwota pobieranego wynagrodzenia nie stanowi takiego dochodu, który pozwalałby twierdzić, iż nie jest już w sytuacji istotnie gorszej niż ta, w której znajdowałby się gdyby związek małżeński był kontynuowany.

Sąd uznał, iż w realiach rozpoznawanej sprawy podjęcie zatrudnienia nie stanowi takiej zmiany w sytuacji pozwanej, która uzasadniałaby uchylenie obowiązku alimentacyjnego, do którego jest uprawniona. Tego rodzaju zmiana zdaniem Sądu Rejonowego mogłaby ewentualnie uzasadniać żądanie obniżenia wysokości obowiązku alimentacyjnego ciążącego na nim. Sąd jednak w tym zakresie nie mógł orzekać, wykroczyłby bowiem ponad żądanie pozwu.

Bezspornym w sprawie było także to, że K. O. jest właścicielką nieruchomości o powierzchni 5500 m ²położonej w miejscowości S. zabudowanej budynkiem mieszkalnym, w którym zamieszkuje oraz budynkami gospodarczymi, które są przez nią wynajmowane. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że posiadane przez nią lokale były już wynajmowane w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 708/13), a tym samym nie można skutecznie podnosić w chwili obecnej, iż stanowi to istotną zmianę sytuacji majątkowej pozwanej. Wynajmowanie tych pomieszczeń stanie się jeszcze trudniejsze, gdyż dotychczasowi najemcy wypowiedzieli umowy, a o nowych będzie coraz trudniej z uwagi na budowę marketu L. w pobliżu nieruchomości pozwanej. Możliwości osiągnięcia dochodów z poszczególnych budynków są zatem co najwyżej na takim samym poziomie jak w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 708/13).

O uchyleniu obowiązku alimentacyjnego decyduje formalne wykazanie, że w sytuacji uprawnionego do alimentów byłego małżonka nastąpiła od daty ustalenia obowiązku alimentacyjnego taka zmiana, która powoduje, że nie istnieje już istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej w porównaniu z hipotetyczną sytuacją, która istniałaby gdyby to małżeństwo nadal funkcjonowało.

Zdaniem Sądu dochody z tytułu zatrudnienia nie wpływają na sytuację pozwanej w taki sposób, aby można było stwierdzić, iż jej sytuacja materialna jest porównywalna do tej, w której znajdowałaby się, gdyby związek małżeński był kontynuowany. Kwota alimentów w ocenie Sądu niewątpliwie pozwala pozwanej na zaspokajanie jej usprawiedliwionych potrzeb w bardziej dostatni sposób, a poprzez to standard jej życia w pewnym stopniu odpowiada jej sytuacji sprzed orzeczenia rozwodu.

Z wszystkich wyżej omawianych przyczyn Sąd uznał, iż w sprawie brak jest podstaw ku temu, aby uchylić obowiązek alimentacyjny ciążący na R. P. wobec byłej żony K. O. i dlatego, na podstawie art. 60 § 3 i art. 138 k.r.o., oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE