Sygn. akt V .2 Ka 11/15
Dnia 19 lutego 2015 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach
V Wydział Karny Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku
w składzie:
Przewodniczący: SSO Jacek Myśliwiec (spr.)
Sędziowie: SR (del.) Barbara Wajerowska-Oniszczuk
SO Olga Nocoń
Protokolant: Anna Mańka
w obecności Wandy Ostrowskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej
po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2015 r.
sprawy: T. H. /H./,
syna S. i A.,
ur. (...) w Ż.,
oskarżonego o przestępstwo z art. 178 a § 4 kk
na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Żorach
z dnia 14 listopada 2014r. sygn. akt II K 554/14
I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
- na zasadzie art. 69 § 1 i § 2 i § 4 kk oraz art. 70 § 1 pkt 1 kk oraz art. 73 § 1 kk warunkowo zawiesza wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności tytułem próby na okres 4 (czterech) lat oddając go w tym czasie pod dozór kuratora sądowego,
- w punkcie 2 obniża okres zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych do 2 (dwóch) lat;
II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
III. odstępuje od obciążania oskarżonego kosztami postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa.
Sygn. Akt V.2 Ka 11/15
Wyrokiem z dnia 14 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy w Żorach sygn. akt II K 554/14 uznał oskarżonego T. H. za winnego tego, że w dniu 10 sierpnia 2014 roku w Ż. na ul. (...) kierował samochodem osobowym marki O. (...) o nr rej. (...) będąc w stanie nietrzeźwości. tj. mając 0,33 i 0,30 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu (wynik badania na urządzeniu alko - sensor) oraz 0,54 i 0,55 promila alkoholu w wydychanym powietrzu (wynik badania na urządzeniu alkometr), będąc uprzednio prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości przez Sąd Rejonowy w Rybniku wyrokiem z dnia 9.02.2012 r., sygn. III K 1022/11,
tj. o czyn z art. 178a § 4 k.k. i za to na podstawie art. 178a § 4 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Nadto na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego T. H. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat.
Na podstawie art. 49 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego T. H. świadczenie pieniężne w kwocie 200,00 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Na mocy art. 50 k.k. orzekł podanie wyroku do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie jego treści w budynku Sądu Rejonowego w Żorach przez okres 2 miesięcy.
Ponadto zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w całości, obciążając nimi Skarb Państwa.
Od powyższego wyroku apelację osobistą wniósł oskarżony, który na zasadzie art. 438 pkt 2 i 4 kpk wyrokowi zarzucił:
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez ustalenie, że popełniony przez oskarżonego czyn wyczerpuje znamiona występku z art. 178a § 1 kk pomimo, iż Sąd nie dokonał prawidłowych ustaleń co do możliwości błędu w pomiarach urządzeń użytych do pomiaru zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu, a przeprowadzenie dowodu mającego ustalić zakres błędu użytych urządzeń, sposobu wykonania badań zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu mogło doprowadzić do wniosku, że dopuścił się wykroczenia z art. 87 kw,
- rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary 6 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu oraz nie uwzględnieniu w wystarczającym stopniu okoliczności działających na korzyść, w tym okoliczności, które pozwalają skorzystać z warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności wskazane w art. 69 § 4 kk, co powoduje, że orzeczona wobec oskarżonego kara nie spełnia stawianych jej wymogów zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej.
Podnosząc powyższe zarzuty oskarżony wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania albo jego zmianę poprzez orzeczenie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
tylko jeden z zarzutów osobistej apelacji oskarżonego zasługiwał na uwzględnienie, a to zarzut rażącej niewspółmierności kary i w tym zakresie Sąd Odwoławczy zmodyfikował treść wyroku. Zupełnie natomiast bezzasadny był zarzut apelacji błędu w ustaleniach faktycznych polegający na nie uwzględnieniu ewentualnego błędu pomiaru i w efekcie uznaniu, iż czyn oskarżonego mógł stanowić wykroczenie. Odnosząc się do tego ostatniego zarzutu stwierdzić należy, iż nie ma on związku z żadnym z realnych elementów przedmiotowej sprawy i stanowi wyłącznie spekulację opartą na dowolnych hipotezach. Jest oczywistym, iż badania oskarżonego na zawartość alkoholu w jego organizmie przeprowadzono na urządzeniu dopuszczonym i przeznaczonym do tego typu pomiarów, mającego nadto aktualne świadectwo legalizacji. Fakt, iż urządzenie takie posiada skalę dopuszczalnego błędu (jak każde urządzenie pomiarowe) nie zmienia postaci rzeczy, iż jedynie wynik pomiaru świadczy o tym, czy dana osoba jest czy też nie jest pod wpływem alkoholu. Wszelkie próby konstruowania wielkości pomiaru poprzez różnicę wskazanego pomiaru oraz dopuszczalnego błędu są wyłącznie osobliwą spekulacją nie mającą żadnego znaczenia normatywnego.
Przechodząc do zasadniczego zarzutu, a to rażącej niewspółmierności kary poprzez swoją surowość, stwierdzić należy, iż autor apelacji usiłował wykazać, że orzeczona wobec niego kara z uwagi na brak zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania jest nadmiernie surowa. Na wstępie wskazać należy, iż rażąca niewspółmierność kary, o której mowa w art. 438 pkt 4 kpk zachodzić może tylko wówczas, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancjo odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo Sądu Najwyższego. A zatem zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można podnosić tylko wówczas, gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia jednak w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, osobowości sprawcy, jak i stopnia zawinienia – innymi słowy, gdy jest w społecznym odczuciu karą niesprawiedliwą. Przy ocenie rażącej niewspółmierności kary należy mieć w polu widzenia nie tylko samo kwestionowane rozstrzygnięcie, ale ogół elementów kary składających się na jej punitywny charakter. Tymczasem oskarżony jest osobą prowadzącą ustabilizowany tryb życia, która przyznała się do popełnienia zarzucanego mu czynu, jakkolwiek ta ostatnia okoliczność wobec zatrzymania na gorącym uczynku nie może mieć ważkiego znaczenia, tym niemniej wyjaśnienia oskarżonego co do pory i ilości wypitego alkoholu korelują z wynikami pomiaru alkoholu w jego organizmie. Nie zawierały one zatem elementów nierealnych, a prezentowanych na ogół przez oskarżonych jako naiwna próba pomniejszenia ilości wypitego alkoholu i swojej odpowiedzialności karnej. Faktem jest, iż oskarżony był już uprzednio (w 2012 roku) karany za analogiczne przestępstwo, za które orzeczono wobec niego karę grzywny. Aktualnie oskarżony prowadząc pojazd mechaniczny miał borderline zawartość alkoholu w organizmie świadczącą o popełnionym przestępstwie. Nietrzeźwość sprawcy należy do ustawowych znamion przestępstwa z art. 178a § 1 i § 4 kk i jako taka nie może być traktowana jako okoliczność obciążająca, tym niemniej biorąc pod uwagę, iż znamię to ma charakter zróżnicowania ilościowego, można przyjąć, iż stosunkowo niewielka zawartość alkoholu w organizmie może przemawiać za uznaniem, iż stopień społecznej szkodliwości tego czynu jest znacznie mniejszy niż sprawcy, którego zawartość alkoholu w organizmie znacznie przekracza próg ustawowy. W tym, kontekście Sąd Odwoławczy uznał, iż surowość orzeczonej wobec oskarżonego kary przenosi stopień jego winy, społecznej szkodliwości i okoliczności popełnienia tego czynu. Warunkowe zawieszenie wykonania kary jest instytucją stosowaną przede wszystkim ze względu na osobę sprawcy, merytorycznie najważniejszym warunkiem jego orzekania jest dodatnia prognoza oparta na właściwościach i warunkach osobistych sprawcy. W realiach niniejszej sprawy istnieją wskazane wyżej okoliczności, które taką pozytywną prognozę pozwolą postawić – są to zwłaszcza okoliczności popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu. Oskarżony kierując pojazdem, z uwagi na niski poziom nietrzeźwości mógł wszak działać w przekonaniu, iż jego organizm spalił już spożyty alkohol. Oczywiście oskarżony, jeżeli miał tego typu wątpliwości, mógł zawsze poddać się kontrolnemu badaniu przed rozpoczęciem kierowania pojazdem. Tak jeden oskarżony nie zrobił i prowadząc pojazd godził się na taką ewentualność. Tę sytuacje należy jednak odróżnić od takich, kiedy za kierownicą zasiada sprawca tuz po spożyciu alkoholu lub gdy znajduje się w stanie wysokiego upojenia alkoholowego – w takich wypadkach sprawca nie może mieć żadnej wątpliwości, a ich decyzja świadczy o wysokim stopniu zawinienia, społecznej szkodliwości czynu, a także natężeniu złej woli sprawcy. W tym kontekście Sąd Odwoławczy uznał, że w przedmiotowej sprawie istnieją szczególne okoliczności, pozwalające na warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności. Należy zwrócić uwagę, iż okres próby, a także dozór kuratora sądowego winien zweryfikować ową pozytywną prognozę kryminologiczną. Równocześnie Sąd Odwoławczy dostrzegł, iż orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 3 lat nie jest w żaden sposób umotywowane. Oskarżony, jak już wcześnie wskazano, miał stosunkowo niewielki poziom alkoholu we krwi. Nie negując zatem konieczności wyeliminowania oskarżonego w ruchu drogowym jako użytkownika pojazdów mechanicznych, Sąd Odwoławczy uznał, iż okres ten winien być skrócony do 2 lat. Ten wymiar uwzględnia progresję (w stosunku do poprzednio orzeczonej kary) oraz racjonalizację kary, a także będzie wystarczającym okresem dla oskarżonego dla zweryfikowania swojego postępowania i nabycia niezbędnych umiejętności jako kierowca, gdyż wymiar środka karnego powoduje konieczność ponownego uzyskania prawa jazdy.
W zespole powyższych okoliczności Sąd Odwoławczy orzekł jak w sentencji.