UZASADNIENIE

Powód M. K. (1), po ostatecznym sprecyzowaniu żądania w zakresie renty, domagał się zasądzenia od (...) S.A. (...) z siedzibą w W.renty z tytułu zwiększonych potrzeb płatnej do 10 każdego miesiąca w kwocie po 750 zł miesięcznie od sierpnia 2008 r. do czerwca 2009 r., w kwocie 750 zł miesięcznie od lipca 2009 r. do marca 2011 r. i w wysokości 5 500 zł poczynając od kwietnia 2011 r. wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia z płatnością każdej z rat. Nadto domagał się zasądzenia na swoją rzecz renty z tytułu niezdolności do pracy, płatnej do 10 tego każdego kolejnego miesiąca w wysokości 750 zł poczynając od sierpnia 2009 r. do czerwca 2009 i od lipca 2009 r. ( pismo z dnia 20.03.2014 r. – k. 947). Powód domagał się także ustalenia odpowiedzialności za skutki wypadku, jakiemu uległ w dniu 10.09.2007 r.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód wskazał, że w następstwie wypadku, jakiemu uległ w dniu 10.09.2007 r. zwiększyły się jego potrzeby a jednocześnie utracił on możliwości zarobkowe. Na wysokość renty na zaspokojenie zwiększonych potrzeb składają się koszty opieki, leczenia, dojazdu do lekarzy oraz rehabilitacji powoda. Powód podał, że strona pozwana ponosi odpowiedzialność w granicach odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 10 września 2007 r., w wyniku którego powód doznał zagrażających życiu bardzo ciężkich obrażeń ciała, w związku z zawartą ze sprawcą wypadku umową obowiązkowego ubezpieczenia posiadaczy pojazdów mechanicznych. Po wypadku powód został poddany leczeniu szpitalnemu oraz rehabilitacji w ośrodkach rehabilitacyjnych. W następstwie wypadku doznał urazów neurologicznych oraz uszkodzenia narządu wzroku, pogorszeniu uległ także jego stan psychiczny. W dniu 4 grudnia 2007 r. powód został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności do dnia 31 grudnia 2008 r. Jest całkowicie niezdolny do pracy i do samodzielnej egzystencji, wymaga pomocy przy wszystkich czynnościach dnia codziennego. Przed wypadkiem powód był aktywny zawodowo, posiadał prawo jazdy kategorii (...)i (...), ukończył szereg kursów, w tym pracownika ochrony, nabywając licencję kategorii (...). Dotychczas pracował jako pracownik ochrony, a na skutek obrażeń doznanych w wypadku nie może obecnie wykonywać tego zawodu. Z powodu częstych stanów lękowych i niedowładu czterokończynowego nie może podjąć żadnej innej pracy. Dalej powód podał, że przed wypadkiem osiągał dochody ze stosunku pracy oraz pracował w gospodarstwie rolnym (...), które prowadził wspólnie z żoną. Obecnie pobiera rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w wysokości 717,85 zł netto i dodatek pielęgnacyjny w kwocie 163,15 zł. Otrzymał dofinansowanie z PFRON na sprzęt rehabilitacyjny w kwocie 1.644,88 zł, poniósł też wydatki na leczenie i rehabilitację. Renta, które dochodzi pozwem, stanowi sumę utraconych dochodów oraz wydatków na zaspokojenie jego zwiększonych potrzeb. Powód wskazał także, że niekorzystne rokowania co do stanu jego zdrowia uzasadniając nadto ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku, jakiemu uległ w dniu 10.09.2007 r.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...) S.A. (...)z siedzibą w W.wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Strona pozwana zarzuciła, że żądane przez powoda roszczenie w zakresie renty jest nieudowodnione. Odnośnie żądania ustalenia jej odpowiedzialności na przyszłość strona pozwana zarzuciła, że nie kwestionuje tej odpowiedzialności, ponadto roszczenia powoda nie są nawet zagrożone przedawnieniem, a przy tym skoro istnieje już możliwość wystąpienia z powództwem o zasądzenie, to powództwo o ustalenie jest niedopuszczalne.

W piśmie procesowym z dnia 18 października 2010 r. (k. 529-532) strona pozwana zgłosiła zarzut braku legitymacji biernej po jej stronie. Strona pozwana podała, że właściciel pojazdu, którym poruszał się sprawca wypadku z dnia 10 września 2007 r., posiadał polisę OC w czeskim (...)z siedzibą w P.. Strona pozwana została nominowana na „korespondenta” (...)na terenie Polski, w ramach systemu (...), i jako korespondent była umocowana tylko do prowadzenia postępowania likwidacyjnego. Za szkodę będącą następstwem wypadku, w którym ucierpiał powód, odpowiada (...)Biuro (...), zaś powództwo skierowane przeciwko stronie pozwanej powinno zostać oddalone.

Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2011 r. Sąd na podstawie art. 194 § 3 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie (...)Biuro (...)w W..

W piśmie procesowym z dnia 13 maja 2011 r. strona pozwana (...) S.A. (...)wniosła o oddalenie powództwa również w zakresie, w jakim uległo ono rozszerzeniu.

W odpowiedzi na pozew (k. 660-665) i piśmie procesowym z dnia 14 listopada 2011 r. (k. 678-679) strona pozwana (...)Biuro (...)w W.wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Strona pozwana oświadczyła, że posiada legitymację procesową bierną. Zarzuciła, że żądanie pozwu jest nieuzasadnione i nieudowodnione, a nadto wskazała, że popiera wszystkie dotychczas podniesione twierdzenia, wnioski i zarzuty strony pozwanej ad. 1. Dalej strona pozwana ad. 2 podniosła, że wypłacone powodowi zadośćuczynienie jest adekwatne do rozmiaru krzywdy, a rozszerzone żądanie jest rażąco wygórowane, zaś odnośnie renty zarzuciła, że powód nie sprecyzował, jakiej kwoty domaga się z tytułu utraty zdolności do pracy, a jakiej w związku ze zwiększeniem potrzeb, nie udowodnił też kosztów związanych ze zwiększeniem potrzeb. Strona pozwana wskazała, że odsetki od zadośćuczynienia należą się powodowi dopiero od chwili wyrokowania. Zarzuciła, że dla możności dochodzenia nowych roszczeń z tytułu ewentualnych przyszłych szkód nie jest konieczne ustalenie odpowiedzialności za przyszłe skutki wypadku, a poza tym powód nie uprawdopodobnił nawet, że w przyszłości mogą się ujawnić skutki wypadku, które obecnie nie są znane. Strona pozwana wskazała również, że powód nie wykazał, z jakiego tytułu dochodzi odszkodowania.

W piśmie procesowym z dnia 8 sierpnia 2012 r. strona pozwana (...) S.A.oświadczyła, że wyraża zgodę na wstąpienie w jej miejsce (...) Biura (...)w W., i wniosła o zasądzenie na jej rzecz od powoda - po wyrażeniu zgody na zmianę strony pozwanej przez stronę pozwaną ad. 2 - kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 21 listopada 2012 r. Sąd zwolnił od udziału w sprawie w charakterze pozwanego (...) S.A. (...)i oddalił jego wniosek o zwrot kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 września 2007 r. powód M. K. (1)kierujący samochodem uczestniczył w wypadku spowodowanym przez innego kierowcę, będącego obywatelem Czech, objętego ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartym z czeskim (...) z siedzibą w P..

/okoliczności bezsporne/

W wypadku powód doznał obrażeń głowy. Został przewieziony do (...) Szpitala im. (...)w T., gdzie był hospitalizowany kolejno w oddziałach: (...)i (...)(od 10 września do 14 października 2007 r.) i (...)(od 14 października 2007 r. do 5 listopada 2007 r.). W dniu wypadku powód w trybie pilnym przeszedł operację głowy (obustronna kraniotomia) z uwagi na podejrzenie krwiaka wewnątrzczaszkowego (ewakuowano lewostronny krwiak podtwardówkowy). Przez około 5 tygodni od wypadku M. K. (1)był nieprzytomny.

/dowód: karta informacyjna Oddziału (...) Ogólnej Szpitala im. (...) w T. - k. 417; zeznania świadka K. K. - k. 476/

Ze szpitala w T.powód został przekazany do Ośrodka (...)w B., gdzie w okresie od 5 do 16 listopada 2007 r. poddano go rehabilitacji i dalszej terapii farmakologicznej.

/dowód: karta informacyjna Ośrodka (...) w B. - k. 22/

W okresie od 15 maja do 5 czerwca 2008 r. M. K. (1) przebywał na Oddziale (...) Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w M.. Był poddany zabiegom i ćwiczeniom usprawniającym chód oraz sprawność kończyn górnych, a także ćwiczeniom logopedycznym.

/dowód: karta informacyjna Zespołu Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej Oddział (...) w M. - k. 37/

Podczas pobytu w szpitalach (...)był konsultowany (...)i (...), a od grudnia 2007 r. do chwili obecnej leczy się ambulatoryjnie w poradniach (...)i (...). Od 2008 r. powód pozostaje pod opieką psychologa. Od 15 lipca 2008 r. do czerwca 2009 r. systematycznie uczestniczył w sesjach psychoterapii indywidualnej. Korzysta także z porad logopedycznych.

/dowód: karta informacyjna Oddziału (...)Ogólnej Szpitala im. (...)w T.- k. 417; historia choroby poradni (...)- k. 23-25; zaświadczenia lekarskie - k. 29-30; zaświadczenie lekarskie z 23.06.2009r. - k. 509, zeznania świadka K. K.- k. 476-477, zeznania świadka M. K. (2)– k. 478 – 480)/

/dowód: zaświadczenie lekarskie z 23.06.2009r. - k. 509/

Uraz czaszkowo-mózgowy doznany przez M. K. (1) w trakcie wypadku z dnia 10 września 2007 r. spowodował u niego wieloodłamowe złamanie kości podstawy czaszki, głównie po lewej stronie, z wgłobieniem odłamów kostnych, wylew krwi do światła zatok, pourazowy obrzęk mózgu z licznymi ogniskami stłuczenia tkanki mózgowej, lewostronny krwiak podtwardówkowy, uszkodzenie nerwów czaszkowych po lewej stronie, niedowład kończyn górnych i dolnych, napady padaczkowe częściowe, pourazową niewydolność oddechową wymagającą wykonania tracheostomii i zastosowania oddechu zastępczego oraz rany i podbiegnięcia krwawe na głowie.

Obecnie następstwami tego urazu u powoda jest organiczne wieloogniskowe uszkodzenie mózgu przejawiające się:

a) afazją czuciowo-ruchową (zaburzeniami funkcji mowy),

b) obniżeniem sprawności intelektualnej w stopniu lekkim,

c) zaburzeniami pamięci świeżej i długotrwałej,

d) napadami padaczkowymi częściowymi,

e) niewielkim niedowładem prawostronnym,

f) niewielkiego stopnia zaburzeniami równowagi z upośledzeniem sprawności chodu (chód na szerszej podstawie).

Nadto skutkiem wypadku jest u powoda pourazowy zanik nerwu wzrokowego, objawiający się znacznego stopnia upośledzeniem ostrości wzroku lewego oka, a także pourazowy niedowład nerwów czaszkowych: okoruchowego (III), bloczkowego (IV) i odwodzącego (VI), z opadaniem powieki górnej lewego oka, ustawieniem tego oka w zezie rozbieżnym i ograniczeniem ruchomości gałki ocznej. Z racji przeprowadzonej operacji kraniotomii czołowo-ciemieniowo-skroniowej i prawostronnej trepanacji czaszki u powoda występują ubytki kości pokrywy czaszki i blizny chirurgiczne powłok głowy. U powoda występuje także związane z wypadkiem upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym - stwierdzono u niego rozległe luki pamięci świeżej i długotrwałej, niepełną orientację w czasie, obniżenie sprawności intelektualnej w stopniu lekkim, sprawne pojmowanie, wydolną pamięć operacyjną, obniżenie krytycyzmu, silne poczucie niewydolności, utratę samodzielności i zainteresowań, regresję funkcjonowania społecznego i konieczność korzystania z opieki i pomocy nawet w zwykłych codziennych sprawach. Zmianie uległa także osobowość powoda. Stał się osobą drażliwą, wybuchową, nie akceptuje swojej sytuacji, ma poważne problemy z nawiązaniem więzi emocjonalnych, w szczególności ze swoim synem.

Rokowania M. K. (1) na przyszłość są niepomyślne - skutki rozległego uszkodzenia mózgu mają charakter trwały i jedynie w niewielkim stopniu (w zakresie poprawy czynności ruchowej) mogą być modyfikowane przez rehabilitację. Powód musi staleprzyjmować leki – L., H., O., M., C., P., A., T.. Miesięczny koszt leczenia wynosi ok. 210 zł. Powód stale zakupuje i zażywa przepisane leki. Powinien także być poddawany rehabilitacji w celu utrzymania i ewentualnej poprawy sprawności ogólnej w wymiarze co najmniej 4 razy w tygodniu.

Przez pierwszy rok po wyjściu ze szpitala powód był poddany rehabilitacji 4 – 5 razy w tygodniu. Średni koszt jednej godziny wynosił 50 zł. W chwili obecnej kształtuje się ona na poziomie ok. 70 zł za godzinę. Powód brał udział także w turnusach rehabilitacyjnych. Koszt jednego kształtuje się w granicach 1 695 zł

/dowód: opinia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Akademii Medycznej we W. - k. 553-572; opinia biegłej z zakresu okulistyki - k. 706; opinia biegłych – k. 571, opinia biegłego neurologa – k. 569, zeznania świadka – K. K. – k. zony oraz Ł. Ł. -k. 1282 i n.; zeznania świadka M. K. (3) – k. 478 - 480, faktury – k. 379 – 407, 413 – 430, 432 – 436, 514 – 521, 962 – 114, faktura za turnus rehabilitacyjny – k. 114j)

Powód posiada kwalifikacje pracownika ochrony. Początkowo pracował na stanowisku agenta ochrony. W miarę uzyskiwania specjalności zawodowych ( kurs (...), liczne kursy zawodowe, kursy na licencję pracownika ochrony) były mu powierzane funkcje bardziej odpowiedzialne. Pracował m.in. na stanowisku specjalisty ds. ochrony i konwojowania. W dniu 27.02.2001 r. uzyskał licencję pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia. Przed wypadkiem powód zrezygnował z pracy w dotychczasowym zawodzie i skoncentrował się na pracy w gospodarstwie agroturystycznym.

Powód jest osobą całkowicie niezdolną do pracy. Stopień naruszenia sprawności organizmu w następstwie rozległego uszkodzenia mózgu jest znaczny, nie ma możliwości przywrócenia niezbędnej prawności w drodze leczenia i rehabilitacji. Nie ma także możliwości przekwalifikowania zawodowego z uwagi na ograniczoną do zapamiętywania, obniżenia sprawności intelektualnej w stopniu lekkim, zaburzenia poruszania się i uszkodzenia wzroku.

Osoba posiadająca doświadczenie i kwalifikacje powoda spełnia warunki do zatrudnienia na stanowisku inspektora (...) lub menadżera (...). Średnie wynagrodzenie na tym stanowisku, biorąc pod uwagę lokalizację wykonywanych zadań ( W.), wynosiłoby w roku 2007 – 3 782 zł netto, 2014 r. – 4 278 zł netto na stanowisku menadżera oraz w 2007 r. – 2000 zł netto i w 2014 r. – 3410 zł netto na stanowisku inspektora. Niejednokrotnie jednak osoba z takimi kwalifikacjami zatrudniona jest na stanowisku kwalifikowanego pracownika ochrony i osiąga wynagrodzenie na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku w kraju.

( dowód: opinia służbowa – k. 45;zaświadczenia o kursach – k. 25, 2627, 28, 29, 53 – 56, decyzja z dnia 27.02.2001 r. – k. 52, /dowód: zeznania świadka K. K. - 476-478; zeznania świadka M. K. (2) - k. 478-479/; opinia biegłych – k. 570, informacja (...) Sp. z o.o. – k. 1161)

Po wypadku powód potrzebował pomocy osób trzecich do grudnia 2009 r. w pełnym wymiarze. Od stycznia 2010 r. wymaga opieki osób trzecich przy wykonywaniu większości czynności życia codziennego tj. częściowo przy czynnościach higieny osobistej, w przygotowywaniu posiłków, przemieszczaniu się na dłuższe dystanse, załatwianie spraw w urzędach, średnio – 2 – 3 godziny dziennie. Nadto z uwagi na zaburzone poruszanie się powód wymaga dodatkowej obecności osoby trzeciej podczas spacerów czy innej codziennej aktywności –łącznie ok. 5 godzin dziennie. Powód samodzielnie nie opuszcza miejsca zamieszkania.

( dowód: opinia biegłych – k. 570;zeznania świadka K. K. - 476-478; zeznania świadka M. K. (2) - k. 478-480, opinia biegłego z zakresu chirurgii – k. 818)

Sąd zważył, co następuje:

Odpowiedzialność strony pozwanej (...)Biura (...)z siedzibą w W.za skutki wypadku, któremu uległ M. K. (1), spowodowanego przez kierowcę objętego umową obowiązkowego ubezpieczenia OC zawartą z czeskim (...), została prawomocnie przesądzona wyrokiem z dnia 15.03.2013 r., dalsza cześć uzasadnienia dotyczyć będzie wysokości zasądzonego roszczenia z tytułu renty oraz uzasadnienia orzeczenia w zakresie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku, jakiemu uległ powód.

Zasadne jest żądanie powoda w zakresie zasądzenia na jego rzecz renty, mającej na celu wynagrodzenie szkody przyszłej. Zgodnie z art. 444 par. 2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki na przyszłość może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Na podstawie okoliczności rozpoznawanej sprawy Sąd uznał, iż żądanie powoda w zakresie renty co do zasady zasługuje na uwzględnienie. W wyniku wypadku powód doznał urazu czaszkowo-mózgowego w postaci wieloodłamowego złamania kości podstawy czaszki, głównie po lewej stronie, z wgłobieniem odłamów kostnych, a w jego następstwie wylewu krwi do światła zatok, pourazowego obrzęku mózgu z licznymi ogniskami stłuczenia tkanki mózgowej, lewostronnego krwiaka podtwardówkowego, uszkodzenia nerwów czaszkowych po lewej stronie, niedowładu kończyn górnych i dolnych, napadów padaczkowych. W wyniku doznanych obrażeń, powód wymagał i nadal wymaga stałego przyjmowania leków, odbywania konsultacji lekarskich i specjalistycznych ( psycholog, logopeda) oraz stałej rehabilitacji. Konieczność pozostawania pod stała opieką specjalisty neurologa, okulisty, psychologa, rehabilitanta oraz stałe przyjmowanie wskazanych przez biegłych leków potwierdzona została sporządzonymi w sprawie opiniami biegłych a fakt ponoszenia z tego tytułu kosztów wynika z zeznań świadków oraz przedłożonych do akt faktur i rachunków. Wszystkie te okoliczności czynią roszczenia powoda w zakresie renty z powodu zwiększonych potrzeb uzasadnionym. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że w okresie od sierpnia 2008 r. do czerwca 2009 r. średni miesięczny koszt związany ze zwiększonymi potrzebami powoda kształtował się przynajmniej na poziomie ok. 1 300 zł miesięcznie a więc w granicach zgłoszonego przez powoda roszczenia rentowego. Składają się na niego koszt rehabilitacji 5 razy w tygodniu ( cena 50 zł za godzinę), całodobowa opieka ( 8 zł/h) oraz zakup wskazanych przez biegłych leków 210 zł. Podobnie w okresie lipiec 2007 – marzec 2011 r. – leki 210, opieka 5 godzin dziennie x 8 zł za godzinę ( Sąd przyjął na podstawie zeznań żony powoda i jej matki, że dzienny wymiar konieczności sprawowania opieki i czuwania nad bezpieczeństwem powoda wynosił ok. 5 godzin dziennie) oraz koszty rehabilitacji 5 razy w tygodniu, cena 50 zł za godzinę. W następnym okresie – kwiecień 2011 – lipiec 2014 r. za zasadne Sąd uznał żądanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb na poziomie 4 000 zł. Składa się na nie kwota 210 zł tytułem zakupu kosztów leków, koszty opieki w rozmiarze 5 godzin dziennie według podwyższonej stawki 10 zł za godzinę ( dane w zakresie kosztów sprawowanej opieki są ogólnie publikowane przez miejskie ośrodki pomocy społecznej i okoliczność tą Sąd uwzględnił jako fakt znany mu z urzędu), koszty rehabilitacji w wymiarze 4 razy w tygodniu, zwiększony koszt jednej godziny rehabilitacji – 75 zł, wizyty neurologiczne i okulistyczne co najmniej 4 razy w roku, koszt wizyty – 100 zł oraz koszty dojazdu do specjalistów ok. 260 zł miesięcznie, koszt wizyt u psychologa ( ok. 70 – 100 zł x 4 w miesiącu), logopedy ( k. 50 – 70 zł x 4 w miesiącu), specjalistyczna rehabilitacja obejmująca zabiegi – średnio ok. 300 zł miesięcznie. Sąd uwzględnili w tym zakresie konieczność uczestnictwa powoda w turnusach rehabilitacyjnych. Jak wynika z treści złożonych do akt dokumentów koszt jednego z nich wynosi ok. 1 7000 zł. Łączna wysokość tak wskazanych wydatków kształtuje się miesięcznie w granicach kwoty 4 000 zł. Należy podkreślić, że w przypadku żądania w zakresie renty z tytułu zwiększonych potrzeb niejednokrotnie trudne jest dowiedzenie w sposób precyzyjny wysokości związanych z nimi wydatków, chociaż potrzeba poniesienia tych kosztów w rozpoznawanej sprawie jest niewątpliwa. Powód wskazywał, że oprócz rehabilitacji fizycznej niezbędne jest prowadzenie w jego przypadku także terapii logopedycznej, kinezjoterapii oraz stałej opieki psychologicznej. Zakres dysfunkcji, w tym także o charakterze osobowościowym, z jakimi boryka się na co dzień powód usprawiedliwia podjęcie każdego rodzaju terapii, która podniesie a przynajmniej utrzyma jego standard życia w niepogorszonym stanie – porady psychologiczne, logopedyczne, turnusy rehabilitacyjne. Z tych względów Sąd uznał za zasadne roszczenie rentowe w zakresie zwiększenia potrzeb powoda w kwocie 4 000 zł od kwietnia 2011 r. Ustalając wysokość należnej powodowi renty w powyższym zakresie, Sąd kierował się wyrażoną w art. 322 k.p.c., zgodnie z treścią którego jeżeli w sprawie o naprawienie szkody (…) sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według własnej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okolicznościach sprawy. Stan zdrowia i konieczność wszechstronnej rehabilitacji i opieki zdrowotnej powoda wynika z treści nie tylko opinii byłych ale nadto z dołączonych innych dowodów – dokumentów o charakterze prywatnym – faktur, rachunków, historii chorób i rehabilitacji, kart konsultacyjnych oraz zeznań świadków – najbliższych powodowi osób – żony oraz jej matki, która przez długi okres czasu opiekowała się powodem.

Na uwzględnieni zasługiwało także roszczenia w zakresie renty z tytułu utraty możliwości zarobkowych powoda ale jedynie w ograniczonym zakresie. Sąd nie kwestionuje posiadania przez powoda licznych kwalifikacji do zatrudnienia w ramach ochrony mienia. Okoliczność ta została także przyznana w piśmie firmy (...). Niemniej jednak w okresie poprzedzającym wypadek powód rozwiązał łączące go umowy i pracował w ramach prowadzonego przez żonę gospodarstwa agroturystycznego. Sąd nie dysponuje żadnym materiałem dowodowym pozwalającym ustalić wysokość straty, jaka była następstwem utraty możliwości zarobkowych powoda. W tych okolicznościach, Sąd kierując się także informacją ze wspomnianego pisma przyjął jako punkt wyjścia minimalne miesięczne wynagrodzenie w poszczególnych okresach czasu wyznaczonych roszczeniem powoda. Brak jest podstaw do przyjęcia innych wartości albowiem na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie sposób, nawet hipotetycznie przyjąć, że powód mógł realnie uzyskać zatrudnienie z wynagrodzeniem rzędu 3000 – 4000 zł. Nie jest bowiem wykluczone, że powód uzyskiwałby wynagrodzenie zbliżone do minimalnego zaś przed wypadkiem nie pracował w wyuczonym zawodzie. Ponieważ powód odrębnie określił swoje żądanie w okresie od sierpnia 2008 r. do czerwca 2009 r., lipca 2009 r. do marca 2011 r., kwietnia 2011 r. do lipca 2014 r. i od sierpnia 2014 r., Sąd dokonał uśrednienia minimalnego miesięcznego wynagrodzenia w każdym z tych okresów czasu. I tak minimalne miesięczne wynagrodzenie, jakie mógł osiągnąć powód w okresie do kwietnia 2011 r. ustalono na kwotę 900 zł ( płaca minimalna - 2008 – 845,17 zł, 2009 – 954,96 zł, 2010 – 984,15 zł ), od kwietnia 2011 r. – 1000 zł ( płaca minimalna 1 037,34) i od sierpnia 2014 r. w wysokości 1 300 zł. (płaca minimalna 1 237,20 zł). Ustalając wysokość możliwego zarobku uwzględnić należało uzyskiwane już przez powoda świadczenia z tytułu ubezpieczenia – rentę w początkowej wysokości 696 zł, następnie 767 i 885 zł w ostatnim okresie czasu. Ostatecznie, także w tym zakresie kierując się przywołaną już zasadą wyrażoną w art. 322 k.p.c., Sąd uznał, że z tytułu utraconych możliwości zarobkowych powodowi należy się kwota 200 zł za okres od sierpnia 2008 r. do lipca 2014 r. i kwota 300 zł za okres od sierpnia 2014 r.

Ostatecznie – uwzględniając żądania pozwu powyższym zakresie, orzeczono, jak w pkt. I, II, III, IV i V pozwu, uwzględniając sposób sprecyzowania żądania przez powoda. Oddalając dalej idące powództwo o zapłatę renty.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności treść sporządzonych w sprawie opinii, pozwala przyjąć za zasadne także żądanie w zakresie ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku, jakiemu uległ powód.

W następstwie wypadku z dnia powód doznał poważnego, zagrażającego życiu obrażenia ciała, szczegółowo opisanego w poprzedniej części uzasadnienia. Poddano go skomplikowanemu i inwazyjnemu zabiegowi neurochirurgicznemu usunięcia krwiaka podtwardówkowego. Następnie powód przeszedł długą i intensywną rehabilitację zarówno w warunkach domowych jak i szpitalnych. Podjęte leczenie i intensywna rehabilitacja nie przywróciły sprawności ruchowej i intelektualnej powoda. Biegli wskazali, że rokowania powoda na przyszłość są złe. Nie można więc wykluczyć wystąpienia w przyszłości dalszych negatywnych skutków wypadku, które na obecnym etapie nie zostały lub nie mogły zostać wykryte. Wskazać w tym miejscu należy, że uraz głowy, jakiego doznał powód był bardzo poważny. Okoliczności te, w ocenie Sądu, pozwalając uznać, że powód posiada interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanego na przyszłość w rozumieniu art. 189 k.p.c. ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białym stoku z dnia 19.12.2013 r., I ACa 605/13, Lex 1415814) tym bardziej, że w chwili obecnej ów stan niepewności nie jest możliwy do usunięcia w drodze powództwa o świadczenie. Sąd w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 24.02.2009 r. ( III CZP 2/2009, Lex 483372), iż pod rządem art. 442¹ par. 3 k.c. powód dochodzący naprawienia szkody na osobie może mieć interes prawny w ustaleniu odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości. Sąd najwyższy wskazał, że wprowadzenie wspomnianego uregulowania oznacza, że nie został w żaden sposób ograniczony czas, w jaki może ujawnić się szkoda na osobie prowadząc do powstania odpowiedzialności , w tym wypadku, ubezpieczyciela za skutki danego zdarzenia. Kolejny proces może więc toczyć się nawet po dziesiątkach lat od wystąpienia zdarzenia wywołującego szkodę. Trudności dowodowe z biegiem lat narastają, a przesądzenie w sentencji wyroku zasadzającego świadczenie odszkodowawcze o odpowiedzialności pozwanego za szkody mogące powstać w przyszłości, zwalnia powoda ( poszkodowanego) z obowiązku udowodnienia istnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności podmiotu, na którym taka odpowiedzialność już ciąży.

Mając powyższe na uwadze, uznając, że powód udowodnił istnienie po swojej stronie interesu prawnego do wydania orzeczenia o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej strony pozwanej na przyszłość za skutki wypadku, jakiemu uległ w dniu , Sąd orzekł jak w pkt. V wyroku.

Orzeczenie o koszatkach wydano na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. Na koszty poniesione przez powoda w wysokości 14 434 zł składa się należna zgodnie z par. 6 pkt 7 w zw. z par. 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…) ( Dz. U. 2013, poz. 490 ) minimalna stawka w podwójnej wysokości. Sąd uznał, że charakter sprawy, jej złożony stan faktyczny oraz nakład pracy pełnomocnika powoda uzasadniają przyznanie mu kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE