UZASADNIENIE

Powódka B. K. w imieniu własnym oraz małoletniej córki S. K. wniosła pozew przeciwko S. G. wnosząc o ustalenie, że pozwany jest ojcem małoletniej powódki, ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz małoletniej powódki alimentów w wysokości po 650 zł miesięcznie, począwszy od dnia wniesienia pozwu.

Uzasadniając swoje stanowisko powódka podała, że od listopada 2011 roku wraz z pozwanym tworzyli związek, mając plany założenia rodziny. Pozwany jednak z upływem czasu zaprzestał kontaktów z powódką i związał się z inną kobietą. Powódka wskazała również, że pozwany posiada odpowiednie możliwości zarobkowe, co pozwala mu na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb jego córki.

Na rozprawie w dniu 25 czerwca 2013 roku powódka wskazała ponadto, że wolałaby aby dziecko nosiło jej nazwisko. Zaś na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2013 roku powódka rozszerzyła powództwo, wnosząc o nieprzyznanie pozwanemu władzy rodzicielskiej nad małoletnią powódką.

Pozwany nie wniósł odpowiedzi na pozew. Podczas rozprawy w dniu 6 czerwca 2013 roku zeznał, że był związany z powódką od lipca 2011 roku. Wskazał, że wspólnie ze sobą zamieszkiwali przez kilka miesięcy. Pozwany zeznał również, że nie jest pewien czy jest ojcem dziecka, nie zaprzeczył jednak, że współżył z powódką.

Wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2013 roku Sąd Rejonowy w Rybniku w punkcie pierwszym ustalił, że pozwany S. G., nazwisko rodowe G., syn K. i E., urodzony (...) w K., zamieszkały w R. ul. (...), jest ojcem małoletniej powódki S. K. urodzonej (...) w R. córki B. K., dla której to małoletniej sporządzono akt urodzenia w Urzędzie Stanu Cywilnego w R. w dniu 11 maja 2012r. za numerem (...); w punkcie drugim ustalił Sąd Rejonowy, że pozwanemu nie przysługuje władza rodzicielska nad małoletnią powódką. Punkt trzeci wyroku zawiera ustalenie, że małoletnia powódka będzie nosiła nazwisko (...). Punktem czwartym zasądzono od pozwanego S. G. na rzecz małoletniej powódki S. K. alimenty w kwocie po 450 zł miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniej powódki B. K. do dnia 15-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia 15.10.2012r. W pozostałym zakresie powództwo odnośnie alimentów zostało oddalone. Orzekł także Sąd Rejonowy o nieuiszczonych kosztach sądowych, kosztach procesu oraz w przedmiocie klauzuli wykonalności.

Podstawa tej treści rozstrzygnięcia było ustalenie, że powódka S. K. urodziła się (...) w R..

Powódka B. K. obecnie nie pracuje, zarejestrowana jest w urzędzie pracy. Poza małoletnia powódką wychowuje również dwójkę małoletnich dzieci z poprzednich związków, syna lat 12 i córkę lat 6. Na dzieci otrzymuje alimenty w łącznej kwocie 700 zł. Mieszka wspólnie z trójką dzieci i własnymi rodzicami w mieszkaniu spółdzielczym. Powódka wraz z pozwanym byli parą od końca czerwca 2011 roku. Mieszkali razem, prowadzili również pożycie seksualne. Powódka będąc w związku z pozwanym nie miała innych partnerów .

Koszty utrzymania małoletniej powódki Sąd Rejonowy ustalił na łączną kwotę około 550 zł miesięcznie. Powódka otrzymuje na małoletnie dzieci świadczenia pieniężne tj. dodatek dla wielodzietnej rodziny 80 zł miesięcznie, świadczenia dla samotnie wychowującej matki w kwocie 170 zł na małoletnią powódkę oraz zasiłek rodzinny w łącznej kwocie 289 zł. Małoletnia powódka często choruje, w ostatnim roku chorowała już 6 razy

Pozwany prowadził pożycie seksualne z powódką w okresie koncepcyjnym. Od lutego 2013 roku przebywa w zakładzie karnym w R.. Odbywa tam zarządzone kary pozbawienia wolności, na które został skazany za liczne pobicia. Pozwany nie pracuje w zakładzie karnym i nie osiąga dochodów. Przed umieszczeniem pozwanego w zakładzie karnym, zatrudniony był w firmie (...) w R., jako pracownik budowlany. Osiągał wynagrodzenie w wysokości 2000 zł netto miesięcznie. Pozwany również ma dwójkę małoletnich dzieci z poprzedniego związku, B. lat 15 i K. lat 13. Na obu synów zasądzone od pozwanego są alimenty w łącznej kwocie 700 zł miesięcznie. Pozwany dotychczas nie realizował tego obowiązku, co warunkowało powstaniem zadłużenia. Pozwany poza zobowiązaniem wobec funduszu alimentacyjnego nie ma innych długów. Zadłużenie alimentacyjne wynosi obecnie około 30.000 zł. Pozwany nie posiada również żadnych oszczędności i majątku. Jest ogólnie zdrowy, nie zażywa żadnych leków. O ciąży powódki dowiedział się w październiku 2011 roku. Był zawiedziony tą informacją, nie wierzył w to, że małoletnia S. jest jego córką. Przez pierwsze miesiące od urodzenia małoletniej powódki przekazywał jednak pieniądze na jej utrzymanie. Od maja do lipca 2012 roku była to kwota 300 zł miesięcznie, następnie w sierpniu 100 zł, we wrześniu 200 zł, ostatnie pieniądze (100 zł) przekazał w październiku 2012 roku. Pozwany po urodzeniu małoletniej powódki przyznaje, że raz ją odwiedził, nie pamięta jednak kiedy. Strony rozstały się w grudniu 2011 roku. Pozwany odszedł od powódki i wrócił do związku z poprzednią partnerką. W związku z przeprowadzonymi badaniami polimorfizmu DNA, ustalono jednoznacznie, że ojcem małoletniej powódki S. K. jest pozwany S. G.. Analiza polimorfizmu DNA nie dała podstaw do wyłączenia ojcostwa S. G. w stosunku do małoletniej powódki. Z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością pozwany jest ojcem małoletniej powódki.

W tak ustalonym stanie faktycznym zważył, że z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością pozwany jest ojcem małoletniej powódki. Nadto Sąd przychylił się do wniosku powódki i ustalił, że małoletnia powódka będzie nosić nazwisko (...).

Zważył także Sąd Rejonowy, że zebrany w sprawie materiał dowodowy dał podstawy do ustalenia, że pozwany w sposób rażący zaniedbywał swe obowiązki rodzicielskie. Pozwany sam przyznał, że tylko raz widział małoletnią powódkę. Nie pomagał w tracie trwania ciąży, nie uczestniczył w procesie jej dotychczasowego wychowania. Ostatecznie zaprzestał również świadczeń alimentacyjnych. Pozwany wskazał, że nie znana jest mu sytuacja córki, nie wie również jakie są jej koszty utrzymania. Całokształt postawy pozwanego jednoznacznie wskazuje na brak jakiegokolwiek uczestnictwa w wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Mając powyższe na uwadze Sąd nie przyznał władzy rodzicielskiej pozwanemu, uznając to za niecelowe.

Odnosząc się do roszczenia w przedmiocie alimentów przywołał Sąd Rejonowy dyspozycję art. 133 § 1 krio i art. 135 § 1 krio, wskazując, że postępowanie dowodowe wykazało w sposób bezsporny, że małoletnia powódka nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, nie dysponuje bowiem majątkiem, który umożliwiłby pokrycie kosztów utrzymania i wychowania. Stąd spełnione zostały przesłanki określone w art. 133 § 1 k.r.o., statuujące obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci.

Uwzględniając zakres świadczeń alimentacyjnych na podstawie art. 135 k.r.o. Sąd I instancji kierował się przede wszystkim dobrem małoletniego dziecka. Świadczenia alimentacyjne winny bowiem stanowić zabezpieczenie uzasadnionych potrzeb uprawnionego. Potrzeby te przejawiają się w szczególności w aspekcie materialno-bytowym. Sąd w pełni uwzględnił wydatki przedstawione przez powódkę. Korespondują one z zasadami doświadczenia życiowego i odpowiadają kosztom utrzymania dziecka w podobnym wieku. Z przedstawionego zestawienia wynika jednak, że potrzeby małoletniej powódki mieszczą się w kwocie 550 zł miesięcznie. Zdaniem Sądu żądanie kwoty 650 zł jest niezasadne i nie odnajduje swojego uzasadnienia w przedstawionych wydatkach. Ustalając obowiązek alimentacyjny w kwocie 450 zł miesięcznie Sąd miał na względzie również możliwości zarobkowe pozwanego. Pozwany pracując na wolności zarabiał około 2000 zł netto miesięcznie. Sąd uwzględnił również dotychczasowy obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec dwójki jego dzieci z poprzedniego związku. Niemniej jednak kwota 450 zł zdaniem Sądu Rejonowego nie będzie stanowić dla pozwanego nadmiernego uszczerbku. Należy podkreślić, że pobyt w zakładzie karnym ma wyłącznie charakter czasowy. Po odbyciu kary pozwany zostanie zwolniony z zakładu karnego i będzie mógł podjąć pracę. Do tego czasu obowiązek alimentacyjny realizowany będzie przez fundusz do tego powołany.

Sąd oddalił powództwo alimentacyjne ponad kwotę 450 zł miesięcznie. Żądana kwota 650 zł w ocenie Sądu Rejonowego nie koreluje z przedstawionymi wydatkami. Sąd ustalając alimenty na kwotę 450 zł miesięcznie, przy ustaleniu kosztów utrzymania małoletniej powódki na kwotę 550 zł, kierował się również obowiązkiem powódki, do częściowego zaspokajania potrzeb jej córki. Sąd uznał, że powódka również posiada możliwości ekonomiczne do zabezpieczenia usprawiedliwionych potrzeb małoletniej S.. Kwota 450 zł alimentów miesięcznie w ocenie Sądu jest wystarczającym i uzasadnionym zabezpieczeniem materialnym małoletniej powódki.

W tym zakresie stosownie do brzmienia art. 333 § 1 pkt. 4 k.p.c. wyrokowi nadano rygor natychmiastowej wykonalności. W pozostałej części Sąd powództwo odnośnie alimentów oddalił. O odsetkach na wypadek opóźnienia orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c.

Sąd, biorąc za podstawę art. 102 k.p.c., odstąpił od obciążania pozwanego kosztami postępowania.

Z wyżej wskazanym orzeczeniem nie zgodził się pozwany, wywodząc apelację i zaskarżając wyrok w części uwzględniającej roszczenie alimentacyjne ponad kwotę 200,00 złotych oraz w zakresie daty początkowej, od której zasądzono alimenty. Skarżący zarzucił : - błąd w ustaleniu faktów autentycznych jakie dochody posiada pozwany przy zasadzeniu alimentów na kwotę 450,00 złotych płatne od dnia 15 października 2012 roku; - niedoprowadzenie pozwanego z Zakładu Karnego z R. na sprawę o ojcostwo i alimenty, które Sąd zasądził pozwanemu; - niewykazanie jakie dochody posiada rodzina pozwanego, a jakie dochody posiada powódka B. K. i zaliczenie na poczet bieżących alimentów kwoty 1.300,00 złotych, które pozwany płacił dobrowolnie od urodzenia się małoletniej powódki S. K.. W oparciu o tak sformułowane zarzuty pozwany domagał się zmiany wyroku w części obejmującej zasądzone alimenty w ten sposób by w miejsce alimentów w kwocie 450,00 złotych miesięcznie zasądzić alimenty w kwocie 200,00 złotych miesięcznie począwszy od dnia 27 sierpnia 2013 roku, tj. od daty, w której potwierdzone zostało ojcostwo pozwanego. Nadto pozwany wniósł o zaliczenie na poczet bieżących alimentów kwoty 1.300,00 złotych zapłaconych przez pozwanego bez potwierdzenia ojcostwa.

Na rozprawie apelacyjnej przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki wniosła o oddalenie apelacji wskazując na trafność zaskarżonego orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego musiała odnieść skutek w nieznacznej części, jednakże nie z przyczyn w niej wskazanych. W ocenie Sądu II instancji, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie, trafnie dokonał oceny zarówno usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki, jak i możliwości zarobkowych zobowiązanego. Wskazać w tym miejscu należy, że stosownie do treści art. 133 § 1 krio rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania. Z powołanego przepisu jednoznacznie wynika, że oboje rodzice zobowiązani są do dostarczania środków utrzymania swojemu dziecku, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać. Bez znaczenia w rozpoznawanym przypadku pozostaje data sądowego ustalenia ojcostwa. Małoletnia powódka domagała się zasądzenia na swoją rzecz alimentów od dnia wniesienia pozwu i w tej sytuacji pozwany, który nie przeczył, że w okresie koncepcyjnym obcował z matką powódki, co najmniej od tej daty winien liczyć się z obowiązkiem alimentowania powódki. Konsekwencją kwestionowania ojcostwa przez osobę pozostającą w związku z matką dziecka jest możliwość obciążenia takiej osoby obowiązkiem alimentacyjnym także za okres gdy ojcostwo nie zostało jeszcze potwierdzone w postępowaniu dowodowym. Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w okresie kiedy matka powódki pozostawała w związku z pozwanym nie była związana z innym mężczyzną. Okoliczność powyższa dodatkowo uzasadnia trafność kwestionowanego rozstrzygnięcia. Brak jest także podstaw do zaliczenia na poczet bieżących alimentów kwoty uiszczonej przez pozwanego w trybie przedprocesowym. Jak wyżej wskazano na pozwanym od chwili urodzenia córki – jako ojcu – ciążył obowiązek utrzymywania powódki, a przeznaczane w tym czasie kwoty z pewnością nie zaspokajały w pełni potrzeb uprawnionej. Także zarzuty odnoszące się do sytuacji finansowej rodziny matki powódki i pozwanego nie mogą odnieść spodziewanego skutku. Z treści powołanego wyżej przepisu jednoznacznie wynika, że to rodzice obowiązani są utrzymywać dziecko, a sytuacja finansowa dalszych członków rodziny pozostaje bez znaczenia dla ustalenia zakresu świadczeń alimentacyjnych. Nie może także odnieść skutku zarzut dotyczący niedoprowadzenia pozwanego z Zakładu Karnego na rozprawę. Pozwany złożył obszerne zeznania w sprawie, mógł także prezentować swoje stanowisko w pismach procesowych. Zatem okoliczność niedoprowadzenia pozwanego na rozprawę, podczas której ogłoszono wyrok w żaden sposób nie wpłynęło na sytuację procesową pozwanego.

Niezależnie jednak od powyższych uwag, apelacja częściowo musiała odnieść skutek. Zgodnie z treścią art. 321 kpc Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Powódka w niniejszym postępowaniu nie domagała się zasądzenia na swoją rzecz ustawowych odsetek od nieterminowo płaconych rat alimentów, zatem nie mógł Sąd należności tej zasądzić. Dlatego we wskazanym zakresie zaskarżony wyrok musiał zostać zmieniony, o czym orzeczono stosownie do treści art. 386 § 1 kpc. W pozostałym zakresie apelacja podlegała oddaleniu, z przyczyn wskazanych powyżej, stosownie do treści art. 385 kpc.

SSR ( del.) Anna Hajda SSO Krystyna Wiśniewska-Drobny SSO Lucyna Morys - Magiera

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE