UZASADNIENIE

Ubezpieczona R. K. złożyła odwołania między innymi od następujących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.:

-: decyzji z dnia 25 października 2013 roku – za okres od 1 października 2013 roku do 9 października 2013 roku, o prawo do zasiłku opiekuńczego,
-: decyzji z dnia 5 listopada 2013 roku – za okres od 10 października 2013 roku do 17 października 2013 roku, o prawo do zasiłku opiekuńczego.

W uzasadnieniu swojego stanowiska odwołująca podnosiła okoliczności dotyczące jej stanu zdrowia, stanu zdrowia syna B. K. i stażu pracy odwołującej, które – w ocenie odwołującej – uzasadniały prawo do spornych świadczeń. Skarżąca wskazywała, że choruje 3-letnie dziecko odwołującej, syn B. K., który wymaga opieki matki.

Organ rentowy złożył odpowiedzi na odwołania, wnosząc o ich oddalenie. Organ rentowy wywodził, że odwołującej nie przysługuje zasiłek opiekuńczy za okres od 1 października 2013 roku do 9 października 2013 roku oraz od 10 października 2013 roku do 17 października 2013 roku, skoro w tym okresie odwołująca nie miała obowiązku świadczyć pracy, gdyż jej zatrudnienie ustało z dniem 6 września 2013 roku, zaś zasiłek opiekuńczy nie przysługuje po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Po rozprawie w dniu 15 września 2014 roku Sąd uznał, że żądanie odwołującej w zakresie prawa do zasiłku opiekuńczego nadaje się do rozstrzygnięcia.

Wyrokiem częściowym z dnia 15 września 2014 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił odwołanie od decyzji z dnia 25 października 2013 roku oraz oddalił odwołanie od decyzji z dnia 5 listopada 2013 roku.

Sąd ten ustalił. że:

Odwołująca była zatrudniona u płatnika składek (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. do dnia 6 września 2013 roku. Odwołująca była nadto niezdolna do pracy – co potwierdzono zaświadczeniem lekarskim – w okresie od 9 września 2013 roku do 30 września 2013 roku, nadto kolejna niezdolność do pracy powstała od dnia 18 października 2013 roku. Syn odwołującej, B. K., nie ukończył lat 14 i w okresach od 1 października 2013 roku do 9 października 2013 roku oraz od 10 października 2013 roku do 17 października 2013 roku chorował, co potwierdzono zaświadczeniami lekarskimi. Odwołująca mieszka z synem B. K., w gospodarstwie domowym nie ma innej osoby dorosłej, w szczególności mogącej sprawować opiekę nad małoletnim B. K..

Zaskarżoną decyzją z dnia 25 października 2013 roku organ rentowy odmówił odwołującej prawa do zasiłku opiekuńczego na syna B. K. za okres od 1 października 2013 roku do 9 października 2013 roku. Nadto zaskarżoną decyzją z dnia 5 listopada 2013 roku organ rentowy odmówił odwołującej prawa do zasiłku opiekuńczego na syna B. K. za okres od 10 października 2013 roku do 17 października 2013 roku.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji, powołując się na art. 32 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz. U. 2014 r.159) uznał, że odwołania od zaskarżonych decyzji z 25 października 2013 roku i 5 listopada 2013 roku podlegają oddaleniu.

Sąd podkreślił, że niespornym w sprawie było, że małoletni syn odwołującej, B. K., nie ukończył lat 14 i w okresach spornych wynikających z decyzji z dnia 25 października 2013 roku i 5 listopada 2013 roku był chory, co zostało potwierdzone zaświadczeniami lekarskimi. Niespornym było również, że w gospodarstwie domowym odwołującej nie było innej osoby mogącej świadczyć opiekę nad dzieckiem w tym czasie.

Wskazano jednak, że zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, jednak tylko w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego – po ustaniu zatrudnienia prawo do zasiłku opiekuńczego nie przysługuje. Z faktu, że zasiłek opiekuńczy przysługuje na czas zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad członkiem rodziny wynika, że w przypadku braku konieczności świadczenia pracy (po ustaniu zatrudnienia) nie mogą zostać spełnione przesłanki do nabycia prawa do zasiłku opiekuńczego, jak to miało miejsce w rozpoznawanej sprawie. Na okres po ustaniu stosunku pracy rozciąga się ubezpieczenie zdrowotne, uprawniające do świadczeń z Narodowego Funduszu Zdrowia, a nie ubezpieczenie chorobowe w znaczeniu prawa do zasiłku opiekuńczego. Sąd podniósł jednocześnie, że brak jest podstaw do stosowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zasad współżycia społecznego.

Wobec powyższego, na mocy art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołania w zakresie wskazanym w sentencji wyroku częściowej, jako nieuzasadnione.

Apelację od wyroku wniosła osobiście odwołująca, nie zgadzając się z jego treścią. Zarzuty apelacji zostały sprecyzowane w piśmie pełnomocnika odwołującej. Zarzucił on:

1. naruszenie art. 227 kpc poprzez nieuzasadnione oddalenie wniosków dowodowych odwołującej o dopuszczenie dowodu z dokumentacji lekarskiej oraz innych wniosków,

2. naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez zaniechanie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego i naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, a w efekcie błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że odwołującej nie przysługuje prawo do zasiłku opiekuńczego.

W toku rozprawy apelacyjnej pełnomocnik ubezpieczonej wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie z dnia 16 września 2014r ubezpieczona wniosła o rozpoznanie apelacji przez Sąd Okręgowy w Katowicach. Wskazała, że z uwagi na skomplikowany i męczący dojazd do G. nie będzie mogła wziąć czynnego udziału w sprawie. Dogodniejszy dojazd ma do K..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Sąd nie uwzględnił wniosku o przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowicach. Sąd Okręgowy w Gliwicach jest właściwy do rozpoznania apelacji od wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy w Gliwicach zgodnie z § 2 pkt 3c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 7 października 2014 r. w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych (Dz.U. z 2014r. poz. 1407). Przepis art. 461 § 3 k.p.c. przewiduje możliwość przekazania sprawy innemu sądowi jednak do zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji. Zaznaczyć należy, że ubezpieczona jest reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu zatem ma ona możliwość brania udziału w sprawie przez pełnomocnika.

Apelacja odwołującej nie zasługuje na uwzględnienie, a więc zasadnym było jej oddalenie.

Sąd II instancji mając nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału dokonał jego własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w następstwie czego nie znalazł podstaw do zakwestionowania wydanego w sprawie rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy poczynił ustalenia faktyczne, które Sąd Odwoławczy akceptuje i przyjmuje za własne, trafnie wyjaśnił także podstawę prawną orzeczenia z przytoczeniem prawidłowych przepisów prawa. Przeprowadził przy tym niewadliwie postępowanie dowodowe, a zebrany materiał, wbrew wywodom skarżącego, poddał ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów, zgodnie z zasadą wyrażoną w przepisie art. 233 § 1 k.p.c.

Przede wszystkim podkreślić należy, że przedmiotem badania przez Sąd II instancji były jedynie okoliczności mające wpływ na prawidłowość rozstrzygnięcia z dnia 15 września 2014 roku, tj. wyroku częściowego dotyczącego jedynie prawa odwołującej do zasiłku opiekuńczego. Słusznie Sąd Rejonowy wskazał, że wobec powyższego - dla ustalenia tego prawa – nie miały żadnego znaczenia podnoszone przez skarżącą okoliczności dotyczące jej stanu zdrowia, przewlekłości choroby dziecka. Okoliczności niezbędne do zbadania trafności decyzji organu rentowego były niesporne, albowiem jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie niekwestionowany był kluczowy dla rozstrzygnięcia fakt zatrudnienia odwołującej do dnia 6 września. Niesporne były także okoliczności dotyczące syna odwołującej – nie ukończył on 14 lat i w okresach spornych był chory, a nikt inny w gospodarstwie domowym odwołującej nie mógł świadczyć opieki nad dzieckiem w tym czasie.

Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz. U. 2014 r.159), zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

1)dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku:

a)nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę uaktywniającą, o której mowa w art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2013 r. poz. 1457), lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem,

b)porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,

c)pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej;

2) chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat;

3) innym chorym członkiem rodziny.

Z faktu, ze zasiłek opiekuńczy przysługuje na czas zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad członkiem rodziny wynika, że po ustaniu zatrudnienia nie mogą zostać spełnione przesłanki do nabycia prawa do zasiłku opiekuńczego, jak to miało miejsce w rozpoznawanej sprawie.

Skoro więc okoliczność, że odwołująca była zatrudniona jedynie w okresie do 6 września 2013 roku nie była kwestionowana i brak było sporu co do faktu, że dziecko odwołującej chorowało dopiero w okresie od 1 października 2013 roku, brak jest możliwości skutecznego zaskarżenia wyroku Sądu Rejonowego.

Za chybiony należy uznać zarzut naruszenia art. 227 kpc. Zgodnie z jego treścią przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Jak już wyżej wskazano dla rozstrzygnięcia w przedmiotowym zakresie nie miały znaczenia – i to nie tylko istotnego lecz żadnego znaczenia – okoliczności które chciała wnioskowanymi dowodami wykazać. Niemożność przyznania zasiłku opiekuńczego odwołującej wynikała już z samego faktu niepozostawania odwołującej w stosunku zatrudnienia. Wobec powyższego, prowadzenie postępowania dowodowego na wskazywane przez odwołującą okoliczności nie było konieczne i słusznie oddalono składane przez nią wnioski dowodowe.

Sąd nie uwzględnił wniosku pełnomocnika odwołującej o przyznanie mu kosztów zastępstwa procesowego. Zgodnie z treścią art. 108 § 1 kpc sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, przepis ten obejmuje orzeczenia kończące całkowicie sprawę w danej instancji, a za orzeczenie takie nie można uznać wyroku częściowego (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1953 r., sygn. akt II C 609/53, publ. OSNCK 1954/3/61)

Mając powyższe na uwadze – nie dopatrując się żadnych naruszeń prawa materialnego czy to procesowego w zaskarżonym orzeczeniu, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację.

(-) SSO P. B.-P. (-) SSO M. S. (-) SSO Janina Kościelniak

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE