POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

W toku śledztwa wszczętego i prowadzonego obecnie przez Prokuraturę Apelacyjną w Katowicach prokurator wystąpił z wnioskiem o dokonanie przez sąd czynności, o których mowa w art. 225 § 3 k.p.k.

Wniosek ten, z powołaniem się na przepis art. 329 § 1 k.p.k., przesłany został Sądowi Okręgowemu w Warszawie, który postanowieniem z dnia 15 maja 2012 roku, sygn. akt VIII Kp 574/12, przekazał tę sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu
w Katowicach motywując rozstrzygnięcie tym, że zarzucono podejrzanemu popełnienie kilku przestępstw, w ustalonych miejscach, na terenie działania różnych sądów, zatem zgodnie z art. 31 § 3 k.p.k. właściwy jest sąd, w którego okręgu najpierw wszczęto postępowanie przygotowawcze.

Sąd Okręgowy w Katowicach postanowieniem z dnia 9 lipca 2012 roku, sygn. akt V Kp 191/12, wszczął spór kompetencyjny i przekazał akta Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach wnosząc o przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Warszawie. Wskazano przy tym, że żadne z zarzuconych podejrzanemu przestępstw nie miało zostać popełnione na obszarze właściwości Sądu Okręgowego w Katowicach, wobec czego ustalenie sądu właściwego w oparciu o regułę z art. 31 § 3 k.p.k. nie może prowadzić do stwierdzenia właściwości Sądu Okręgowego w Katowicach.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Przekazany do rozstrzygnięcia negatywny spór kompetencyjny między Sądami Okręgowymi dotyczy właściwości miejscowej do dokonania czynności sądowych
w trakcie postępowania przygotowawczego. Zgodnie z regułą zawartą w art. 329 § 1 k.p.k. czynności, o których mowa w art. 225 § 3 k.p.k. dokonuje sąd powołany do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Ustalenie sądu właściwego miejscowo do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji odbywać się musi zgodnie z regułami ujętymi w przepisach art. 31-33 k.p.k., przy czym należy brać pod uwagę miejsca popełnienia zarzucanych przestępstw określone w postanowieniu o przedstawieniu zarzutów.

M. T. zarzucono popełnienie siedmiu przestępstw, z czego sześć należy do właściwości rzeczowej sądu okręgowego – i tylko te mają istotne znaczenie dla stwierdzenia, który spośród sądów okręgowych pozostaje właściwy miejscowo. W pięciu spośród tych sześciu zarzutów jako miejsce popełnienia zarzucanych czynów wskazano W. i V. w Liechtensteinie, natomiast
w zarzucie dotyczącym występku z art. 258 § 1 k.k. określenie miejsca zawarto
w sformułowaniu: „w W. i innych miejscowościach na terenie kraju
i zagranicą”.

Okoliczność, że we wszystkich zarzutach wskazano, iż przestępstwa miały być dokonane również za granicą nie ma w tym przypadku znaczenia decydującego
dla ustalenia właściwości miejscowej, gdyż z odesłań zawartych w przepisach art.
32 § 2 i § 1 k.p.k. wynika, że pierwszeństwo przy określaniu właściwości miejscowej należy dać miejscu popełnienia czynu na terenie kraju, o ile takie miejsce zostało ustalone.

Nie można także oprzeć ustalania właściwości miejscowej w tej sprawie na nieprecyzyjnym, nie spełniającym w pełni wymogów zawartych w art. 313 § 2 k.p.k., sformułowaniu o „innych miejscowościach na terenie kraju i zagranicą”, skoro sam prokurator nie był w stanie takich miejscowości wskazać precyzyjnie w oparciu o dane zawarte w materiałach z dotychczasowego postępowania przygotowawczego.

Jako miejsce popełnienia zarzucanych przestępstw, determinujące wskazanie sądu właściwego miejscowego w tym przypadku, pozostaje zatem jedynie W., wobec czego należało podzielić stanowisko Sądu Okręgowego w Katowicach oraz Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach, że właściwym do rozpoznania wniosku
o przeprowadzenie czynności z art. 225 § 3 k.p.k. w toku śledztwa prowadzonego przeciwko M. T. jest Sąd Okręgowy w Warszawie.

Na akceptację zasługuje przy tym pogląd Sądu Najwyższego wyrażony
w postanowieniu z dnia 21 września 2005 roku (sygn. I KZP 26/05, OSNKW
z 2005 r., z. 10, poz. 93), powoływany in extenso w postanowieniu Sądu Okręgowego w Katowicach o wszczęciu sporu kompetencyjnego, zgodnie z którym zastosowanie reguły wyprzedzania z art. 31 § 3 k.p.k. nie może prowadzić do wskazania sądu,
w którego okręgu nie popełniono przestępstwa, którego miejsce jest ustalone. To samo odnosi się do sytuacji unormowanej w art. 33 § 1 k.p.k., a przepis ten również należy brać pod uwagę w tej sprawie ze względu na wielość zarzucanych podejrzanemu czynów.

Z tych wszystkich powodów, rozstrzygając spór o właściwość, postanowiono
o przekazaniu sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie jako właściwemu rzeczowo i miejscowo do rozpoznania prokuratorskiego wniosku
o przeprowadzenie w postępowaniu przygotowawczym czynności sądowych,
o których mowa w art. 225 § 3 k.p.k.

Zarządzenie:

o treści postanowienia powiadomić podejrzanego, jego obrońcę i S.O. w Katowicach;

Katowice, dnia 3 sierpnia 2012 roku.