UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 12 grudnia 2012 r.

W piśmie złożonym w dniu 9 listopada 2012 r. K. G. złożył skargę na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki dotyczącą postępowania w sprawie o sygn. akt I C 685/12 toczącej się przed Sądem Okręgowym w Krakowie, Wydział I Cywilny.

Skarżący wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie I C 685/12 toczącej się przed Sądem Okręgowym w Krakowie, Wydział I Cywilny oraz o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa kwoty 6 000 zł.

W uzasadnieniu skargi K. G. podniósł, że w dniu 8 listopada 2012 r. chciał zapoznać się z aktami sprawy o sygn. I C 685/12 w czytelni Sądu Apelacyjnego w Krakowie, aby móc przygotować wnioski dowodowe na zbliżający się termin rozprawy. Akta te nie zostały mu jednak udostępnione, co zdaniem skarżącego samo w sobie świadczy o przewlekłości postępowania, albowiem strona nie powinna być zobowiązywana do nieustannego dowiadywania się, czy akta zostaną jej udostępnione. Ponadto, powód wskazał, że pierwsza rozprawa w sprawie I C 685/12 odbyła się w dniu 31 sierpnia 2012 r., a termin następnej rozprawy został wyznaczony dopiero na dzień 28 listopada 2012 r. W ocenie powoda trzymiesięczny odstęp pomiędzy poszczególnymi posiedzeniami sądu uznać należy za nadmierny. Tym samym również ta okoliczność świadczy, zdaniem powoda, o przewlekłości postępowania w sprawie I C 685/12.

W odpowiedzi na skargę Prezes Sądu Okręgowego w Krakowie wniósł o jej oddalenie, podnosząc że sprawa I C 685/12 prowadzona jest bez zbędnej zwłoki. Zaznaczył, że terminy rozpraw są wyznaczane systematycznie, a na okres, jaki upływa pomiędzy nimi, w istotny sposób wpływa duża liczba spraw znajdująca się w referacie sędziego referenta.

Sąd Apelacyjny, rozpatrując skargę wniesioną przez K. G., ustalił co następuje:

W dniu 10 kwietnia 2012 r. powód K. G. złożył przeciwko Z. P. pozew o zapłatę kwoty 200 000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę związaną z naruszeniem dóbr osobistych powoda. Pismem z dnia 11 maja 2012 r. powód został wezwany do uzupełnienia braków formalnych pozwu, m.in. poprzez uiszczenie opłaty od pozwu. Powód udzielił odpowiedzi na wezwanie w piśmie złożonym w dniu 21 maja 2012 r. i jednocześnie złożył wniosek o zwolnienie go od kosztów sądowych, przedkładając wypełniony formularz oświadczenia o stanie majątkowym. Następnie pismem z dnia 28 maja 2012 r. powód został wezwany do uzupełnienia braku formalnego pisma z dnia 21 maja 2012 r. poprzez przedłożenie odpisu tego pisma. Brak ten powód uzupełnił w terminie. Postanowieniem z dnia 21 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie zwolnił powoda K. G. od kosztów sądowych w całości. W tym samym dniu zostało wydane zarządzenie dotyczące wyznaczenia terminu rozprawy na dzień 31 sierpnia 2012 r., zawiadomienia o tym terminie stron i zobowiązania strony pozwanej do przedłożenia odpowiedzi na pozew. W dniu 12 lipca 2012 r. do Sądu Okręgowego w Krakowie wpłynęła odpowiedź na pozew pozwanej Z. P.. Z kolei w dniu 25 lipca 2012 r. powód złożył wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, który jednak został oddalony postanowieniem Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 26 lipca 2012 r. Następnie powód do czasu rozprawy w dniu 31 sierpnia 2012 r. złożył siedem dalszych pism procesowych, zawierających wnioski dowodowe, a także ustosunkowanie się do odpowiedzi na pozew i rozszerzenie żądania pozwu poprzez podwyższenie zadośćuczynienia do kwoty 600 000 zł. W dwóch przypadkach powód został wezwany do uzupełnienia braków formalnych złożonych pism poprzez przedłożenie ich odpisów. Z kolei w dniu 6 sierpnia 2012 r. powód złożył zażalenie na postanowienie z dnia 26 lipca 2012 r. dotyczące oddalenia wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Rozprawa przeprowadzona w dniu 31 sierpnia 2012 r. została odroczona z terminem na dzień 28 listopada 2012 r. z uwagi na potrzebę rozpoznania przez sąd odwoławczy zażalenia powoda na postanowienie z dnia 26 lipca 2012 r. Postanowieniem z dnia 24 października 2012 r. Sąd Apelacyjny w Krakowie, sygn. akt I ACz 1606/12, oddalił zażalenie powoda. Następnie w trakcie

kolejnej rozprawy w dniu 28 listopada 2012 r. Sąd I instancji przesłuchał zawnioskowanych przez strony świadków oraz same strony, dopuścił pozostałe dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy i wydał wyrok. Powód złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia 28 listopada 2012 r., które zostało przygotowane w terminie 14 dni od wpłynięcia wniosku.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skargę należy uznać za nieuzasadnioną.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. z 2004 roku, Nr 179, poz.1843, ze zm.) – dalej jako „ ustawa o skardze na przewlekłość”, strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w tej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Dla stwierdzenia przewlekłości postępowania nie jest wystarczające powołanie się na samą długość trwania postępowania, ale konieczne jest wskazanie na konkretne okoliczności danej sprawy świadczące o tym, że jest ona prowadzona w sposób przewlekły (np. wskazanie na długotrwałe zaniechanie sądu, podejmowanie nieefektywnych albo tylko pozornych czynności). W art. 2 ust. 2 ustawy o skardze na przewlekłość wymieniono ponadto na zasadzie przykładowego wyliczenia kryteria, które należy mieć na uwadze przy ocenie sprawność prowadzenia postępowania w danej sprawie. Do kryteriów tych należy terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, charakter sprawy, stopień jej faktycznej i prawnej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

W złożonej skardze powód w pierwszej kolejności zarzucił, iż nie zagwarantowano mu właściwego dostępu do akt sprawy, gdyż zdarzyła się sytuacja, w której powód przyszedł do sądu, aby przeglądnąć akta, jednakże nie zostały mu one udostępnione. Należy jednak zwrócić uwagę, że nawet jeżeli taka sytuacja rzeczywiście miała miejsce, to fakt nieudostępnienia akt powodowi na jego żądanie nie mógł mieć jakiegokolwiek wpływu na długość postępowania prowadzonego w sprawie I C 685/12. Powtórzyć w związku z tym trzeba, że celem skargi na przewlekłość postępowania jest likwidacja ewentualnej opieszałości sądu w merytorycznym rozpoznaniu sprawy, nie zaś wytykanie mu wszystkich dostrzeżonych uchybień, jakie wystąpiły w danej sprawie. Innymi słowy, skarga na przewlekłość postępowanie nie jest środkiem, za pośrednictwem którego strona może wyrazić swoje niezadowolenie z różnych, negatywnych jej zdaniem, aspektów funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, ale instrumentem, który ma chronić stronę jedynie przez nieuzasadnioną bezczynnością sądu, czyli niepodejmowaniem czynności zmierzających do merytorycznego rozpoznania sprawy, względnie podejmowaniem przez niego czynności, które jedynie pozorują przystąpienie do rozpatrzenia danej sprawy.

Drugi zarzut powoda zawarty w skardze dotyczy kwestii odległości czasowej pomiędzy poszczególnymi terminami rozpraw. W ocenie powoda trzymiesięczny odstęp pomiędzy rozprawami jest zbyt długi i jako taki narusza jego prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Z tak ogólnie sformułowanym stanowiskiem nie można się zgodzić. Kwestionowany przez powoda odstęp czasowy nie przekracza bowiem rozsądnej miary. Co więcej, w niniejszej sprawie był on szczególnie uzasadniony, albowiem Sąd I instancji zdecydował się w dniu 31 sierpnia 2012 r. na odroczenie rozprawy, aby umożliwić sądowi odwoławczemu rozpoznanie zażalenia powoda na postanowienie dotyczące oddalenia jego wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Taka decyzja Sądu I instancji była niewątpliwie korzystna dla powoda. Zasadniczo bowiem wniesienie środka odwoławczego od odmowy ustanowienia pełnomocnika nie wstrzymuje biegu postępowania. Sąd może jednak wstrzymać rozpoznanie sprawy aż do prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku i w związku z tym wyznaczoną rozprawę odroczyć (art. 124 §1 k.p.c.). Przedkładając postępowanie dowodowe (słuchanie świadków i stron postępowania) na rozprawę przypadającą po rozpoznaniu zażalenia powoda, Sąd I instancji miał niewątpliwie na względzie dobrze pojęty interes powoda. W sytuacji, w której jego zażalenie zostałoby uwzględnione, ustanowiony dla niego pełnomocnik nie mógłby bowiem wziąć udziału w najważniejszej części postępowania dowodowego, gdyż odbyłaby się ona przed jego ustanowieniem. Innymi słowy, Sąd Okręgowy nie wykluczał, że zażalenie powoda zostanie uwzględnione i w związku z tym dążył do tego, aby ustanowiony tzw. profesjonalny pełnomocnik miał realną możliwość podjęcia odpowiednich kroków w sprawie. Stwierdzić zatem należy, że czynienie Sądowi I instancji zarzutu z tego, iż chciał zagwarantować powodowi realne skorzystanie (w razie uwzględnienie zażalenia powoda) z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, nie jest w żadnym stopniu uzasadnione.

Podsumowując powyższe uwagi stwierdzić należy, że żaden z podniesionych przez powoda w skardze zarzutów dotyczących terminowości podejmowania czynności przez Sąd I instancji w sprawie I C 685/12 nie okazał się przekonujący. W tym stanie rzeczy brak jest podstaw do stwierdzenia, że postępowanie w sprawie I C 685/12 jest prowadzone w sposób przewlekły.

Mając to na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o skardze na przewlekłość orzekł jak w sentencji.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE