WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 maja 1999 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący	SSA Barbara Suchowska
Sędziowie	SSA Marek Michniewski (spr.) SSA Jan Dybek
Protokolant	Barbara Gawor

przy udziale Prokuratora Prok. Apel. Jolanty Cykowskiej

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 1999r.

sprawy z wniosku C. B. i J. B. o odszkodowanie i
zadośćuczynienie za doznaną krzywdę po K. B. w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej z dnia 23 lutego 1991r. (Dz. U. Nr 34 poz. 149 z 1991r. z późniejszymi zmianami)

z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawców

od wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku - Białej

z dnia 04 lutego 1999 r. sygn. akt III Ko 218/98

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

2.  kosztami postępowania odwoławczego obciąża Skarb Państwa.

II AKa 72/99

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Bielsku – Białej z dnia 4 lutego 1999 r. oddalono wniosek C. B. oraz J. B. o zasądzenie odszkodowania w oparciu o przepisy ustawy rehabilitacyjnej związane z represjami jakich doznali ze strony organów sądowych ówczesnego Związku (...) w okresie od 20 września 1939 r. /data aresztowania zatrzymania J. F. – kapitana Wojska Polskiego/ oraz jego stracenia co nastąpiło na terenie C. w 1940 r., a co do K. B. deportowanie jej w 1940 r. do ZSRR, a następnie skazanie w 1943 r. na karę 2 lat pozbawienia wolności za odmowę przyjęcia radzieckiego dowodu osobistego.

Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawców w części dotyczącej odmowy odszkodowania za represje jakich doznała K. B..

Apelacja zarzuca:

-

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść tego orzeczenia polegający na przyjęciu,
że represje dotknęły rodzinę wnioskodawców w latach 1939 – 1940.

Podnosząc ten zarzut autor apelacji wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku
w szczególności z tego powodu, iż Sąd I instancji przyjął, że represje /wobec K. B./ miały miejsce w 1939 – 1940 r., podczas gdy K. B. przebywała
w więzieniu radzieckim od 13 marca 1943 r. do 9 maja 1944 r. i należy to uważać jako kontynuację represji, które miały miejsce w latach 1939 i 1940 r. na terytorium Państwa Polskiego w granicach określonych Traktatem Ryskim.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne.

Omawiana wyżej kwestia jest uregulowana w znowelizowanym art. 8 ust. 2a
i 2b /ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego Dz. U. Nr 97 poz. 604/.

Z akt sprawy wynika, iż jeżeli chodzi o K. B. te represje miały mieć postać:

1.  w 1940 r. została deportowana z T.do N., a następnie do T.(1) /k. 7v/,

2.  dnia 23 marca 1943 r. została skazana przez Sąd Ludowy 3 – go Obwodu dla miasta M.z art. 67 – 1 cz. II Kodeksu karnego Turkmeńskiej Republiki Radzieckiej na karę 2 lat pozbawienia wolności, którą odbyła
od 13 marca 1943 r. do 9 maja 1944 r. za naruszenie obowiązku posiadania dowodu osobistego /rep. turkmeńskiej wzgl. Radzieckiej k. 2-4 akt
SW w Bielsku – Białej sygn. III Ko 219/98/.

Oby tych represji nie można jednak z sobą wiązać, bo przecież pierwsza z nich nie spowodowała automatycznego niejako skazania przez tzw. Sąd (...) Turkmeńskiej Republiki Radzieckiej.

Odnośnie sytuacji opisanej w punkcie 1 miała ona miejsce w T., a więc na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim i chodzi w tym wypadku o rok 1940.

Aby można było uwzględnić wniosek o odszkodowanie, zgodnie z treścią
art. 8 ust. 2a, Skarb Państwa ponowi odpowiedzialność za represje stosowane wobec obywateli polskich w okresie od 1 stycznia 1944 r. do 31 grudnia 1956 r. przy czym wymogiem koniecznym jest stosowanie represji na terytorium Polski.

Jedynie w 1940 r. można by przyjąć, iż represje wobec K. B. stosowane były na terytorium Państwa Polskiego, ale nie spełnia to formalnego wymogu z art. 8 ust. 2a stosowania represji w okresie od 1 stycznia 1944 r. do
31 grudnia 1956 r.

Jeżeli chodzi o kwestię opisaną w punkcie 2, to również roszczenie jest bezzasadne, chociażby z tego formalnego powodu, iż skazanie K. B.przez tzw. Sąd Ludowy jak i odbywanie kar więzienia miało miejsce poza terytorium Polski, co również powoduje brak przesłanek z art./ 8 ust. 2a do zasądzenia odszkodowania
i jedynie w tym fragmencie uzasadnienie Sądu Okręgowego wymagało uzupełnienia.