Sygn. akt II Ca 126/13
Dnia 8 maja 2013 roku
Sąd Okręgowy w Legnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
|
Przewodniczący: |
SSO Sabina Ziser (sprawozdawca) |
|
Sędziowie: |
SO Jolanta Pratkowiecka SO Elżbieta Piotrowska |
|
Protokolant: |
st. sekr. sąd. Roksana Babiarczyk |
po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2013 roku w Legnicy
na rozprawie
sprawy z powództwa E. B.
przeciwko stronie pozwanej (...) (Luxemburg) S.A.
z siedzibą w L.
o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego
na skutek apelacji strony pozwanej
od wyroku Sądu Rejonowego w Legnicy
z dnia 20 listopada 2012 roku
sygn. akt VII C 936/12
zmienia zaskarżony wyrok w punktach I i II w ten sposób, że powództwo oddala i nie obciąża powoda kosztami postępowania należnymi stronie pozwanej za obie instancje.
Sygn. akt II Ca 126/13
Wyrokiem z dnia 20 listopada 2012r. Sąd Rejonowy w Legnicy uwzględnił powództwo E. B. skierowane przeciwko stronę pozwanej (...) S.A. z siedziba w Luksemburgu pozbawił wykonalności w całości tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie Wydział VI Cywilny, wydany w dniu 09 grudnia 2011r. w sprawie VI Nc –e (...) oraz zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 242 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że podstawą powództwa w sprawie było nieistnienie zobowiązania. Z zebranego materiału dowodowego wynikało, że w dacie zawarcia umowy powód był osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie a więc nie miał zdolności do czynności prawnych. Umowa taka była zatem nieważna z mocy art. 14 par. 1 kc. W postępowaniu przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie E. B. nie był reprezentowany przez opiekuna prawnego dlatego też postępowanie to dotknięte było nieważnością i zachodziły podstawy do pozbawienia tytułu wykonawczego w całości.
Orzeczenie o kosztach procesu wydane zostało na podstawie art. 98 par. 1 kpc.
Z rozstrzygnięciem powyższym w całości nie zgodziła się strona pozwana wnosząc apelację, w której zarzuciła naruszenie:
- art. 233 par. 1 kpc w zw. z art. 227 kpc i 229 kpc polegające na nie wyjaśnieniu istotnych okoliczności sprawy,
- art. 840 par. 1 kpc poprzez jego błędne zastosowanie,
- art. 379 par. 2 kpc poprzez jego błędne zastosowanie.
Wskazując na powyższe skarżący domagał się zmiany wyroku poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego. Jako żądanie ewentualne złożył wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja jest uzasadniona.
Ustalenia faktyczne zostały dokonane przez Sąd Rejonowy sposób prawidłowy i Sąd Okręgowy w pełni je podziela. Jednakże z ustaleń tych Sąd pierwszej instancji wyciągnął nieprawidłowe wnioski co powoduje, że wyrok tego Sądu nie może się ostać. Okolicznościami mającymi uzasadniać żądanie pozwu był fakt nieważności umowy, z której wynikało roszczenie objęte nakazem zapłaty z dnia 09 grudnia 2011r. Podstawą zatem powództwa przeciwegzekucyjnego była art. 840 par. 1 pkt. 1 kpc, który zresztą powód powołał w wprost w uzasadnieniu pozwu. Można wytoczyć powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w oparciu o zarzut nieważności czynności prawnej powodu braku zdolności do czynności prawnych, czyli o zdarzenie zaszłe przed powstaniem tytułu egzekucyjnego, ale może to dotyczyć tytułów takich jak ugoda, akt notarialny, bankowy tytuł egzekucyjny nie korzystających z powagi rzeczy osądzonej. W takich przypadkach powołany wyżej przepis zezwala na kwestionowanie istnienia obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym nie będącym orzeczeniem sądu. Natomiast powództwo opozycyjne nie może prowadzić do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem sądu i nie jest dopuszczalna merytoryczna zmiana uprzednio wydanego prawomocnego orzeczenia. Podważenie takiego prawomocnego orzeczenia sądu może nastąpić jedynie w drodze wznowienia postępowania.
Z tych też względów Sąd Okręgowy uwzględnił apelację na podstawie art. 386 par. 1 kpc zmieniając zaskarżony wyrok poprzez oddalenie powództwa.
Orzeczenie o kosztach procesu oraz postępowania apelacyjnego wydane zostało na podstawie art. 102 kpc, zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten urzeczywistnia zasadę słuszności i jako wyjątkowy nie podlega wykładni rozszerzającej. W ocenie Sądu Okręgowego za zastosowaniem tego przepisu w niniejszej sprawie przemawia fakt, że powód jest osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie a jego ciężka sytuacja materialna powoduje, że nie jest on w stanie ponieść kosztów sądowych, których łączna wysokość przewyższa kwotę jego miesięcznej renty.