UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 13 czerwca 2011 r. strona powodowa (...) S.A. we W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego L. S. kwoty 125.000 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości 14% od dnia 2 października 2009 r. do dnia 30 listopada 2009 r. oraz ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu swojego żądania powód podał, że w dniu 2 października 2009 r. udzielił R. P. pożyczki w kwocie 125.000 zł, którą w całości przekazał pożyczkobiorcy. Powód wskazał, że zabezpieczeniem spłaty pożyczki było poręczenie udzielone przez pozwanego L. S. i G. P., przy czym według umowy poręczyciele poręczyli wykonanie wszelkich zobowiązań wynikających z umowy pożyczki, w szczególności zwrotu kwoty należności głównej wraz z oprocentowaniem umownym. Powód argumentował, że pożyczkobiorca pożyczki nie zwrócił, a termin zwrotu pożyczki ustalony w umowie na dzień 30 listopada 2009 r. upłynął bezskutecznie. W związku z tym strona powodowa wezwała pożyczkobiorcę do zapłaty spornej kwoty. Wobec braku zapłaty i wskazania przez R. P., że rzeczywistym beneficjentem pożyczki był poręczyciel L. S., strona powodowa skierowała do żądanie zapłaty do pozwanego.

W nakazie zapłaty z dnia 30 czerwca 2011 r. (k. 31) Sąd uwzględnił w całości żądanie pozwu.

W zarzutach od nakazu zapłaty (k. 36-37, 87) pozwany L. S. wniósł o uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w całości. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie przyznał, że wraz z G. P. był poręczycielem spłaty pożyczki udzielonej przez stronę powodową R. P.. Pozwany zarzucił przy tym, że został wprowadzony w błąd przez pożyczkodawcę, który zapewniał, że miała to być zwykła formalność, a ponadto pożyczkodawca przedstawiał się jako osoba majętna, która nie będzie miała problemów ze spłatą pożyczki. Pozwany powołał się na swoją trudną sytuację finansową i rodzinną i podał, że nie stać go na spłatę spornej kwoty.

W piśmie procesowym z 18 kwietnia 2012 r. strona powodowa podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko. Strona powodowa podała, że powołane przez pozwanego zarzuty dotyczące stanu majątkowego drugiego poręczyciela, przyczyn dla których udzieli poręczenia oraz jego ciężkiej sytuacji finansowej nie miały znaczenia dla możliwości dochodzenia zwrotu pożyczki. Strona powodowa powołała się jednocześnie na art. 881 k.c. argumentując, iż poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny.

Na rozprawie w dniu 4 stycznia 2013 r. (k. 102-103) pozwany zarzucił, że sporna pożyczka została spłacona, ponieważ zwolniony i zwrócony przez pożyczkobiorcę, tj. stronę powodową został przez przedmiot zastawu, tj. samochód marki B.. Pozwany powołał się przy tym na akta sprawy karnej (...) (...)prowadzonej przez Komisariat Policji W., z których miały wynikać powyższe okoliczności.

W piśmie procesowym z dnia 20 lutego 2013 r. (k. 126-127) strona powodowa zaprzeczyła jakoby otrzymała zwrot spornej pożyczki w całości lub w części.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 października 2009 r. strona powodowa (...) S.A. we W. jako pożyczkodawca zawarła z pożyczkobiorcą R. P. pisemną umowę pożyczki, na podstawie której pożyczyła mu kwotę 125.000 zł. Strony ustaliły, że oprocentowanie pożyczki miało wynieść 14% w skali roku, a odsetki miały zostać naliczone na dzień zakończenia umowy. W dniu 2 października 2009 r. strona powodowa wypłaciła pożyczkobiorcy R. P. kwotę 125.000 zł tytułem wykonania w/w umowy pożyczki, a pożyczkobiorca zobowiązał się ją zwrócić wraz z oprocentowaniem w terminie do 30 listopada 2009 r. Według umowy stron, zwrot pożyczki miał nastąpić przelewem na konto bankowe strony powodowej w (...) Banku (...) S.A.

Zgodnie z umową zabezpieczeniem wykonania w/w umowy przez pożyczkobiorcę było poręczenie udzielone przez pozwanego L. S. i G. P., którzy poręczyli wykonanie przez pożyczkobiorcę wszelkich zobowiązań wynikających z w/w umowy.

Ponadto zabezpieczeniem wykonania w/w umowy pożyczki był zastaw na samochodzie marki B. (...), nr rejestracyjny (...), rok produkcji 2007 r., który został wydany stronie powodowej w dniu 2 października 2009 r. i miał pozostać w jej władaniu do dnia uzyskania zwrotu pożyczki. W przypadku braku zwrotu pożyczki przez pożyczkobiorcę lub poręczyciela, zaspokojenie roszczeń strony powodowej miało nastąpić z przedmiotu zastawu według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym.

( Dowód: umowa pożyczki z 2 października 2009 r., k. 20-22; dowód kasowy KW nr (...), k. 23; umowa zastawu z 2 października 2009 r., k. 36-37 w aktach sprawy karnej I Ds. 1314/10, akta sprawy karnej I Ds. 1314/10; przesłuchanie pozwanego L. S., k. 102-103 (e-protokół)

W dniu 31 sierpnia 2009 r. samochód marki B. (...), stanowiący przedmiot zastawu, został nabyty przez pozwanego L. S. od W. S..

Początkowo samochód przechowywany był na terenie strony powodowej, a od lutego 2009 r. użytkował go R. P.. W kwietniu 2010 r. samochód został zatrzymany przez Policję w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa sfałszowania dokumentacji odnośnie rejestracji w/w samochodu. Wszczęte w związku z tym dochodzenie zostało umorzone postanowieniem z 22 września 2010 r. wobec braku danych dostatecznie uzasadniających popełnienie przestępstwa.

W piśmie z 7 września 2010 r. skierowanym do Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Psie Pole, (...) S.A. we W. zwróciła się o wydanie jej w/w pojazdu, z uwagi na brak spłaty pożyczki w kwocie 125.000 zł.

O zwrot auta do Prokuratury zwracali się także W. S., R. P. i L. S.. Ostatecznie po umorzeniu dochodzenia pojazd został wydany pozwanemu L. S..

( Dowód: akta sprawy karnej I Ds. 1314/10; przesłuchanie pozwanego L. S., k. 102-103 (e-protokół)

W piśmie z 1 lutego 2011 r. stanowiącym wezwanie do zapłaty - strona powodowa wezwała R. P. do zwrotu pożyczki w kwocie 125.000 zł wskazując m.in., że mimo kierowanych upomnień dług nie został spłacony. W przypadku zapłaty spornej kwoty strona powodowa zagroziła skierowanie sprawy na drogę postępowania windykacyjnego.

W odpowiedzi R. P. podał, że miał środków pieniężnych na uregulowanie długu, a ponadto głównym beneficjentem pożyczki był pozwany R. S.. Z uwagi na powyższe, w piśmie z 21 marca 2011 r. strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 125.000 zł wraz z odsetkami pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania windykacyjnego. Wezwanie do zapłaty okazało się bezskuteczne.

( Dowód: wezwanie do zapłaty z 1 lutego 2011 r., k. 24; wezwanie do zapłaty z 21 marca 2011 r. wraz z dowodami nadania, k. 25-29; przesłuchanie pozwanego L. S., k. 102-103 (e-protokół)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki jest zatem, w ujęciu przepisów prawa cywilnego, umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą, która polega na zgodnym oświadczeniu woli stron – dającego i biorącego pożyczkę – na mocy której dający zobowiązuje się przenieść własność określonej ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zwrócić takie rzeczy, jakie otrzyma.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa wykazała, że pożyczyła R. P. kwotę 125.000 zł. Na poparcie żądania dochodzonego pozwem strona powodowa przedłożyła dowody w postaci umowy pisemnej z dnia 2 października 2009 r. (k. 20-22) i dokumentu kasowego KW nr (...), z których wynikało, że tytułem umowy pożyczki przekazała pożyczkobiorcy sporną kwotę. W umowie strony określiły termin zwrotu pożyczki do 30 listopada 2009 r. W rozpoznawanej sprawie bezspornym było, że zabezpieczeniem spłaty pożyczki było poręczenie udzielone przez pozwanego L. S. i G. P., którzy poręczyli wykonanie przez pożyczkobiorcę wszelkich zobowiązań wynikających z w/w umowy. Pozwany w zarzutach od nakazu zapłaty (k. 31 i n.) i w trakcie postępowania sądowego nie kwestionował faktu zawarcia umowy pożyczki i poręczenia przez niego jej spłaty w spornej wysokości.

Dokonując rozstrzygnięcia w rozpoznawanej sprawie Sąd miał na uwadze, iż zgodnie z art. 881 k.c. w braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny. Przyjęta w cytowanym przepisie zasada solidarnej odpowiedzialności poręczyciela i dłużnika głównego znajduje zastosowanie we wszystkich sytuacjach, w których strony umowy poręczenia kwestie odpowiedzialności poręczyciela pominęły milczeniem. Z analizy umowy z dnia 2 października 2009 r. (k. 20-22) wynikało, że taka sytuacja miała miejsce w rozpoznawanej sprawie. Zgodnie więc z zasadą wynikającą z art. 881 k.c. wraz z nadejściem wymagalności długu wierzyciel mógł dochodzić spełnienia świadczenia, według swego wyboru, albo od dłużnika, albo od poręczycieli, łącznie albo od każdego z nich z osobna. Biorąc pod uwagę powyższe Sąd stwierdził, że obowiązkiem dłużników solidarnych, tj. pożyczkobiorcy R. P. bądź poręczycieli, w tym także pozwanego L. S. było zwrócenie stronie powodowej kwoty 125.000 zł tytułem spłaty pożyczki w terminie do 30 listopada 2009 r. Z uwagi na powyższe za nieuzasadnione należało uznać zarzuty pozwanego, że nie był on zobowiązany do spłaty spornej pożyczki z tego względu, że nie był stroną umowy, a jedynie poręczycielem. Ze względu na treść art. 881 k.c. oraz art. 366 § 1 k.c. strona powodowa mogła bowiem zasadnie dochodzić zapłaty spornego długu wyłącznie od pozwanego jako dłużnika solidarnego, z pominięciem pożyczkobiorcy oraz drugiego poręczyciela. Jednocześnie za nieuzasadnione należało uznać zarzuty pozwanego odnośnie braku możliwości dochodzenia zapłaty pożyczki z uwagi na ciężką sytuację finansowa i rodzinną. Powyższe okoliczności nie przesądzały bowiem o zasadności roszczenia, a ewentualnie mogłyby zostać wzięte przez powódkę pod uwagę na etapie kierowania sprawy do egzekucji.

W trakcie postępowania pozwany nie wykazał, a na nim ciążył ciężar dowodu w tym zakresie, stosownie do art. 6 k.c., że dokonał spłaty w/w pożyczki. Na powyższą okoliczność pozwany nie przedstawił żadnych dowodów w postaci poleceń zapłaty czy pokwitowań, choć jak wynikało z umowy pożyczki zwrot pożyczki miał nastąpić przelewem na konto bankowe strony powodowej w (...) Banku (...) S.A. W ocenie Sądu, na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut spłaty pożyczki w związku z wydaniem pożyczkobiorcy przez stronę powodową samochodu marki B. (...), który stanowił przedmiot zastawu. Sam fakt wydania samochodu pożyczkobiorcy nie stanowił wystarczającego dowodu na okoliczność spłaty pożyczki, tym bardziej że strona powodowa faktowi spłaty spornego długu wyraźnie zaprzeczyła. Sąd miał na uwadze, że w toku postępowania karnego o sygn. I Ds. 1314/10, tj. w piśmie z 7 września 2010 r. (k. 164 akt karnych) (...) S.A. we W. zwracała się do Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Psie Pole o wydanie jej w/w pojazdu, właśnie z uwagi na brak spłaty pożyczki w kwocie 125.000 zł. Jednocześnie strona powodowa zmieniła w tym piśmie swoje wcześniejsze stanowisko zawarte w piśmie z 19 sierpnia 2010 r. (k. 127 akt karnych). W tej sytuacji stanowisko powódki odnośnie rzekomej i prawdopodobnej spłaty pożyczki zawarte w piśmie z 19 sierpnia 2010 r. należało uznać za nieaktualne, tym bardziej, że sporządzająca ją osoba zastrzegała wówczas, że nie zajmowała się tą sprawą wcześniej. Nadto Sąd miał na uwadze, że po zakończeniu postępowania karnego, stanowiący zabezpieczenie spłaty pożyczki, samochód marki B. (...) został zwrócony pozwanemu L. S.. W tej sytuacji nie można było uznać, że do umorzenia dochodzonego pozwem roszczenia doszło na skutek zaspokojenia się strony powodowej z przedmiotu zastawu, tj. w/w pojazdu marki B. (...).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd stwierdził, że dochodzona pozwem kwota 125.000 zł tytułem należności głównej zasługiwała w całości na uwzględnienie. O powyższym roszczeniu orzeczono w punkcie I wyroku, utrzymując na podstawie art. 496 k.p.c. nakaz zapłaty z 30 czerwca 2011 r. w zakresie należności głównej.

Rozstrzygnięcie co do odsetek Sąd wydał w oparciu o art. 481 k.c., art. 455 k.c. i art. 723 k.c. W umowie z dnia 2 października 2009 r. strony ustaliły, że oprocentowanie pożyczki miało wynieść 14% w skali roku, a odsetki miały zostać naliczone na dzień zakończenia umowy. Ponadto według umowy pożyczkobiorca zobowiązał się bowiem zwrócić pożyczkę wraz z oprocentowaniem w terminie do 30 listopada 2009 r. Mając powyższe na uwadze powyższe przepisy, treść umowy łączącej strony oraz termin wymagalności pożyczki, Sąd w punkcie I sentencji wyroku utrzymał również w całości nakaz zapłaty z 30 czerwca 2011 r. w zakresie odsetek.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znalazło oparcie w brzmieniu art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana była zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Żądanie pozwu zostało uwzględnione w całości, a zatem pozwany obowiązany był zwrócić stronie przeciwnej koszty procesu. Na koszty związane z dochodzeniem przez stronę powodową żądania zapłaty złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 1563 zł (kwota 4.687 zł zgodnie z zarządzeniem z 30 czerwca 2011 r. została powodowi zwrócona), wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3600 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. W związku z powyższym Sąd w punkcie I sentencji wyroku utrzymał także w całości nakaz zapłaty z 30 czerwca 2011 r. w zakresie kosztów procesu.

O kosztach sądowych w pkt II wyroku orzeczono w oparciu o art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Pozwany został w niniejszej sprawie zwolniony od kosztów sądowych, nie uiszczając należnej w sprawie opłaty sądowej od zarzutów. O brakujących kosztach sądowych – w części w jakiej nie uiściła ich osoba zwolniona od kosztów sądowych – Sąd orzeka w oparciu o art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W sytuacji gdy pozwany został zwolniony od kosztów a następnie sprawę przegrał, brakującymi kosztami sądowymi obciąża się Skarb Państwa. Brak jest bowiem podstaw do obciążenia owymi kosztami przeciwnika (art. 11 ust. 1 ustawy). Z tych samym względów Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika pozwanego kwotę 3.600 zł powiększoną o należny podatek VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej stronie powodowej z urzędu, o czym orzeczono jak w punkcie III wyroku.

WYROK

UZASADNIENIE