UZASADNIENIE

Pismem z dnia 28 grudnia 2012 r. M. T. wniosła o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie o sygn. I C 2892/11 prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Kielcach Wydział I Cywilny w sprawie o zapłatę, przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w S..

Zdaniem skarżącej w sprawie nastąpiła przewlekłość postępowania w związku z czym domagała się zasądzenia kwoty 20.000 zł.

W uzasadnieniu skargi wskazała, że pozew w niniejszej sprawie wniesiono w listopadzie 2011 r., a wniosek o zwolnienie z kosztów został rozpoznany po upływie jednego miesiąca. Pierwszą rozprawę wyznaczono po 4 miesiącach od dnia rozpoznania wniosku, a następną po upływie 1 miesiąca, kolejną zaś w czerwcu 2012r. Zwróciła uwagę, iż dwie pierwsze rozprawy nie służyły merytorycznemu rozpoznaniu sprawy i sprowadzały się do dokonania doręczeń lub podjęcia czynności, które można było przeprowadzić na posiedzeniu niejawnym. Skarżąca podniosła, że do chwili obecnej Sąd nie przeprowadził dowodów, które dopuścił. Wysokość dochodzonej kwoty uzasadniała twierdzeniami znajdującymi się w pismach powódki, znajdującymi się w aktach sprawy.

Sąd Apelacyjny ustalił:

Pozew wpłynął do Sądu Okręgowego w dniu 9.11.2011 r. i zawierał wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych. Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2011 r. Referendarz Sądowy przy Sądzie Okręgowym w Kielcach zwolnił powódkę z opłaty od pozwu, a w pozostałym zakresie oddalił wniosek (k. 24). Odpis postanowienia został doręczony stronom w dniu 27 i 28 grudnia 2011 r. (k. 25,26). Sąd zarządził dołączenie akt sprawy I C 1951/06 (k. 27). Zarządzeniem z dnia 14.03.2012 r. Sąd wyznaczył termin rozprawy na dzień 8.05.2012r. (k. 28). Zawiadomienie wraz z odpisem pozwu zostało doręczone stronie pozwanej w dniu 20.03.2012 r. Następnie zarządzeniem z dnia 23.03.2012 r. Sąd zmienił termin rozprawy wyznaczając ją nadzień 22.05.2012 r. (k. 28). W dniu 4.04.2012r. do Sądu wpłynęła odpowiedź na pozew, która została zwrócona pozwanemu zarządzeniem z dnia 16.04.2012r. (k. 34). Pozwany w dniu 4.05.2012r. wniósł kolejne pismo, które zawierało wniosek o przypozwanie (...) w S., a następnie pismem zatytułowanym przypozwanie, które w dniu 10.05.2012r. wpłynęło do Sądu sprecyzował swój wniosek (k. 39). Powód pismem z dnia 11.05.2012r. ustosunkował się do twierdzeń strony pozwanej. Po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 22.05.2012 r., w trakcie której, Sąd wysłuchał stanowiska stron, a następnie odroczył rozprawę na dzień 28.06.2012 r. oraz zarządził doręczenie (...) S.A. pisma zawiadamiającego o toczącym się postępowaniu (k. 60-61). Następnie w piśmie, które wpłynęło do Sądu w dniu 28.05.2012r. strona pozwana złożyła wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych, który został rozpoznany w dniu 6.06.2012r. (k.70). Po doręczeniu postanowienia w dniu 19.06.2012 r. strona pozwana wniosła skargę na postanowienia referendarza (k. 72). W trakcie kolejnej rozprawy w dniu 28.06.2012 r. strony podtrzymały swoje stanowiska i wnioski dowodowe, a Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego i rozprawę odroczył bez terminu (k. 76-77v). Postanowieniem z dnia 23.07.2012r. po rozpoznaniu skargi utrzymał w mocy postanowienie referendarza (k. 80). Następnie zarządzeniem z dnia 21.09.2012r. zlecił wykonanie opinii biegłemu z listy Prezesa Sadu Okręgowego w Kielcach, zakreślając 1 miesięczny termin na wykonanie opinii (k. 83). Akta wraz z odezwą zostały doręczone biegłemu w dniu 8.10.2012r. (k. 85). Pismem z dnia 11.10.2012r. biegły poinformował Sąd, że nie może podjąć się sporządzenia opinii (k86). Przewodniczący zarządzeniem z dnia 12.10.2012r. zlecił wykonanie opinii innemu biegłemu, który nie odebrał akt sprawy (k. 90). Ostatecznie zarządzeniem z dnia 21.12.2012r. opinia została zlecona biegłej z listy Prezesa Sądu Okręgowego w Lublinie (k. 93).

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 2 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki postępowanie jest przewlekłe jeśli trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (ust. 1). Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd, w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty albo czynności podjętych przez prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze w celu zakończenia postępowania przygotowawczego lub czynności podjętych przez sąd lub komornika sądowego w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej albo innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (ust. 2).

Ustalony przez Sąd Apelacyjny przebieg postępowania przed Sądem Okręgowym pozwala na stwierdzenie, że postępowanie to było przewlekłe w okresie od 12 grudnia 2011r. do 14 marca 2012r. oraz od 28 czerwca 2012r. do dnia 21 września 2012r.

W okolicznościach przedmiotowej sprawy nie można postawić Sądowi Okręgowemu zarzutu całkowitej bezczynności, trzeba jednak wskazać, że podejmowane przez Sąd czynności, nie prowadziły do przybliżenia celu jakim jest rozpoznanie sprawy.

Wskazać przy tym należy, iż nie można zarzucić Sądowi przewlekłości w pierwszej fazie postępowania, kiedy to rozpoznaniu podlegał wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych zawarty w pozwie. Jak wynika z ustaleń poczynionych przez Sąd pozew wpłynął do Sądu w dniu 9.11.2011 r. i następnego dnia Przewodniczący wydał stosowne zarządzenia, związane z wpisem do sprawy do repertorium C oraz przekazaniem wniosku do rozpoznania referendarzowi sądowemu. Zarządzenie z punktu 2 zostało wykonane 15.11.2011r., a wniosek został rozpoznany przed upływem 1 miesiąca od chwili jego przekazania referendarzowi.

W kolejnej fazie postępowania, która ma swój początek w chwili wydania wskazanego wyżej postanowienia, którym zwolniono powódkę z opłaty od pozwu, następuje nieuzasadniona z punktu widzenia stanu sprawy przerwa w podejmowaniu przez Sąd czynności, która trwa aż do dnia 14.03.2012 r. W tym czasie zostaje wydane jedynie zarządzenie o dołączeniu akt sprawy I C 1951/06, przy czym brak daty na tym piśmie nie pozwala na ustalenie chwili dokonania tej czynności. Niezależnie jednak od tego, kiedy zarządzenie to zostało sporządzone, to nie ulega wątpliwości, iż brak było przeszkód do wydania zarządzenia o wyznaczeniu terminu rozprawy niezwłocznie po rozpoznaniu wniosku o zwolnienie z kosztów sądowych.

Następnie następuje wymiana pism procesowych między stronami, a Sąd rozstrzyga kwestie formalne związane z ich prawidłowym wniesieniem, nie można więc czynić zarzutu braku podejmowania czynności zmierzających do rozstrzygnięcia sprawy, w okresie pomiędzy wydaniem zarządzenia o wyznaczeniu terminu rozprawy, a rozprawą, która odbyła się w dniu 22.05.2012r. Nie ma bowiem wątpliwości, iż wobec zwrotu odpowiedzi na pozew oraz podniesionego w piśmie z dnia 11.05.2012 r. zarzutu, co do prawidłowości wniesienia kolejnego pisma zawierającego wniosek o przypozwanie, kluczowym dla podejmowania dalszych czynności było ustalenie stanowiska stron w sprawie.

Na rozprawie w dniu 22.05.2012 r. Sąd co prawda nie rozpoznał wniosków dowodowych zgłoszonych w pozwie, lecz odroczył rozprawę na dzień 28 czerwca 2012 r. i zarządził doręczenie pisma zawiadamiającego o toczącym się postępowaniu, jednak kwestia ta wobec nieodległego terminu kolejnej rozprawy i rozpoznaniu w między czasie wniosku pozwanego o zwolnienie z kosztów sądowych, nie miała znaczącego wpływu dla czasu trwania postępowania. Na kolejnej rozprawie w dniu 28.06.2012r. Sąd ustosunkował się do treści wniosku dowodowego zgłoszonego w pozwie i dopuścił dowód z opinii biegłego. W tym jednak miejscu postępowania zostało po raz kolejny zatamowane w sposób nieuzasadniony, gdyż zlecenie wydania opinii biegłemu zostało sporządzone po prawie 3 miesiącach, gdy tymczasem winno być dokonane niezwłocznie po wydaniu postanowienia o dopuszczeniu opinii. Okolicznością usprawiedliwiającą tą przewlekłość nie może być fakt, że w dniu 27.06.2012 r. wpłynęła skarga na orzeczenie referendarza sądowego, gdyż sprawa ta wraz ze skargą trafiła do referatu SSO W. P., zatem akta sprawy pomimo wniesienia środka zaskarżenia pozostawały w dyspozycji sędziego referenta prowadzącego sprawę.

Co się zaś tyczy zarzutów odnośnie dalszego etapu postępowania, to wskazać należy, że wszelka dalsza przewlekłość w sprawnym nadaniu biegu sprawie miała charakter niezależny od działań podejmowanych przez Sąd i wiązała się z obiektywnymi przeszkodami związanymi z wyborem biegłego. Trzeba przy tym zaznaczyć, że Sąd podejmował czynności mające na celu wyznaczenie kolejnego biegłego niezwłocznie po otrzymaniu informacji związanych z przeszkodą w sporządzeniu opinii przez osobę do tego wyznaczoną.

Stosownie do treści art. 12 ust. 4 cytowanej wyżej ustawy, uwzględniając skargę, sąd na żądanie skarżącego przyznaje od Skarbu Państwa, a w przypadku skargi na przewlekłość postępowania prowadzonego przez komornika – od komornika, sumę pieniężną w wysokości od 2.000 złotych do 20.000 złotych. Powódka domaga się przyznania kwoty 20.000 zł. Żądanie to jest wygórowane przede wszystkim z tej przyczyny, że postępowanie sądowe toczy się niewiele ponad rok, zatem okres relatywnie krótki, a żądanie stwierdzenie przewlekłości zostało uwzględnione jedynie częściowo. Co więcej pełnomocnik strony pozwanej poza tym, że powołał się na twierdzenia zawarte w pismach procesowych zgromadzonych w sprawie, nie wskazał dalszej argumentacji uzasadniającej przyznanie kwoty 20.000 zł. W tych okolicznościach uzasadnionym jest zasądzenie na rzecz powódki kwoty 4.000 zł, której wysokość koresponduje z rodzajem popełnionych uchybień, ich ciężarem gatunkowym, a także ze stwierdzonym okresem przewlekłości.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na mocy art. 12 ust. 2 i 4 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłok orzekł jak w sentencji postanowienia.

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE