UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 14 października 2010 roku powódka A. T., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniosła o uznanie za bezskuteczne czynności prawnych zdziałanych pomiędzy pozwanym P. Ł. a spółką (...) Spółką z o.o. w L. wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego pod nr (...) objętych:

- aktem notarialnym sporządzonym dnia 21 października 2008 roku przed notariuszem R. F.w L.za rep. A-(...), na mocy której pozwany P. Ł.nabył od tej spółki udział 34/576 w nieruchomości położonej w L.przy ul. (...), uregulowanej w księdze wieczystej Kw nr. (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Lublinie za kwotę 300.000,00 zł;

- umową zawartą w dniu 18 października 2008 roku, na mocy której P. Ł. nabył od Spółki (...) Spółki z o.o. w L. przysługujące jej roszczenia w stosunku do wszystkich współwłaścicieli nieruchomości położonej w L. przy ul. (...), objętej księgą wieczystą KW nr (...) z tytułu nakładów, kosztów utrzymania i korzyści związanych z posiadaniem i użytkowaniem wydzielonych lokali w budynku stojącym na tej nieruchomości za kwotę 20.000,00 zł,

w zakresie niezbędnym dla zaspokojenia roszczeń powódki w stosunku do spółki (...) Spółki z o.o. w L., wynikających z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2009 roku w sprawie o sygn. akt II Ns 609/04, zarówno w odniesieniu do należności główniej jak i bocznych oraz zasądzenie od tego pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu związanych z powyższym żądaniem.

Uzasadniając swoje roszczenie A. T. wskazała, iż przed Sądem Rejonowym w Lublinie od 2004 roku toczyło się postępowanie w sprawie sygn. akt II Ns 609/04 o zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w L. przy ul. (...), zabudowanej wielorodzinnym domem mieszkalnym obejmującym zarówno lokale mieszkalne jak też użytkowe oraz o zasądzenie od pozwanej J. Ł. i P. Ł. na rzecz powódki kwoty 43.200,16 zł wraz z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do chwili zapłaty i kosztami procesu, związanymi z tym roszczeniem.

A. T. wyjaśniła jednocześnie, że była jednym ze współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości i reprezentowała udział wynoszący 53/576. Wśród zaś pozostałych współwłaścicieli występował P. Ł., reprezentujący udział 84/576 części oraz spółka pod nazwą (...) Spółka z o.o. mająca udział w tej nieruchomości, wynoszący 34/576. Dodawała, iż jedynym wspólnikiem przedmiotowej spółki był P. Ł..

Z uzasadnienia pozwu wynika nadto, że w toku powyższego postępowania Spółka (...) Sp. z o.o. zbyła na rzecz P. Ł. cały swój udział w omawianej nieruchomości. Nabyty udział oraz inną nieruchomość o wartości 400.000,00 zł P. Ł. przekazał zaś swojej matce-J. Ł., co zdaniem powódki wskazuje, że pozwany zdecydował się bezzwłocznie wyzbyć wszelkiego majątku jaki posiadał, jak też majątku jego Spółki (...). Powódka podała nadto, iż matka pozwanego wstąpiła do sprawy II Ns 609/04 jako następca prawny pozwanego P. Ł. i jego Spółki.

A. T. dodała, że w sprawie o rozliczenie nakładów Sąd ostatecznie dokonał zniesienia współwłasności omawianej nieruchomości poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali mieszkalnych i użytkowych, przyznając je poszczególnym właścicielom oraz zasądził na rzecz J. Ł. od pozostałych współwłaścicieli łączną kwotę 215.183,49 zł, w tym od powódki kwotę 27.417,96 zł. W tej samej sprawie Sąd zasądził z tytułu pobranych pożytków od Spółki (...) na rzecz powódki kwotę 41.148,30 zł.

Pozwana J. Ł. nie wywiązała się dotychczas ze zobowiązania wobec powódki, podnosząc, iż nabyła ona jedynie roszczenia, a nie zobowiązania Spółki (...) wobec pozostałych współwłaścicieli.

Powódka wskazała nadto, iż pozwany P. Ł. podejmował wszelkie czynności prawne z pełną świadomością i zamiarem uniknięcia wszelkich zobowiązań jakie ciążyły na jego spółce, która obecnie stała się niewypłacalna.

Dodawała, iż w tym czasie przeciwko przedmiotowej Spółce I Urząd Skarbowy w L. prowadził postępowanie karno-skarbowe za uszczuplenie należności Skarbu Państwa z tytułu podatku dochodowego i podatku VAT za 2006 rok na łączną kwotę 223.689,80 zł.

A. T. wyjaśniała ponadto, iż sprzedany przez Spółkę (...) udział w nieruchomości przedstawiał czterokrotnie wyższą wartość niż określała to cena nabycia, podobnie jak wartość odkupionych przez P. Ł. roszczeń z tytułu poniesionych nakładów, odsprzedanych jego matce, którą należy uznać za symboliczną w stosunku do rzeczywistej wartości tych praw.

Zdaniem powódki, wzajemne stosunki i powiązania pozwanego P. Ł. ze spółką (...), której był jedynym wspólnikiem, jak też pozwaną jego matką J. Ł., kwalifikują te osoby jako osoby bliskie przeciwko którym działa domniemanie, iż wiedziały one, że działają z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Reasumując A. T. wskazała, iż pozwana J. Ł. jako matka pozwanego P. Ł. wiedziała w jakim celu i z jakim zamiarem jej syn podejmuje opisane czynności prawne i z jakiego powodu przenosi na siebie prawa swojej spółki (...), a następnie zawierała z nim dalsze umowy darowizny, jak też umowy nabycia praw i roszczeń pozornie określone jako odpłatne o symbolicznej ich wartości. Wstępując do sprawy o zniesienie współwłasności miała pełną świadomość tego, że w ten sposób jej syn chce uchylić się od wierzytelności jaka będzie obciążała jego i jego spółkę (pozew wraz z uzasadnieniem k. 2-8).

W odpowiedzi na pozew z dnia 25 listopada 2010 roku pozwani P. Ł. i J. Ł., reprezentowani przez zawodowego pełnomocnika, wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na ich rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pozwani podnieśli, iż czynności prawne, których uznania za bezskuteczne żąda A. T., zostały dokonane przez (...) Spółkę z o.o. w L. w 2008 roku, a więc przed zasądzeniem powódce przedmiotowych należności, w związku z czym wskazane czynności nie mogły być dokonane w celu uniemożliwienia powódce zaspokojenia swej należności.

W ocenie strony pozwanej A. T. nie wykazała nadto aby podejmowała czynności, celem dochodzenia należnej jej wierzytelności od Spółki (...).

Pozwani zaprzeczyli również, aby czynności prawne, których uznania za bezskuteczne żąda powódka, doprowadziły do niewypłacalności albo niewypłacalności w stopniu wyższym przedmiotowej spółki. W ich ocenie niezasadny jest również zarzut, jakoby cena ustalona w umowach sprzedaży w/w składników majątkowych była zaniżona w stosunku do ich rynkowej wartości.

P. Ł. i J. Ł. podali nadto, iż zaprzeczają jakoby czynności prawne, których uznania za bezskuteczne żąda powódka, zostały dokonane w celu uniknięcia odpowiedzialności za zobowiązania Spółki (...) z tytułu niezapłaconego podatku dochodowego i podatku VAT za rok 2006, bowiem do chwili obecnej nie została wydana żadna decyzja określająca wysokość nieuiszczonego podatku przez niniejszą spółkę.

Reasumując pozwani podnieśli, iż powództwo nie jest zasadne, bowiem nie zostały dochowane przesłanki przewidziane w art. 527 k.c.

Ustosunkowując się zaś do roszczenia o zapłatę kwoty 43.200,16 zł, wskazali, iż w razie uwzględnienia powództwa w zakresie uznania czynności prawnych za bezskuteczne w stosunku do A. T., będzie miała ona możliwość zaspokojenia się ze składników majątkowych, które zostały zbyte przez Spółkę (...) zaskarżonymi czynnościami. W związku z czym ich zdaniem powództwo w tym zakresie należy uznać za przedwczesne (odpowiedź na pozew k. 53-58).

Odnosząc się do odpowiedzi na pozew A. T. wskazała, iż bezzasadne jest powoływanie się przez pozwanych na okoliczność, że zaskarżone czynności prawne dokonane zostały przed zasądzeniem na jej rzecz wskazanych kwot, bowiem w ocenie strony pozwanej, przesłanki z art. 527 k.c. w postaci pokrzywdzenia wierzycieli należy oceniać nie według chwili dokonania czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, lecz według chwili jej zaskarżenia. Nadto dla skuteczności skargi paulińskiej nie jest wymagane wcześniejsze postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi i wykazanie jego bezskuteczności (pismo procesowe k.75-80).

W piśmie procesowym złożonym na rozprawie w dniu 12 lipca 2012 roku pozwani podali, iż decyzje Dyrektora Izby Skarbowej wydane w latach 2010-2011 zapadły już po zbyciu przez P. Ł. udziałów w Spółce (...) Sp. z o.o. i jednocześnie w okresie, kiedy to nie był on już członkiem zarządu tejże Spółki. Wskazali nadto, iż przekazana J. Ł. kwota 1.400.000,00 zł pochodziła z prywatnego konta P. Ł. i z jego prywatnych środków.

Z treści przedmiotowego pisma procesowego wynika również, że w zamian za sprzedane przez Spółkę składniki majątkowe otrzymała ona środki pieniężne w wysokości odpowiadające wartości rynkowej tych składników, a jej sytuacja majątkowa po dokonaniu tych czynności była bardzo dobra i umożliwiała zaspokojenie powódki z majątku Spółki.

Pozwani podnieśli ponownie, że czynności objęte pozwem zostały zdziałane na długi czas przed powstaniem wierzytelności powódki, które zasądzono prawomocnie dopiero z dniem 6 maja 2010 roku, kiedy to zapadło postanowienie Sądu Okręgowego w Lublinie w sprawie o sygn. akt II Ca 860/09. Dlatego też nie można przyjąć, że pozwani dokonując przedmiotowych czynności działali w celu pokrzywdzenia A. T. (pismo k. 324-325).

Ustosunkowując się do treści powyższego pisma procesowego powódka podniosła, iż P. Ł. już od 2006 roku celowo zaniżał faktyczne przychody należne Spółce i prowadził podwójną księgowość w systemie elektronicznym. W ocenie A. T. pozwany dążył do zlikwidowania majątku Spółki w celu uniemożliwienia wierzycielom zaspokojenia ich wierzytelności. Nadto powódka wskazywała, że podnoszenie przez stronę pozwaną, iż powoływane decyzje skarbowe dotyczą czasokresu, kiedy to P. Ł. nie był już prezesem Spółki, pomijają okoliczność, że przedmiotowe decyzje dotyczą zobowiązań podatkowych za lata 2006-2007.

A. T. nadmieniła również, że strona pozwana błędnie przyjęła, iż o wysokości ewentualnych zobowiązań ze zniesienia współwłasności przesądzić było można dopiero po wydaniu prawomocnego postanowienia w sprawie w 2010 roku, bowiem już w 2008 roku, wartość udziałów w omawianej nieruchomości, wysokość nakładów jak też wysokość spłat z tytułu korzyści pobranych ponad należny udział, ustalone zostały w sposób ostateczny w opinii biegłego rzeczoznawcy z dnia 24 czerwca 2008 roku, doręczonej stronom kilka miesięcy przed dokonaną sprzedażą udziałów i wierzytelności.

Nadto powódka dodawała, iż w toku postępowania o zniesienie współwłasności wszyscy uczestnicy zgłosili swoje żądania wnioskując o przyznanie im konkretnych lokali i w tym zakresie sporu nie było, a więc Spółka jak również P. Ł. posiadali wiedzę, które z tych lokali zostaną im przyznane i w jakiej wartości.

W piśmie procesowym z dnia 14 listopada 2012 roku pozwani zaprzeczyli aby P. Ł.prowadził księgowość i rozliczenia podatkowe Spółki (...)w sposób sprzeczny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa, czy też aby działał z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Jednocześnie podtrzymali zajęte już wcześniej stanowisko w sprawie, iż do dnia 6 maja 2010 roku nie wiedzieli o wierzytelności powódki, a zatem nie mogli działać ze świadomością jej pokrzywdzenia (pismo procesowe k. 336-337v).

W kolejnym piśmie procesowym A. T. wskazała, iż w sprawie II Ns 609/04 na jej rzecz zasądzone zostały dopłaty:

- od Spółki (...) w L. z tytułu pobranych korzyści 41.148,38 zł, z tytułu nakładów 360,49 zł;

- od pozwanej J. Ł. z tytułu korzyści 13.427,00 zł, z tytułu udziału 40.577,05 zł,

- od P. Ł. z tytułu nakładów 890,40 zł.

Powódka wyjaśniła, iż na jej rzecz została zasądzona kwota 96.403,23 zł, z której dokonała ona potrącenia na rzecz J. Ł. zasądzonej dla niej kwoty 27.417,96 zł, z tytułu nakładów, a wobec tego jej ostateczna należność wynosiła 68.985,27 zł.

Powódka dodała również, iż pismem z dnia 11 maja 2010 roku wezwała J. Ł. do dobrowolnej zapłaty należnych jej kwot. Pozwana jednak, ustosunkowując się do przedmiotowego pisma wskazała, iż nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania Spółki (...) (pismo procesowe k.386-387).

W piśmie procesowym z dnia 31 stycznia 2013 roku A. T. sprecyzowała powództwo wnosząc o uznanie za bezskuteczne czynności prawnych zdziałanych pomiędzy pozwanym P. Ł. a spółką (...) Spółką z o.o. w L., wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego pod nr (...) objętych:

- aktem notarialnym sporządzonym dnia 17 października 2008 roku, przed notariuszem R. F.w L.za rep. A-(...), na mocy której pozwany P. Ł.nabył od tej spółki udział 34/576 w nieruchomości położonej w L.przy ul. (...), uregulowanej w księdze wieczystej KW nr. (...), prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Lublinie za kwotę 135.000,00 zł;

- umową zawartą w dniu 18 października 2008 roku, na mocy której P. Ł.nabył od spółki (...) Spółki z o.o.w L.przysługujące jej roszczenia w stosunku do wszystkich współwłaścicieli nieruchomości położonej w L.przy ul. (...), objętej księgą wieczystą KW nr (...)z tytułu nakładów, kosztów utrzymania i korzyści związanych z posiadaniem i użytkowaniem wydzielonych lokali w budynku stojącym na tej nieruchomości przy ul. (...)w L., będących przedmiotem postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy II Wydział Cywilny w Lublinie w sprawie sygn. akt II Ns 609/04 o zniesienie współwłasności za kwotę 20.000,00 zł;

w zakresie niezbędnym dla zaspokojenia roszczeń powódki A. T., w stosunku do spółki (...) Spółki z o.o. w L. stanowiących kwotę 41.148,38 zł, wynikających z prawomocnego postanowienia Sadu Rejonowego z dnia 26 stycznia 2009 roku w sprawie II Ns 609/04.

Nadto wniósł o uznanie za bezskuteczne czynności prawnych zdziałanych pomiędzy pozwanym P. Ł. a pozwaną J. Ł. objętych:

-aktem notarialnym sporządzonym w dniu 21 października 2008 roku nr. A- (...) przed notariuszem R. F. w L., na mocy którego P. Ł. darował swojej matce J. Ł. udział wynoszący 118/576 w nieruchomości położonej w L., udział wynoszący 118/576 w omawianej nieruchomości;

-umową zawartą w L. w dniu 22 października 2008 roku pomiędzy P. Ł. a J. Ł., na mocy której sprzedał on swojej matce J. Ł. nabyte od Spółki roszczenia z tytułu nakładów, kosztów utrzymania i korzyści, związanych z posiadaniem i użytkowaniem wydzielonych lokali w budynku, stojącym na niniejszej nieruchomości w stosunku do wszystkich współwłaścicieli, będących przedmiotem postępowania prowadzonego w sprawie II Ns 609/04 za kwotę 20.000,00 zł

w zakresie niezbędnym do zaspokojenia jej roszczeń w stosunku do Spółki (...) w L., wynoszących kwotę 41.148,38 zł, wynikających z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2009 roku w sprawie II Ns 609/04.

Nadto A. T. wniosła o zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwoty 43.200,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do chwili zapłaty i kosztami procesu związanymi z niniejszym powództwem (pismo k. 446-448).

W toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowisko w sprawie. Pełnomocnik popierał powództwo, wnosząc o jego uwzględnienie, pełnomocnik pozwanych nie uznawał powództwa, wnosząc o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Przed Sądem Rejonowym w Lublinie od 2004 roku toczyła się sprawa za sygn. akt II Ns 609/04 o zniesienie współwłasności nieruchomości, położonej w L. przy ul. (...), zabudowanej domem wielorodzinnym, obejmującym lokale zarówno mieszkalne jak również użytkowe (okoliczność bezsporna).

Jednym ze współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości oraz uczestnikiem postępowania przed Sądem Rejonowym w Lublinie była A. T., która w 1994 roku nabyła udział wynoszący 18/576 części, a następnie w 2001 roku kolejny udział wynoszący 35/576 części tej nieruchomości. W niniejszym budynku zajmowała ona lokal nr (...) (zeznania A. T. k.440, protokół elektroniczny k. 441, 00:15:17-00:24:01).

Wśród pozostałych współwłaścicieli w toku postępowania działowego występował również P. Ł.reprezentujący udział 84/576 części oraz spółka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąw L., dysponująca udziałem w wysokości 34/576 części, zajmująca w niniejszym budynku lokal użytkowy (...). W toku postępowania przed Sądem Rejonowym w Lublinie przedmiotową spółkę reprezentował P. Ł.jako jej jedyny wspólnik (akt notarialny k. 108-114, okoliczność bezsporna).

Budynek usytuowany przy ul. (...), na mocy decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w L. z dnia 22 lipca 1991 roku, został wpisany do rejestru zabytków województwa (...) (decyzja k. 410-411).

Na mocy umowy z dnia 17 października 2008 roku Spółka (...), reprezentowana przez A. C. sprzedała cały udział do 34/576 części nieruchomości położonej przy ul (...) w L., objętej księgą wieczysta KW (...) P. Ł., wskazując cenę 135.000,00 zł (wypis aktu notarialnego k. 221-222).

W trakcie postępowania toczącego się w sprawie za sygn. akt II Ns 609/04, dnia 18 października 2008 roku, doszło do zawarcia umowy pomiędzy współwłaścicielami nieruchomości przy ul. (...) - (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w L. a P. Ł., na mocy której Spółka przeniosła na nabywcę prawo do rozliczenia z pozostałymi współwłaścicielami nieruchomości poniesionych nakładów na nieruchomość wspólną usytuowaną w L. przy ul. (...) oraz wynikające z tego roszczenia do pozostałych współwłaścicieli o zwrot wartości poczynionych nakładów oraz prawo do rozliczenia z pozostałymi współwłaścicielami poniesionych przez spółkę (...) Spółkę z o.o. w L. wydatków na przedmiotową nieruchomość wspólną, tytułem pokrycia kosztów jej utrzymania oraz wynikające z tego roszczenia do współwłaścicieli o zwrot tych wydatków oraz prawo do rozliczenia uzyskanych przez pozostałych współwłaścicieli korzyści z tytułu pożytków z nieruchomości wspólnej lub korzyści z tytułu korzystania przez nich z nieruchomości wspólnej oraz wynikające z tego roszczenia do pozostałych współwłaścicieli, o zwrot wartości tych korzyści, wskazując kwotę 20.000,00 zł (umowa k. 46-46v).

Następnie w dniu 21 października 2008 roku P. Ł. darował całe swoje udziały wynoszące 36/576 części, 48/576 części oraz 34/576 części w nieruchomości położonej w L. przy ul. (...), swojej matce J. Ł. (wypis aktu notarialnego k. 225-226).

Kolejnego dnia Z. Ł. przekazał, na rzecz swojej matki J. Ł., prawo do rozliczenia z pozostałymi współwłaścicielami nieruchomości usytuowanej w L. przy ul. (...), poniesionych przez poprzednika prawnego (...) Spółkę z o.o. w L. nakładów na nieruchomość wspólną oraz wynikające z tego roszczenia do pozostałych współwłaścicieli o zwrot wartości poczynionych nakładów, prawo do rozliczenia z pozostałymi współwłaścicielami poniesionych przez (...) Spółka z o.o. wydatków na nieruchomość wspólną tytułem pokrycia kosztów jej utrzymania oraz wynikające z tego roszczenia do współwłaścicieli o zwrot tych wydatków oraz prawo do rozliczenia uzyskanych przez pozostałych współwłaścicieli korzyści z tytułu pożytków z nieruchomości wspólnej lub korzyści z tytułu korzystania przez nich z nieruchomości wspólnej oraz wynikające z tego roszczenia do pozostałych współwłaścicieli, o zwrot wartości tych korzyści za kwotę 20.000,00 zł (umowa k. 47-47v).

W tym też czasie, w dniu 7 listopada 2008 roku, na mocy Decyzji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w L., dokonano zabezpieczenia na majątku podatnika (...) Sp. z o.o. w L. przybliżonej kwoty zobowiązania podatkowego w podatku od osób prawnych za 2006 rok w wysokości 90.940,00 zł oraz kwoty naliczonych odsetek w wysokości 19.445,00 zł (decyzja k. 229-230).

Kapitał zakładowy przedmiotowej spółki za grudzień 2008 roku wynosił 50.000,00 zł. Natomiast ze sprawozdania Zarządu (...) Spółki z o.o. w L. za rok 2008 wynikało, że spółka zakończyła rok ze stratą netto 195.201,48 zł (k. 166, k. 168 i 169-170).

Następnie zaś w dniu 17 listopad 2008 roku J. Ł. zgłosiła swój udział w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym w Lublinie w sprawie II Ns 609/04 jako następca prawny (...) Spółki z o.o. w L. (pismo k. 48-49).

Według opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego A. M., sporządzonej w dniu 24 czerwca 2008 roku, rynkowa wartość lokalu użytkowego nr (...)z uwzględnieniem poczynionych na niego nakładów przez (...) Spółka z o.o.określono na poziomie 1.535.800,00 zł. Wartość zaś przedmiotowego lokalu bez poczynionych nakładów wynosi 1.129.500,00 zł. Wartość rynkowa nakładów na pomieszczenia nr (...)poczynionych przez (...), przy założeniu że pomieszczenia te wchodziły w skład lokalu użytkowego nr (...), wynosiła by 154.900,00 zł (opinia biegłego w sprawie II Ns 609/04 k. 347-363).

Prowadzone przed Sądem Rejonowym postępowanie za sygn. akt II Ns 609/04 zostało zakończone wydaniem w dniu 26 stycznia 2009 roku postanowienia, na mocy którego doszło do zniesienia współwłasność zabudowanej nieruchomości położonej w L.przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Lublinie X Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...)poprzez ustanowienie odrębnej własności lokali użytkowych i mieszkalnych w tym lokalu użytkowego oznaczonego nr (...)na rzecz J. Ł. (pkt 5 postanowienia) oraz lokalu mieszkalnego o nr (...)na rzecz A. T. (pkt 15 postanowienia). Przedmiotowe postanowienie uprawomocniła się z dniem 6 maja 2010 roku (okoliczność bezsporna).

W punkcie III 149 niniejszego postanowienia Sąd zasądził między innymi od A. T. na rzecz J. Ł. tytułem zwrotu nakładów na nieruchomość kwotę 27.417,96 zł. Natomiast w punkcie III 161 Sąd zasądził od (...) na rzecz A. T. kwotę 360,40 zł. W punkcie III 162 Sąd zasądził zaś od P. Ł. na rzecz A. T. kwotę 890,40 zł, a w pkt IV 39 od (...) Spółki z o.o. z siedzibą w L. na rzecz A. T. tytułem rozliczenia korzyści i wydatków kwotę 41.148,38 zł (postanowienie k. 11-43v).

W dniu 21 września 2009 roku P. Ł. sprzedał W. K. posiadane 100 udziałów w spółce (...) ze wskazaniem ceny 5.500,00 zł (umowa sprzedaży udziałów k. 187-188). W tej samej dacie W. K. sprzedał przedmiotowe udziały A. K. za cenę 7.500,00 zł (umowa sprzedaży udziałów k. 189-190). Wówczas też P. Ł. został odwołany z funkcji prezesa zarządu (protokół k . 191-192).

A. T. po zakończeniu postępowania działowego kierowała do Spółki (...) wezwania do rozliczenia się w związku z treścią wydanego w sprawie postanowienia, jednak nie uzyskała żadnej odpowiedzi (okoliczność bezsporna).

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na wskazanych powyżej dowodach.

W ocenie Sądu autentyczność powołanych powyżej dokumentów nie budzi wątpliwości, co do formy, w jakiej zostały sporządzone i kompetencji organu dokumenty te sporządzającego. W ocenie Sądu, brak było podstaw, by wyżej wymienionym dowodom odmówić przymiotu wiarygodności, nadto same strony na brak wiarygodności tych dowodów nie wskazywały. Z tych względów Sąd w całości tym dowodom dał wiarę. Wskazać należy w tym miejscu, że powódka swoje roszczenie wywodziła z jej wierzytelności wynikających z postanowienia Sądu Rejonowego w Lublinie wydanego w sprawie II Ns 609/04, której przedmiotem było zniesienie współwłasności nieruchomości. Uczestnikami tego postępowania byli między innymi powódka oraz P. Ł., J. Ł.oraz (...)Spóła z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L.. Dowody, które powódka przedstawiła aby wykazać swoje prawa to przedmiotowe postanowienie Sądu oraz opinia biegłego sporządzona w sprawie „działowej”, która wskazywała na wartość nieruchomości, wartość poszczególnych udziałów i dokonanych przez współwłaścicieli nakładów. Pozostałe istotne dowody przedstawione przez powódkę to umowy na postawie, których pozwany P. Ł.rozdysponował swoim majątkiem na rzecz swojej matki J. Ł., zdziałane pomiędzy P. Ł.a spółka (...)i P. Ł.a J. Ł.. Inne istotne w sprawie dowody w postaci dokumentów dotyczyły kondycji finansowej pozwanego P. Ł.i spółki (...) (decyzja Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w L.o zabezpieczeniu na majątku podatnika (...) Sp. z o.o.w L.zobowiązania podatkowego i odsetek za zwłokę i dokumenty dotyczące bilansu spółki oraz jej kapitału zakładowego). Dowodom tym Sąd dał wiarę w całości ponieważ, tak jak wyżej przedstawione, dowody te nie były kwestionowane przez strony, dokumenty nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności a nadto ponieważ okoliczności wykazywane tymi dowodami stanowią logiczną i konsekwentną całość.

Sąd również nie znalazł okoliczności aby odmówić wiarygodności zeznaniom świadków A. C. (k. 326v-327) i W. K. ( k. 327-327v), z tym że zeznania tych świadków, w świetle okoliczności wynikających z dokumentów dotyczących kondycji finansowej P. Ł. i spółki (...), niczego istotnego do sprawy nie wnoszą. A. C. zajmowała się w spółce (...) sprawami administracyjno finansowymi i przygotowywała dokumenty dotyczące sprzedaży udziałów spółki zaś W. K. udziały te kupił aby je następnie odsprzedać innej osobie.

Uzupełnieniem zebranego w sprawie materiału dowodowego, istotnego w zakresie ustalenia okoliczności faktycznych są zeznania powódki A. T. (k. 269-270, 440). Zeznania te, zdaniem Sądu, zważywszy na pozostały materiał dowodowy, z którym są zgodne i tworzą logiczną i spójną całość, są wiarygodne. Powódka, zdaniem Sądu, wiarygodnie wskazywała na swoje roszczenia wobec pozwanego P. Ł. i spółki (...). Powódka wiarygodnie wskazywała również na fakt, że P. Ł. i spółka (...) dotychczas swoich zobowiązań wobec niej nie spełnili, a powołując się na dokumenty dotyczące kondycji finansowej P. Ł. i spółki (...), wskazywała, że zobowiązań tych nie spełnią. Wskazać należy, że zeznający P. Ł. (k. 270-272, 440) argumentów powódki nie zwalczył, a jego zeznania nie zostały poparte innymi wiarygodnymi dowodami, które wskazywałyby na okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia w sprawie . Przede wszystkim P. Ł. nie wykazał, że nie ma zobowiązań finansowych wobec powódki, że jego sytuacji finansowa jest taka, że nawet ewentualne zobowiązania finansowe byłby w stanie spełnić. Pytany dlaczego darował swojej matce udziały w nieruchomości położonej w L. przy ul. (...) zeznawał, że kierował się względami osobistymi o których nie może „powiedzieć”. Jednocześnie zeznawał, że liczył się ze swoimi zobowiązaniami wobec współwłaścicieli nieruchomości w momencie kiedy Sąd dokonywał zniesienia współwłasności, że udziały swoje zbył w toku postępowania w sprawie o zniesienie współwłasności. Nielogicznie i niekonsekwentnie podawał natomiast, że nie wiedział, że będzie coś winny powódce albo, że winna coś będzie spółka (...), przy czym jednocześnie znając już treść postanowienia w sprawie o zniesienie współwłasności, tego postanowienia, pomimo, że nie uwzględniało ono jego stanowiska w sprawie, nie „skarżył”. Mając na uwadze powyższe niekonsekwencje w zeznaniach pozwanego P. Ł., Sąd dał wiarę jego zeznaniom tylko w części w jakiej znajdują one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie.

Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego z zeznań świadków W. W., który miał zeznawać , co wartości majątku ruchomego spółki (...), stanowiącego obecnie jego własność i T. M., który miał zeznawać na okoliczność przeznaczenia kwot uzyskanych przez spółkę (...) od P. Ł. tytułem ceny za udziały we współwłasności nieruchomości położonej w L. przy ul. (...) oraz prawa i roszczenia związane ze współwłasnością tejże nieruchomości na poczet wymagalnych wierzytelności tejże spółki wobec jej wierzycieli, z pisemnej opinii biegłego na okoliczność również wartości majątku ruchomego spółki będącego własnością W. W., z dokumentów znajdujących się (...) Sp. z o.o. na okoliczności przeznaczenia kwot uzyskanych przez spółkę (...) „tytułem ceny za udziały we współwłasności nieruchomości w L. pyz ul. (...) oraz prawa i roszczenia związane ze współwłasnością tejże nieruchomości na poczet wymagalnych wierzytelności tejże spółki wobec jej wierzycieli”, z dokumentów będących w posiadaniu Sp. z o.o. (...) w postaci faktur VAT za okres od 1 lutego 2008 r. do 31 grudnia 2009 r. wystawionych na spółkę (...) na okoliczność przeznaczenia kwot uzyskanych przez Spółkę (...) od P. Ł. „tytułem ceny za udziały we współwłasności nieruchomości w L. pyz ul. (...) oraz prawa i roszczenia związane ze współwłasnością tejże nieruchomości na poczet wymagalnych wierzytelności tejże spółki wobec jej wierzycieli”, z odpisu zupełnego księgi wieczystej nieruchomości położonej w L. przy ul. (...), wnoszonego na okoliczność nabycia przez J. Ł. od P. Ł. majątku „niepochodzącego od spółki (...) Sp. z o.o.”. Zdaniem Sądu wskazane okoliczności, które wymienionymi dowodami maiły być wykazane nic do sprawy nie wnoszą w świetle już dostatecznie wyjaśnionych i nie budzących wątpliwości okoliczności, że powódka nie uzyskała dotychczas zaspokojenia swoich wierzytelności od spółki (...) i zaspokojenie to nie jest możliwe wobec wyzbycia się przez P. Ł. majątku na rzecz swojej matki J. Ł.. Nadto zdaniem Sądu złożenie przedmiotowego wniosku dowodowego, na tym etapie postępowania i na wskazane okoliczności, bez wątpliwości wskazywało na intencję strony zmierzającą do zwłoki w rozstrzygnięciu sprawy, zwłaszcza, że stroma pozwana zgłaszając powyższe dowody wnosiła również o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron na okoliczności nabycia przez J. Ł. od P. Ł. przedmiotów majątkowych nie pochodzących od spółki (...), przeznaczenia kwot uzyskanych przez spółkę (...) od P. Ł. tytułem ceny za udziały we współwłasności nieruchomości położonej w L. pyz ul. (...) oraz prawa i roszczenia związane ze współwłasnością tejże nieruchomości na poczet wymagalnych wierzytelności tejże spółki wobec jej wierzycieli i przyczyn dla jakich doszło do zbycia przez spółkę (...) na rzecz P. Ł., a następnie przez P. Ł. na rzecz J. Ł. udziałów we współwłasności nieruchomości położonej w L. pyz ul. (...) oraz prawa i roszczenia związane ze współwłasnością tejże nieruchomości, gdy strony były już słuchane i pełnomocnik pozwanych mógł powyższe okoliczności tym dowodem wykazywać.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne jedynie w części.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że stan faktyczny w niniejszej sprawie był w znacznej mierze bezsporny. Kwestię sporna budził jedynie miedzy stronami fakt zawarcia przedmiotowych umów, w szczególności zaś, czy pozwani P. Ł. i J. Ł. działali ze świadomością pokrzywdzenia powódki A. T..

W związku z powyższym należy wskazać, że w myśl art. 527 § 1 k.c., gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może zadąć uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranność mogła się dowiedzieć. Przepis ten statuuje zatem przesłanki żądania uznania czynności za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela, którymi są dokonanie przez dłużnika ważnej czynności prawnej, pokrzywdzenie wierzyciela, uzyskanie przez osobę trzecią korzyści majątkowej, świadomość dłużnika pokrzywdzenia wierzyciela, świadomość osoby trzeciej o pokrzywdzeniu wierzyciela lub też możliwość powzięcia takiej informacji przy zachowaniu przez dłużnika należytej staranności.

Podstawowym, zatem, warunkiem skuteczności zaskarżenia czynności prawnej dłużnika jest, aby czynność ta była ważnie zawarta między dłużnikiem a osobą trzecią, gdyż w przypadku braku tej okoliczności, czynność ta będzie mogła być zakwestionowana, czy to z powodu wad oświadczenia woli, czy to z powodu jej niezgodności z prawem, czy też zmierzania do obejścia prawa bądź sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Każdorazowo jednak, w takiej sytuacji konstrukcja prawna skargi, opartej na przepisie art. 527 k.c., nie będzie miała zastosowania.

Drugą przesłanką żądania opartego na art. 527 k.c. jest natomiast działanie dłużnika zmierzające do pokrzywdzenia wierzyciela. Paragraf 2 wskazanego wyżej przepisu wskazuje, iż czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.

Istotnym jest, że oceny, czy dokonana czynność prawna krzywdzi, czy też nie, wierzyciela, dokonuje się nie według stanu z chwili dokonania czynności, lecz według stanu z chwili jej zaskarżenia ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2000 roku, sygn. akt IIICKN 554/98 oraz z dnia 22 marca 2001 roku, sygn. akt V CKN 280/00). Dalej należy wskazać, że przez pojęcie niewypłacalności dłużnika należy rozumieć aktualny, tj. istniejący w chwili orzekania, brak możliwości wywiązania z ciążących na dłużniku zobowiązań finansowych. Niewypłacalność oznacza zatem taki stan w majątku dłużnika, kiedy egzekucja nie może przynieść zaspokojenia roszczenia wierzyciela, bądź gdy zaspokojenie można uzyskać dodatkowym, znacznym, nakładem kosztów, czasu i ryzyka (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2001 roku, sygn. akt IV CKN 525/00). Wskazać przy tym należy, że dla spełnienia tej przesłanki konieczna jest, a jednocześnie również wystarczająca, świadomość dłużnika, że czynność prawna przez niego dokonana może spowodować dla ogółu wierzycieli niemożność zaspokojenia się.

Kolejnym warunkiem, umożliwiającym, zaskarżenie czynności prawnej dokonanej przez dłużnika jest uzyskanie korzyści majątkowej przez osobę trzecią. Korzyść ta może zostać osiągnięta, bądź przez nabycie prawa majątkowego, bądź przez zwolnienie osoby trzeciej ze zobowiązania przysługującego dłużnikowi, skutkiem zaś jest każdorazowo zwiększenie się majątku osoby trzeciej, co z kolei pociąga za sobą umniejszenie majątku dłużnika.

Należy podkreślić, że pokrzywdzenie wierzyciela nie musi być zamiarem dłużnika. Dla przyjęcia tej przesłanki wystarczy bowiem, aby dłużnik pokrzywdzenie to przewidywał w granicach ewentualności. Świadomość pokrzywdzenia musi zatem istnieć w chwili dokonywania czynności prawnej.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawodawca, wprowadza w art. 529 k.c., ułatwienie dowodowe, dla wierzyciela, w postaci domniemania działania dłużnika z pokrzywdzeniem wierzyciela. Przepis ten stanowi bowiem, że w sytuacji, gdy w chwili dokonywania zaskarżonej czynności dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania określonej czynności. Powyższe domniemanie jest wzruszalne, jednakże ciężarem dowodu została tu obarczona strona pozwana, co oznacza, że to ona winna ponad wszelką wątpliwość wykazać, iż dłużnik nie działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela.

Dla porządku należy również wskazać, że także osoba trzecia powinna mieć świadomość, bądź też, przy zachowaniu należytej staranności, przynajmniej możliwość powzięcia informacji, czy działanie dłużnika ma na celu pokrzywdzenie wierzyciela.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, że w sytuacji, kiedy osoba trzecia jest osobą będącą w bliskich stosunkach z dłużnikiem, ustawodawca w art. 527 § 3 k.c. wprowadził kolejne domniemanie, zgodnie z którym przyjmuje się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Co więcej w przypadku, kiedy osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie ustawodawca w art. 528 k.c. wskazał, że wierzyciel może żądać uznania czynności prawnej za bezskuteczną, nawet w sytuacji gdy osoba ta nie wiedziała, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, czy też wręcz przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się o tym dowiedzieć. W takiej sytuacji charakter bezpłatności dokonanej czynności prawnej powoduje, że żadne inne dodatkowe przesłanki oprócz świadomości pokrzywdzenia wierzyciela przez dłużnika nie są konieczne, aby czynność taką można było uznać, w stosunku do niego, za bezskuteczną.

W ustalonym w sprawie niniejszej stanie faktycznym istnienie przesłanek wymienionych w cytowanym przepisie nie może budzić i w ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, tym bardziej, że w niniejszej sprawie mają zastosowanie wskazane wyżej domniemania prawne wskazane w art. 527 § 3 k.c. oraz art. 528 k.c., a których nie udało się pozwanej obalić.

Pozwany P. Ł. zawarł ze spółka (...) a następnie ze swoją matką J. Ł., co w sprawie niniejszej było poza sporem, ważne umowy sprzedaży udziałów oraz wierzytelności. Umowy te zawarte zostały za wynagrodzeniem, którego wartość jednakże w żadnej mierze nie odpowiadała rzeczywistości. Nie można mieć wątpliwości, że pozwany, zaangażowany w sprawę toczącą się przed Sądem Rejonowym w Lublinie sygn. akt II Ns 609/04 o zniesienie współwłasności nieruchomości, położonej w L. przy ul. (...), zabudowanej domem wielorodzinnym, obejmującym lokale zarówno mieszkalne jak również użytkowe, zdawał sobie sprawę z realnej wartości zarówno sprzedawanych udziałów jak i wierzytelności. Należy w tym miejscu wskazać, że nawet w sytuacji, kiedy jak utrzymywał pozwany P. Ł. rzeczywiście nie interesował się on specjalnie postępowaniem o zniesienie współwłasności, to musiał on konsultować ze swoim pełnomocnikiem stanowisko w sprawie. Z całą również pewnością musiał wskazywać pełnomocnikowi wartości poszczególnych nakładów poczynionych na przedmiotową nieruchomość, zgłoszonych do postępowania o zniesienie współwłasności i tym samym musiał przynajmniej w ogólny sposób znać realną wartość przedmiotowych udziałów oraz przysługujących mu wierzytelności.

Nie znajduje również logicznego wytłumaczenia, zdaniem Sądu, cena sprzedaży spółki (...), która w ocenie pozwanego P. Ł., będącego co istotne jej jedynym udziałowcem, w dacie sprzedaży dobrze prosperowała, była wypłacalna i posiadała majątek, z którego mogli się zaspokoić potencjalni wierzyciele a wynosiła jedynie 5.000,00 zł., co więcej, jak wynika z zeznań świadka W. K. umowa ta była sporządzona szybko, bez negocjacji ceny, jakby przypadkowo.

Zdaniem Sądu, powyższe działania pozwanego P. Ł. jednoznacznie wskazują, że starał się on doprowadzić do sytuacji, w której „zminimalizuje ” on swoją odpowiedzialność względem przyszłych wierzycieli.

W realiach niniejszej sprawy nie może zatem budzić wątpliwości fakt, że przedmiotowe czynności prawne dokonane zostały z pokrzywdzeniem wierzyciela, skoro w ich wyniku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w L. stała się całkowicie niewypłacalna. Warto w tym miejscu wskazać, że jak ustalono spółka jeszcze przed dokonaniem przedmiotowej czynności prawnej miała, wbrew temu co starał się udowodnić pozwany, spore problemy finansowe oraz zobowiązania np. wobec urzędu skarbowego. Przekazując za rażąco zaniżoną cenę udziały w nieruchomości oraz wierzytelności, spółka wyzbyła się tym samym, jedynego majątku jaki posiadała, z którego powódka, jako wierzyciel mogła się zaspokoić.

W tym miejscu należy przywołać stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 16 września 2011 roku, sygn. akt IV CSK 624/10, w którym Sąd ten wskazał, że „…O odpłatności lub nieodpłatności czynności decydują pewne względy o charakterze gospodarczym. Za czynność nieodpłatną można w takiej sytuacji uznać sprzedaż za symboliczną złotówkę, a za czynność odpłatną darowiznę obciążoną poleceniem. O odpłatności lub nieodpłatności decydować przy tym będą zarówno kryteria obiektywne (wartość gospodarcza obu świadczeń), jak i kryteria subiektywne (w przypadku pretium affectionis). W literaturze wskazuje się przy tym, że zawsze gdy w grę wchodzi sytuacja prawna nie tylko stron czynności, ale także osób trzecich, należy stosować kryteria obiektywne…”. Dalej Sąd Najwyższy pisze: „…We wszystkich przypadkach, gdy ochrona pewnych praw czy interesów jest uzależniona od nieodpłatnego charakteru dokonanej czynności, przyjęcie formalnego kryterium odpłatności czyniłoby tę ochronę czysto iluzoryczną. Doświadczenie wskazuje bowiem, że czynność nieodpłatna zostałaby zastąpiona czynnością, w której świadczeniu jednej strony odpowiadałoby świadczenie drugiej, tyle że o wartości niewspółmiernie niższej…”. Konkludując zaś, Sąd zauważa, że: „…Przez pojęcie odpłatności w rozumieniu przepisów k.c. regulujących roszczenie pauliańskie należy rozumieć w zasadzie pełny ekwiwalent korzyści majątkowej…” (LEX nr 1102545, OSNC-ZD 2012/4/75).

Odnosząc się do treści omówionego wyżej art. 527 § 2 k.c., zwrócić również należy uwagę na fakt, o czym mowa wyżej, iż oceny, czy czynność prawna krzywdzi wierzyciela, dokonuje się nie według stanu dokonania czynności, lecz według chwili jej zaskarżenia. Należy zatem z całą stanowczością podkreślić, że niewypłacalność spółki (...) istniała w chwili wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Sądu, zawarcie przedmiotowych umów spowodowało stan niewypłacalności dłużnika i bezsprzecznie doprowadziło do pokrzywdzenia powódki (wierzyciela). Niewypłacalność dłużnika bowiem powoduje, że potencjalna egzekucja prowadzona przeciwko dłużnikowi może być bezskuteczna co jednocześnie może oznaczać, że ewentualnie zaspokojenie będzie można uzyskać, lecz jedynie znacznym nakładem kosztów, czasu i ryzyka. Ustalenia faktyczne poczynione w toku niniejszego postępowania wskazują jednoznacznie, że egzekucja wierzytelności przysługującej powódce wobec (...)jest, wobec braku majątku dłużnika, do którego możnaby ją skierować, bezcelowa.

Dalej należy wskazać, że do przyjęcia, iż osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, wystarczy jedynie wykazanie, że na podstawie zaskarżonej czynności prawnej nabyła ona rzecz lub prawo albo została zwolniona z obowiązku, co spowodowało zmianę w majątku dłużnika prowadzącą do pokrzywdzenia wierzyciela (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 1999 roku, sygn. akt I CKN 287/98). Faktem jest, że w wyniku zawarcia przedmiotowych umów zarówno P. Ł. jak i J. Ł. uzyskali korzyści majątkowe w postaci objęcia na własność udziałów w nieruchomości położonej w L. przy ulicy (...) oraz wierzytelności przysługujących spółce (...). Należy jednak podnieść, że mimo, iż pozwany P. Ł. kwestionował w toku postępowania fakt posiadania wiedzy o działaniu spółki zmierzającym do pokrzywdzenia powódki, to jednak te twierdzenia uznać należy za całkowicie niewiarygodne, skoro to P. Ł. był jedynym udziałowcem spółki.

Dodać również należy, że do skutecznego wniesienia skargi opartej na wskazanych wyżej przepisach nie jest konieczne, aby dłużnik stał się niewypłacalny. Wystarczy aby dłużnik stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przez dokonaniem przedmiotowej czynności. Dłużnik zaś staje się niewypłacalny w wyższym stopniu wtedy, gdy zaspokojenie można uzyskać jedynie znacznym nakładem kosztów, czasu i ryzyka. Stan niewypłacalności dłużnika, w stopniu wyższym, obejmuje zatem zarówno utrudnienie jak i odwleczenie zaspokojenia się wierzyciela. Pokrzywdzenie zatem w rozumieniu art. 527 § 2 k.c. powstaje na skutek takiego stanu w majątku dłużnika, który powoduje niemożność, utrudnienie lub odwleczenie zaspokojenia wierzyciela (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2001 roku, sygn. akt IV CKN 525/00).

Powyższe ma istotne znaczenie z punktu widzenia ciężaru dowodu, w sytuacji bowiem ustalenia niewypłacalności dłużnika ustawodawca, co wskazano wyżej, wprowadził domniemanie, iż działał on ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Wprowadzenie tego domniemania skutkuje, tym ,że pozwany P. Ł. powinien udowodnić, że wyzbywając się majątku nie miała on świadomości, co do pokrzywdzenia powódki.

Należy również w tym miejscu zwrócić uwagę na wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2004 roku, w sprawie sygn. akt II CK 128/04 pogląd, zgodnie z którym przewidzianego, w treści art. 527 § 2 k.c., związku między czynnością prawną dokonaną przez dłużnika, a stanem jego niewypłacalności ewentualnie powiększeniem niewypłacalności, nie można ujmować jako kauzalnego związku adekwatnego w rozumieniu art. 361 § 1 k.c., właściwego w zakresie odpowiedzialności odszkodowawczej. Wystarczające jest bowiem zwykłe wykazanie tego, że zaskarżona czynność spowodowała rezultat w postaci niewypłacalności dłużnika lub niewypłacalność taką powiększyła.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że sam fakt dokonania przez dłużnika określonej czynności prawnej nie narusza żadnych praw wierzyciela, jeżeli może on zaspokoić swą wierzytelność z innego majątku dłużnika. Ochrona przewidziana w art. 527 k.c. przysługuje zatem wierzycielowi jedynie w sytuacji, kiedy brak jest majątku dłużnika, do którego można skierować ewentualną egzekucję. Rzeczą wierzyciela, który chce z tej ochrony skorzystać, jest zatem wykazanie, że przysługuje mu względem dłużnika wierzytelność oraz, że nie może być ona zaspokojona z majątku dłużnika, na skutek dokonanej przez niego czynności prawnej, w wyniku której stal się niewypłacalny, albo niewypłacalny w stopniu wyższym niż był przed dokonaniem tej czynności (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 20 listopada 1996 roku, sygn. akt I ACr 306/96).

Postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie wykazało, iż spółka (...), jak również P. Ł. i jego matka J. Ł., przed zawarciem przedmiotowych umów mieli świadomość szkodliwości swoich działań wobec powódki. Istotnym jest również, że spółka ignorowała kolejne wezwania powódki do dobrowolnej zapłaty ciążącego na niej zobowiązania. Tym samym spełniona została przesłanka istnienia po stronie dłużnika działania ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Do przyjęcia bowiem, istnienia u dłużnika świadomości pokrzywdzenia wierzyciela, o której mowa w przepisie art. 527 § 1 k.c., jak wyżej już wskazano, wystarczy by dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał w granicach ewentualności (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 12 maja 2005 roku, sygn. akt I ACa 1764/04 oraz Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 1997 roku, sygn. akt I ACa 737/97).

Sąd uznał zatem, że P. Ł. i spółka (...) Spółki z o.o. w L. oraz J. Ł. zawierając umowy / dnia 17 października 2008 roku, na mocy której pozwany P. Ł. nabył od spółki udział 34/576 w nieruchomości położonej w L. przy ul. (...) i / z dnia 18 października 2008 roku, na mocy której P. Ł. nabył od spółki przysługujące jej roszczenia w stosunku do wszystkich współwłaścicieli nieruchomości położonej w L. przy ul. (...), z tytułu nakładów, kosztów utrzymania i korzyści związanych z posiadaniem i użytkowaniem wydzielonych lokali w budynku stojącym na tej nieruchomości przy ul. (...) w L. i następnie / z dnia 21 października 2008 na mocy której P. Ł. darował swojej matce J. Ł. udział wynoszący 118/576 w nieruchomości położonej w L., udział wynoszący 118/576 w nieruchomości przy ul. (...) w L. i / z dnia 22 października 2008 roku na mocy której sprzedał on swojej matce J. Ł. nabyte od spółki roszczenia z tytułu nakładów, kosztów utrzymania i korzyści, związanych z posiadaniem i użytkowaniem wydzielonych lokali w budynku, stojącym na niniejszej nieruchomości w stosunku do wszystkich współwłaścicieli, będących przedmiotem postępowania prowadzonego w sprawie II Ns 609/04 za kwotę 20.000,00 zł/ w zakresie niezbędnym do zaspokojenia roszczeń powódki w stosunku do Spółki (...), wynoszących kwotę 41.148,38 zł, wynikających z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2009 roku w sprawie II Ns 609/04, miał świadomość, że zamyka tym samym powódce drogę do zaspokojenia jej należności i uwalnia się od wszelkich kierowanych przez nią roszczeń.

Jak wyżej wskazano obalenie domniemania o istnieniu, po stronie osób trzecich, świadomości pokrzywdzenia obciążą te właśnie osoby. W ocenie Sądu pozwani nie sprostali obaleniu tego domniemania. Wszystkie powyższe okoliczności przemawiają jednoznacznie za zasadnością roszczenia powódki, jak i przeciwko argumentom podnoszonym przez stronę pozwaną.

W związku z powyższym Sąd uznał, iż spełnione zostały kodeksowe przesłanki uznania przedmiotowych umów za bezskuteczne w stosunku do powódki w zakresie w jakim się tego domagała.

Powództwo w pozostałej części Sąd oddalił uznając, że powódka w żaden sposób nie wykazała sposoby wyliczenia dochodzonej kwoty 43.200,16 zł. tj. nie wskazała sposobu wyliczenia skapitalizowanych odsetek. Wprawdzie w piśmie z dnia 30 stycznia 2013 r. pełnomocnik powódki zobowiązany do sprecyzowania żądania pozwu wskazuje, że kwota 43.200,16 obejmuje kwotę 41.148,38 zł i kwotę 2.051,78 zł (skapitalizowanych odsetek) liczonych od daty 29 maja 2010 r. do dnia złożenia wniosku, ale nie wyjaśnia co powyższa data oznacza i o jaki wniosek chodzi. Z tych względów, Sąd uznał, że tak sprecyzowane i wykazane roszczenie nie może być uwzględnione i podlega oddaleniu.

Orzeczenie o kosztach procesu uzasadnia przepis art. 100 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Z uwagi na to, że to powódka był stroną wygrywającą sprawę, co do zasadniczego roszczenia o uznanie czynności prawnych za bezskuteczne Sąd uznał, że z kwoty poniesionych wydatków, powinna uzyskać kwotę 3.061,66 zł. Poniesione przez powódkę wydatki to kwota uiszczonej opłaty od pozwu. Pozostałe koszt procesu to kwota uiszczonych przez obie strony kosztów zastępstwa procesowego. Co do tych kosztów Sąd uznał, że skoro obie strony tylko częściowo wykazały rację swoich twierdzeń i roszczenie powódki zostało uwzględnione tylko w części, iż zasadnym będzie w tej części koszty postępowania pomiędzy stronami wzajemnie że znieść.

Z tych względów i w oparciu o wskazane przepisy Sąd orzekł jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE