Sygn. akt V U 652/13
Dnia 6 czerwca 2013 roku
Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Radosław Buko
Protokolant: st. sekr. sądowy Beata Pezena
po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2013 roku w Słupsku
odwołania R. S.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.
z dnia 6 marca 2013 roku numer (...)
w sprawie R. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.
o rozłożenie należności likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego na raty
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że rozkłada R. S. zadłużenie z tytułu wypłaconych świadczeń z likwidowanego Funduszu Alimentacyjnego w kwocie 9.106,92 zł (dziewięć tysięcy sto sześć zł 92/100) na 91 rat, pierwsza rata w wysokości 106,92 zł (sto sześć zł 92/100), 90 pozostałych rat w kwocie po 100 zł (sto zł) każda, płatnych do dnia 25 każdego miesiąca, począwszy od czerwca 2013 roku
Ubezpieczony R. S.odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. (...)z dnia 06.03.2013 roku, na podstawie której organ rentowy wyraził zgodę na udzielenie ulgi w spłacie należności likwidowanego funduszu alimentacyjnego w formie układu ratalnego, płatnego w 60 ratach, w tym 59 rat po 150 zł miesięcznie i jedna rata w kwocie 256,92 zł.
W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony podniósł, że jego obecna sytuacja uniemożliwia wywiązanie się z warunków spłaty określonych w zaskarżonej decyzji. Domagał się niższych rat niż wyznaczonych w przez organ rentowy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od zobowiązanego na rzecz organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego.
W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie wskazano, że kwota zadłużenia, która pozostała do uregulowania jest tak wysoka, że uwzględnienie prośby dłużnika tj. zmniejszenie wysokości rat spowodowałoby przekroczenie okresu 60 miesięcy. Zadłużenie stanowi kwotę 9.106,92 zł.
Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:
Zobowiązany R. S.urodził się (...)roku. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 21.02.2000r. w sprawie RVIIC 1114/99 został zobowiązany alimentacyjnie wobec A. S.. Egzekucja alimentów odbywa się za pośrednictwem komornika sądowego.
/Dowód: akta egzekucyjne k-2, /
Ubezpieczony jest zatrudniony w spółce z o. o. (...) w S. w S. na stanowisku strażnika w wymiarze 0,750 etatu za wynagrodzeniem miesięcznym 8, 25 zł za godzinę. Zobowiązany jest rozwiedziony. Mieszka sam w mieszkaniu komunalnym. Miesięcznie płaci czynsz na mieszkanie w wysokości 160zł, opłaty za media, prąd, wodę w wysokości około 100 zł, koszt wyżywienia to kwota około 400 zł. Nadto z uwagi na choroby oczu oraz nadciśnienie tętnicze ponosi koszt lekarstw w wysokości ok 60-80 zł miesięcznie. Ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Z tytułu umowy o pracę na ¾ etatu otrzymuje netto miesięcznie około 990 zł. Nie ma innych źródeł dochodu, nie korzysta ze stałej ani doraźnej pomocy rodziny, ani innych instytucji. Nie posiada nieruchomości lub innego majątku.
Dowód: wyjaśnienia zobowiązanego k. 11 – 11 v. w zw. z k. 12 akt sprawy (00:03:55 – 00:13:55),umowa o pracę k 101 akt ZUS, kwestionariusz o możliwościach płatniczych dłużnika- k. 110-111 akt ZUS
W dniu 12.02.2013 r. ubezpieczony wniósł o rozłożenie na raty należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych świadczeń wraz z 5 % opłatą na pokrycie kosztów związanych z działalnością funduszu alimentacyjnego w łącznej kwocie 9.106,92 zł. Proponowana ilość rat i termin przystąpienia do realizacji układu rozłożenie na minimalne raty.
Dowód: wniosek z dnia 12.02.2013 r. – k. 103 akt ZUS
Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. nr (...) z dnia 06.03.2013 roku organ rentowy wyraził zgodę na udzielnie ulgi w spłacie należności z likwidowanego funduszu alimentacyjnego w formie układu ratalnego, płatnego w 60 ratach, w tym 59 rat po 150 zł miesięcznie i jedna rata w kwocie 256,92 zł.
Dowód: decyzja ZUS – k. 116 – 117 akt ZUS
Sąd Okręgowy zważył, co następuje :
Odwołanie zobowiązanego R. S. zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 68 ust 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity 2006 r., Nr 139, poz. 992 ze zm.) w szczególnie uzasadnionych przypadkach związanych z sytuacją zdrowotną lub rodzinną osoby, przeciwko której jest prowadzona egzekucja alimentów, lub osoby zobowiązanej do zwrotu bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu, likwidator może umorzyć, rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności należności likwidowanego funduszu z tytułu wypłaconych lub bezpodstawnie pobranych świadczeń z funduszu.
Jak wynika z treści powołanego wyżej przepisu instytucja rozłożenia na raty należności wobec Funduszu określona w art. 68 ust 1 ustawy ma charakter wyjątkowy i może być zastosowana jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach. Ustawodawca nie definiuje, ani bliżej nie określa tych szczególnych wypadków.
Bezspornym jest, że ubezpieczony jest osobą, której sytuacja finansowa przemawia za udzieleniem ulgi w spłacie należności wobec funduszu alimentacyjnego. Ubezpieczony z tytułu umowy o pracę na ¾ etatu jako strażnik otrzymuje netto miesięcznie około 990 zł. Nie ma innych źródeł dochodu, nie korzysta obecnie ze stałej ani doraźnej pomocy rodziny, ani innych instytucji. Nie posiada nieruchomości lub innego majątku. Mieszka sam w mieszkaniu komunalny płacąc czynsz w wysokości 160 zł. Ponosi również koszty mediów, gaz i prąd w wysokości około 100 zł miesięcznie. Nadto na wyżywienie przeznacza około 400 zł. Ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności. Cierpi z powodu choroby oczu, ma nadciśnienie. Na leki wydaje 60-80 zł miesięcznie.
W ocenie Sądu Okręgowego, przy ustalaniu warunków układu ratalnego – okresowego konieczne jest takie określenie wysokości raty, aby ubezpieczony mógł ją uiścić bez uszczerbku w utrzymaniu koniecznym siebie.
Sprzeczne z ratio legis tej instytucji prawnej byłoby doprowadzanie do zwiększania istniejącego już zadłużenia. Jednocześnie nie można pozbawiać zobowiązanego większości uzyskiwanych źródeł dochodu, lecz trzeba mieć na względzie posiadanie przez zobowiązanego środków pieniężnych wystarczających na zapewnienie egzystencji na co najmniej minimalnym standardzie.
Na rozprawie przed Sądem Okręgowym w Słupsku w dniu 06.06.2013 r. ubezpieczony zobowiązał się do uiszczenia rat w wysokości 100 zł.
W ocenie Sądu Okręgowego wskazana wysokość rat jest adekwatna do wysokości osiąganego dochodu oraz pozostałych zobowiązań finansowych zobowiązanego. Oznacza to, że zastosowany środek spełni swoją funkcję. Przyjęcie wysokości pierwszej raty w wysokości 106,92 zł, a następnych w wysokości 100 zł niewątpliwie będzie odczuwalne w budżecie zobowiązanego, co powinno zmotywować go do podjęcia starań o uzyskanie dodatkowych źródeł dochodów. Przyjęta wysokość raty pozwoli jednocześnie na zaspokojenie podstawowych potrzeb zobowiązanego.
Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, że nie ma podstawy prawnej do ograniczenia ilości rat, na które rozkładana jest dochodzona należność z funduszu alimentacyjnego. W art. 68 wyżej wymienionej ustawy jest tylko mowa o możliwości rozłożenia należności na raty. Nie zostały ustanowione w tym zakresie jakiekolwiek ograniczenia.
Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw aby, nie przychylić się do wniosku zobowiązanego. Zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, iż proponowana przez organ rentowy wysokość rat jest nieproporcjonalna w stosunku do sytuacji majątkowej zobowiązanego, co skutkować może zaniechaniem dobrowolnej spłaty przez zobowiązanego. Podkreślić należy, że zobowiązany dotychczas wywiązywał się z obowiązku płacenia należności alimentacyjnych na co wskazuje przebieg egzekucji w sprawie Kmp III 55/00 lecz ze względu na ograniczone możliwości zarobkowe nie był w stanie płacić należności w pełnej wysokości. Niewątpliwie przypadek R. S. wyróżnia się na tle osób które starają się uniknąć łożenia alimentów i nie podejmują legalnej pracy. Zatem niewątpliwie ustalenie warunków spłaty stanowi dla zobowiązanego niezrozumiałą dolegliwość. Zatem paradoksalnie w sytuacji zobowiązanego spłata należności likwidowanego funduszu w wysokości określonej w załączniku do zaskarżonej decyzji może stać w sprzeczności z celem dla którego stworzono fundusz to jest wzmożenia opieki nad dziećmi i innymi osobami znajdującymi się w trudnej sytuacji materialnej z powodu niemożności wyegzekwowania świadczeń alimentacyjnych oraz zwiększenia odpowiedzialności osób zobowiązanych do alimentacji, przeciwnie może pogorszyć sytuację aktualnie uprawnionych do alimentów dzieci zobowiązanego.
Znamienne jest też to, że organ rentowy ustalając warunki układu ratalnego nie uzasadnił w żaden sposób treści podjętej decyzji.
W związku z powyższym, na mocy art. 68 ust 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych i art. 477 14 § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 06.03.2013 roku, nr (...), w ten sposób, że rozłożył ubezpieczonemu R. S. zadłużenie z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w kwocie 9.106,92 zł na 91 rat:
pierwsza rata w wysokości 106,92 zł;
90 kolejnych rat w wysokości 100 zł, płatnych do dnia 25 każdego miesiąca, począwszy od czerwca 2013 r.,
o czym orzeczono w sentencji wyroku.