UZASADNIENIE

Powód R. A. domagał się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A. w W. na swoją rzecz kwoty 47 000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19.11.2011 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia, a także kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 4 800,00 zł wraz z opłatą od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 06.08.2010 r. w L. przechodząc prawidłowo przez przejście dla pieszych, został potrącony przez kierującego autobusem marki M. o nr rej. (...), zaś pojazd sprawcy zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej. Podał także, iż po zgłoszeniu szkody strona pozwana przyznała i wypłaciła na jego rzecz łączną kwotę 23 000,00 zł z tytułu zadośćuczynienia. Według powoda, powyższa kwota jest zaniżona i nie odzwierciedla w pełni doznanej przez niego krzywdy. Argumentował również, iż wskutek przedmiotowego zdarzenia doznał złamania piramidy i łuski kości skroniowej prawej, wstrząśnienia mózgu, stłuczenia płata skroniowego lewego i poprawczo czołowo-ciśnieniowo-skroniowego, pojawił się u niego krwiak przymózgowy podtwardówkowy po stronie lewej i krwiak śródmózgowy po stronie prawej, zaś podczas konsultacji neurologicznej z dnia 09.08.2010 r. zdiagnozowano u niego dodatkowo niedowład prawostronny z cechami afazji sensorycznej. Uzasadniał poza tym, że po wyjściu ze szpitala nadal leczył się w poradni ogólnej, neurologicznej, laryngologicznej, psychologicznej i chirurgicznej, był całkowicie zdany na pomoc i opiekę osób trzecich, gdyż nie potrafił samodzielnie wykonywać najprostszych czynności Powód podniósł nadto, że do chwili obecnej nie odzyskał dawnej sprawności psychofizycznej, czuje się osłabiony, bezradny i zakłopotany, pojawiły się u niego zaburzenia mowy i równowagi, czucia smaku, odczuwa dolegliwości bólowe, zaś w maju 2011 r. został uznany za niezdolnego do pracy fizycznej i przebywa na rencie, posiadając orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Strona pozwana (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podała, że wysokość przyznanego powodowi zadośćuczynienia w kwocie 23 000,00 zł za skutki zdarzenia drogowego z dnia 06.08.2010 r. została ustalona zgodnie z regułami i zasadami z art. 445§1 k.c. i jest w pełni adekwatna do rozmiaru doznanej przez powoda krzywdy, wyczerpując jego roszczenie z tego tytułu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 06.08.2010 r. w L. doszło do zdarzenia drogowego, w którym został poszkodowany powód R. A.. Sprawca powyższego zdarzenia był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u strony pozwanej (...) S.A. w W..

Dowód: akta szkody nr (...).

Wskutek doznanych obrażeń w przedmiotowym wypadku powód, liczący wówczas 51 lat, został przewieziony do Szpitala im. (...) w L., gdzie stwierdzono u niego złamanie piramidy i łuski kości skroniowej prawej, krwiaka przymózgowego po stronie lewej, krwiaka śródmózgowego po stronie lewej i wstrząśnienie mózgu. W trakcie konsultacji neurologicznej stwierdzono u powoda niedowład prawostronny z cechami afazji sensorycznej. Powód przebywał w powyższej placówce szpitalnej na Oddziale (...) Ogólnej i Onkologicznej do dnia 18.08.2010 r. z zaleceniem dalszego leczenia w poradni neurologicznej. Po wypisaniu ze szpitala powód przebywał w domu, gdzie przez pewien okres pozostawał pod opieką swojej żony, która pomagała mu w wykonywaniu zwykłych czynności życia codziennego, takich jak: przyrządzanie posiłków, utrzymanie czystości, gdyż miał on trudności z poruszaniem się, pamięcią i kojarzeniem istniejących sytuacji. Następnie powód podjął leczenie w poradni neurologicznej w L., jak również otolaryngologicznej i logopedycznej z uwagi na problemy ze słuchem w prawym uchu i częściową utratą smaku, nadto przechodził rehabilitację. W związku z problemami natury psychicznej konsultował się z psychologiem. Badanie kontrolne MR głowy wykonane w dniu 06.09.2011 r. wykazało u podstaw płata skroniowego lewego policykliczną zmianę płynową z przegrodami, zmiany bliznowate w okolicy skroniowej lewej, zaniki korowo – podkorowe i wieloogniskowe naczyniowe uszkodzenie mózgu.

Obecnie powód odczuwa rzadkie, napadowe bóle głowy, zawroty głowy znacznie ograniczające poruszanie się, ma uczucie piszczenia w prawym uchu i brak odczuwania smaku po prawej stronie języka. Nadto pojawiają się u niego zaburzenia pamięci, a także odczuwa lęki i jest nadpobudliwy nerwowo.

Dowód: akta szkody nr (...),

badanie (...) z dnia 19.12.2011 r. k. 12,

wyniki badania diagnostycznego z dnia 06.09.2011 r. k. 13,

historia choroby powoda w (...) Sp. z o.o.

w L. k. 14 -16,

opinia biegłego sądowego neurologa k. 56 – 58,

zaświadczenie lekarskie z dnia 15.10.2012 r. k. 87,

wyniki badania elektroencefalograficznego z dnia 16.10.2011 r. k. 88 – 92,

przesłuchanie powoda R. A. k. 40 – 41.

Przed wypadkiem z dnia 06.08.2010 r. powód pracował w zawodzie murarza. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 03.12.2010 r. oraz z dnia 14.06.2011 r. powód został uznany za częściowo niezdolnego do pracy. Natomiast w dniu 26.04.2011 r. został zakwalifikowany do kręgu osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Obecnie powód pozostaje na rencie, pobierając świadczenia rentowe w wysokości około 900 zł netto miesięcznie. Przed wypadkiem powód często spędzał czas wolny na przejażdżkach rowerowych i spacerach, jednak wskutek doznanego urazu musiał zrezygnować ze swoich wcześniejszych zainteresowań.

Dowód: akta szkody nr (...),

przesłuchanie powoda R. A. k. 40 – 41.

Powód po wypadku wskutek zaburzeń neurologicznych w zakresie stanu obwodowego i ośrodkowego układu powstałych w wyniku urazu z dnia 06.08.2010 r. doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 30%. Przebyty uraz skutkował wystąpieniem u powoda encefalopatii pourazowej przejawiającej się niewielkim niedowładem kończyn prawych, afazją, bólami głowy, zawrotami głowy i nadpobudliwością nerwową, a także zaburzeniami smaku. Doznane obrażenia mają wpływ na dalsze funkcjonowanie organizmu powoda, a całkowity powrót do zdrowia jest niepewny.

Dowód: opinia biegłej sądowej neurolog k. 56 – 58,

opinia uzupełniająca biegłej sądowej neurolog k. 85 – 86.

Powód w piśmie z dnia 20.09.2010 r., za pośrednictwem (...) S.A. w L., zwrócił się do strony pozwanej z roszczeniem z tytułu zadośćuczynienia w kwocie 24 000,00 zł w związku ze skutkami wypadku z dnia 06.08.2010 r., następnie rozszerzył roszczenie z tego tytułu do kwoty 100 000,00 zł pismem z dnia 05.07.2011 r. Strona pozwana do września 2011 r. przyznała i wypłaciła powodowi łączną kwotę 23000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, jednak mimo odwołania powoda, nie zmieniła swojego stanowiska w tej sprawie.

Dowód: akta szkody nr (...).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie zaznaczyć należy, że odpowiedzialność strony pozwanej z polisy OC wobec powoda za skutki zdarzenia komunikacyjnego z dnia 06.08.2010 r. pozostawała okolicznością bezsporną pomiędzy stronami. Strona pozwana uznała roszczenie powoda w przedmiocie zadośćuczynienia do wysokości wypłaconej mu dotychczas z tego tytułu łącznej kwoty 23 000,00 zł. Dlatego też Sąd nie zajmował się szczegółowymi rozważaniami co do zasady odpowiedzialności cywilnej strony pozwanej, oceniając zasadność roszczenia powódki w zakresie wysokości należnego zadośćuczynienia.

Na podstawie art. 444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Natomiast stosownie do treści art. 445§1 k.c. w powyższym przypadku sąd może przyznać odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie jest szczególną formą naprawienia niemajątkowej szkody na osobie (krzywdy) stanowiącej rodzaj rekompensaty pieniężnej za doznane przez osobę pokrzywdzoną czynem niedozwolonym cierpienia fizyczne lub psychiczne i powinno ułatwić przezwyciężenie przez nią ujemnych przeżyć psychicznych. Wprawdzie przepisy prawa nie określają szczegółowo kryteriów jakimi powinien kierować się Sąd przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia, to jednak odpowiednie wskazówki w zakresie określania wysokości takiego świadczenia pieniężnego zostały wypracowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz w doktrynie prawa. Charakter szkody niemajątkowej decyduje o jej niewymierności, jednak biorąc pod uwagę, że zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny i stanowi swoiste wynagrodzenie osobie poszkodowanej przeżytych cierpień fizycznych i psychicznych przez zobowiązanego do odszkodowania, to odpowiednia suma powinna być pochodną wielkości doznanej krzywdy i przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość zasądzonej kwoty powinna być umiarkowana przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiar krzywdy. Przesłanki, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości należnego zadośćuczynienia zostały wskazane w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Decydujące znaczenie powinien mieć rozmiar doznanej szkody niemajątkowej przejawiający się rodzajem uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, ich nieodwracalny charakter, długotrwałość i przebieg procesu leczenia, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i długotrwałość, wiek poszkodowanego, a także ujemne skutki zdrowotne w przyszłości (por. wyrok SN z dnia 27 lutego 2004 r. V CK 282/03, wyrok SN z dnia 1 kwietnia 2004 r. II CK 131/03). Ponadto wysokość świadczenia z tytułu zadośćuczynienia nie powinna być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (por. wyrok SN z dna 28 września 2001 r., sygn. akt III CKN 427/00).

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentacji medycznej powoda – w większości załączonej w aktach szkody i opinii biegłej sądowej z zakresu neurologii wynika, że powód wskutek zdarzenia z dnia 06.08.2010 r. doznał poważnego urazu głowy w postaci złamania piramidy i łuski kości skroniowej prawej, krwiaka przymózgowego po stronie lewej, krwiaka śródmózgowego po stronie lewej i wstrząśnienia mózgu, zaś w następstwie przebytego urazu czaszkowo – mózgowego istnieje u niego stan encefalopatii przejawiającej się niedowładem prawostronnym, afazją, bólami i zawrotami głowy, nadpobudliwością nerwową, zaburzeniami słuchu w prawym uchu oraz częściowym brakiem odczuwania smaku. Wymagał hospitalizacji przez okres 12 dni. Niewątpliwie doznany przez powoda uraz wiązał się ze znacznymi dolegliwościami bólowymi wymagającymi leczenia farmakologicznego. Z przesłuchania powoda wynika, że po wypisaniu ze szpitala przez pewien okres wymagał pomocy i opieki swojej żony, gdyż miał trudności z utrzymaniem równowagi, zaburzenia pamięci i trudności z kojarzeniem istniejących sytuacji. Jego stan zdrowia wymagał dalszego leczenia w poradni neurologicznej, laryngologicznej i psychologicznej. Zakres cierpień fizycznych i psychicznych powoda był znaczny. Nie był w stanie przyczyniać się w zakresie swoich możliwości zawodowych do finansowego zaspokajania potrzeb swojej rodziny, gdyż wskutek doznanego urazu został uznany za osobę częściowo niezdolną do pracy oraz osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym z prawem do świadczeń rentowych w wysokości około 900 zł netto miesięcznie. Jak widać przebyty uraz wywarł ujemne skutki nie tylko w zakresie jego życia osobistego i rodzinnego, lecz również i życia zawodowego. Co więcej powód do chwili obecnej odczuwa lęki związane z sytuacją wypadkową, ma zaburzenia pamięci, zawroty głowy i trudności ze słuchem oraz odczuwaniem smaku, a ponadto nadal towarzyszą mu nagłe, napadowe dolegliwości bólowe głowy. Z przesłuchania powoda wynika również, iż wskutek doznanego urazu musiał zrezygnować z dotychczasowej aktywności życiowej, bowiem nie jest w stanie jak dawniej jeździć na przejażdżki rowerowe. Z opinii biegłej sądowej z zakresu neurologii wynika także, iż powód wskutek zdarzenia z dnia 06.08.2010 r. doznał zaburzeń neurologicznych skutkujących trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 30%. Biegła sądowa w swojej opinii i opinii uzupełniającej wyjaśniła charakter urazu neurologicznego powoda w zakresie stwierdzonej encefalopatii przejawiającej się wystąpieniem niedowładu kończyn prawych, afazji, bólów i zawrotów głowy, nadpobudliwości nerwowej oraz zaburzeniami smaku. Sąd uznał opinię biegłej sądowej z zakresu neurologii za przydatną w sprawie, gdyż została sporządzona w sposób rzetelny i profesjonalny, a także wraz z opinią uzupełniającą w całości odpowiadała na zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych.

Uwzględniając całokształt okoliczności sprawy, rodzaj obrażeń ciała powoda po wypadku, charakter doznanego przez niego urazu, długotrwałość leczenia, stopień natężenia dolegliwości bólowych, wystąpienie trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 30%, dalsze negatywne skutki urazu dla jego życia w przyszłości, Sąd uznał, że rozmiar doznanej przez powoda krzywdy uzasadnia przyznanie jednorazowego świadczenia pieniężnego z tytułu zadośćuczynienia w wysokości 60 000 zł. Nadto powyższa kwota nie jest nadmierna i odpowiada przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Biorąc pod uwagę, że dotychczas została już spełniona część świadczenia z tego tytułu w wysokości 23 000 zł, Sąd zasądził od strony pozwanej dalszą kwotę 37 000 zł.

Natomiast powództwo w zakresie żądania wyższej kwoty zadośćuczynienia, jako nieudowodnione, podlegało oddaleniu. Obecnie w praktyce orzeczniczej Sądy przyznają za 1% uszczerbku na zdrowiu ok. 2000 zł zadośćuczynienia. Jest to oczywiście kwestia indywidualna w każdej sprawie, jednak w przypadku powoda należy wskazać, że mimo poważnego urazu, powód przebywał tylko 12 dni w szpitalu, nie przechodził też jakiegoś wyjątkowo skomplikowanego leczenia. Powód, mimo że był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika i mimo zakreślenia mu przez Sąd terminu do złożenia dalszych wniosków dowodowych, po opinii biegłej neurolog, nie wnosił o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych innej specjalności, zaś Sąd nie ma obowiązku działać w tym zakresie z urzędu, gdyż godzi to w zasadę równości stron. Mimo więc, że biegła wskazała potrzebę dopuszczenia dowodu z opinii innych biegłych, powód takiego wniosku nie zgłosił i z uwagi na bierność procesową w tym względzie Sąd uznał dalej idące roszczenie za nieudowodnione. Przyznana łącznie kwota 60.000,00 zł – przy wysokości dochodów i pozycji społecznej i zawodowej powoda sprzed wypadku– jest znaczna i stanowi dla niego stosowną rekompensatę za krzywdę doznaną na skutek wypadku. Kwota ta uwzględnia wszelkie negatywne następstwa wypadku- w tym niepełnosprawność powoda, ale także okoliczność, że w chwili zdarzenia był już w średnim wieku oraz – co nie pozostaje bez wpływu dla oceny doznanej krzywdy był w chwili wypadku w stanie nietrzeźwości, co również musi spotkać się ze stosowną dezaprobatą Sądu, mimo braku uznania przyczynienia się powoda.

Odsetki ustawowe zostały zasądzone na podstawie art. 481§1 i §2 k.c. od dnia 19.11.2011 r. do dnia zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu. Roszczenie o zadośćuczynienie w uwzględnionej wysokości było już wówczas wymagalne, co skutkowało wymagalnością odsetek.

Rozstrzygnięcie Sądu w przedmiocie kosztów procesu zapadło na podstawie art. 100 k.p.c. oraz na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. W niniejszej sprawie zaszły okoliczności uzasadniające dokonanie stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu stron. Powództwo R. A. zostało uwzględnione w stosunku do zgłoszonego początkowo żądania w 78%, natomiast strona pozwana utrzymała się ze swoimi żądaniami w 22%. Koszty powoda wyniosły łącznie 4 967 zł, na które składały się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 2 350 zł, zaliczka na wynagrodzenie biegłego w kwocie 200 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2 400 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Koszty strony pozwanej wyniosły łącznie 2 417 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Po wzajemnym zbilansowaniu kosztów, strona pozwana obowiązana jest zwrócić powodowi koszty procesu w kwocie 3 342,52 zł.

Nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek pełnomocnika powoda o przyznanie mu dwukrotnej stawki wynagrodzenia. Sprawa była typowa o zadośćuczynienie, nie wymagała stawiennictwa na wielu rozprawach zatem ani stopień jej skomplikowania, ani nakład pracy nie uzasadniał przyznania dwukrotnej stawki.

Ponadto w zakresie brakujących kosztów procesu w kwocie 379,47 zł z tytułu części wynagrodzenia biegłego sądowego wydatkowanych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa, Sąd nakazał stronom, stosownie do wyników rozstrzygnięcia sprawy, na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, aby uiściły te koszty na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Lubinie, przy czym w przypadku powoda kwota tych kosztów wynosiła 82,16 zł, zaś w przypadku strony pozwanej wynosiła 291,31 zł.

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE