Sygn. akt I C 408/13
Dnia 11 października 2013r.
Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny w składzie następującym:
Przewodniczący SSR Halina Grzybowska
Protokolant Magdalena Tobiasz
po rozpoznaniu w dniu 4 października 2013r. w Świdnicy
na rozprawie
spraw z powództwa (...) Komitetu Pomocy (...) w W.
przeciwko D. K.
o ustalenie istnienia stosunku prawnego
oddala powództwo.
Strona powodowa (...) Komitet Pomocy (...) w W. wniosła o ustalenie, że między stroną powodową a pozwaną D. K. na podstawie umów zawartych w dniu 1 marca 2007 roku i 1 października 2007 roku na rzecz W. Ł. zamieszkałej w Ś. przy ulicy (...) istniał stosunek prawny dzieła na podstawie zawartych przez strony umów o dzieło. W uzasadnieniu strona powodowa podniosła, że zawarła z pozwaną w/w/ umowy o dzieło, których przedmiotem było wykonywanie przez wykonawcę opieki u tejże podopiecznej, przy czym wraz z umowami pozwana podpisała zobowiązania, wskazujące jakie są objęte umową czynności i wymagany rezultat .Interes prawny w ustaleniu, że strony wiązał stosunek prawny dzieła uzasadniła tym, że w toku analizy dokumentów finansowych oraz kontroli organów ubezpieczeń społecznych powstały w tym zakresie wątpliwości. Wyrok sądowy o charakterze ustalającym pozwoliłby na ich usunięcie, jak również wyznaczyłby jednoznaczny sposób postępowania w zakresie kontraktowania usług w przyszłości .Ponadto jak wskazała w piśmie z dnia 26 lutego 2013 roku strona powodowa mogłaby skorzystać z obowiązujących od 15 stycznia 2013 roku przepisów o abolicji w zakresie niezapłaconych świadczeń za okres od 199 do 28 lutego 2009 r., pzy czym interes powoda nie jest ograniczony wyłącznie do zfery prawa ubezpieczeń społecznych , bowiem ustalenie charkteru parwnego umowy z pzowana wpływa także bezpośrednio na wysokośc należnych zaliczek z tytułu podatku dochodowego, uiszczanych przez powoda ,jako że zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. wyrok sądu cywilnego wiąże organy administracji publicznej.
Na rozprawie w dniu 14 czerwca 2013 roku pozwana D. K. oświadczyła, że nie jest w stanie ocenić charakteru prawnego umowy o dzieło i umowy zlecenia, pracowała za 100 zł miesięcznie i wszelkie dokumenty podpisywała na formularzach przedkładanych jej przez (...). Zarzuciła, że nie toczy się żadne postępowanie ani w sprawie podatku ani w sprawie składek ZUS i ne ma pojęcia dlaczego jest strona pozwaną w tej sprawie.
Na rozprawie w dniu 12 lipca 2013 roku pełnomocnik strony powodowej uzupełniająco podał, ze ZUS potraktował stosunek łączący strony jako stosunek pracy podlegając oskładkowaniu i także dotyczy to innych osób świadczących tego typu czynności jak pozwana i łączna wartość niezapłaconych składek od tych wszystkich osób wynosi ok. 1 000 000 zł i to nawet gdy wynagrodzenie wynosiło w umowie 30 zł, to składka na ubezpieczenie społeczne od takiej umowy wynosi kilkaset złotych. Podał że ZUS mając wątpliwości nie wystąpił na drogę postępowania sądowego a arbitralnie podejmuje decyzje w przedmiocie podstawy składkowania.
Po wyjaśnieniu pozwanej przez pełnomocnika strony powodowej, że w umowie między stronami chodziło o uzyskanie rezultatu, na tej samej rozprawie pozwana uznała żądanie pozwu.
Ostatecznie strony zgodnie oświadczyły że między nimi aktualnie nie sporu co do rzeczywistego charakteru prawnego umów łączących strony w 2007 roku.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Strona powodowa zawarła w dniach 1 marca 2007 roku i 1 października 2007 roku umowy nazwane umowami o dzieło. Na podstawie tych umów pozwana zobowiązała się do opieki nad W. Ł. zamieszkałą w Ś. przy ulicy (...) w wymiarze po 1 godzinie dziennie w dni robocze za wynagrodzeniem miesięcznym w kwocie 110 zł. W zakres świadczonej opieki wchodziły usługi wymienione w pisemnym zobowiązaniu , min. sprzątania, zakupów, prania i przygotowywania posiłków, podawanie leków wg ścisłych zaleceń , przeszycie odzieży czy obcięcie paznokci . Wykonane każdego dnia czynności pozwana zapisywała w specjalnie prowadzonym wykazie
Dowód: umowy k. 29 i 30 , zeznania świadków G. S. k.60-60 odwrót , M. K. k. 60 odwrót , przesłuchanie pozwanej k. 61 .
Pracownicy strony powodowej kontrolowali wykonywanie tych czynności pytając podopieczną czy zostały one wykonane i czy jest z ich wykonywania przez pozwana zadowolona
Dowód: zeznania świadków G. S. k.60-60 odwrót , M. K. k. 60 odwrót ,
Pozwana podpisała oświadczenie datowane 10 stycznia 2013 roku, że wykonywała dzieło na rzecz (...) Komitetu Pomocy (...) w okresie i o treści zgodnie z w/w umowami zawartymi w latach 2007.
Dowód: w. w. oświadczenie k. 28 .
Powyższe ustalenia oparte na przytoczonych wyżej dokumentach zgodnych , z zeznaniami świadków i pozwanej nie budzą zdaniem sądu wątpliwości,
Sąd zważył co następuje:
Przepis art. 189 k.p.c. stanowi, że strona może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
Mimo uznania powództwa przez pozwaną nie zasługuje ono na uwzględnienie .
Strona powodowa wniosła o ustalenie, że między stroną powodową a pozwaną istniał stosunek prawny dzieła na podstawie zawartych przez strony umów o dzieło.
Żądanie strony powodowej nie spełnia przesłanek powołanego przepisu.
W ocenie sądu strona powodowa nie wykazała bowiem istnienia interesu prawnego w ustaleniu. Nie może stanowić o tym konieczność uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne ,z tego powodu , że w trakcie kontroli organów ubezpieczeń społecznych powstały wątpliwości co do charakteru zawartej między stronami umowy i wiążącego strony stosunku prawnego dzieła. Nie może też przesądzić o istnienie takiego interesu prawnego okoliczność , że a w razie ustalenia przez Sąd jaka umowa łączyła strony, strona powodowa wiedziałaby jakie umowy zawierać w przyszłości, albo też aby na podstawie wyroku ustalającego mogłaby skorzystać z obowiązujących od 15 stycznia 2013 r. przepisów w zakresie abolicji w zakresie niezapłaconych, należnych świadczeń.
Interes prawny w ustaleniu jest uzasadniony, gdy istnieje realne zagrożenie
określonej sfery prawnej , a z ugruntowanego orzecznictwa i jednolitej praktyki
sądowej wynika, że niemożliwe jest powództwo o ustalenie, jeśli możliwe jest
powództwo o świadczenie. Bogate orzecznictwo zwłaszcza Sądu Najwyższego
podkreśla także ,że nie ma uzasadnienie żądanie ustalenia stosunku prawnego
„ na wszelki wypadek” , czy na przyszłość, lub do hipotetycznego wykorzystania
w innym postępowaniu ( tak. m.in. wyrok SN z dnia 8 maja 2000 r., V CKN
29/00, LEX nr 52427, Uchwała 7 sędziów SN z dnia 28 września 2005 r. I PZP
2/05, OSNP 2006/5-6/71, Wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 19
kwietnia 2012 r.,III AUa 244/12, LEX nr 1164111, Wyrok Sądu Apelacyjnego w
L. z dnia 24 stycznia 2013 r., I ACa 683/12, LEX nr 1314794).
Nie ulega wątpliwości, zdaniem sądu orzekającego w niniejszej sprawie , że jedna ze stron umów objętych żądaniem pozwu może domagać się ustalenia, że łączyła je umowa o dzieło w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych w razie uzyskania niekorzystnej decyzji w sprawie podstawy i wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne .
Mając powyższe na uwadze sąd uznał, że strona powodowa nie wykazała istnienie interesu prawnego w żądaniu ustalenia.
Niezależnie od powyższego brak także zdaniem sądu podstaw do przyjęcia, że strony łączyły umowy o dzieło.
Stosownie do treści przepisu art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Wykonanie dzieła może mieć zarówno charakter materialny i niematerialny , a umowa taka jest umową rezultatu.
Zgodnie natomiast z treścią przepisu art. 734 § 1 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, przy czym do umowy o świadczenie usług stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu , zaś przedmiotem takiej umowy jest dokonanie określonej czynności faktycznej, która nie musi prowadzić do osiągnięcia indywidualnie oznaczonego rezultatu.
Zdaniem sądu umowy zawarte przez stronę powodowa z pozwaną , mające za przedmiot typowe świadczenie usług opiekuńczych , kontrolowane ściśle przez pracowników (...) , jakkolwiek mające przeważnie za cel dokonanie konkretnych czynności przede wszystkim są umowami starannego działania , nie zawsze zmierzającego do osiągnięcia z góry przewidzianego rezultatu działania ( np. wezwanie pielęgniarki, czy zamówienie wizyty lekarskiej w razie potrzeby , doraźne czynności pielęgnacyjne ).Podobne stanowisko zajął m.in. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 22 stycznia 2013 r. III AUa 888/12 LEX 1164111, Sąd Apelacyjnego w Lublinie w wyroku z dnia 26 stycznia 2006 r. III AUa 1700/05 LEX 359844 ). Także w literaturze prawniczej przyjmuje się ,że typowymi umowami o świadczenie usług w rozumieniu przepisu art. 750 k.c. do których stosuje ie przepisy o zleceniu należą m.in. umowy o nauczanie, o wychowanie, o sprawowanie opieki, o pielęgnowanie, o świadczenie usług medycznych, zawierane w szczególności z różnego rodzaju prywatnymi placówkami oświatowymi i wychowawczymi (przedszkolami, szkołami), zakładami leczniczymi, opiekuńczymi, korepetytorem, lekarzem, pielęgniarką, opiekunką do dziecka( tak. m.in. Nesterowicz (w:) J. Winiarz, Komentarz do K.C. , t. II, 1989, s. 692).
Biorąc powyższe pod uwagę powództwo oddalono.