UZASADNIENIE

W dniu 25 stycznia 2013 r. powód (...)w W. wniósł pozew przeciwko C. P. i R. P. o zasądzenie solidarnie kwoty 159.469,30 zł z odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty: umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od kwoty 84.084,70 zł i ustawowymi od kwot 61.841,20 zł i 13.543,40 zł oraz zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego (k. 2-3, 56-57).

W uzasadnieniu powód podniósł, że dochodzona kwota stanowi należność z tytułu kredytu udzielonego pozwanym przez (...) Bank (...) S.A. w W.. Wierzytelność tę powód nabył w dniu 31 sierpnia 2012 r. w drodze cesji od powyższego banku. Powód podniósł, że wezwał pozwanych do zapłaty, którzy mimo to nie zapłacili żadnej kwoty.

Referendarz sądowy Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w dniu 29 stycznia 2013 r. w sprawie Nc-e 209978/13 (k. 4) wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanym, aby zapłacili solidarnie powodowi kwotę 159.469,30 zł z żądanymi odsetkami od powyższych dat i kwot oraz kwotę 5.594 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Postanowieniem z dnia 19 marca 2013 r. referendarz sądowy uchylił nakaz w całości i przekazał sprawę do rozpoznania do Sądu Okręgowego w Kaliszu z powodu śmierci pozwanego C. P. (k. 7).

Pismem z dnia 20 maja 2013 r. (k. 13-14) powód cofnął pozew wobec pozwanego C. P..

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 czerwca 2013 r. (k. 86-88) pozwana R. P. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania.

Pismem z dnia 24 września 2013 r. (k. 108) powód dołączył stosowne dokumenty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 listopada 2007 r. pozwani C. P. i R. P. zawarli z (...) Bank (...) S.A. w W. umowę o kredyt gotówkowy nr (...) w kwocie 106.377,60 zł. Prowizja za udzielenie kredytu wynosiła 5.065,60 zł. Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej wynoszącej w chwili zawarcia umowy 15,99 %. § 5 ust. 1 umowy określał odsetki umowne za powstanie zadłużenia przeterminowanego w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, wówczas 25 %. W § 7 ust. 3 umowy pozwani wyrazili zgodę na dokonanie przelewu wierzytelności z tytułu umowy kredytu na rzecz osób trzecich, w tym m.in. na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego.

(dowód: umowa o kredyt – k. 58-59).

Kwota kredytu została pozwanym wypłacona. W styczniu 2009 r. pozwani zaprzestali regularnego spłacania kredytu, a ostatnia wpłata miała miejsce w czerwcu 2009 r. Pismem z dnia 22 kwietnia 2009 r. (...) Bank (...) S.A. w W. wypowiedział pozwanym umowę przedmiotowego kredytu. W dniu 14 maja 2010 r. (...) Bank (...) S.A. w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny na kwotę 84.084,70 zł kapitału z odsetkami umownymi od dnia 14 maja 2010 r. i 23.447,86 zł odsetek umownych.

(dowód: wypowiedzenie – k. 15, bankowy tytuł egzekucyjny – k. 17, wyciąg z rachunku – k. 109-123, zestawienie należności i zaległości – k. 123-127 ).

Postanowieniem z dnia 23 czerwca 2010 r. w sprawie I Co 3510/10 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Kaliszu nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi wykonawczemu z ograniczeniem egzekucji do kwoty 159.566.40 zł.

(dowód: postanowienie – k. 16).

W dniu 11 marca 2008 r. pozwany C. P. zmarł.

(dowód: postanowienie – k. 96, okoliczność bezsporna).

Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2011 r. komornik sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne wobec pozwanej z powodu bezskuteczności egzekucji.

(dowód: postanowienie – k. 19-20).

W dniu 31 sierpnia 2012 r. powód zawarł z (...) Bank (...) S.A. w W. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której powód (...) w W. nabył m.in. wierzytelność w kwocie 145.925,90 zł, w tym 84.084,70 zł z tytułu kapitału i 61.841,20 zł z tytułu odsetek wobec pozwanych z tytułu powyższego kredytu. Umowę cesji zawarto w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

(dowód: wyciąg umowy przeniesienia wierzytelności – k. 60, załącznik lista wierzytelności – k. 61, wyciąg z ksiąg funduszu powoda – k. 62).

Pismami z dnia 3 października 2012 r. banku oraz z dnia 23 października 2012 r. powoda zawiadomiono pozwanych o przelewie wierzytelności. Powód wezwał pozwanych do zapłaty.

(dowód: pisma – k. 63, 64).

Należność główna pozwanej wobec powoda z tytułu powyższego kredytu wynosi 84.084,70 zł, a skapitalizowane odsetki umowne za korzystanie z kapitału za okres do sierpnia 30 maja 2012 r. wynoszą 7.380,27 zł, natomiast skapitalizowane odsetki umowne za opóźnienie tzw. karne wynoszą 54.460,93 zł. za okres do sierpnia 30 maja 2012 r. Skapitalizowane odsetki umowne za opóźnienie za okres od 1 czerwca 2012 r. do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu – 24 stycznia 2013 r. wynoszą 13.344,36 zł.

(dowód: wyciąg z rachunku – k. 109-123, zestawienie należności i zaległości – k. 123-127, kalkulator odsetek – k. 128).

Pozwana R. P. utrzymuje się z renty KRUS w wysokości 640 zł miesięcznie. Pozwana nie ma majątku, jest zadłużona na kwotę kilkuset tysięcy złotych.

(dowód: postanowienie – k. 96, oświadczenie majątkowe – k. 106-107).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów w postaci dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz okoliczności bezspornych. Z uwagi na okoliczność, iż wiarygodność tych dokumentów nie była kwestionowana przez żadną ze stron, Sąd uznał fakty z nich wynikające za zgodne z prawdą.

Pozwana była wezwana do osobistego stawiennictwa na rozprawę, a przewodniczący uznał jej obecność za obowiązkową na podstawie art. 216 k.p.c. (k. 131v). Pozwana została pouczona o sposobie usprawiedliwienia niestawiennictwa i o skutkach niestawiennictwa (k. 131-132). Pozwana nie stawiła się na rozprawę w dniu 15 listopada 2013 r. i nie usprawiedliwiła swojej nieobecności, a więc Sąd na podstawie art. 302 k.p.c. pominął dowód z zeznań pozwanej.

Sąd ocenił, że wystarczające są dowody z dokumentów i nie jest konieczne przesłuchanie stron.

Sąd zważył, co następuje:

Pozwem złożonym w dniu 25 stycznia 2013 r. powód wniósł przeciwko pozwanym C. P. i R. P. o zapłatę. W dniu 11 marca 2008 r. pozwany C. P. zmarł. Pismem z dnia 20 maja 2013 r. powód cofnął powództwo wobec C. P.. Zgodnie z art. 64 § 1 k.p.c. osoba fizyczna posiada zdolność do występowania w charakterze strony od chwili urodzenia do chwili śmierci (art. 8 k.c.). Pozwany zmarł przed wytoczeniem powództwa, a więc nie miał zdolności sądowej w dacie wniesienia pozwu. W związku z powyższym zgodnie z brzmieniem art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd odrzucił pozew przeciwko C. P..

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie jest to, że pozwani zaciągnęli kredyt w (...) Bank (...) S.A. w W.. W związku z tym podstawą prawną rozliczeń banku z pozwanymi stanowi art. 69 ust. 1 ustawy z dnia z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r., nr 72, poz. 665 ze zm.) na podstawie którego bank zawierając umowę kredytu zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Pozwana nie kwestionowała również okoliczności, że nie spłaciła niniejszego kredytu.

Powód wykazał, że nie jest zasadny zarzut pozwanej, iż bank nie zawiadomił jej o przelewie wierzytelności, gdyż przedłożył pismo banku do pozwanej informujące o dokonanym przelewie wierzytelności na rzecz powoda (art. 512 k.c.). Powód przedłożył także wezwanie do zapłaty wraz z informacją o cesji wierzytelności i jej dacie oraz dołączył dowód nadania pisma pozwanej. Należy podkreślić, że wystarczające jest zawiadomienie pozwanej przez powoda.

Na podstawie art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Dodatkowo na podstawie § 7 ust 3 umowy kredytu strony zastrzegły uprawnienie banku do przelania wierzytelności z niniejszej umowy na rzecz osób trzecich oraz wprost określiły, że przelew może nastąpić na rzecz m.in. funduszu sekurytyzacyjnego, jakim jest powód. Podsumowując, umowa kredytu nie wyłącza dopuszczalności przelewu.

Pozwana zarzuciła, że powodowi nie przysługuje roszczenie o dalsze odsetki ponad wymienione w umowie przelewu skapitalizowane odsetki. Zarzut pozwanej nie jest zasadny, gdyż zgodnie z § 2 art. 509 k.c. wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o dalsze odsetki, a przelew wierzytelności nie dotyczy tylko, jak twierdzi pozwana, sumy wskazanej w umowie cesji, ale wszystkich należności wynikających z umowy kredytu. W związku z tym w umowie przelewu nie jest konieczne szczegółowe wskazywanie wszystkich należności ubocznych związanych z daną wierzytelnością.

Pozwana podniosła zarzut możliwości występowania w sprawie dwóch tytułów wykonawczych wynikających z tej samej wierzytelności. Sąd ustalił, iż powód nie ma statusu banku, a więc na podstawie ar. 96 prawa bankowego nie może wystawiać bankowego tytułu egzekucyjnego i prowadzić egzekucji po nadaniu im przez sąd klauzuli wykonalności. Niedopuszczalne jest również wydanie klauzuli wykonalności z przejściem uprawnień na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego na rzecz powoda. W związku z tym powód ma obowiązek prowadzić postępowanie sądowe rozpoznawcze, a więc złożyć pozew i popierać go, aż do uzyskania prawomocnego orzeczenia sądu, a następnie uzyskać klauzulę wykonalności, na podstawie której będzie mógł prowadzić przymusową egzekucję komorniczą. Ponadto przed ewentualnym istnieniem w obrocie dwóch tytułów wykonawczych przysługują pozwanej stosowne roszczenia z art. 840 k.p.c. w przypadku próby banku egzekucji przelanej wierzytelności. Pozwana może bowiem bronić się przeciwko tytułowi wykonawczemu banku zarzutem przelewu wierzytelności, na podstawie której uprawnienia banku z tytułu umowy kredytu wygasły na skutek przeniesienia ich na powoda.

Powód wykazał wysokość należnego kapitału w kwocie 84.084,70 zł, a więc Sąd zasądził powyższą kwotę.

Nie jest także zasadny zarzut pozwanej, że powodowi nie przysługują przeciwko niej roszczenia o dalsze odsetki umowne za opóźnienie po wypowiedzeniu umowy kredytu przez bank. Należy bowiem podkreślić, że strony umowy kredytu przewidziały możliwość naliczania odsetek w określonej w umowie wysokości na wypadek niespłacania rat kredytu w terminie ustalonym. Pozwana nie kwestionowała, że zaprzestała spłacania rat kredytu, a więc raty kredytu nie są spłacane w terminie. Natomiast wypowiedzenie umowy kredytu skutkuje tylko taką zmianę warunków umownych, że powoduje wymagalność wszystkich rat kredytu, także tych płatnych zgodnie z ustalonym harmonogramem spłat w terminie późniejszym. Reasumując strony umowy kredytu zgodziły się na odsetki za opóźnienie w wysokości określonej w umowie – czterokrotność stopy lombardowej NBP (art. 481 § 2 k.c.), a wypowiedzenie umowy kredytu nie uchyla umownego ustalenia wysokości odsetek za opóźnienie i nie powoduje powstania roszczenia tylko o odsetki ustawowe, tak jak gdyby nie było umownego określenia ich wysokości.

Na podstawie art. 359 § 1 i § 2 k.c. powodowi przysługują odsetki umowne stanowiące wynagrodzenie za korzystanie z kapitału w wysokości określonej w umowie kredytu (zmienna stopa procentowa w chwili umowy 15,99 %). Powód wykazał wysokość tych odsetek za okres do sierpnia 30 maja 2012 r. po ich skapitalizowaniu w kwocie 7.380,27 zł.

Powód wykazał, że odsetki umowne (czterokrotność stawki lombardowej NBP) za opóźnienie spłaty kapitału za okres do 30 maja 2012 r. po ich skapitalizowaniu wynoszą 54.640,93 zł.

W związku z tym Sąd zasądził skapitalizowane odsetki w kwocie łącznej 61.841,20 zł (7.380,27 zł + 54.460,93 zł).

Ponadto powód wnosił o zasądzenie skapitalizowanych odsetek w kwocie 13.543,40 zł z tytułu odsetek umownych (czterokrotność stawki lombardowej NBP) za opóźnienie spłaty kapitału za okres od 1 czerwca 2012 r. do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu. Powód wykazał wysokość tychże odsetek, które Sąd zasądził.

Odsetki za opóźnienie od kwoty kapitału 84.084,70 zł za czas po wniesieniu powództwa (25 stycznia 2013 r.) przysługują w wysokości umownej (czterokrotność stawki lombardowej NBP) i w takiej wysokości Sąd zasądził to roszczenie

Powód przed wniesieniem powództwa wezwał pozwaną do zapłaty, a odsetki za okres poprzedzający pozew zostały skapitalizowane, a więc od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa (art. 482 § 1 k.c.). W związku z tym zasadne jest roszczenie odsetkowe ustawowe od dnia wniesienia powództwa, które miało miejsce w dniu 25 stycznia 2013 r. Sąd zasądził więc odsetki ustawowe od powyższej daty od skapitalizowanych odsetek na dzień 30 maja 2012 r. (od kwoty 61.841,20 zł) i na dzień 24 stycznia 2013 r. (od kwoty 13.543,40 zł).

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 102 k.p.c. Sąd obciążył pozwaną kosztami procesu poniesionymi przez powoda w całości, gdyż pozwana przegrała sprawę w całości. Powód poniósł następujące koszty w kwocie 5.611 zł, na które składa się opłata w kwocie 1.994 zł oraz koszty zastępstwa procesowego powoda w kwocie 3.600 zł obliczone na postawie § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 490.), a także 17 zł opłaty od pełnomocnictwa.

Pozwana wniosła o zwolnienie jej od kosztów sądowych. Pozwana jest zadłużona, nie ma majątku i utrzymuje się wyłącznie z renty w kwocie 640 zł, a więc Sąd nie obciążył pozwanej kosztami sądowymi w postaci ¾ opłaty od pozwu w kwocie 5.980 zł.

SSO Jacek Chmura

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE