UZASADNIENIE

Powódka A. W. domagała się w pozwie zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego (...) S.A. w Ł. kwoty 43.022,02 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14.07.2008 r.

W uzasadnieniu powódka podała, że 1.03.2008 r. uległa wypadkowi komunikacyjnemu w miejscowości M. jako pasażer samochodu osobowego marki R. (...). W wyniku zdarzenia czołowego z innym pojazdem powódka doznała urazu ciała w postaci wieloodłamowego złamania trzonu prawego uda z przemieszczeniem odłamów, co naruszyło czynności uszkodzonych narządów ciała na okres dłuższy niż 7 dni. Powódka z miejsca zdarzenia została przewieziona do Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w O. na oddział ortopedyczny. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono u poszkodowanej:

1. złamanie trzonu kości udowej prawej z przemieszczeniem;

2. nieznaczne skrócenie prawej kończyny dolnej;

3. uszczerbienie przedniego zęba, złamanie kąta siecznego dystalnego;

4. rozległe otarcia naskórka przedniej powierzchni łydki prawej;

5. nadkłykciowe złamanie kości udowej prawej.

Konsekwencjami złamań były:

1. bolesność kończyn dolnych;

2. obrzęk uda prawego;

3. blizny na łydce i udzie;

4. po drugim złamaniu 2 punkcje odbarczające kolana prawego;

5. koślawość kolana prawego.

Postępowaniem operacyjnym zespolono odłamy uda prawego gwoździem (...) ryglowanym. Proces leczenia i rehabilitacji przebiegał długo i dopiero 24.06.2009 r. nastąpiło usunięcie śruby ryglującej z gwoździa śródszpikowego. Zabieg ten służył dynamizacji zespolenia i w drugim etapie po usunięciu łączników konieczna była korekcja osi kończyny w związku z koślawym zagięciem osi.

Wypadek spowodował znaczne ograniczenia w życiu codziennym. Poszkodowana, zdana była na pomoc rodziców i rodzeństwa. Przestała pracować, przez co znacznemu zmniejszeniu uległy jej zarobki. W związku z ograniczeniem ruchowym przytyła 15 kg i zaczęła ją boleć druga noga.

W trakcie rekonwalescencji w związku ze zdarzeniem z dnia 1.03.2008 r. zdarzył się kolejny nieszczęśliwy wypadek. Poszkodowana wstając z łóżka potknęła się o kulę i upadła. Na jego skutek doznała nadkłykciowego złamania kości udowej prawej poniżej rygla. Poszkodowana została unieruchomiona ortezą. Do ponownego złamania doszło ze względu na osłabioną kość w miejscu złamania rygla. Powódka skierowana została na zabiegi rehabilitacyjne (pole magnetyczne, ćwiczenia izometryczne oraz wzmacniające mięśnie uda). Wobec faktu, iż termin oczekiwania na zabiegi w miejscu zamieszkania powódki był długi, poszkodowana zdecydowała się podjąć rehabilitację prywatnie.

Pod koniec czerwca 2009 r. przeszła pierwszą z zaplanowanych operacji obejmujących usunięcie gwoździa i ostatnią wyprostowania nogi.

Poszkodowana doznała w przedmiotowym zdarzeniu obrażeń ciała, które wpłynęły na pogorszenie jakości jej codziennego życia, znacznie ograniczyły możliwości ruchowe poszkodowanej, spowodowały konieczność poddania się opiece lekarskiej i zabiegom rehabilitacyjnym oraz zmianę planów życiowych.

Powódka 4.06.2008 r. zgłosiła roszczenie z obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej do (...) S.A. (...) Centrum (...) w P., odnośnie zdarzenia z 1.03.2008 r.

W piśmie z 17.08.2009 r. pełnomocnik powódki zgłosił żądanie uzupełnienia roszczenia domagając się zadośćuczynienia w wysokości 14.000,00 zł i odszkodowania w wysokości 23.123,69 zł, które obejmowało: szkody rzeczowe w wysokości 220,00 zł, koszty leczenia w wysokości 3.655,41 zł, koszty opieki w wysokości 13.290,20 zł, koszty dodatkowe w wysokości 3.219,09 zł oraz koszty dojazdów w wysokości 3. 487,79 zł.

Pozwane towarzystwo ubezpieczeniowe częściowo dokonało likwidacji szkody wypłacając powódce kwoty z tytułu zadośćuczynienia, poniesionych kosztów leczenia, tytułem opieki osób trzecich, kosztów dojazdu, zniszczonej odzieży i rozmów telefonicznych.

Powódka, wytaczając powództwo, domagała się zwrotu pozostałych kosztów związanych z doznaną szkodą, w wysokości 43.022,02 zł, na którą składały się:

1. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w wysokości 22 000,00 zł;

2. koszty opieki w wysokości 12 210,20 zł;

3. koszty leczenia w wysokości 3 089,49 zł;

4. koszty dojazdów w wysokości 2 703,24 zł;

5. koszty dodatkowe w wysokości 3 019,09 zł.

Uzasadniając żądanie zwrotu kosztów opieki wskazała, że przez pierwsze dwa tygodnie opiekowała się nią matka przez 24 godziny dziennie, bowiem w tym okresie poszkodowana praktycznie nie wychodziła z łóżka. Z czasem liczba godzin niezbędnej opieki zmniejszała się. Przez kolejne tygodnie było to średnio 10 godzin dziennie, a przez kolejne trzy miesiące 7 godzin. Przez następne cztery miesiące pomoc dla poszkodowanej świadczona była średnio 3-4 godziny dziennie. Pomoc ojca i brata polegała głównie na pełnieniu funkcji kierowcy realizującego potrzeby poszkodowanej (wizyty lekarskie, apteka, zakupy, ZUS). Poszkodowana liczyła średnio godzinę jako czas poświęcony w powyższych celach. Najwięcej czasu zajmowały wizyty u lekarzy. Poszkodowana czuła się zobowiązana do pieniężnego wynagrodzenia za świadczoną opiekę, której wartość określiła przyjmując stawkę 7,70 zł/godz. Koszty opieki zostały wyliczone w następujący sposób:

14 dni x 24h x 7,70 zł = 2 587,20 zł,

28 dni x 10h x 7,70 zł = 2 156,00 zł,

90 dni x 7h x 7,70 zł = 4 851,00 zł,

120 dni x 4h x 7,70 zł = 3 696,00 zł,

razem = 13 290,20 zł - 1 080 zł = 12 210,20 zł.

Domagając się natomiast zwrotu kosztów przejazdu wyjaśniła, że koszty te w wysokości 2.703,24 zł obejmują dojazdy związane z leczeniem poszkodowanej oraz przejazdy osób bliskich w celu odwiedzin i sprawowania opieki. Wyliczenia powódki oparte zostały o załączoną do akt szkodowych specyfikację wskazującą: 4 173 km x 0,8358= 3 487,79 - 1350,00 zł = 2 703,24 zł.

Powódka dalej podała, że w procesie leczenia poniosła koszty wynikające ze zwiększonych potrzeb, które były finansowane przez poszkodowaną od dnia wypadku do chwili obecnej, w zakresie kosztów leczenia, które jak wynika z załączonych do akt szkodowych dokumentacji, rachunków i faktur nie zostały wyrównane przez (...) w wysokości 3 089,49 zł.

Dalej podawała, że poniosła też dodatkowe koszty, których zakup był wymuszony sytuacją powypadkową, tj. zakup wersalki, środków odchudzających, mydła antybakteryjnego, obuwia, odzieży, oraz koszty zwiększonych rachunków telefonicznych. Ze zgłoszonych (...) kosztów dodatkowych uznane i wypłacone zostały koszty rozmów telefonicznych w wysokości 200 zł. Wobec powyższego zasadnym w ocenie powódki jest zgłoszone żądanie w wysokości 3 019,09 zł.

W kolejnym piśmie procesowym (k.143-144), datowanym na 9.05.2013 r. powódka rozszerzyła powództwo domagając się dodatkowo kwoty 50.000 zł zadośćuczynienia i wnosząc o zasądzenie od pozwanego łącznie kwoty 93.022,02 zł w następujący sposób:

a) kwoty 43.022, 02 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14.07.2008 r.;

b) kwoty 50.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 9.05.2013 r.

Powódka wskazała, że rozszerzenie powództwa uzasadnione było opiniami biegłych lekarzy sądowych, którzy ostatecznie orzekli trwały uszczerbek na zdrowiu powódki w wysokości 50%.

W odpowiedzi na pozew (k. 83-86) strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana podniosła, że krzywda, której doznała powódka została w całości naprawiona. Strona pozwana po wnikliwie przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym wypłaciła powódce w sumie:

- kwotę 14.000 zł tytułem zadośćuczynienia,

- kwotę 5.810,42 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia,

- kwotę 872,44 zł tytułem utraconych dochodów,

- kwotę 1.350 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu,

- kwotę 1.080 zł tytułem zwrotu uzasadnionych kosztów opieki osób trzecich,

- kwotę 150 zł jako równowartość uszkodzonej odzieży oraz

- kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów rozmów telefonicznych.

Powyższe jednoznacznie wskazuje, iż pozwany nie uchyla się od odpowiedzialności za przedmiotowe zdarzenia. Podaje jednak, że wypłacane kwoty powinny pozostawać w bezpośrednim związku przyczynowym z wypadkiem, powinny być odpowiednie w stosunku do doznanej krzywdy. Na podstawie opinii lekarskich z 7.08.2008 r., z 28.09.2009 r. i z 19.04.2010 r., ustalono, że powódka w wyniku wypadku doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu na poziomie 20 %. Mając na względzie rozmiar i charakter doznanych przez powódkę obrażeń ciała, a także materiał dowodowy zgromadzony w aktach szkody, stwierdzono, że kwota 14.000 zł jest sumą odpowiednią w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. i rekompensuje w sposób całościowy doznaną przez powódkę krzywdę, cierpienia fizyczne oraz psychiczne.

Pozwany przeczył również zasadności pozostałych roszczeń dochodzonych przez powódkę. Pozwany wskazywał, iż tylko wydatki konieczne do poniesienia przez powódkę podlegają zwrotowi. Odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 obejmuje bowiem tylko te wydatki, które pozostają w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe. Podnosił dalej, iż pozwany w całości poniósł uzasadnione koszty leczenia udokumentowane przez powódkę. W sumie pozwany na podstawie decyzji z 29.10.2009 r., z 29.04.2010 r., z 12.06.2010 r. oraz z 14.08.2010 r. wypłacił z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 5.810,42 zł. Jednocześnie pozwany wskazywał, iż zasadność przedłożonych rachunków była za każdym razem weryfikowana przez lekarza specjalistę.

Po drugie pozwany zarzucał, że zgodnie z opinią lekarską z 29.10.2009 r., uznał za zasadny zwrot kosztów opieki osób trzecich w wymiarze 90 dni, po dwie godzinny dziennie według stawki 6 zł/h.

Ponadto pozwany stwierdził, iż w zakresie ustalenia kosztów dojazdu opierał się na zestawieniu przedstawionym przez powódkę 17.08.2009 r. Ustalono, że powódka przejechała około 4.173 km, w związku z powyższym wypłacono z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 1.200 zł. Ponadto, decyzją z 29.04.2010 r. dopłacono dodatkowo kwotę 150 zł z tego tytułu.

W pozostałym zakresie pozwany odmówił przyznania odszkodowania. Nie uwzględnił pozostałych kosztów albowiem uznał, że nie były konieczne i uzasadnione mając na względzie wypadek powódki.

Z daleko idącej ostrożności procesowej, pozwany przeczył żądaniom dotyczącym okresu za jaki powód wnosiła o zasądzenie odsetek ustawowych. Wbrew twierdzeniom powódki, pozwany nie był w stanie określić już w dniu 14.08.2008 r. adekwatnej sumy zadośćuczynienia za doznany przez powódkę uszczerbek na zdrowiu oraz odpowiedniej kwoty odszkodowania. Znamienny jest też fakt, iż większość z dokumentów niezbędnych do określenia wysokości odszkodowania została złożona dopiero po dacie od której powódka żądała odsetek.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1.03.2008 r. powódka A. W., lat 38, uległa wypadkowi komunikacyjnemu w miejscowości M., będąc pasażerem samochodu osobowego marki R. (...) nr rej. (...). Kierujący samochodem ciężarowym marki F. (...) nr rej. (...), Ł. W. (1) nie zachował należytych środków ostrożności i nie dostosował prędkości do panujących warunków atmosferycznych, stracił panowanie nad pojazdem, zjechał na przeciwny pas ruchu doprowadzając do czołowo-bocznego zderzenia z jadącym prawidłowo z przeciwnego kierunku samochodem osobowym marki R. (...). W wyniku zderzenia pasażerka R. (...) doznała urazu ciała w postaci wieloodłamowego złamania trzonu prawego uda z przemieszczeniem odłamów, co naruszyło czynności uszkodzonych narządów ciała na okres dłuższy niż 7 dni. Ł. W. (1), wyrokiem z 23.06.2008 r. wydanym przez Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie został skazany za spowodowanie wypadku drogowego.

( dowód: oświadczenie poszkodowanej o okolicznościach wypadku. 14-15, wyrok Sądu Rejonowego w Ostrzeszowie k. 16, akta szkodowe nr (...), przesłuchanie powódki A. W. k. 94-97).

Samochód marki F. (...), którego właścicielką była wówczas E. M., posiadał wykupioną polisę OC w (...) nr (...) ( bezsporne).

Na skutek opisanego wyżej zdarzenia A. W. doznała obrażeń wielonarządowych z urazem głowy, zębów i złamaniem trzonu kości udowej prawej. Po wypadku hospitalizowana była w Szpitalu w O. na oddziale ortopedycznym od 1.03.2008 r. do 17.03.2008 r. Wykonano osteosyntezę kości udowej gwoździem ryglowanym śródszpikowym. Po zagojeniu ran operacyjnych został spionizowana i jako chodząca o kulach wypisana została do domu. Po wypisaniu ze szpitala przez ok. 5 miesięcy nie wychodziła z domu oprócz zalecanych wizyt lekarskich. Chodziła o kulach. W chwili kiedy lekarz prowadzący zezwolił na lekkie obciążanie kończyny doszło do ponownego jej złamania w okolicy nadkłykciowej kości udowej - poniżej dolnej śruby ryglującej. Stało się tak na skutek upadku podczas wstawania z łóżka. Hospitalizowana w dniach od 30.09.2008 do 7.10.2008 r. na oddziale ortopedycznym szpitala w O.. W leczeniu stosowano punkcje obarczające staw kolanowy, a kończynę unieruchomiono w ortezie. Po uzyskaniu zrostu kości udowej powódce usunięto zespolenie z kości udowej w NZOZ (...) we W. w dniu 25.03.2010 r. Badanie MPJ z 16. 04. 2010 r. wykazało naderwanie więzadła krzyżowego przedniego w przyczepie dystalnym, uszkodzenie II stopnia łąkotki bocznej. Po tym badaniu powódka zakwalifikowana została do artroskopii, którą wykonano 10.05.2010 r. Wykazano chonodromalację kłykcia przyśrodkowego kości udowej prawej II/III stopień, chondromalację rzepki II/III stopień oraz kłykcia bocznego kości udowej II stopnia. Pozostało koślawe ustawienie po złamaniu nadkłykciowym kości udowej. Wykonano wyrównanie powierzchni chrząstki kłykci i rzepki. Kolejne badanie MRI kolana z 2.12.2011 r. wykazało utrzymywanie się cech naciągnięcia więzadła krzyżowego przedniego, zmiany degeneracyjne w rogu tylnym łąkotki przyśrodkowej, zmiany zwyrodnieniowe kłykci kości udowej. Postępowaniem operacyjnym zespolono odłamy uda prawego gwoździem (...) ryglowanym. Proces leczenia i rehabilitacji przebiegał długo i dopiero 24.06. 2009 r. nastąpiło usunięcie śruby ryglującej z gwoździa śródszpikowego. Zabieg ten służył dynamizacji zespolenia i w drugim etapie po usunięciu łączników zaplanowano korekcję osi kończyny w związku z koślawym zagięciem osi po złamaniu 30.09.2008 r.

( dowód: karta informacyjna z leczenia szpitalnego k. 21-23, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 28 -29, opinia sądowo-lekarska z dnia 25.09.2012 r. biegłego lekarza ortopedy dr n. med. L. M. i biegłego lek. neurologa dr n. med. M. D. k. 110-115, przesłuchanie powódki A. W. k. 94-97, akta szkodowe nr (...)).

Poszkodowana doznała w przedmiotowym zdarzeniu obrażeń ciała, które wpłynęły na pogorszenie jakości codziennego życia, znacznie ograniczyły możliwości ruchowe poszkodowanej. Wypadek zdezorganizował życie rodzinne, towarzyskie i zawodowe poszkodowanej. Przez okres leczenia powódka była unieruchomiona przez opatrunek gipsowy i cierpiała z powodu doznanego urazu. Ze względu na zły stan zdrowia powódka wymagała opieki i pomocy ze strony osób trzecich zarówno w czasie pobytu w szpitalu, jak i po jego opuszczeniu. Opiekę tę sprawowali najbliżsi poszkodowanej. Przez pierwsze dwa tygodnie opiekowała się nią mama przez 24 godziny dziennie. Z czasem liczba godzin niezbędnej opieki zmniejszała się. Przez kolejne tygodnie było to średnio 10 godzin dziennie, a przez kolejne trzy miesiące 7 godzin. Przez następne cztery miesiące pomoc dla poszkodowanej świadczona była średnio 3-4 godziny dziennie. Pomoc ojca i brata polegała głównie na pełnieniu funkcji kierowcy realizującego potrzeby poszkodowanej (wizyty lekarskie, apteka, zakupy, ZUS).

Powódka poniosła również koszty dojazdów w wysokości 3.487,79 zł która to kwota obejmowała dojazdy związane z leczeniem i rehabilitacją poszkodowanej oraz przejazdy osób bliskich w celu odwiedzin i sprawowania opieki.

( dowód: dokumentacja zebrana w aktach szkodowych nr (...), zeznania Ł. W. (2) k. 105106, przesłuchanie powódki A. W. k. 94-97). Powódka 4.06.2008 r. zgłosiła roszczenie z obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej do (...) S.A. (...) Centrum (...) w P., odnośnie zdarzenia z 1.03.2008 r.

W piśmie tym powódka wniosła o wypłatę zaliczki na poczet świadczeń w wysokości 35 000 zł.

Strona pozwana (...) S.A. prowadziła postępowanie likwidacyjne przedmiotowej szkody osobowej pod sygnaturą (...).

Pismem z 12.08.2008 r. pozwany (...) S.A. przyznał kwotę 7 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, ból i cierpienie w związku z doznanymi obrażeniami w wypadku samochodowym, uwzględniając 7 % uszczerbek na zdrowiu, określony przez lekarza konsultanta.

Pismem z 24.11.2008 r. (...) przyznało dodatkowe odszkodowanie ze szkodę osobową w wysokości dodatkowych 2 000 zł.

Pismem z 17.08.2009 r. doręczonym 24.08.2009 r. pełnomocnik powódki zgłosił uzupełnienie roszczenia z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego wnosząc o wypłatę: zadośćuczynienia w wysokości 14 000,00 zł (dopłata 5 000 zł do już wypłaconych 9 000 zł); odszkodowania w wysokości 23 123,69 zł w tym:

• za szkody rzeczowe w wysokości 220,00 zł,

• kosztów leczenia w wysokości 3 655,41 zł,

• kosztów opieki w wysokości 13 290,20 zł,

• koszty dodatkowe w wysokości 3 219,09 zł,

• koszty dojazdów w wysokości 3 487,79 zł,

Pismem z 29.10.2009 r. (...) przyznało poszkodowanej kwotę:

1. 5 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia;

2. 3 483,30 zł tytułem poniesionych kosztów leczenia;

3. 1 080,00 zł tytułem kosztów opieki osób trzecich;

4. 1 200,00 zł tytułem kosztów dojazdu;

5. 150,00 zł równowartości zniszczonej odzieży;

6. 200,00 zł tytułem dodatkowych kosztów rozmów telefonicznych.

Za nieuzasadniony (...) uznało zakup wersalki, leków odchudzających M., mydeł bakteryjnych, obuwia i odzieży.

Po uzupełnieniu przez powódkę dokumentów pismem z 29.04.2010 r. (...) przyznała świadczenie za szkodę osobową w kwocie 833,81 zł, w tym 683,81 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia i 150 zł tytułem kosztów dojazdów, a pismem z 12.06.2010 r. przyznano poszkodowanej zwrot kosztów leczenia w kwocie 843,81 zł oraz kosztów utraconego dochodu w wysokości 872,44 zł.

( dowód: zgłoszenie szkody z dn. 04.06.2008r. k. 18, decyzja z dn. 12.08.2008r. o wypłacie odszkodowania k. 30, decyzja z dnia 24.11.2008r. o wypłacie odszkodowania k. 31, pismo pełnomocnik powódki o uzupełnienie roszczeń k. 32-35, oświadczenie powódki z dn. 12.06.2010r.k. 36, oświadczenie powódki z dnia 23.06.2010r. k. 37, oświadczenie B. W. z dnia 22.07.2010r. k. 38, akta szkodowe nr (...), przesłuchanie powódki A. W. k. 94-97).

Obecnie u powódki A. W. rozpoznano:

- stan po wypadku komunikacyjnym w dniu 1.03.2008 r.,

- stan po osteosyntezie śródszpikowej kości udowej gwoździem blokowanym

powikłane ponownym złamaniem 30.09.2008 r. w okolicy

nadkłykciowej;

- stan po stłuczeniu i skręceniu kolana prawego z naderwaniem więzadła krzyżowego przedniego i uszkodzeniem łękotek bocznej i przyśrodkowej; pourazową niestabilność boczną i chonodromalację kłykci kości udowych i rzepki,

- pourazową koślawość z ubytkiem ruchomości w zakresie zginania i wyprostu.

U powódki A. W. trwały uszczerbek na zdrowiu na skutek wypadku 1.03. 2008 r. wynosił w dniu wypadku i wynosi w dniu badania przez biegłych wg Rozp. MP i PS z 18.12. 2002 r

- z poz. 147- złamanie kości udowej - w zależności od zniekształceń skrócenia, zaników mięśniowych i ograniczenia ruchów w stawach: b) z miernymi zmianami i skróceniem do 6 cm (zakres 15-30) ustalono - 30 % ;

- z poz. 156- inne następstwa uszkodzeń kolana: skrócenie kończyny, zaburzenia osi, stawu (koślawość, szpotawość, ruchomość patologiczna), dolegliwości przewlekłe zapalne, zapalenia ropne, ciała obce, przetoki itp. - w zależności od stopnia

(zakres 1-20) ustalono - 20 %

Łączny uszczerbek wynosi - 50 % .

Powódka na skutek wypadku komunikacyjnego w dniu 1.03.2008 r. doznała złamania trzonu kości udowej prawej ze stłuczeniem i skręceniem kolana. W kolanie doszło do naderwania więzadła krzyżowego przedniego, stłuczenia chrząstki wygojonego z jej chondromalacją II /III stopień i uszkodzenia łąkotek. Ponadto wykazano niestabilność boczną z ubytkiem zakresów ruchomości. Całość pourazowych zmian patologicznych oceniono łącznie na 50 % trwałego uszczerbku wg poz 147"b"-30 % i poz 156-20 %. Stwierdzone pourazowe zmiany patologiczne należy traktować jako nieodwracalne z możliwością dalszych powikłań pod postacią progresji zmian zwyrodnieniowych i ubytku ruchomości stawu kolanowego. Całość zmian pourazowych, ponowne złamanie kości udowej oraz przewlekające się gojenie złamania czyniły powódkę niezdolną do pracy w okresie 182 dni zasiłku chorobowego i 12 miesięcznych świadczeń rehabilitacyjnych.

( dowód: opinia sądowo-lekarska z dnia 25.09.2012r. biegłego lekarza ortopedy dr n. med. L. M. i biegłego lek. neurologa dr n. med. M. D. k. 110-115).

Sąd zważył, co następuje:

Powódka ostatecznie po rozszerzeniu powództwa domagała się zasądzenia od pozwanego zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu następstw wypadku, któremu powódka uległa w dniu 1.03.2008r. w kwocie 93.022,02 zł, na którą to kwotę składały się:

1. zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w wysokości 72 000,00 zł;

2. koszty opieki w wysokości 12 210,20 zł;

3. koszty leczenia w wysokości 3 089,49 zł;

4. koszty dojazdów w wysokości 2 703,24 zł;

5. koszty dodatkowe w wysokości 3 019,09 zł.

Powódka domagała się również odsetek ustawowych od dochodzonych kwot żądając ich zapłaty:

- od kwoty 43.022,02 zł od 14.07.2008 r.;

- od kwoty 50.000zł od 9.05.2013 r.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że 1.03.2008 r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym poszkodowana została powódka. Bezspornym była również co do zasady odpowiedzialność strony pozwanej za szkodę w związku z zaistniałym wypadkiem. Spór koncentrował się wokół wysokości należnego świadczenia na rzecz powódki. Postępowanie likwidacyjne prowadzone przez stronę pozwaną zakończyło się częściową zapłatą na rzecz A. W. zadośćuczynienia i odszkodowania. Strona pozwana po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłaciła powódce w sumie

- kwotę 14.000 zł tytułem zadośćuczynienia,

- kwotę 5.810,42 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia,

- kwotę 872,44 zł tytułem utraconych dochodów,

- kwotę 1.350 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu,

- kwotę 1.080 zł tytułem zwrotu uzasadnionych kosztów opieki osób trzecich,

- kwotę 150 zł równowartości uszkodzonej odzieży oraz

- kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów rozmów telefonicznych.

W ocenie powódki wypłacone dotychczas kwoty odszkodowania nie były wystarczające do całkowitej likwidacji szkody, a przyznana suma zadośćuczynienia nie spełniała swojej kompensacyjnej funkcji.

Zakres odpowiedzialności cywilnej osoby odpowiadającej za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia regulują w sposób szczególny art. 444-448 k.c. Roszczenie powódki dotyczące zadośćuczynienia wywiedzione zostało w pierwszej kolejności z art. 445 § 1 w zw. z art. 444 k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie stanowi formę rekompensaty z tytułu szkody niemajątkowej. Podstawą żądania z art. 445 k.c. jest doznana krzywda niemajątkowa w postaci ujemnych przeżyć związanych z cierpieniami psychicznymi i fizycznymi pokrzywdzonego, wynikająca z naruszenia dóbr osobistych wskazanych w tym przepisie. Krzywdą zaś, w rozumieniu tego przepisu, będzie z reguły trwałe kalectwo poszkodowanego powodujące cierpienia fizyczne oraz ograniczenie ruchów i wykonywanie czynności życia codziennego.

W toku postępowania dowodowego powódka wykazała w sposób nie budzący wątpliwości zaistnienie szkody niemajątkowej w postaci uszczerbku na zdrowiu, której doznała w związku z wypadkiem z 1.03.2008 r. U powódki doszło do obrażeń wielonarządowych z urazem głowy, zębów i złamaniem trzonu kości udowej prawej. Bezpośrednio po wypadku została przewieziona na oddział ortopedyczny do szpitala w O.. Jak wynika z poczynionych ustaleń powódka podczas hospitalizacji przeszła skomplikowane leczenie (wykonano osteosyntezę kości udowej gwoździem ryglowanym śródszpikowym), odczuwała w związku z tym silny ból i cierpienie. Leczenie było długotrwałe i przez cały ten okres była intensywnie rehabilitowana. Gdy odzyskała częściowo sprawność doszło do ponownego złamania nogi w okolicy nadkłykciowej kości udowej - poniżej dolnej śruby ryglującej. Istotne jest również to, że doznane przez powódkę obrażenia ciała powodowały znacznie ograniczoną zdolność do poruszania się. A. W. przez długi okres- około 5 miesięcy w ogóle nie była zdolna do poruszania się. Do czasu wypadku powódka prowadziła aktywne życie zarówno zawodowe jak i osobiste. Przedmiotowy wypadek odbił się negatywnie na zdrowiu fizycznym i psychicznym powódki. Rozmiar doznanej krzywdy powiększa fakt, że powódka przez długi czas zdana była na pomoc osób trzecich w wielu czynnościach życia codziennego. W dalszym ciągu ma bóle kolana prawego i leczy się w poradni ortopedycznej. Wypadek ten powoduje nadal wiele ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu powódki.

Dokonując oceny stopnia utraty zdrowia powódki Sąd oparł się przede wszystkim na ustaleniach biegłych sądowych lekarza ortopedy dr n. med. L. M. i biegłego lek. neurologa dr n. med. M. D.. Przedstawiona przez biegłych opinia nie została zakwestionowana przez strony. Również Sąd nie znalazł żadnych podstaw by podważać przedstawione przez specjalistów wnioski. Opinia te jest wyczerpująca, logiczna i została sporządzona ze szczegółowym odniesieniem do zebranej dokumentacji medycznej oraz poparta została badaniami powódki w dniu 14.07.2012 r. Opierając się na treści opinii Sąd ustalił, że łącznie u A. W. doszło do 50% uszczerbku na zdrowiu. Tak określony uszczerbek na zdrowiu unaocznia stopień w jakim powódka doznała rozstroju zdrowia i choć jest to kryterium pomocnicze to przy uwzględnieniu dodatkowych okoliczności jest ono miarodajne dla oceny stopnia doznanej przez powódkę krzywdy.

Prawidłowe ustalenie wysokości należnego zadośćuczynienia wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności, mogących mieć w danym przypadku znaczenie. Nadto zarówno okoliczności wpływające na wysokość zadośćuczynienia, jak i kryteria ich oceny powinny być rozważane indywidualnie w związku z konkretną osobą pokrzywdzonego (por. wyrok SN z dnia 26 listopada 2009 r., III CSK 62/09, OSNC-ZD 2010, Nr 3, poz. 80). Zatem ustalając wysokość zadośćuczynienia w niniejszej sprawie należało wziąć pod uwagę przede wszystkim wysokość uszczerbku na zdrowiu fizycznym powódki, który wyniósł 50 %, rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń, stopień cierpień fizycznych, długość leczenia i związane z nią niedogodności. Uwzględniono też trwałość następstw zdarzenia oraz konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu osobistym i społecznym powódki. Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny, a więc przedstawiać musi ekonomicznie odczuwalną wartość. Zdrowie, ponad wszelką wątpliwość, jest dobrem szczególnie cennym dlatego przyznawane kwoty zadośćuczynienia nie mogą być zaniżane.

Reasumując, w ocenie Sądu, mając na względzie wskazane powyżej kryteria Sąd uznał, że żądanie zasądzenia kwoty 72.000zł tytułem zadośćuczynienia zasługuje w pełni na uwzględnienie. Kwota ta łącznie z wypłaconą dotychczas sumą stanowi należytą rekompensatę krzywdy powódki czyniąc zadość kryteriom ustalania słusznego i sprawiedliwego zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie orzekane na podstawie art. 445 § 1 k.c. ma charakter całościowy i powinno stanowić swoistą rekompensatę za całą krzywdę doznaną przez osobę poszkodowaną.

Sąd uwzględnił również w całości żądanie powódki zapłaty odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów opieki. Wynagrodzenie za świadczoną pomoc powódka wyliczyła przyjmując stawkę 7,70 zł/godz. w następujący sposób:

14 dni x 24h x 7,70 zł = 2 587,20 zł

28 dni x 10h x 7,70 zł = 2 156,00 zł

90 dni x 7h x 7,70 zł = 4 851,00 zł

120 dni x 4h x 7,70 zł = 3 696,00 zł

razem = 13 290,20 zł.

Zdaniem biegłych sądowych (k.112) wyliczenie godzinowe sprawowanej nad powódką opieki jest zasadne. W ocenie Sądu przyjęta przez powódkę stawka godzinowa świadczonej opieki w wysokości 7,70 zł nie jest wygórowana i niewątpliwie mieści się w tych granicach, które jak wiadomo Sądowi z urzędu są stawkami należnymi za tego rodzaju świadczenia. Fakt ponoszenia całego ciężaru opieki nad poszkodowanym w czasie leczenia i rehabilitacji przez członków najbliższej rodziny nie zwalnia osoby odpowiedzialnej od zwrotu kwoty obejmującej wartość tych świadczeń (zob. orz. SN z 4.3.1969 r., I PR 28/69, OSN 1969, Nr 12, poz. 229; orz. SN z 4.10.1973 r., II CR 365/73, OSN 1974, Nr 9).

Od wyliczonej kwoty 13.290,20 zł odjęto wypłaconą dotychczas sumę 1.080 zł stąd należna powódce z tego tytułu kwota wyniosła 12.210,20 zł.

Sąd uwzględnił też żądanie zwrotu kosztów dojazdów w zakresie 2.137,79 zł, które obejmują dojazdy związane z leczeniem i rehabilitacją poszkodowanej oraz przejazdy osób bliskich w celu odwiedzin i sprawowania opieki nad A. W.. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego odwiedziny chorego w szpitalu przez osoby te są niezbędne zarówno dla poprawy samopoczucia chorego i przyspieszenia w ten sposób rekonwalescencji, jak i dla kontaktu rodziny z lekarzami w celu uzyskania informacji i wskazówek o zdrowiu chorego i jego potrzebach (tak SN w wyroku z dnia 7.10.1971r., sygn. akt II CR 427/71).

Powódka w uzasadnieniu pozwu wyliczyła ilość przejechanych kilometrów na 4.173 km (szczegółowe wyliczenie odbytych tras drogowych w okresie od 1.03.2008r. do 14.07.2009 r. zawarte jest w specyfikacji na k.162-163 akt szkodowych) i pomnożyła to przez średnią stawkę za kilometr (0,8358zł/km), która zazwyczaj przyjmowana jest przy obliczaniu zwrotów kosztów podróży służbowych. W ocenie Sądu przyjęta stawka opowiada rzeczywistym kosztom, które są ponoszone w takich sytuacjach. Uzyskana w ten sposób kwota 3.487,79zł (4.173km x 0,8358 = 3.487,79) została pomniejszona o wypłaconą dotychczas powódce kwotę 1.350zł i ostatecznie Sąd zasądził na rzecz powódki z tego tytułu 2.137,79 zł.

Jeżeli chodzi o koszty leczena to zdaniem Sądu powódka w toku postępowania nie wykazała, że ta kwota której się domaga- 3.089,49 zł istotnie była kwotą wydaną w związku ze zdarzeniem z 1.03.2008 r. Sąd dokonując analizy przedstawionych dowodów uznał, że pozwany w całości pokrył już uzasadnione koszty leczenia udokumentowane przez powódkę.

Analogicznie należy odnieść się to kosztów dodatkowych (zakup wersalki, środków odchudzających, mydła antybakteryjnego, obuwia, odzieży oraz koszty zwiększonych rachunków telefonicznych), które również nie zostały przez Sąd uwzględnione.

W ocenie Sądu strona powodowa nie przedstawiła stosownych rachunków i faktur, a ponadto nie wykazała adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy tymi kosztami a zdarzeniem, za które odpowiedzialność ponosi strona pozwana i dlatego żądanie w tym zakresie zostało oddalone. Odszkodowanie przewidziane w art. 444 § 1 obejmuje bowiem tylko te wydatki, które pozostają w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe.

Rozstrzygnięcie co do odsetek od zasądzonych kwot Sąd wydał w oparciu o art. 817 §1 k.c. Zgodnie z przywołanym przepisem ubezpieczyciel winien spełnić świadczenie w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Przedłużenie wyznaczonego przez ustawodawcę terminu 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku jest wyjątkowo możliwe tylko wówczas gdy zachodzą szczególne okoliczności. Taka sytuacja jest wyjątkiem od ogólnej reguły i dotyczy spraw, w których stan sprawy jest na tyle skomplikowany, że niemożliwym jest ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń w 30-dniowym terminie, a wykazanie tych okoliczności należy do ubezpieczyciela. W niniejszej sprawie wyjątkowe okoliczności nie zostały wykazane. Brak spełnienia świadczenia w terminie jest dopuszczaniem się zwłoki i musi skutkować koniecznością zapłaty odsetek (uchwała SN z 9.06.1995 r. IIICZP 69/95).

Sąd uznał, że powódce należne są odsetki za opóźnienie- od pierwotnie wysuwanego żądania zadośćuczynienia wobec pozwanego w kwocie 21.000zł- od dnia 14.07.2008r (30 dniowy termin na realizację roszczenia), zaś od kwoty 1.000 zł Sąd zasądził odsetki od dnia doręczenia pozwu (10.02.1012r.) przyjmując 7- dniowy termin na realizację roszczenia, tj. od dnia 18.01.2012 r.

Od kwoty rozszerzonego żądania w wysokości 50.000zł Sąd zasądził odsetki ustawowe od dnia 17.05.2013r. opierając się o przepis art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 476 k.c. Sąd uznał, że z uwagi na rozszerzenie zgłoszonego żądania zadośćuczynienia termin jego zapłaty nie wynika z art. 817 k.c. ale świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu. Pełnomocnik powódki rozszerzył żądanie doręczając odpis pisma stronie przeciwnej na rozprawie w dniu 9.05.2013r. Przyjmując zatem 7-dniowy termin na spełnienie świadczenia należne są odsetki od dnia 17.05.2013r.

O odsetkach w pozostałym zakresie Sąd orzekł mając na uwadze, że kolejne koszty podnoszone przez powódkę były zgłaszane w późniejszym okresie i w związku z tym wcześniejsza likwidacja szkody nie była możliwa. Zarówno żądanie zwrotu kosztów opieki (12.210,20zł), jaki i kosztów przejazdu (2.137,79 zł) zgłoszone i wykazane zostało stronie pozwanej dopiero w piśmie powódki z dnia 17.08.2009r., doręczonym pozwanej w dniu 24.08.2009r. Dlatego Sąd uznał, że odsetki należne są dopiero od tej daty i dodając stosowny 7-dniowy termin na realizację świadczenia zasądził odsetki ustawowe od kwoty 14.347,99 zł od dnia 24.09.2009r.

O kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. mając na uwadze, że powódka przegrała spór jedynie w nieznacznej części i w związku z tym obciążył pozwaną obowiązkiem zwrotu całości poniesionych przez powódkę kosztów, na które złożyły się kwota 4.656,92 zł tytułem kosztów sądowych (w tym 538 zł opłaty o pozwu, 2.500 zł opłaty od rozszerzonego powództwa i 1.618 zł zaliczki na opinię biegłych) oraz kwota 3.617 tytułem zastępstwa procesowego ustalona podstawie § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa wraz z opłatą od pełnomocnictwa 17 zł

Sąd nakazał również stronie pozwanej aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.614 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Z. 1) odnotować uzasadnienie,

2) odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego,

3) kal. 14 dni

W-w, 14.11.2013 r.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE