Sygnatura akt I Ns 901/12
Jelenia Góra, dnia 15.07.2013 r.
Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:
Przewodniczący SSR Jaromir Antoszewski
Protokolant Mariola Olechno
po rozpoznaniu w dniu 15.07.2013 r. w Jeleniej Górze na rozprawie sprawy
z wniosku I. A.
przy udziale (...) S.A Oddział w J.
- o ustanowienie służebności przesyłu
POSTANAWIA
I. oddalić wniosek;
II. kosztami postępowania obciążyć wnioskodawczynię i uczestnika zgodnie z ich udziałem w sprawie.
Wnioskiem z dnia 18.06.2012r. I. A. , reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wystąpiła przeciwko (...) S.A. w K. o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz każdoczesnego właściciela urządzenia przesyłowego – linii energetycznej wysokiego napięcia , zlokalizowanej na stanowiącej jej własność nieruchomości położonej w J. – działkach gruntu nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgi wieczyste nr (...). Zażądała nadto zasądzenia na jej rzecz od uczestnika kwoty 296 280 zł jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie ww. służebności oraz wnosiła o powołanie biegłych z zakresu geodezji, elektroenergetyki i szacowania nieruchomości .
W uzasadnieniu wskazała, iż przez opisane na wstępie działki przebiega linia energetyczna wysokiego napięcia należąca do uczestnika , koszty oraz brak interesu publicznego w likwidacji tej linii wymagają ustanowienia służebności przesyłu, a uczestnik nie wyraża gotowości zawarcia stosownej umowy o czym świadczy stanowisko wyrażone w piśmie z dnia 20.03.2012r. Powołując się na art. 305 2 §2 kc. i art. 143 kc. zaznaczyła , że żąda ustanowienia służebności obejmującej zarówno powierzchnię zajętą pod słupy energetyczne jak i powierzchnię pod liniami energetycznymi oraz powierzchnię strefy ochronnej- obszar ok. 4115 m 2. Podała , że wysokość wynagrodzenia wywiodła z różnicy pomiędzy wartością nieruchomości , porównując wartość nieruchomości rolnej z zakazem zabudowy – jaką w części obciążonej służebnością stanie się nieruchomość wnioskodawcy , a wartością nieruchomości przeznaczonej na usługi i handel z prawem zabudowy , jakie to przeznaczenie ma pozostała część nieruchomości. Przemnożyła powierzchnię przez wartość m 2 działki pod zabudowę tj.90 zł i współczynnik korekcyjny 0,8. W odniesieniu do zarzutu zasiedzenia , które do 1990 r. mogło nastąpić wyłącznie na rzecz Skarbu Państwa , stwierdziła nie udowodnienie przez uczestnika nabycia takiego prawa od Skarbu Państwa . Przywołała wyrok Sądu Najwyższego z dnia 09.12.2009r. , sygn. akt IV CSK 291/09 oraz brak dobrej wiary uczestnika jako posiadacza służebności po 1990r.
W odpowiedzi na wniosek z dnia 06.11.2012 r. (...) S.A. w K. – następca prawny w skutek przekształcenia organizacyjnego (...) S.A. Oddział w J. ( vide : odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika , wniósł o oddalenie wniosku.
W uzasadnieniu wskazując na znajdującą się na działkach nr (...) linię napowietrzną niskiego napięcia , opartą na trzech słupach , nad działkami nr (...) przewody napowietrznej linii wysokiego napięcia bez słupów w granicach działek podniósł , iż zlokalizowane na działkach linie wysokiego napięcia wybudowane zostały w 1966 r. w okresie obowiązywania ustawy z dnia 12.03.1958r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Przywołał orzecznictwo , w tym uchwałę, Sądu Najwyższego z dnia 20.01.2010r. , sygn. akt III CZP 116/09 podnosząc , że posiada tytuł prawny do korzystania z nieruchomości w celu koniecznego dostępu do przewodów linii średniego napięcia. W odniesieniu do linii niskiego napięcia, nadmienił , iż dwa z trzech słupów znajdują się przy granicy nieruchomości , a nadto służą potrzebom wnioskodawczyni ( przyłącze do budynku). Zakwestionował wysokość żądanego wynagrodzenia jako nie wykazaną i opartą na nieudowodnionej powierzchni , którą zresztą określa uczestnik wg. swoich potrzeb. Podkreślił, że to uczestnik jako właściciel urządzeń zdefiniowanych w art.49 kc. określa zakres służebności koniecznej do korzystania z urządzeń , gdyż jej celem jest możliwość realizowania jego zadań statutowych , a nie ochrona własności nieruchomości. Tymczasem ze względu na usytuowanie urządzeń w odniesieniu do nieruchomości wnioskodawczyni musi korzystać z jej działki jedynie w ograniczonym zakresie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
I. A. jest właścicielką nieruchomości położonych w J. obejmujących działki nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Jeleniej
Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz działki nr (...) , dla których Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...).
Na nieruchomościach tych znajdują się w granicach działek nr (...) linia napowietrzna niskiego napięcia , oparta na trzech słupach , oraz nad działkami nr (...) przewody napowietrznej linii wysokiego napięcia bez słupów .
(dowód: wydruki z księgi wieczystej k. 9-19 ,26-33,
mapa k.63,
wykaz urządzeń k. 66, 88 ).
Pismami z dnia 28.02.2011 r. i 25.05.2012r. I. A. przez swoich pełnomocników wezwała (...) S.A. w K. Oddział w J. m.in. do podpisania umowy regulującej korzystanie z jego nieruchomości oraz wypłaty z tytułu służebności przesyłu kwoty nie mniejszej niż 296 280 zł, przyjmując ją jako iloczyn powierzchni zajętej przez linie energetyczne wraz ze strefą ochronną, kwoty 90 zł za m 2 i 0,8 „współczynnika współkorzystania”.
Pismem z dnia 20.03.2012r. (...) S.A. w K. Oddział w J. wezwał do nadesłania odpisu z ksiąg wieczystych działek nr (...) , gdyż przesłany wydruk zawierał jedynie działki nr (...).
(dowód: pisma wnioskodawcy k. 22 , 34,
Pismo uczestnika k. 23 ).
Sąd zważył, co następuje:
W niniejszej sprawie wnioskodawczyni dochodziła ustanowienia na rzecz każdoczesnego właściciela linii energetycznej wysokiego napięcia służebności przesyłu na stanowiącej obecnie jej własność nieruchomościach położonych w J. – działkach gruntu nr (...) , dla których Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgi wieczyste odpowiednio dla dwóch pierwszych nr (...) i dla dwóch kolejnych nr (...) za wynagrodzeniem 296 280 zł. Spór pomiędzy stronami sprowadzał się do oceny prawnej przesłanek ustanowienia służebności , ewentualnie jej zakresu i wynagrodzenia z tego tytułu, zasiedzenia służebności.
Stosownie do art. 305 1kc. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).
Wg. art. 305 2 § 1 kc. jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem.
§ 2. Jeżeli przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1, właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.
Art. 305 4 kc. stanowi : do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.
Zgodnie zaś z art. 285 § 1 kc. nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).
§ 2. Służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części.
W ocenie sądu wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. W pierwszej kolejności zaznaczyć należy ,że wnioskodawczyni w żaden sposób nie wykazała ani powierzchni służebności ani wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności. Sąd dopuścił dowody z dokumentów zgłoszone przez strony za wyjątkiem opinii biegłych geodety , elektroenergetyki i wyceny nieruchomości wnioskowanych przez I. A.. Wnioskodawczyni , poprzez swojego pełnomocnika , wezwana zarządzeniem z dnia 12.10.2012 r. , doręczonym w dniu 22.10.2012r. do uiszczenia zaliczek na poczet ich wynagrodzenia , w terminie 14 dni, pod rygorem oddalenia wniosków dowodowych , nie uiściła przedmiotowych zaliczek . Wnioski o zwolnienie od zaliczki oddalone zostały postanowieniami z dnia 06.12.2012r. i 05.04.2013r. , przy czym drugie postanowienie referendarza zaskarżone skargą , utrzymano w mocy postanowieniem z dnia 09.05.2013r. Pomimo ponownego , trzeciego już wezwania o zaliczkę w dniu 09.05.2013r. pod rygorem oddalenia wniosków dowodowych , nie została ona uiszczona. Kolejny wniosek o zwolnienie od kosztów zaliczki z dnia 29.05.2013r. zarządzeniem z dnia 12.07.2013r. zwrócono wobec braku oświadczenia majątkowego wnioskodawczyni reprezentowanej przez zawodowego pełnomocnika. Sąd nie dopatrzył się również podstaw prawnych ani faktycznych do ratalnego uiszczenia zaliczki na poczet opinii biegłych przez wnioskodawczynię, która dysponowała wystarczającym okresem czasu aby przed wytoczeniem wniosku zgromadzić po temu stosowne środki. W konsekwencji sąd wskazane wnioski dowodowe oddalił. W tej sytuacji pozostały materiał dowodowy niewystarczający był do uwzględnienia wniosku o ustanowienie służebności przesyłu i wniosek jako nieuzasadniony również podlegał oddaleniu.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 §1 kpc.