UZASADNIENIE

Strona powodowa - (...) S.A. we W. w pozwie z dnia 23 listopada 2012 r. wniosła o zasądzenie solidarnie na jej rzecz od pozwanych (...) sp. z o.o. w likwidacji w G. i Z. B. kwoty 128.745,17 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, jest w posiadaniu weksli wystawionych przez (...) sp. z o.o. na zlecenie (...) S.A. we W. i poręczonych solidarnie przez pozwanych na zabezpieczenie dwóch umów leasingowych nr (...). Podano, że powyższe weksle zostały przeniesione w drodze indosu przez (...) S.A. we W. na rzecz powoda, który po ich nabyciu wypełnił je na kwoty 131.560,27 zł i 18.488,58 zł, zaś termin płatności weksli minął w dniu 30 listopada 2009 r. Strona powodowa wyjaśniła także, że w dniu 31 sierpnia 2007 r. dokonano połączenia spółki (...) ze stroną pozwaną ad. 1 w ten sposób, że przeniesiono cały majątek leasingobiorcy do majątku spółki (...). Ponadto strona powodowa podała, że (...) S.A. we W. w wyniku opóźnienia w zapłacie czynszów w dniach 13 października 2008 r. i 12 listopada 2008 r. rozwiązał z pozwaną spółką umowy leasingu nr (...), jednak przedmiot tych umów nie został zwrócony leasingodawcy. W związku z powyższym leasingodawca w dniach 25 września 2009 r. i 26 października 2009 r. przelał na podstawie art. 509 i n. k.c. na rzecz strony powodowej wierzytelności z tytułu w/w umów leasingowych. Dodano, że weksel został indosowany przez (...) S.A. na rzecz powoda.

W dniu 18 marca 2013 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanym aby solidarnie zapłacili na rzecz strony powodowej kwotę objętą żądaniem pozwu wraz z odsetkami i kosztami procesu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 16 kwietnia 2013 r. (k. 96 i n.) pozwany ad.2 Z. B. zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie pozwany ad. 2 zarzucił brak legitymacji powoda do wystąpienia z roszczeniem spowodowaną wadliwym indosem. Argumentował, że podpisy złożone na wekslu pod pieczęcią (...) nie były podpisami czytelnymi i w żaden sposób nie identyfikowały osób podpisujących ani też charakteru w jakim osoby te się podpisały. W związku z powyższym, zdaniem pozwanego ad. 2, dokonany przez (...) S.A. we W. na rzecz strony powodowej indos in blanco był wadliwy i jako taki nie przeniósł praw z weksla na powoda. Na marginesie dodano, że uzyskane w sądzie rejestrowym wzory podpisów osób, które w latach 2007-2009 mogły reprezentować (...) jako członkowie zarządu i prokurenci, w ogóle nie były zgodne z podpisami znajdującymi się na wekslu. Pozwany ad. 2 zarzucił ponadto, że weksle stanowiące podstawę powództwa nie zostały nabyte w drodze przelewu wierzytelności, a powołana przez powoda cesja wierzytelności z września i października 2009 r. dotyczyła jedynie wierzytelności ze stosunku podstawowego. W związku powyższym powód nie mógł dochodzić swego roszczenia na podstawie złożonych do Sądu weksli. Niezależnie od powyższego zarzucono, że powód nie był uprawniony do wypełnienia weksli, jednakże wbrew postanowieniom deklaracji wekslowej zawartej w każdej z umów leasingowych to powód samodzielnie wypełnił weksle, na co wskazał wprost w uzasadnieniu pozwu. Pozwany ad. 2 powołał się w tym zakresie na punkt 14 każdej z umów leasingu operacyjnego, w oparciu o który stwierdził, że jedynym podmiotem, który mógł wypełnić weksel był (...) a nie powód. Skoro powód wypełnił weksle to w takim razie dokonał tego niezgodnie z zawartym porozumieniem i nie może dochodzić roszczenia od pozwanego ad. 2 na podstawie tak wypełnionych weksli. Nadto pozwany ad. 2 podniósł zarzut przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia tak wekslowego, jak również roszczenia ze stosunku podstawowego. Pozwany ad. 2 argumentował także, że nie był wzywany do wykupu wypełnianych przez powoda weksli.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 lutego 2006 r. (...) S.A. we W. jako Leasingodawca zawarł z Leasingobiorcą – (...) sp. z o.o. w R. na czas określony wynoszący 48 miesięcy dwie umowy leasingu operacyjnego nr (...) i nr (...), których przedmiotem było wyleasingowanie maszyn do przetwórstwa rolno-spożywczego o wartościach ofertowych wynoszących 224.841 zł netto i 29.197,50 zł netto.

Jako zabezpieczenie wykonania umów Leasingobiorca złożył na żądanie Leasingodawcy do jego dyspozycji dwa weksle in blanco ze swego wystawienia, które Leasingodawca miał prawo wypełnić na sumę odpowiadającą wielkości zadłużenia Leasingobiorcy wobec Leasingodawcy, łącznie z odsetkami oraz kosztami z jakiego bądź tytułu powstałymi, dotyczącymi w/w umów leasingowych i porozumień w sprawie ubezpieczeń w leasingu oraz weksel ten opatrzyć datą płatności według swego uznania, zawiadamiając L. listem poleconym pod wskazany adres. List ten powinien być wysłany co najmniej na 7 dni przed terminem płatności weksla. Weksel miał być opatrzony klauzulą „bez protestu”. Miejscem płatności miała być siedziba Leasingodawcy.

Za zobowiązania (...) sp. z o.o. w R. wynikające z umów leasingu operacyjnego nr (...) i nr (...) i porozumień w sprawie ubezpieczeń w leasingu poręczyli: 1) pozwany ad. 1 (...) sp. z o.o. w R. i 2) pozwany ad. 2 Z. B..

( Dowód: weksle z dnia 13 lutego 2006 r., k. 8-9, umowa leasingu operacyjnego nr (...), k. 10-14; umowa leasingu operacyjnego nr (...), k. 15-20; oświadczenia, k. 45-46; odpis z KRS, k. 58-62)

(...) sp. z o.o. w R. jest następcą prawnym (...) sp. z o.o. w R.. W dniu 31 sierpnia 2007 r. nastąpiło połączenie w/w spółek poprzez przeniesienie całego majątku spółki (...) do majątku (...) sp. z o.o. w R..

( Dowód: informacje i odpisy z KRS, k. 47-50, 77-83)

W pismach z 13 października 2008 r. i 12 listopada 2008 r. leasingodawca (...) S.A. we W., doręczonych (...) sp. z o.o. w R. w dniach 20 października 2008 r. i 18 listopada 2008 r., w związku z opóźnieniami w zapłacie czynszów leasingowych, mimo wyznaczeniu dodatkowych terminów zapłaty, złożył oświadczenia o rozwiązaniu umów leasingu operacyjnego nr (...) i nr (...), bez wypowiedzenia, z przyczyn leżących po stronie leasingobiorcy. Jednocześnie w w/w pismach zażądano od leasingobiorcy bezwarunkowego i natychmiastowego zwrotu przedmiotów umów.

( Dowód: pisma z 12 listopada 2008 r. i 13 października 2008 r. wraz z dowodami nadana i doręczenia, k. 21-26)

We wrześniu i październiku 2009 r. leasingodawca (...) S.A. we W. przelał na podstawie art. 509 i n. k.c. wierzytelności wynikające z umów leasingu operacyjnego nr (...) i nr (...) na rzecz strony powodowej (...) S.A. we W., o czym poinformowano stronę pozwaną ad. 1 w pismach z 25 września 2009 r. i 26 października 2009 r.

(...) S.A. we W. przeniósł na rzecz strony powodowej (...) S.A. we W. w drodze indosu in blanco dwa niewypełnione weksle zabezpieczające wykonanie umów leasingu operacyjnego nr (...) i nr (...).

W listopadzie 2009 r. strona powodowa wypełniła dwa weksle in blanco w zakresie sum wekslowych w kwotach 131.560,27 zł i 18.488,58 zł oraz w zakresie terminu płatności weksli upływających 30 listopada 2009 r. i wezwała pozwanych ad. 1 i ad. 2 do ich wykupienia.

( Dowód: pisma z 25 września 2009 r., 26 października 2009 r., 16 listopada 2009 r., wraz z dowodami nadania, k. 27-44; pełnomocnictwa, k. 51-55; wzory podpisów, k. 56, 107-118)

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd zważył, co następuje.

Powództwo skierowane przeciwko pozwanemu Z. B. nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie nie było sporne, że dwa weksle, będące podstawą żądania zapłaty przez stronę powodową, były niezupełne w chwili ich wystawienia i wręczenia leasingodawcy, a następnie przed ich uzupełnieniem zostały indosowane przez leasingodawcę, przy czym indosy nie zawierały wskazania osoby indosatariusza (indos in blanco). Abstrahując zatem od podniesionego przez pozwanego zarzutu dotyczącego nieczytelnych podpisów pod indosem in blanco, w ocenie Sądu należało przyjąć, że nabycie powyższych weksli jeszcze przed ich uzupełnieniem przez stronę powodową miało wyłącznie skutki zwykłego przelewu, nawet jeżeli nastąpiło w drodze indosu. Zachowanie formy indosu do przeniesienia niezupełnych weksli jako szczególnego sposobu przenoszenia praw wekslowych nie zmieniało oceny, że do obrotu wekslami in blanco (przed ich uzupełnieniem) należało stosować przepisy kodeksu cywilnego o przelewie, a przepis art. 17 prawa wekslowego nie miał tu zastosowania (orzeczenie SN z 4 czerwca 1933 r., II C 390/33, (...) 1936, poz. 1509; wyrok SN z dnia 9 września 2004 r., II CK 499/03, LEX nr 156489; wyrok SN z dnia 4 października 2012 r., I CSK 90/12, LEX nr 1250551).

Powyższe ustalenia z kolei prowadziły do wniosku, że przeciwko nabywcy weksla, tj. przeciwko stronie powodowej pozwany ad. 2 Z. B. mógł podnosić zarzuty dotyczące nie tylko zobowiązania wekslowego, ale także zarzuty związane ze stosunkiem prawnym, w ramach którego weksel in blanco został wystawiony i wręczony, w szczególności zarzutu uzupełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem wekslowym. Pogląd ten opiera się na dominującym zapatrywaniu, że weksel in blanco z założenia nie jest przeznaczony do obiegu na zasadach prawa wekslowego i jego nabywca musi liczyć się nie tylko z treścią nabywanego weksla, ale także z treścią uprzednio udzielonego przez wystawcę upoważnienia do uzupełnienia weksla (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2006 r., I CSK 130/06, OSNC 2007/6/93, oraz orzeczenia w nim powołane; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2010 r., I CSK 387/10, M.Pr.Bank. 2012/1/11-16). Z punktu 14 umów leasingu operacyjnego leasingu operacyjnego nr (...) i nr (...) wynikało, że powyższe weksle in blanco miał prawo wypełnić Leasingodawca, tj. (...) S.A. we W.. Sytuacje, w których składający podpis na wekslu in blanco imiennie upoważnia odbiorcę tego weksla do uzupełnienia, są sytuacjami typowymi i w odniesieniu do nich przyjmuje się, że odbiorca weksla in blanco imiennie określony w upoważnieniu do uzupełnienia może przenieść weksel in blanco wraz z uprawnieniem do uzupełnienia w drodze przelewu, chyba że co innego wynika z treści upoważnienia do uzupełnienia. Z faktu zatem samego imiennego udzielenia odbiorcy weksla in blanco upoważnienia do uzupełnienia nie można wywodzić woli stron wyłączenia możliwości przeniesienia uprawnienia do uzupełnienia. Na to muszą wskazywać inne postanowienia porozumienia stron lub okoliczności jego zawarcia. Strona powodowa, wobec treści zarzutów pozwanego, nie wykazała inicjatywy dowodowej celem wykazania okoliczności, iż z treści deklaracji wekslowej wynikało, że strony wyłączyły możliwość przeniesienia uprawnienia do wypełnienia weksla na inną osobę – nabywcę weksla in blanco. Należy więc uznać, że strona powodowa w drodze cesji wierzytelności nabyła też uprawnienie do wypełnienia weksla a skoro w następstwie cesji wierzytelności owa wierzytelność przeszła na (...) S.A. we W. to przy wypełnieniu weksla in blanco, zabezpieczającego wierzytelność nabytą w drodze przelewu, jako uprawnionego z weksla należało wpisać cesjonariusza, nie zaś cedenta. Ponieważ strona powodowa oparła swoje roszczenia jedynie na zobowiązaniu wekslowym, z przyczyn wyżej wskazanych podlegało ono oddaleniu.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc. Sąd zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanego ad. 2 koszty procesu, na które złożyły się: koszty zastępstwa procesowego (3.600 zł) oraz opłata za pełnomocnictwo ( 17 zł ).

Z.:

1. Odnotować.

2. Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć peł. strony powodowej.

3. Kal. 14 dni.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE