UZASADNIENIE

Powód E. S. w pozwie wniesionym przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W. zażądał zasądzenia od pozwanego: kwoty 20 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami od dnia 6 sierpnia 2010 r. do dnia zapłaty, kwoty 5 825 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia za okres 26 miesięcy, to jest od dnia wypadku do dnia 31 września 2010 r. z ustawowymi odsetkami od dnia 6 sierpnia 2010 r. do dnia zapłaty, kwoty 10 100 zł tytułem odszkodowania za utracone dochody w okresie od 13 grudnia 2009 r. do dnia 1 października 2010 r. wraz z usadowymi z ustawowymi odsetkami, renty w kwocie 1 185 zł miesięcznie z tytułu zwiększonych potrzeb i częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej, płatnej z góry do dnia 10 –go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami od dnia 1 października 2010 r. do dnia zapłaty. Wniósł także o zasądzenie od strony pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Na uzasadnienie żądania podał, iż był pracownikiem (...) Sp. z o.o. w W., zatrudnionym na stanowisku operatora maszyn stolarskich w zakładzie nr 5 w T. M.. W dniu 18 czerwca 2008 r. pracował na linii S., przy podajniku, którego taśma przesuwała się z prędkością dostosowaną do pracy 2 osób. Jego zadaniem było podawanie blatów A -10 o wymiarach 1500 mm x 650 mm o grubości 18 mm i wadze około 7 -8 kg. Około godziny 11.15 poczuł silny ból w plecach. Został zwolniony z pracy i udał się do lekarza. Okazało się, iż doznał urazu kręgosłupa w części lędźwiowej. Wymagał dalszego leczenia, w tym głównie specjalistycznego. Był dwukrotnie operowany z powodu pjm L 4 – 5 S1. Odbył rehabilitację w ramach prewencji rentowej ZUS oraz serię zabiegów rehabilitacyjnych kręgosłupa w poradni rehabilitacyjnej. Ponosi koszty leczenia obejmujące koszty dojazdów do palcówek służby zdrowia oraz zakupu leków. Po wypadku i operacjach neurochirurgicznych wymagał okresowej pomocy. Od chwili wypadku przebywał na zwolnieniu lekarskim, w okresie od 17.12.2008 r. do 11.12.2009 r. pobierał świadczenie rehabilitacyjne, a od dnia 12.12.2009 r. rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznaną do dnia 31 marca 2013 r. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 18.06.2008 r. zdarzenie zostało uznane ze wypadek przy pracy. Decyzją (...) Oddział w T. M.. wypłacono na jego rzecz jednorazowe odszkodowanie w kwocie 9 315 zł za uszczerbek na zdrowiu w wysokości 15 %. Pozwane Towarzystwo (...) ponosi odpowiedzialność za szkodę na podstawie umowy ubezpieczenia OC zawartej z (...) Sp. z o.o. w W..

Pozwana nie uznała powództwa i wniosła o jego oddalenie oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepianych. Zakwestionowała odpowiedzialność ubezpieczającego (...) Sp. z o.o. w W. za skutki zdarzenia z dnia 18.06.2008 r., podnosząc, iż powód nie wykazał bezprawności i winy pracodawcy. Samo wykonywanie pracy w warunkach szkodliwych nie może uzasadniać przypisanie pracodawcy bezprawności zachowania, albowiem praca w warunkach uciążliwych dla zdrowia jest dozwolona, z tym, że podlega wzmożonej ochronie. Ponadto ubezpieczyciel zarzucił, iż schorzenia powoda nie pozostają w związku ze zdarzeniem z dnia 18.06.2008 r., ponieważ istniały już przed tą datą i są związane z przebytą przez powoda chorobą S. degenerującą strukturę kostną kręgosłupa oraz zmianami zwyrodnieniowymi i korzeniowymi, narastającymi u powoda od wielu lat, a wynikającymi m. in. ze skrzywienia kręgosłupa i otyłości, jako schorzenia współistniejącego. Z ostrożności procesowej strona pozwana podniosła zarzut przyczynienia się powoda do powstania szkody i zwiększenia jej rozmiarów poprzez zatajenie przed pracodawcą schorzeń, dolegliwości i leczenia w obrębie kręgosłupa. Gdyby bowiem pracodawca został przez powoda poinformowany o takich okolicznościach, mógłby skierować powoda do mniej wymagających czynności lub zapewnić mu dodatkowe środki ochronne lub wsparcie techniczne lub personalne. Dodatkowo ubezpieczyciel wskazał na wyłączenia i ograniczenia odpowiedzialności wynikające z umowy ubezpieczenia zawartej z pracodawcą powoda, to jest zasadę zaliczenia na poczet odszkodowania świadczenia przysługującego poszkodowanemu z tytułu wypadku przy pracy na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, jak również sumy comiesięcznie wypłacanych zasiłków, świadczeń rehabilitacyjnych oraz rent z tytułu niezdolności do pracy. Odnosząc się do wysokości zgłoszonych roszczeń strona pozwana podniosła, iż są one wygórowane oraz nieudowodnione.

W piśmie wniesionym w dniu 24 września 2012 r. powód rozszerzył żądanie pozwu w zakresie zadośćuczynienie o kwotę 33 000 zł, skapitalizowanej renty/odszkodowania o kwotę 9 760 zł, miesięcznej renty o kwotę 300 zł miesięcznie, wnosząc o ostatecznie o zasądzenie od strony pozwanej: kwoty 53 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę z ustawowymi odsetkami od kwoty 20 000 zł od dnia 6 sierpnia 2010 r. do dnia zapłaty, a od kwoty 33 000 zł od dnia wniesienia pisma rozszerzającego powództwo do dnia zapłaty, kwoty 3 665 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszty leczenia i dojazdów w trakcie leczenia urazów z ustawowymi odsetkami, kwoty 11 920 zł tytułem skapitalizowanej renty/odszkodowania za zwiększone po wypadku potrzeby w związku z opieką osób trzecich wraz z usadowymi odsetkami, kwoty 10 100 zł tytułem odszkodowania za utracone dochody w okresie od 13 grudnia 2009 r. do dnia 1 października 2010 r. wraz z usadowymi z ustawowymi odsetkami, renty w kwocie 1 485 zł miesięcznie z tytułu zwiększonych potrzeb i zmniejszenia widoków na przyszłość/utraconych dochodów z tytułu wykonywanej przed wypadkiem pracy, poczynając od dnia 1 października 2010 r., płatnej z góry do dnia 10 –go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami.

Strona pozwana nie uznała powództwa także w zakresie jego rozszerzenia i wniosła o jego oddalenie. .

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Od dnia 19 stycznia 2005 r. powód był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w W. na stanowisku operatora maszyn stolarskich w Zakładzie Nr (...) w T..

/dowód: umowa o pracę z dnia 19.01.2005 r. k. 10, umowa o pracę z dnia 1.04.2005 r. k. 11/

Przedmiotem działalności (...) Sp. z o.o. w W., obecnie w upadłości likwidacyjnej, jest m. in. cięcie i heblowanie drewna, impregnacje drewna, produkcja arkuszy fornirowanych, produkcja sklejek, płyt laminowanych, płyt wiórowych i pozostałych płyt oraz desek, produkcja drewnianych elementów konstrukcyjnych i wyrobów stolarki budowlanej, produkcja opakowań drewnianych, produkcja pozostałych wyrobów z drewna, produkcja krzeseł i mebli do siedzenia, produkcja mebli biurowych i sklepowych pozostała, produkcja mebli kuchennych, produkcja mebli pozostała, produkcja materiałów. Produkcja była zmechanizowana. Spółka prowadzi przedsiębiorstwo składające z kilku zakładów, w których wykorzystuje linie produkcyjne stanowiące technologiczny ciąg maszyn i urządzeń służących do obróbki surowego drewna, wprawianych w ruch za pomocą silników elektrycznych. Korzysta również z pojazdów mechanicznych, w tym wózków widłowych oraz samochodów ciężarowych. W przedsiębiorstwie zatrudniano kilkuset pracowników. Zakład Nr (...) w T. jest największym i najnowocześniejszym zakładem wyposażonym w zaawansowane technologicznie maszyny i urządzenia, w tym tokarki, frezarki, piły, strugarki, szlifierki, wiertarki, ostrzałki, walcarki, zgrubiarki, sprężarki, pilarki tarczowe, suszarnie, wyrówniarki, wyrzynarki, prasy do klejonki, traki, rębaki, brykieciarki do trocin, wciągarki, wielopiły, formatyzerki, szczotkarki, przenośniki i transportery rolkowe oraz taśmowe, podnośniki hydrauliczne, linię do produkcji okien, nagrzewnice, aparaty grzewczo –wentylacyjne, kotły, aparaty hartownicze, aparaty natryskowe, półautomat spawalniczy, zgrzewarkę do pił, wózki spalinowe. Zestawienie środków trwałych tego zakładu na dzień 31 grudnia 2008 r. obejmowało 1 888 pozycji. Rachunki za energię elektryczną zużywaną w Zakładzie Nr (...) w T. w 2008 r. wynosiły około 100 000 -120 000 zł miesięcznie.

/dowód: zeznania świadka K. K. protokół k. 220 adnotacje: 00:23:05 - 00:30:50, zeznania świadka J. D. protokół k. 329 adnotacje: 00:05:55 - 00:14:55, informacja z Krajowego Rejestru Sądowego – Rejestru Przedsiębiorców k. 264 -267 odwrót, zestawienie środków trwałych k. 286, faktury VAT k. 287 -315, zeznania powoda protokół k. 329 adnotacje: 00:43:35 - 00:47:10, 00:51:25 - 00:53:00, 00:56:30 - 00:56:55, protokół k. 119 odwrót/

Powód od dnia 16 maja 2005 r. leczył się u lekarza rodzinnego z rozpoznaniem „zespołu bólowo -korzeniowego lędźwiowego” spowodowanego zmianami zwyrodnieniowo –dyskopatycznymi i przebytą w okresie młodocianym chorobą S.. Schorzenie to nie stanowiło przeciwwskazania do wykonywania przez powoda pracy stolarza.

/dowód: historia choroby w (...) przy Zakładzie Pracy (...) Sp. z o.o. w T. M.. k. 228 -230 odwrót, opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. k. 147 -150, uzupełniająca opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. k. 247 -248, uzupełniająca opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. protokół k. 341 adnotacje: 00:18:00 - 00:19:30, zeznania powoda protokół k. 329 adnotacje: 00:42:15 - 00:43:10, 00:56:30 - 00:56:55, protokół k. 119 odwrót/

W dniu 8 stycznia 2008 r. powód odbył badania profilaktyczne i wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych został uznany za zdolnego do pracy na stanowisku operatora maszyn stolarskich.

/dowód: zaświadczenie lekarskie k. 65 akt osobowych powoda/

W dniu 18 czerwca 2008 r. powód pracował przy linii produkcyjnej S.. Jego czynności polegały na podawaniu blatów A -10 o wymiarach 1500 mm x 650 mm o grubości 18 mm i wadze około 7 -8 kg z palety na taśmę produkcyjną. Na tym stanowisku pracy powinno pracować dwóch pracowników. Powód pracował sam z uwagi na podział pracowników na dwie grupy pracujące na rożnych zmianach. Podział pracowników został dokonany w celu wykonania zamówionej produkcji w krótkim czasie, co gwarantowało pracownikom dodatkową premię. Linia produkcyjna została ustawiona na tryb szybkiej pracy. Pracownicy starali się pomagać sobie wzajemnie, ale nie zawsze byli w stanie to robić. Blaty należało układać na taśmie obok siebie. Aby zdążyć powód podawał z palety na taśmę kilka elementów łącznie, z reguły pięć –sześć elementów. Czasami elementy były ze sobą sklejone i wówczas także były podawane łącznie. Aby podać element na taśmę powód musiał się pochylać oraz obracać o około 180 ° raz w jedną, a raz w drugą stronę. Powód pracował na porannej zamianie. Zmiana trwała osiem godzin z półgodzinną przerwą. Około godziny 11.15 powód poczuł silny ból w części lędźwiowej kręgosłupa, który uniemożliwiał wykonywanie swobodnych ruchów. Powód został zwolniony z obowiązku świadczenia dalszej pracy i udał się do lekarza rodzinnego, który skierował go do szpitala na badania. Wcześniej powód kilka razy skarżył się na bóle kręgosłupa. Raz przebywał z tego powodu na zwolnieniu lekarskim. Inni pracownicy też czasami uskarżali się na dolegliwości bólowe kręgosłupa.

/dowód: protokół ustalenia okoliczności przyczyn i okoliczności wypadku przy pracy k. 13 -14 odwrót, protokół wyjaśnień poszkodowanego k. 15 -15 odwrót, zeznania świadka K. K. protokół k. 220 adnotacje: 00:07:15 - 00:22:05, 00:29:30 - 00:32:30, zeznania powoda protokół k. 329 adnotacje: 00:21:20 - 00:25:40, 00:53:00 - 00:53:50, 00:58:05 - 00:59:55, 00:56:30 - 00:56:55, protokół k. 118 odwrót -119 odwrót/

W dniu 19 czerwca 2008 r. powód zgłosił się na Oddział Ratunkowy Szpitala (...) w T.. Przepisano mu lek przeciwbólowy w iniekcji oraz zalecenie kontynuowania leczenia w warunkach ambulatoryjnych. Powód kontynuował leczenie w (...) przy Zakładzie Pracy (...) Sp. z o.o. w T. M.., a od dnia 5 marca 2009 r. w (...) w T. M.. Nadal przyjmował leki przeciwbólowe. W dniu 20 czerwca 2008 r. wykonano RTG kręgosłupa Th i L –S stwierdzając lewostronną skoliozę Th z rotacją dookoła osi długiej, w odcinku środkowym nierówny zarys płytek granicznych trzonów ze zmianami adaptacyjnymi w trzonach – po przebytej chorobie S., prawostronną skoliozę L z rotacją dookoła osi długiej, nieco obniżony krążek międzykręgowy L4 -5, w odcinku dolnym zaostrzone stawy międzykręgowe, prawidłową wysokość trzonów. Powód został skierowany na rehabilitację. Po zakończeniu rehabilitacji powód został skierowany do Poradni Neurologicznej. W dniu 5 sierpnia 2008 r. powód rozpoczął leczenie w Poradni Neurologicznej. W dniu 14 sierpnia 2008 r. przeprowadzono badanie TK kręgosłupa powoda stwierdzając, iż krążek L4/L5 tworzy dużą centralną wypuklinę uciskającą worek oponowy, a krążek L5/S1 jest poszerzony bez cech pjm. Powód otrzymał skierowanie do Poradni Neurochirurgicznej. W dniu 30 września 2008 r. rozpoczął leczenie w Poradni Neurochirurgicznej w B.. Kolejne wizyty w tej Poradni miały miejsce w dniach: 24 lutego 2009 r., 25 sierpnia 2009 r., 5 stycznia 2010 r., 11 maja 2010 r., 10 sierpnia 2010 r., 28 września 2010 r. i 10 stycznia 2011 r. W okresie od 25 listopada 2008 r. do 2 grudnia 2008 r. powód był leczony na Oddziale Neurochirurgicznym Szpitala Wojewódzkiego im. (...) II w B. z powodu silnych dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego z promieniowaniem do lewej kończyny dolnej. W dniu 26 listopada 2008 r. powód był operowany. Rana została zagojona bez powikłań. Dolegliwości bólowe znacznie ustąpiły. Powód został wypisany do domu w stanie dobrym. W dniu 22 kwietnia 2009 r. w Szpitalu Wojewódzkim w B. przeprowadzono badanie rezonansu magnetycznego odcinka LS kręgosłupa, stwierdzając na wysokości L4/L5 tylną centralną masywną wypuklinę krążka m/k z wyraźnym uciskiem centralnym na worek opon, a na poziomie L5/S1 tylną i lewoboczną pjm. W okresie od 21 czerwca 2009 r. do 27 czerwca 2009 r. powód był ponownie leczony na Oddziale Neurochirurgicznym Szpitala Wojewódzkiego im. (...) II w B. z powodu nawrotu dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego i z promieniowaniem do lewej kończyny dolnej. W dniu 22 czerwca 2009 r. był operowany. Rana została zagojona bez powikłań. Dolegliwości ustąpiły. Powód został wypisany do domu w stanie dobrym z zaleceniem dalszego leczenia w POZ. Po operacji powód nadal przyjmował leki przeciwbólowe, ale ból był mniejszy. Okresowo powód nadal odczuwał ból i przyjmował leki przeciwbólowe. W okresie od 2 listopada 2009 r. do 25 listopada 2009 r. powód odbywał rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w (...) w Ś. z rozpoznaniem rwy kulszowej lewostronnej z przewlekłym zespołem bólowym kręgosłupa lędźwiowego oraz stanu po operacji pjm L4 -5 i blizny L5 –S1. Zabiegi i ćwiczenia indywidualne tolerował dobrze. Po leczeniu nie zgłaszał poprawy. Zalecono kontynuację wyuczonych ćwiczeń w warunkach domowych oraz stałą kontrolę neurologiczną i neurochirurgiczną. W dniu 6 maja 2010 r. wykonano ponownie badanie rezonansu magnetycznego kręgosłupa lędźwiowego w Szpitalu Wojewódzkim w P., stwierdzając: lewoboczne skrzywienie kręgosłupa lędźwiowego, stan po operacji na poziomie L5 –S1, obniżenie i częściową dehydratację krążków międzykręgowych na poziomie L4 -5 i L5 –S1, na poziomie L4 -5 centralną wypuklinę krążka międzykręgowego, na poziomie L5 –S1 lewoboczną wypuklinę krążka międzykręgowego, brak obecności p.j.m., prawidłową szerokość kanału kręgowego, zwężone otwory boczne na poziomie L4 -5 i L5 –S1 obustronnie, bliznę pooperacyjną na poziomie L5 –S1 w świetle kanału kręgowego po stronie lewej obejmującą lewy korzeń nerwu rdzeniowego S1, brak zamian ogniskowych w rdzeniu kręgowym, zmiany zwyrodnieniowe w pierścieniach włóknistych na poziomie L4 -5 i L5 –S1, zmiany zwyrodnieniowo –wytwórcze w łukach kręgów na poziomie L4 -5 i L5 –S1. W dniach 10 maja 2010 r. i 8 listopada 2010 r. powód został skierowany na zabiegi fizjoterapeutyczne, które odbył w Szpitalu w T.. W dniu 5 lipca 2011 r. został skierowany na badanie RM kręgosłupa w okolicy lędźwiowej. Badanie zostało przeprowadzone w dniu 21 października 2011 r. w Szpitalu Wojewódzkim w P.. W badaniu stwierdzono: dehydratację krążków międzykręgowych na poziomie L4 -5 i L5 –S1, krążek międzykręgowy na poziomie L4 -L5 miernie poszerzony okrężnie –nieznacznie zwęża otwory międzykręgowe oraz tworzy centralną pjm modelującą worek oponowy, zmiany zwyrodnieniowe pierścieniach włóknistego oraz zmiany zwyrodnieniowo w przylegających krawędziach członów, stan po operacji krążka L5/S1, krążek poszerzony na niekorzyść lewej strony –razem ze współistniejącymi zmianami bliznowatymi zwęża lewy zazchyłek boczny i lewy otwór międzykręgowy, pozostałe krążki w normie, bez cech pjm i stenozy otworów bocznych. W dniu 5 grudnia 2011 r. powód został po raz kolejny skierowany na zabiegi fizjoterapeutyczne i odbył je w Szpitalu w T.. Wizyty powoda w Poradni Ogólnej w T. miały miejsce w następujących dniach: 9.01.2009 r., 6.02.2009 r., 16.03.2009 r., 14.05.2009 r., 15.05.2009 r., 18.06.2009 r., 30.06.2009 r., 3.08.2009 r., 27.08.2009 r., 8.09.2009 r., 15.10.2009 r., 27.10.2009 r., 8.12.2009 r., 12.01.2010 r., 21.01.2010 r., 9.03.2010 r., 10.05.2010 r., 7.06.2010 r., 2.11.2010 r., 8.11.2010 r., 31.03.2011 r., 14.03.2011 r., 5.12.2011 r., 2.04,2012 r., 29.08.2012 r., 10.09.2012 r., 11.09.2012 r. i 14.09.2012 r.

/dowód: karta informacyjna szpitalnego oddziału ratunkowego k. 16, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 17, karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 18, wynik badania RTG kręgosłupa k. 19, wynik badania TK kręgosłupa k. 20, wynik badania Rezonansu Magnetycznego kręgosłupa k. 21, wynik badania Rezonansu Magnetycznego kręgosłupa k. 22, historia choroby w Poradni (...) k. 23 -29, informacja o przebytej rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS k. 30 -32 odwrót, skierowanie za zabiegi fizjoterapeutyczne k. 33 -33 odwrót, historia choroby w Poradni Neurologicznej k. 34 -38 odwrót, historia choroby w (...) k. 39 -54 odwrót, skierowanie za zabiegi fizjoterapeutyczne k. 55 -55 odwrót, skierowanie za badanie MR k. 56 -56 odwrót, skierowanie za zabiegi fizjoterapeutyczne k. 172 -172 odwrót, wynik badania Rezonansu Magnetycznego kręgosłupa k. 173, pismo Zakładu Pracy (...) Sp. z o.o. w T. M.. z dn. 7.02.2013 r. k. 227, historia choroby historia choroby w (...) przy Zakładzie Pracy (...) Sp. z o.o. w T. M.. k. 255 -259 odwrót, historia choroby w (...) k. 39 -54 odwrót, zeznania świadka Ż. B. k. 175 odwrót -176, zeznania powoda protokół k. 329 adnotacje: 00:25:35 - 00:28:40, 00:30:50 - 00:32:00, 00:34:05 - 00:39:05, 00:56:30 - 00:56:55, k. 118 odwrót -119/

W dacie 1 kwietnia 2012 r. u powoda utrzymywały się nadal silne dolegliwości bólowe na odcinku lędźwiowym kręgosłupa promieniujące do kończyny dolnej.

/dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. k. 147 -150/

W późniejszym okresie i do chwili obecnej powód okresowo odczuwa dolegliwości bólowe kręgosłupa spowodowane zbyt długą aktywnością ruchową. Czasami dolegliwości bólowe pojawiają się też mimo braku aktywności fizycznej. Powód kontynuuje leczenie ambulatoryjne w (...) w T. M.. Nadal przyjmuje leki przeciwbólowe. Otrzymał skierowanie do odbycia rehabilitacji w warunkach szpitalnych. Na wizyty w Poradni Neurochirurgicznej w B. udaje się obecnie dwa razy w roku. Najbliższa wizyta jest zaplanowana w listopadzie 2013 r.

/dowód: zeznania świadka Ż. B. k. 176, historia choroby w (...) w T. M.. k. 255 -259 odwrót, uzupełniająca opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. protokół k. 341 adnotacje: 00:21:25 - 00:23:25, zeznania powoda protokół k. 329 adnotacje: 00:28:35 - 00:30:55, 00:31:50 - 00:32:40, 00:34:05 - 00:36:45/

Powód odbywał podróże w celu diagnostyki i leczenia do B. i P. samochodem osobowym kolegi, któremu płacił kwoty rzędu 20 - 50 zł za jeden przejazd. Musiał odbywać odrębne przejazdy w celu przeprowadzenia badania rezonansu magnetycznego oraz w celu odbioru jego wyników.

/dowód: zeznania powoda protokół k. 329 adnotacje: 00:32:00 - 00:34:10, 00:56:30 - 00:56:55, protokół k. 119 -119 odwrót/

Powód wymagał pomocy innej osoby przy wykonywaniu następujących czynności: myciu, ubieraniu, sprzątaniu, praniu, robieniu zakupów. Po pierwszej operacji powód przez tydzień leżał w łóżku. Po drugiej operacji również leżał przez pewien czas w łóżku, chociaż czuł się lepiej. Nadal wymagał pomocy przy niektórych czynnościach. Nie był w stanie np. założyć sobie skarpetek, schylić się, zrobić większych zakupów. Powód otrzymywał niezbędną pomoc od swojej partnerki Ż. B., z którą razem mieszkał.

/dowód: zeznania świadka Ż. B. k. 175 odwrót -176, zeznania powoda protokół k. 329 adnotacje: 00:47:05 - 00:50:50, 00:53:00 - 00:53:50, 00:59:55 - 01:00:40, 00:56:30 - 00:56:55, zeznania powoda k. 119/

Od dnia zdarzenia powód pozostaje niezdolny do pracy. W okresie od dnia 17 grudnia 2008 r. do dnia 11 grudnia 2009 r. miał przyznane świadczenie rehabilitacyjne. Od daty zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego powodowi przyznawano rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na kolejne okres. Obecnie powód ma przyznaną rentę do 2015 r. W dniu 31 lipca 2009 r. (...) Sp. z. o.o. w W. rozwiązała umowę o pracę zawartą z powodem bez wypowiedzenia.

/dowód: decyzje ZUS o przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego k. 57 – 58 odwrót, decyzje ZUS o przyznaniu renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy k. 59 -60 odwrót, decyzja ZUS o waloryzacji renty k. 61 -61 odwrót, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k. 62, oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia k. 63, świadectwo pracy k. 64, zeznania powoda protokół k. 329 adnotacje: 00:39:00 - 00:39:50, 00:56:30 - 00:56:55, protokół k. 119/

Orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 7 grudnia 2011 r. powód został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z zaleceniem wykonywania zatrudnienia w warunkach zakładu pracy chronionej oraz wskazaniem konieczności częściowej opieki osoby drugiej. Orzeczenie zostało wydane na okres do 6 grudnia 2013 r.

/dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 171 -171 odwrót/

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 31 maja 2010 r. w sprawie sygn. akt IV U 139/09 uznał, iż zdarzenie z dnia 18 czerwca 2008 r., któremu uległ powód E. S. było wypadkiem przy pracy i zasądził do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz powoda kwotę 9 315 zł tytułem odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu w wysokości 15 % .

/dowód: odpis wyroku z dnia 31 maja 2010 r. sygn. akt IV U 139/09 k. 67/

Na skutek wypadku przy pracy z dnia 18 czerwca 2008 r. powód doznał rwy kulszowej lewostronnej spowodowanej przepukliną jądra miażdżystego L4 –L5 – S1, skutkującej uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 25 %, koniecznością regularnego stosowania leków przeciwbólowych oraz fizykoterapii. Stwierdzona u powoda pourazowa przepuklina jądra miażdżystego L4 –L5 –S1 nie ma bezpośredniego związku z przebytą chorobą S.. Na podłożu tej choroby rozwijają się zmiany zwyrodnieniowe w postaci guzków na kręgach kostnych kręgosłupa. Zmiany te sprzyjają wysuwaniu się jądra miażdżystego dysku poza obręb pierścienia włóknistego i co powoduje ostre dolegliwości bólowe w postaci zespołów bólowo –korzeniowych. W dniu 18 czerwca 2008 r. na kręgosłup powoda zadziałał uraz, który spowodował zupełne wysunięcie się jądra miażdżystego dysku poza obręb pierścienia włóknistego. Doprowadziło to do powstania centralnych przepuklin dyskopatycznych L4 –L5 –S1 powodujących ucisk na korzenie rdzeniowe nerwów tworzących nerw kulszowy, co skutkuje utrzymującą się przewlekle rwą kulszową lewostronną. Stopień rozmiaru ucisku na nerwy powoduje objawy rozciągowo –korzeniowe lędźwiowe i objawy ubytkowe w postaci zniesienia odruchów skokowych. Objawy te są w znacznym stopniu zaawansowane, utrzymują się przewlekle, a przeprowadzone zabiegi neurochirurgiczne nie spowodowały ich ustąpienia, co uzasadnia stwierdzenie procentowego uszczerbku na zdrowiu powoda w górnej granicy. Przed wypadkiem z dnia 18 czerwca 2008 r. lekarze leczący powoda nie odnotowali objawów korzeniowych. Zespół bólowo –korzeniowy lędźwiowy rozwinął się po urazie z dnia 18 czerwca 2008 r. na skutek powstania urazowych przepuklin centralnych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Koszt zakupu leków przeciwbólowych dla powoda wynosi około 50 zł miesięcznie. Powód powinien korzystać z zabiegów fizykoterapeutycznych raz na trzy miesiące. Koszt jednego cyklu zabiegów wynosi około 70 zł. Takie zabiegi są refundowane ze środków NFZ, obecnie dwukrotnie w ciągu roku. Ponadto powód wymagał pomocy innej osoby w wykonywaniu codziennych czynności np. robieniu zakupów, sporządzaniu posiłków od wypadku do drugiej operacji w dniu 21 czerwca 2009 r. w wymiarze dwóch godzin dziennie, a od 22 czerwca 2009 r. w wymiarze jednej godziny dziennie. Opieka ta polegała na pomocy w dźwiganiu cięższych przedmiotów powyżej 2 kg, robieniu zakupów, sprzątaniu. Powód będzie wymagał takiej opieki jeszcze przez okres jednego roku od daty badania przez biegłego sądowego tj. od 1 kwietnia 2012 r. W tym czasie powód powinien być nadal leczony farmakologicznie i rehabilitacyjnie oraz poddany ewentualnym badaniom diagnostycznym na okoliczność nie ustępowania objawów korzeniowych. Po zastosowanym leczeniu farmakologicznym i rehabilitacyjnym istnieje szansa na poprawę stanu zdrowia powoda i złagodzenie dolegliwości bólowo –korzeniowych kręgosłupa lędźwiowo –krzyżowego. Rokowania co do ustąpienia dolegliwości bólowych są dobre i powód od 1 kwietnia 2013 r. nie będzie wymagał pomocy osób trzecich. Powód powinien również odzyskać zdolność do pracy w zawodzie stolarza z ograniczeniem dźwigania ciężarów do 5 kg. Powód może wykonywać inne prace fizyczne w pełnym wymiarze czasu pracy z ograniczeniem dźwigania ciężarów do 5 kg, a w szczególności portiera i pracownika ochrony. W przyszłości powód będzie wymagał stosowania leków przeciwbólowych tylko w okresach zaostrzenia dolegliwości bólowo –korzeniowych. Diagnostyka i leczenie rwy kulszowej powinno trwać kilka miesięcy. Jeżeli po tym czasie objawy schorzenia nie ustępują podejmuje się leczenie neurochirurgiczne. Rwa kulszowa ma tendencje do nawrotów, ale nie można określić częstotliwości ich występowania. Wówczas chory powinien podjąć leczenie u neurologa oraz rehabilitację, a w zależności od zakresu zaostrzenia choroby może okresowo wymagać pomocy innej osoby przy niektórych czynnościach np. ubieraniu się, wykonywaniu cięższych zakupów. Osoba po przebytej rwie kulszowej może prowadzić normalny tryb życia z przeciwwskazaniami do podnoszenia dużych ciężarów i wykonywania ciężkich prac w pozycji kucznej.

/dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. k. 147 -150, uzupełniająca opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. k. 180 -182, uzupełniająca opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. k. 247 -248, uzupełniająca opinia biegłej sądowej z zakresu neurologii A. P. protokół k. 341 adnotacje: 00:05:15 - 00:16:50, 00:23:20 - 00:31:30/

Powód ukończył zasadniczą szkołę zawodową o trzyletnim okresie nauczania w zawodzie stolarza. Przed zatrudnieniem w (...) Sp. z o.o. w W. pracował na stanowiskach: stolarza, pracownika hali w C. III T. w W., pracownika sklepu w C. III T. w W., specjalisty metod promocji sprzedaży, pracownika agencji ochrony osób i mienia.

/dowód: świadectwo ukończenia szkoły zasadniczej k. 12 -12 odwrót, akt osobowych powoda, świadectwa pracy i zaświadczenia k. 2 -7 akt osobowych powoda/

Powiatowy Urząd Pracy w T. dysponuje ofertami pracy dla osób niepełnosprawnych. Warunki pracy i płacy oraz kwalifikacje są uzależnione od oczekiwań pracodawcy. Najczęściej proponowane wynagrodzenie odpowiada minimalnemu wynagrodzeniu za pracę obecnie w kwocie 1 600 zł w przeliczeniu na pełny etat. Na terenie powiatu (...) istnieją dwa zakłady pracy chronionej: (...) PU Zakład Pracy (...) w T. M.. oraz (...) Sp. z o.o. Zakład Pracy (...) w T. M.. (...) Sp. z o.o. zatrudnia osoby niepełnosprawne na wszystkich stanowiskach pracy. Osoby nie posiadające kwalifikacji mogą być zatrudnione na wydziale tworzyw sztucznych do przyuczenia zawodu za wynagrodzeniem w kwocie 1 600 zł brutto.

/dowód: pismo PUP w T. M.. z dnia 14.03.2013 r. k. 245, pismo (...) Zakładu Pracy (...) Sp. z o.o. w T. z dn. 1.03.2013 r. k. 243,

Pismem z dnia 4 lipca 2010 r., nadanym w Urzędzie Pocztowym w dniu doręczonym w dniu 5 lipca 2010 r. powód zgłosił szkodę (...) Sp. z o.o. W. i wezwał do zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 20 000 zł oraz odszkodowania w kwocie 3 000 zł w terminie 14 –stu dni. W dniu 13 lipca 2010 r. (...) Sp. z o.o. W. przekazała pismo powoda pozwanemu Towarzystwu (...) S.A. w W. w związku z umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartej z pozwanym na okres od dnia 2 lipca 2007 r. do dnia 1 lipca 2008 r. Pismem z dnia 12 października 2010 r. pozwane Towarzystwo (...) odmówiło zaspokojenia zgłoszonych roszczeń ze względu na brak przesłanek odpowiedzialności ubezpieczonego (...) Sp. z o.o. w W..

/dowód: zgłoszenie szkody wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki poleconej k. 72 -73 odwrót, polisa Nr (...) k. 75, pismo (...) Sp. z o.o. w W. z 13.07.2010 r. w aktach szkody k. 112, informacje dotyczące zgłoszenia szkody w aktach szkody k. 112, pismo (...) S.A. z 12.10.2010 r. k. 76 -76 odwrót/

Strona pozwana wydała w dniu 1 września 2006 r. ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, które doręczyła (...) Sp. z o.o. w W. przed zawarciem umowy ubezpieczenia.

/dowód: ogólne warunki ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej k. 104-110 odwrót, polisa Nr (...) k. 75/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest częściowo zasadne.

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego powód w dniu 18 czerwca 2008 r. doznał uszkodzenia ciała w postaci centralnych przepuklin dyskopatycznych odcinka L4 –L5 –S1 kręgosłupa powodujących ucisk na korzenie rdzeniowe nerwów tworzących nerw kulszowy i skutkujących utrzymującą się przewlekle rwą kulszową lewostronną. Przed zdarzeniem u powoda występowały zmiany zwyrodnieniowo –dyskopatyczne kręgosłupa sprzyjające wysuwaniu się jądra miażdżystego dysku poza obręb pierścienia włóknistego. Uszkodzenie ciała powoda doznane w dniu 28 czerwca 2008 r. zostało jednak wywołane przyczyną zewnętrzną, to jest ruchem przedsiębiorstwa prowadzonego przez (...) Sp. z o.o. w W.. Potwierdza to zarówno treść prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego –Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim, uznająca zdarzenie z dnia 18 czerwca 2008 r. za wypadek przy pracy, jak również przeprowadzony w toku postępowania dowód z opinii biegłego z zakresu neurologii A. P., którego wiarygodność i moc dowodowa nie była kwestionowana przez strony.

Zgodnie z treścią art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. O uznaniu określonego zespołu składników materialnych i niematerialnych za przedsiębiorstwo lub zakład wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody decydują trzy kryteria: stopień zagrożenia ze strony urządzeń wykorzystywanych w przedsiębiorstwie lub zakładzie, stopień komplikacji przy przetwarzaniu energii elementarnej na pracę oraz ogólny poziom techniki. Wykorzystanie sił przyrody musi być dla przedsiębiorstwa czy zakładu warunkiem jego podstawowej działalności, a nie tylko być do tego pomocne. Zarazem dla przyjęcia odpowiedzialności na podstawie art. 435 § 1 k.c. nie jest konieczne, aby szkoda jest bezpośrednim skutkiem użycia sił przyrody. Związek przyczynowy między szkodą a ruchem przedsiębiorstwa (zakładu) ma miejsce także wtedy, gdy szkoda pozostaje w związku z samym tylko ruchem przedsiębiorstwa lub zakładu jako całości, niezwiązanym koniecznie w danych okolicznościach z wykorzystywaniem sił przyrody (por. wyrok SN z 5 stycznia 2001 r., V CKN 190/00, L.; wyrok SN z 1 kwietnia 2011 r., II PK 233/10, L. ).

Zgodnie z poczynionymi ustaleniami (...) Sp. z o.o. w W. prowadziła duże przedsiębiorstwo produkcyjne, którego działalność opierała się na wykorzystywaniu sił przyrody. Produkowano wyroby drewniane dokonując uprzedniej obórki surowego drewna i wykorzystując ciągi technologiczne maszyn i urządzeń takich jak tokarki, frezarki, piły, strugarki, szlifierki, wiertarki, ostrzałki, walcarki, zgrubiarki, sprężarki, pilarki tarczowe, wyrówniarki, wyrzynarki, prasy do klejonki, traki, rębaki, brykieciarki do trocin, wciągarki, wielopiły, formatyzerki, szczotkarki, przenośniki i transportery rolkowe oraz taśmowe, podnośniki hydrauliczne oraz wózki spalinowe. Samo funkcjonowanie tego rodzaju urządzeń oparte na wykorzystaniu sił przyrody, stwarza niebezpieczeństwo wyrządzenia szkody. Znaczny stopień zagrożenia ze strony tych urządzeń, jak również duży stopień komplikacji przy przetwarzaniu energii elementarnej na pracę w pełni uzasadnia uznanie ich za przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody. Nie może również budzić wątpliwości, iż szkoda poniesiona przez powoda pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z ruchem przedsiębiorstwa. Zaktualizowały się zatem przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej określone w art. 435 k.c.

Natomiast przesłanką odpowiedzialności pozwanego Towarzystwa (...) za szkodę skutki powyższego zdarzenia jest umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawarta z (...) Sp. z o.o. w W., przez którą zobowiązało się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający.

Na podstawie art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednia sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Podstawą zadośćuczynienia jest krzywda polegająca na cierpieniach fizycznych i psychicznych związanych z rozstrojem zdrowia. Art. 445 § 1 k.c. nie zawiera żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, wobec czego kryteria te zostały wypracowane przez judykaturę. Spośród funkcji spełnianych przez zadośćuczynienie współcześnie na czoło wysuwa się funkcja kompensacyjna. Przyznana z tego tytułu suma pieniężna powinna wynagrodzić doznane przez poszkodowanego cierpienia fizyczne i psychiczne oraz utratę radości życia. Ma mu również ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, dzięki czemu zostaje przywrócona, przynajmniej częściowo, równowaga, która została zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Dla wysokości zadośćuczynienia jako świadczenia o charakterze kompensacyjnym, podstawowe znaczenie ma zawsze rozmiar doznanej krzywdy, który zależy od wielu czynników m. in. trwałości i skutków wypadku lub okresu trwania objawów chorobowych i ich nasilenia, stopnia cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywności i czasu trwania, nieodwracalności następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwa, oszpecenia), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej, wieku poszkodowanego, jego osobistej sytuacji, w tym również jego przyszłych perspektyw życiowych. Znaczenie może mieć również stopień winy sprawcy szkody i odczucia jej przez poszkodowanego. ( por. wyroki SN z 12.04.1972 r., II CR 57/72, opubl. OSNCP 1972 nr 10 poz. 183; z 30.11.1999 r., I CKN 1145/99, niepubl., z 27.08.1969 r., (...), opubl. OSNCP 1970 nr 6 poz. 111; z 12.09.2002 r., IV CKN 1266/00, opubl. LEX nr 80272; z 13.03.1973 r., II CR 50/73, opubl. LEX nr 7228, z 9.11.2007 r., V CSK 245/07, opubl. (...) poz. 95).

Zważyć przy tym należy, że powyższe przesłanki mają jednak tylko walor ogólny i dlatego w każdej sprawie o wysokości zadośćuczynienia rozstrzygające znaczenie mają dopiero konkretne okoliczności dotyczące osoby poszkodowanej. Jedynie rozważenie zindywidualizowanych przesłanek stanowi właściwą podstawę określenia odpowiedniego w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienia (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20.04.2006 r. IV CSK 99/05, nie publ., z dnia 9.11.2007 r. V CSK 245/07, opubl. (...) poz. 95, z dnia 13.11.2007 r. I CSK 384/07, opubl. Lex nr 351187, z dnia 5.12.2006 r. II PK 102/06, opubl. OSNP 2008/1 -2/11, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 9.08.2006 r. I ACa 161/06, opubl. Lex nr 278433).

Określając wysokość zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez powoda Sąd uwzględnił charakter uszkodzenia ciała oraz jego skutki. Powód doznał urazu części lędźwiowej kręgosłupa, który doprowadził do powstania centralnych przepuklin dyskopatycznych odcinka L4 –L5 –S1. Przepukliny powodują ucisk na korzenie rdzeniowe nerwów tworzących nerw kulszowy i skutkują utrzymującą się przewlekle rwą kulszową lewostronną. Jej objawy są znacznym stopniu zaawansowane i utrzymują się przewlekle, wywołując dolegliwości bólowe, ograniczenie zdolności do pracy oraz samodzielnego funkcjonowania, potrzebę długotrwałego leczenia farmakologicznego, stosowania rehabilitacji oraz poddania się dwóm zabiegom neurochirurgicznym. Uszczerbek na zdrowiu powoda spowodowany urazem jest znaczny i wynosi 25 %. Powód bezpośrednio po urazie odczuwał cierpienia fizyczne znacznego stopnia, a w kolejnym okresie stopień cierpień fizycznych był co najmniej umiarkowany i utrzymuje się w zasadzie do chwili obecnej. Wskazać należy, iż uszkodzenie ciała, skutkujące niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym, powstały u młodej osoby, a jego konsekwencje ograniczyły jej życiowe funkcjonowanie. Poszkodowany będąc młodym i sprawnym mężczyzną, po wypadku przy pracy stał się osobą niepełnosprawną, wymagającą pomocy innej osoby przy wykonywaniu niektórych codziennych czynności życiowych. Utracił zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, uprawiania sportów, turystyki oraz korzystania z rozrywek typowych dla jego wieku. Znalazł się w trudnej sytuacji materialnej. Okoliczności te niewątpliwie wywołują znaczne cierpienia psychiczne.

Zarazem jednak należało dostrzec, iż zgodnie z ustalonym stanem faktycznym istnieje szansa na poprawę stanu zdrowia powoda i złagodzenie dolegliwości bólowo –korzeniowych kręgosłupa lędźwiowo –krzyżowego. Rokowania co do ustąpienia dolegliwości bólowych są dobre. Powód będzie mógł wówczas prowadzić normalny tryb życia z przeciwwskazaniami do podnoszenia dużych ciężarów i wykonywania ciężkich prac w pozycji kucznej. Powinien również odzyskać zdolność do pracy w zawodzie stolarza z ograniczeniem dźwigania ciężarów do 5 kg. Okresowo jednak mogą wystąpić nawroty objawów rwy kulszowej, powodujące konieczność stosowania leków przeciwbólowych, leczenia neurologicznego oraz rehabilitacji, a nawet pomocy innej osoby przy niektórych czynnościach dnia codziennego np. ubieraniu się, wykonywaniu cięższych zakupów.

W ocenie Sądu w realiach niniejszej sprawy zadośćuczynienie w kwocie 60 000 zł, spełni swoją kompensacyjną funkcję i będzie odpowiednie do rozmiarów doznanej krzywdy. Przedmiotowa kwota w polskich realiach społeczno –gospodarczych z pewnością stanowi ekonomicznie odczuwalną wartość. Tym samym powinna wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne związane z urazem oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, dzięki czemu zostanie przywrócona równowaga zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego.

Uwzględniając treść Klauzuli Nr 1 zwartej w załączniku nr 1 do ogólnych warunków ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej stanowiących integralną część umowy ubezpieczenia zawartej między (...) Sp. z o.o.w W.i stroną pozwaną w brzemieniu: „(...)wypłaca odszkodowanie po pomniejszeniu wysokości szkody o kwotę świadczenia przysługującego poszkodowanemu z tytuły wypadków przy pracy na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych” Sąd pomniejszył zasądzone zadośćuczynienie o kwotę jednorazowego odszkodowania przyznanego powodowi na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1763 ze zm.) w wysokości 9 315 zł. W konsekwencji należne zadośćuczynienie stanowi kwotę 50 685 zł (60 000 zł – 9 315 zł = 50 685 zł).

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego obowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Jak natomiast stanowi art. 444 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia odpowiedniej renty.

W niniejszej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego odszkodowania obejmującego zwrot kosztów leczenia, kosztów opieki osób trzecich i utracone dochody, a nadto renty z tytułu zwiększonych potrzeb oraz częściowej utraty zdolności od pracy. Naprawienie szkody obejmuje w szczególności zwrot wszelkich wydatków poniesionych przez poszkodowanego zarówno w związku z samym leczeniem i rehabilitacją (lekarstwa, konsultacje medyczne, protezy, kule, wózek inwalidzki itp.), jak i koszty opieki niezbędnej w czasie procesu leczenia oraz inne dodatkowe koszty związane z doznanym uszczerbkiem (np. przejazdów, wyżywienia). Zwiększenie się potrzeb poszkodowanego stanowi szkodę przyszłą, wyrażając się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie np. konieczność stałych zabiegów, rehabilitacji, specjalnego odżywania. Przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb na podstawie art. 444 § 2 k.c. nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki. Do przyznania renty z tego tytułu wystarcza samo istnienie zwiększonych potrzeb jako następstwa czynu niedozwolonego (por. wyrok SN z 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSNCP 1977, nr 1, poz. 11). Prawo poszkodowanego w wypadku przy pracy do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na korzystaniu z opieki osoby trzeciej, nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany efektywnie wydał odpowiednie kwoty na koszty opieki. Okoliczność zaś, że opiekę nad poszkodowanym sprawowali jego domownicy, nie pozbawia go prawa żądania zwiększonej z tego tytułu renty uzupełniającej opartej na art. 161 k.z. (obecnie art. 444 § 2 k.c. –por. wyrok SN z 4 marca 1969 r. I PR 28/69, OSNCP 1969, nr 12, poz. 229).

Zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodu określoną w art. 6 k.c., ciężar udowodnienia fakt spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Ponieważ strona pozwana nie przyznała twierdzeń pozwu dotyczących poniesionych wydatków na leczenie, zwiększonych potrzeb na przyszłość oraz utraty przez powoda możliwości uzyskiwania dochodów w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu za pracę w zawodzie stolarza, rzeczą powoda reprezentowanego przez zawodowego pełnomocnika, było udowodnienie swoich twierdzeń.

Powód nie przedstawił faktur bądź rachunków zakupu lekarstw. Wykazał jednak konieczność stałego ponoszenia kosztów zakupu leków przeciwbólowych w kwocie co najmniej 50 zł miesięcznie oraz kosztów dojazdów z miejsca zamieszkania w T. do palcówek medycznych położonych w B. i P. w celu diagnostyki i leczenia w kwotach rzędu 20 zł - 50 zł za jedną podróż. Z dokumentacji lekarskiej zawartej w aktach sprawy wynika, iż powód odbył co najmniej 9 podróży do Poradni Neurochirurgicznej w B., dwie podróże do Szpitala w B. w celu badania RM w dniu 22 kwietnia 2009 r. oraz odbioru jego wyników w odrębnym terminie, dwie podróże do Szpitala w B. w celu poddania się zabiegom neurochirurgicznym, dwie podróże z B. do T. po wypisaniu ze Szpitala, łącznie 15 podróży oraz cztery podróże do Szpitala w P. w celu badania RM w dniach 26 kwietnia 2010 r. i 21 października 2011 r. oraz odbioru ich wyników w odrębnym terminie. Ponoszony przez powoda koszt jednej podroży do B. Sąd ustalił na kwotę 50 zł, a koszt jednej podróży do P. na kwotę 25 zł, z uwagi na dwa razy krótszą odległość trasy podróży.

Powód udowodnił również, iż na skutek czynu niedozwolonego zwiększyły się jego potrzeby w związku z koniecznością korzystania z opieki osoby trzeciej, w wymiarze dwóch godzin w okresie od daty wypadku do daty drugiej operacji neurochirurgicznej oraz wymiarze jednej godziny dziennie po drugiej operacji. Niezbędną opiekę świadczyła powodowi jego partnerka Ż. B., nie pobierając z tego tytułu wynagrodzenia.

Sąd nie znalazł podstaw do przyjęcia, iż usprawiedliwione potrzeby powoda zwiększyły się także ze względu na koszty niezbędnej rehabilitacji. Z dokumentacji lekarskiej złożonej do akt sprawy oraz zeznań samego powoda wynika, iż powód korzystał z rehabilitacji w warunkach niestacjonarnych, w warunkach sanatoryjnych oraz na oddziale szpitalnym, a świadczenie tego rodzaju usług leczniczych odbywało się w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Powód nie ponosił zatem ich kosztów.

Zgodnie z opinią biegłego z zakresu neurologii, której strona powodowa nie kwestionowała, zwiększone potrzeby powoda w zakresie leczenia oraz opieki osoby trzeciej powinny utrzymywać do kwietnia 2013 r. Biegła odwołując się do wskazań wiedzy medycznej podała, iż zaostrzone objawy schorzenia, występujące nadal w dacie badania przez nią powoda w kwietniu 2012 r., powinny w ciągu roku ustąpić po zastosowaniu leczenia farmakologicznego oraz rehabilitacji. Zarazem biegła wyraziła pogląd, iż w przypadku nie ustąpienia objawów w zakładanym terminie powinno nastąpić badanie RM w celu zdiagnozowania ich przyczyny i podjęcie decyzji co do ewentualnego kolejnego zabiegu neurochirurgicznego. Stanowisko biegłej odzwierciedla analiza dokumentacji lekarskiej, z której wynika, iż w chwili wypisywania powoda ze szpitala po drugiej operacji, stwierdzono ustąpienie dolegliwości bólowych oraz dobry stan zdrowia powoda. Dokumentacja lekarska wskazuje również na stopniowe zmniejszanie się wizyt powoda w Poradni Neurochirurgicznej w B. oraz w Poradni Ogólnej poczynając od 2009 r., co należy wiązać z poprawą stanu zdrowia powoda. Istotne jest również, iż badania diagnostyczne RM przeprowadzone w 2010 r. i w 2011 r., nie dostarczyły podstaw do przeprowadzenia kolejnego zabiegu neurochirurgicznego. Wskazania do tego rodzaju zabiegu nie zaistniały również ani w 2012 r. ani też w bieżącym roku. Okoliczności te również świadczą o stabilizacji stanu zdrowia powoda. Biorąc jednakże pod uwagę utrzymujące się u powoda dolegliwości bólowe podczas rozprawy w dniu 15 lipca 2013 r., planowaną w listopadzie bieżącego roku wizytę powoda w Poradni Neurochirurgiczną w B. oraz treść orzeczenia (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności z dnia 7 grudnia 2011 r. o uznaniu powoda za osobą niepełnosprawną w umiarkowanym stopniu, wymagającą częściowej opieki osoby drugiej (na okres do 6 grudnia 2013 r.) Sąd przyjął, iż zwiększone potrzeby powoda, wyrażające się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie, będą istniały do końca listopada 2013 r.

Naprawienia szkody polegającej na zwiększeniu potrzeb powód dochodził zgłaszając dwa roszczenia, to jest o zasądzenie odszkodowania w związku z wydatkami poniesionymi bądź niezbędnymi na ich zaspokojenie w okresie od daty wypadku do dnia 30 września 2010 r. oraz renty miesięcznej poczynając od 1 października 2010 r. Koszty stosowania leków przeciwbólowych w okresie do dnia 30 września 2010 r. wyniosły 1 350 zł (27 miesięcy x 50 zł = 1 350 zł). Natomiast koszty dojazdów do palcówek medycznych do daty 30 września 2010 r. stanowiły kwotę 700 zł (13 podróży od B. x 50 zł = 650 zł oraz 2 podróże do P. x 25 zł = 50 zł). Renta miesięczna w związku z potrzebą ponoszenia kosztów leczenia stanowi w okresie od 1 października 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. kwotę 50 zł miesięcznie, a w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 30 listopada 2013 r. kwotę 62,50 zł miesięcznie, albowiem do kosztów stosowania leków przeciwbólowych w wysokości 50 zł miesięcznie, należy doliczyć koszty podróży do Poradni Neurochirurgicznej w B. (2 podróże w roku x 50 zł za jedną podróż = 100 zł) oraz koszty podroży do Szpitala w P. w celu przeprowadzenia badania rezonansu magnetycznego kręgosłupa oraz odbioru jego wyników (2 podróże w roku x 25 zł za jedną podróż = 50 zł). Koszty niezbędnych podróży do placówek medycznych wynoszą 150 zł rocznie, a 12,50 zł miesięcznie (150 : 12 = 12,50 zł).

Nakład niezbędnej opieki osoby trzeciej w okresie od daty wypadku do dnia 30 września 2010 r. wyniósł 1 178 godzin (359 dni x 2 godziny = 718 godzin oraz 460 dnia x 1 godzina = 460 godzin). W ocenie Sądu brak było podstaw do ustalania kosztów opieki według stawek usług opiekuńczych i usług specjalistycznych świadczonych przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w T. kształtującym się na poziomie 13,61 zł -14,99 zł za jedną godzinę opieki. Usługi opiekuńcze świadczone w ramach pomocy społecznej obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Jest to intensywna opieka świadczona okresowo w celu zaspokojenia wszystkich potrzeb opiekuńczych osoby, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Opieka świadczona powodowi przez Ż. B. nie miała takiego charakteru. Przez większość okresu objętego żądaniem pozwu była to pomoc udzielana tylko przy niektórych czynnościach życiowych. Część czynności opiekuńczych takich jak dokonywanie większych zakupów, przygotowanie i podawanie posiłków, czy sprzątanie mieszkania, miałoby miejsce niezależnie od powstania uszczerbku na zdrowiu powoda, albowiem stanowi przejaw utrwalonego zwyczaju towarzyszącego prawidłowym stosunkom między osobami mieszkającymi wspólnie. Podkreślić należy, iż stawki za usługi opiekuńcze świadczone w ramach pomocy społecznej nie mają charakteru rynkowego. Są ustalane przez radę gminy w drodze uchwały. Ich podstawą jest analiza przybliżonych kosztów realizacji tego zadania, która zawiera nie tylko wartość nakładu pracy osoby świadczącej opiekę, ale część kosztów organizacyjnych związanych z funkcjonowaniem systemu pomocy społecznej. Wskazać należy, iż w realiach rynkowych usługi opiekuńcze uznaje się za pracę niewykwalifikowaną, świadczoną przez osoby, które dopiero zdobywają kwalifikacje zawodowe, albo też nie wykonują z określonych przyczyn pracy zawodowej i poszukują dodatkowego, tymczasowego źródła dochodów. Wskazać należy, iż stawka godzinowa ustalona w oparciu o wysokość najniższego wynagrodzenia za pracę wynosi około 7 zł netto (1 200 zł : 176 godzin = 6,81 zł za jedną) oraz 9 zł brutto (1 600 zł : 176 godzin = 9,09 zł za jedną godzinę). Z kolei specjalny zasiłek opiekuńczy przysługujący osobom, które rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, wynosi 520 zł miesięcznie (art. 16a ust. 1 i 6 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych tekst jednolity z dnia 24 lipca 2006 r. Dz.U. Nr 139, poz. 992).

W związku z powyższym Sąd przyjął, iż dla potrzeb ustalenia odszkodowania oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb powoda, polegających na korzystaniu z opieki osoby trzeciej, właściwą stawką będzie kwota 8 zł za jedną godzinę opieki. W konsekwencji jednorazowy ekwiwalent z tytułu wydatków niezbędnych na zaspokojenie potrzeb opiekuńczych w okresie od daty wypadku do dnia 30 września 2010 r. wynosi 9 424 zł (1 178 godzin x 8 zł = 9 424 zł). Natomiast renta miesięczna w związku z potrzebą ponoszenia kosztów opieki osoby trzeciej w okresie od 1 października 2010 r. do 30 listopada 2013 r. stanowi 243 zł miesięcznie (365 dni x 8 zł = 2 920 zł : 12 miesięcy = 243 zł miesięcznie).

Zarzut przyczynienia się powoda do powstania szkody był niezasadny. Strona pozwana nie wykazała bowiem, aby powód dopuścił się jakiekolwiek zachowania bądź zaniechania sprzecznego z prawem lub zasadami współżycia społecznego, które mogłoby być rozpatrywane jako współprzyczyna zaistniałego wypadku przy pracy zgodnie z zasadą adekwatnego związku przyczynowego. Twierdzenia strony pozwanej o zatajeniu przez powoda przed pracodawcą schorzeń samoistnych w obrębie kręgosłupa są nieuprawnione. Przedmiotowe schorzenia nie stanowiły przeciwwskazania do wykonywania przez powoda pracy na stanowisku stolarza maszynowego, w związku z czym powód nie miał obowiązku ujawniać ich pracodawcy, tym bardziej, iż nie zostało udowodnione, aby pracodawca kiedykolwiek zażądał udzielenia tego rodzaju informacji. Powód przed wypadkiem okresowo uskarżał się na dolegliwości bólowe części lędźwiowej kręgosłupa oraz przebywał z tego powodu na zwolnieniu lekarskim. Schorzenie powoda nie było zatem żadną tajemnicą dla osób sprawujących bezpośrednio kierownictwo i nadzór nad jego pracą świadczoną na rzecz pracodawcy. Strona pozwana nie udowodniła również, iż pracodawca posiadając wiedzę na temat schorzenia samoistnego powoda, skierowałby go do mniej wymagających czynności lub zapewnił mu dodatkowe środki ochronne i wsparcie techniczne lub personalne, w zakresie wyłączającym ryzyko wystąpienia wypadku przy pracy.

O odsetkach za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. oraz przy uwzględnieniu zasady, iż świadczenia odszkodowawcze zakładu ubezpieczeń są terminowe. Zakład nie pozostaje jednak w opóźnieniu co do kwot nie objętych "jego decyzją", jeżeli poszkodowany po jej otrzymaniu lub wcześniej nie określił kwotowo swego roszczenia (por. wyrok SN z 6 lipca 1999 r., III CKN 315/98 OSNC 2000/2/31/52). Zgodnie z treścią art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.

W niniejszej sprawie powód zgłosił szkodę pracodawcy pismem z dnia 4 lipca 2010 r. określając roszczenie o zadośćuczynienie na kwotę 20 000 zł, a roszczenie o zwrot kosztów leczenia na kwotę 3 000 zł. Pracodawca przekazał zgłoszenie stronie pozwanej. Zgodnie informacjami zwartymi w aktach szkody, jej zgłoszenie nastąpiło w dniu 13 lipca 2010 r. Ubezpieczyciel zakończył likwidację szkody w dniu 12 października 2010 r. Dalsze roszczenia zostały zgłoszone w pozwie, którego odpis został doręczony stronie pozwanej w dniu 29 listopada 2011 r. oraz w piśmie zawierającym rozszerzenie żądania pozwu, które zostało nadane w urzędzie pocztowym w dniu 21 września 2012 r., przy czym strona pozwana ustosunkowała się do rozszerzenia żądania pismem procesowym z dnia 27 września 2012 r., co pozwala uznać tę datę jako datę doręczenia pisma rozszerzającego żądanie pozwu.

Termin spełnienia świadczenia określony w art. 817 § 1 k.c. może odnosić się tylko do roszczeń zgłaszanych ubezpieczycielowi po raz pierwszy – w niniejszej sprawie zarówno w piśmie stanowiącym zgłoszenie szkody, jak również w pozwie. Strona pozwana nie wykazała przy tym, aby ustalenie okoliczności niezbędnych do ustalenia jej odpowiedzialności albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe w tym terminie. Termin spełnienia roszczeń stanowiących wyłącznie rozszerzenie żądań zgłoszonych już uprzednio należało określić z uwzględnieniem treści art. 455 k.c. Jak stanowi ten przepis świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie, tzn. bez nieuzasadnionej zwłoki (w normalnym toku rzeczy). O tym, czy świadczenie zostało spełnione niezwłocznie, a zatem należycie, rozstrzygają okoliczności konkretnego przypadku, oceniane zgodnie z ogólną zasadą art. 354 k.c. Te zaś mogą być bardzo różne, związane z wszystkimi okolicznościami spełnienia świadczenia. W ocenie Sądu termin wynoszący 14 dni pozwalał stronie pozwanej na zajęcie stanowiska w przedmiocie dodatkowych żądań, stanowiących wyłącznie rozszerzenie zgłoszonych już uprzednio roszczeń.

W konsekwencji powodowi przysługują odsetki za opóźnienie w spełnieniu zasądzonych roszczeń według następujących zasad:

a. w zakresie roszczeń objętych zgłoszeniem szkody, to jest części zadośćuczynienia w kwocie 20 000 zł oraz zwiększonych potrzeb związanych z ponoszeniem kosztów leczenia za okres od daty wypadku do 30 września 2010 r. w łącznej kwocie 2 050 zł –od dnia 13 sierpnia 2010 r. do dnia zapłaty;

b. w zakresie roszczeń objętych pozwem to jest: części skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb w zakresie opieki osoby trzeciej w kwocie 2 160 zł –od dnia 14 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty, renty z tytułu zwiększonych potrzeb – poczynając od terminu płatności raty przypadającej w miesiącu grudniu 2011 r. i na przyszłość;

c. w zakresie roszczeń objętych rozszerzeniem żądania pozwu to jest: części zadośćuczynienia w kwocie 30 685 zł oraz części skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb w zakresie opieki osoby trzeciej za okres do dnia 30 września 2010 r. w kwocie 7 264 zł (9 424 zł - 2 160 zł – 7 264 zł), – od dnia 12 października 2012 r. do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie żądania zasądzenia zadośćuczynienia, odszkodowania oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb podlegały oddaleniu jako nieudowodnione.

Żądanie zasądzenia odszkodowania oraz renty z tytułu częściowej utraty zdolności do pracy było niezasadne. Powód na skutek czynu niedozwolonego utracił wprawdzie zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, niemniej jednak jak wynika z poczynionych ustaleń, powód może wykonywać inne prace fizyczne w pełnym wymiarze czasu pracy z ograniczeniem dźwigania ciężarów do 5 kg, a w szczególności pracę portiera oraz pracownika ochrony. Powód może i powinien zatem podjąć pracę w granicach zachowanej zdolności do pracy. Poszkodowany jest bowiem obowiązany do wykorzystywania zachowanej zdolności do pracy. Za uzasadnioną należałoby ocenić odmowę podjęcia pracy przez poszkodowanego, jeśli chodziłoby o pracę znacznie odbiegającą od jego kwalifikacji lub stwarzającą inne istotne trudności. Poza tym przy ustalaniu wysokości renty sąd powinien brać pod uwagę realną, praktyczną możliwość podjęcia przez poszkodowanego pracy w granicach zachowanej zdolności do pracy, a nie możliwość teoretyczną. Dlatego nie jest wykluczona sytuacja, w której poszkodowany otrzyma pełną rentę w wysokości utraconych zarobków, jakie mógłby osiągnąć, gdyby wypadek nie nastąpił, chociaż nie utracił całkowicie zdolności do pracy zarobkowej. Taka sytuacja zachodzi np. w razie utraty przez poszkodowanego w wieku przedemerytalnym, zdolności do wykonywania wyuczonej pracy fizycznej z równoczesnym znacznym ograniczeniem rodzajów wysiłków fizycznych, przy których nie zachodzą przeciwwskazania lekarskie i przy znacznym ograniczeniu podaży wolnych miejsc pracy specjalnie chronionej (por. wyrok Sądu Najwyższego z 10.10.1977 r., IV CR 36/77, OSNCP 1978, Nr 7, poz. 120).

Powód twierdząc, iż nie ma realnej możliwości wykorzystania zachowanej zdolności do pracy, powinien udowodnić swoje twierdzenia zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodową zapisaną w art. 6 k.c. Powód nie przedstawił jednak dowodów na tę okoliczność. Samo ogólnikowe powoływanie się na trudną sytuację osób niepełnosprawnych na konkurencyjnym rynku pracy jest niewystarczające, tym bardziej, iż jak wynika z poczynionych ustaleń w miejscu zamieszkania powoda są dostępne oferty pracy dla osób niepełnosprawnych. Zwrócić należy również uwagę, iż powód niewątpliwie nie jest osobą znajdującą się w wieku przedemerytalnym, jak również nie musiałby podejmować pracy znacznie odbiegającej od jego kwalifikacji. Ponadto przed podjęciem pracy w (...) Sp. z o.o. w W. w wyuczonym zawodzie, wykonywał prace fizyczne nie związane posiadanymi kwalifikacjami.

Zgodnie z poczynionymi ustaleniami powód wykorzystując zachowaną częściową zdolność do pracy mógłby uzyskać wynagrodzenie odpowiadające co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, to jest kwocie 1 181,38 zł netto miesięcznie. Renta przyznana powodowi z funduszu ubezpieczeń społecznych wynosiła w dacie wniesienia pozwu 557,34 zł netto. Łącznie zatem powód mógł uzyskać dochody na poziomie 1 738,72 zł netto miesięcznie, podczas gdy dochody uzyskiwane przed wypadkiem na stanowisku odpowiadającym posiadanym kwalifikacjom, zostały określone w pozwie na kwotę 1 642,42 zł netto. Wbrew zatem twierdzeniom pozwu powód nie poniósł szkody polegającej na utracie części dochodów.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Niezbędne koszty procesu poniesione przez powoda stanowią kwotę 3 864 zł i obejmują wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 3 600 zł odpowiadającej stawce minimalnej określonej w § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1349 z późn. zmianami), wydatek w kwocie 17 zł w związku z koniecznością uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa oraz wydatek w kwocie 247 zł na koszty opinii biegłego sądowego z zakresu neurologii (przed Sądem Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim). Niezbędne koszty procesu poniesione przez stronę pozwaną stanowią kwotę 3 617 zł i obejmują wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym w kwocie 3 600 zł odpowiadające stawce minimalnej określonej w § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zmianami) oraz wydatek w kwocie 17 zł w związku z koniecznością uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

Powód wygrał proces co do kwoty 65 825 zł (50 685 + 2 050 + 9 424 zł + 3 666 zł (305,5 x 12 = 3 666) co stanowi 69 % żądań pozwu po jego rozszerzeniu (96 505 zł). Obrona strony pozwanej została uwzględniona w 31 %. Tak więc uzasadnione wynikiem procesu koszty postępowania strony powodowej wyniosły 2 666 zł (3 864 zł x 69 % = 2 666 zł), a strony pozwanej odpowiednio - 1 121 zł (3 617 zł x 31 % = 1 121 zł). W ostatecznym rozrachunku powodowi przysługuje tytułem zwrotu kosztów różnica między powyższymi kwotami wynosząca 1 545 zł (2 666 zł – 1 121 zł = 1 545 zł).

O obowiązku uiszczenia opłaty sądowej, od uwzględnionej części powództwa w kwocie 3 291 zł (65 825 zł x 5 % = 3 291 zł), od której powód został zwolniony oraz zwrotu kwoty 110 zł stanowiącej 69 % wydatków Skarb Państwa na koszty przeprowadzenia dowodów z uzupełniających opinii biegłego zakresu neurologii w łącznej kwocie 1 60 zł, Sąd rozstrzygnął w oparciu o treść art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm.) w zw. z art. 100 k.p.c., uwzględniając, iż strona pozwana w tym zakresie przegrała proces.

Stosownie do treści art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. Sąd nakazał ściągnąć od powoda E. S. pozostałą część wydatków Skarbu Państwa związanych z uzupełniającymi opiniami biegłego z zakresu neurologii w kwocie 50 zł.

Na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych odstąpiono od obciążenia powoda nieuiszczoną opłatą sądową od oddalonej części powództwa, mając na uwadze odszkodowawczy charakter zasądzonych roszczeń oraz okoliczność, iż ustalenie należnego powodowi zadośćuczynienia, a częściowo także odszkodowania i renty zależało od oceny Sądu.

Przewodniczący	SSO Adam Bojko
Protokolant	sekr. sąd. Aneta Wojtasik

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE