UZASADNIENIE

Powódka A. K. domagała się zasądzenia od strony pozwanej (...) S.A. w W. na swoją rzecz kwoty 15 000,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 02.12.2010 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za doznane krzywdy wynikające z wypadku na terenie F. Banku w dniu 02.12.2010 r. oraz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych. Wniosła również o zwolnienie jej od kosztów sądowych. Na rozprawie w dniu 14 listopada 2012 r. sprecyzowała, że roszczenie pozwu obejmuje kwotę 13 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 2 000,00 zł tytułem odszkodowania w związku opieką nad powódka, kosztami zakupu leków, a także jej rehabilitacji.

W uzasadnieniu pozwu podała, że w dniu 02.12.2010 r. na terenie F. Banku uległa wypadkowi, w wyniku którego doznała złamania lewego obojczyka oraz złamania palców obydwu rąk. Wskazała, ze powyższy wypadek bardzo negatywnie wpłynął na jej stan zdrowia, przez sześć tygodni była w gipsie, w chwili obecnej potrzebuje pomocy opieki osoby trzeciej i z osoby bardzo aktywnej stała się bezradnym człowiekiem cierpiącym fizycznie. Według powódki, przyznane przez stronę powodową zadośćuczynienie w kwocie 7 000,00 zł, jest zaniżone i nie odpowiada rozmiarowi doznanej przez nią krzywdy. W zakresie pozostałych świadczeń odszkodowawczych argumentowała, że opiekę nad nią sprawowała emerytowana pielęgniarka I. W., a podczas jej nieobecności pomagali powódce H. K. i A. W., przy czym powyższe osoby sprawowały nad nią stałą opiekę przez okres 12 tygodni, kiedy była unieruchomiona i niezdolna do samodzielnego wykonywania czynności życia codziennego, zaś we wrześniu 2011 r. przebywała na dwutygodniowym turnusie rehabilitacyjnym, za który poniosła koszty w wysokości 1 070,00 zł oraz koszty dojazdu do U. w wysokości 300,00 zł.

Postanowieniem Sądu z dnia 14 marca 2012 r. powódka została zwolniona od kosztów sądowych w całości, a powództwo wytoczył w jej imieniu pełnomocnik z urzędu wyznaczony przed wszczęciem postępowania.

Strona pozwana (...) S.A. w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podała, że jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej (...) Bank S.A., uznała co do zasady swoją odpowiedzialność za zaistniałe zdarzenie w dniu 02.12.2010 r. Argumentowała także, iż po rozpatrzeniu przedłożonej dokumentacji medycznej powódki oraz orzeczenia lekarza strony pozwanej, który ustalił uszczerbek powstały u niej wskutek powyższego zdarzenia w wysokości 5%, uwzględniając wszystkie wymagane przesłanki, przyznała i wypłaciła powódce zadośćuczynienie w kwocie 7 000,00 zł. Według strony pozwanej, powyższa wysokość zadośćuczynienia jest adekwatna do rozmiaru krzywdy powódki i w całości wyczerpuje jej roszczenie z tego tytułu. Wskazała również, iż w zakresie kosztów opieki osób trzecich wypłaciła powódce kwotę 924,00 zł. Z ostrożności procesowej zakwestionowała zasadność, celowość i związek przyczynowy zdarzenia odszkodowawczego z pobytem powódki w jakimkolwiek ośrodku sanatoryjnym.

Na rozprawie w dniu 14 listopada 2012 r. pełnomocnik powódki, ustanowiony z urzędu postanowieniem Sądu Rejonowego w Lubinie z dnia 12 grudnia 2011 r. w sprawie o sygn. akt I Co 4367/11, wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od Skarbu Państwa wynagrodzenia w kwocie 2 952 zł tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 02.12.2010 r. powódka A. K. na terenie (...) Bank (...) S.A., uległa wypadkowi. Strona pozwana (...) S.A. w W., jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej powyższego banku, uznała co do zasady odpowiedzialność za skutki powyższego zdarzenia.

dowód: kserokopia akt szkody k 24 – 43

przesłuchanie powódki A. K. k 92

Wskutek powyższego zdarzenia powódka, licząca wówczas 83 lata, doznała obrażeń ciała w postaci złamania trzonu obojczyka lewego i otarcia naskórka palców obu rąk. Bezpośrednio po zdarzeniu została przewieziona do Szpitala w L. przy ul. (...), gdzie na Chirurgicznej Izbie Przyjęć unieruchomiono jej obojczyk w gipsowym opatrunku D.. Po upływie 4 dni powyższy opatrunek został zdjęty z uwagi na odczuwane silne bóle przez powódkę, następnie zastosowano temblak z bandaża elastycznego, który powódka nosiła przez 3 tygodnie. W związku z bólami stawu barkowego lewego powódka miała ograniczoną ruchomość kończyny górnej, a bolesność palców obu rąk istotnie ograniczyły jej zdolności manualne. Powódka przez okres 4 tygodni i przez pięć godzin dziennie wymagała stałej opieki i pomocy osoby trzeciej przy najdrobniejszych czynnościach życia codziennego. W związku z chorobą powódki i jej stanem zdrowia w pierwszych tygodniach po wypadku z dnia 02.12.2010 r. powódce była udzielana pomoc i opieka przez jej prawnuczkę A. (...), wnuczkę I. W., będącą pielęgniarką oraz syna H. K., którzy przygotowywali i podawali jej posiłki, pomagali przy utrzymaniu codziennej higieny osobistej, wykonywaniu czynności fizjologicznych, ubierali , robili zakupy i sprzątali pomieszczenia mieszkalne.

Powódka już od stycznia 2011 r. podjęła rehabilitację w domu, przy czym zajęcia ruchowe prowadziła jej wnuczka, która pracuje w szpitalu jako pielęgniarka – rehabilitantka. W okresie od 01.09.2011 r. do 14.09.2011 r. powódka przebyła leczenie stacjonarne w Ośrodku (...) w U..

dowód: kserokopia historii choroby powódki k 4 – 6, 26, 30 – 31

kserokopia oświadczenia I. W. z dnia 15.04.2011 r. k 7

opinia sądowo – lekarska k 66 – 68

zeznania świadków: A. (...) k 57 – 58

I. k 62 – 63

H. K. k 63

przesłuchanie powódki A. K. k 92

Powódka w związku z leczeniem doznanego wskutek wypadku z dnia 25.12.2010 r. urazu nabyła leki za łączną kwotę 317,33 zł.

dowód: kserokopia faktury VAT nr (...) k 53

faktury VAT nr (...)

k 79 – 83

Powódka w związku z leczeniem stacjonarnym na dwutygodniowym turnusie rehabilitacyjnym we wrześniu 2011 r. w Ośrodku (...) w U. poniosła koszty w kwocie 1 070,00 zł. Do U. i z powrotem została przewieziona prywatnym samochodem przez jej syna.

dowód: kserokopia faktury VAT nr (...) z dnia 05.09.2011 r. k 8

przesłuchanie powódki A. K. k 92

Powódka wskutek zdarzenia z dnia 02.12.2010 r. doznała złamania barkowego końca obojczyka z uszkodzeniem więzozrostu barkowo – obojczykowego i uszkodzenia stawu obojczykowo – mostkowego lewego z jego podwichnięciem, co skutkuje zespołem bólowym przeciążeniowym z ograniczeniem ruchów barku lewego ,w związku z czym doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10%. Przebyła również uraz tępy i nadwyprostny palców obu rąk, bez złamania i bez zaburzenia funkcji ruchowej oraz ścisku rąk, jednak bez uszczerbku na zdrowiu.

dowód: opinia sądowo – lekarska k 66 – 68

Powódka, jest wdową i utrzymuje się z emerytury w wysokości 1 515 zł miesięcznie. Zamieszkuje sama, korzystając z pomocy odwiedzających ją członków najbliższej rodziny oraz opiekunki.

dowód: przesłuchanie powódki A. K. k 92

Strona pozwana po przyjęciu sprawy powódki w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej F. Banku, po przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym, pismem z dnia 27.04.2011 r. powiadomiła powódkę o przyznaniu jej tytułem zadośćuczynienia kwoty 7 000 zł oraz kwoty 924,00 zł tytułem odszkodowania związanego z kosztami opieki osób trzecich. Następnie mimo odwołania powódki, strona pozwana w piśmie z dnia 22.06.2011 r. podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

dowód: kserokopia akt szkody k 24 – 43

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w przeważającej części zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż kwestia odpowiedzialności pozwanego towarzystwa ubezpieczeń za skutki wypadku z dnia 02.12.2010 r. z tytułu polisy OC banku, na terenie którego doszło do zdarzenia, pozostawała poza porem stron, zaś powódce zostały wypłacone już określone świadczenia odszkodowawcze. Nadto strona pozwana uznała słuszność co do zasady roszczeń powódki o wypłatę zadośćuczynienia oraz wypłatę wynagrodzenia z tytułu opieki sprawowanej przez osoby trzecie nad powódką w trakcie leczenia urazu, przyznając określone kwoty z powyższych tytułów. Niemniej jednak powódka kwestionowała wysokość otrzymanych świadczeń pieniężnych, uznając, że nie wyczerpują w pełni jej roszczeń i nie odpowiadają poniesionej przez nią krzywdzie i szkodzie, domagając się również zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji.

Na podstawie art. 444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Natomiast stosownie do treści art. 445§1 k.c. w powyższym przypadku sąd może przyznać odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie jest szczególną formą naprawienia niemajątkowej szkody na osobie (krzywdy), stanowiąc rodzaj rekompensaty pieniężnej za doznane przez osobę pokrzywdzoną czynem niedozwolonym cierpienia fizyczne lub psychiczne i powinno ułatwić przezwyciężenie przez nią ujemnych przeżyć psychicznych. Pomimo tego, że przepisy prawa nie określają szczegółowo kryteriów jakimi należy kierować się przy ustalaniu wysokości należnego świadczenia z tytułu zadośćuczynienia, to jednak w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i doktrynie prawa zostały wypracowane pomocne wskazówki pozwalające na dokonanie odpowiednich ustaleń. Biorąc pod uwagę niewymierny charakter szkody niemajątkowej, zadośćuczynienie stanowi swoiste wynagrodzenie osobie poszkodowanej przeżytych cierpień psychicznych i fizycznych, przy czym wysokość takiego świadczenia powinna stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość jednakże nie nadmierną w stosunku do rozmiaru doznanej krzywdy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000 r., sygn. akt III CKN 582/98) Nadto decydujące znaczenie przy ustaleniu rozmiaru szkody niemajątkowej na osobie mają takie przesłanki jak rodzaj uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, ich nieodwracalny charakter, długotrwałość i przebieg procesu leczenia, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i długotrwałość, wiek poszkodowanego, a także ujemne skutki zdrowotne w przyszłości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2004 r., sygn. akt II CK 131/03).

Z dokumentacji lekarskiej powódki i opinii sądowo – lekarskiej sporządzonej przez biegłego sądowego wynika, że wskutek przedmiotowego wypadku powódka doznała obrażeń ciała w postaci złamania trzonu obojczyka lewego i urazu palców obu rąk bez złamania. Powódka wymagała unieruchomienia obojczyka początkowo opatrunkiem gipsowym a następnie przy pomocy temblaku z bandaża elastycznego przez okres około 4 tygodni. Z całą pewnością odczuwalne dolegliwości bólowe wymagające stosowania środków farmakologicznych i ograniczenia w zdolności samodzielnego poruszania się przez kilka tygodni stanowiły znaczną niedogodność dla powódki. Rozmiar jego cierpień fizycznych i psychicznych musiał być zatem istotny, bowiem przez okres kilku tygodni wymagała stałej opieki osób trzecich, która sprawowana była przez jej wnuczkę, prawnuczkę i syna. Niewątpliwie trudności w samodzielnym poruszaniu się, konieczność pomocy przy najprostszych czynnościach życia codziennego, takich jak codzienna higiena, spożywanie posiłków, zmiana odzieży stanowiły dla powódki znaczny dyskomfort. Powódka przed wypadkiem, mimo swojego starszego wieku, była osobą zaradną i samodzielną, natomiast doznany uraz spowodował, że w okresie kilku tygodni stała się osobą całkowicie niesamodzielną i wymagającą stałej opieki, co musiało być dla niej bardzo przykre. Nadto z treści opinii sądowo – lekarskiej wynika, że u powódki wskutek przebytego urazu występuje zespół bólowy przeciążeniowy z ograniczenie ruchów barku lewego, przez co doznała ona trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10%. Sąd uznał powyższą opinię biegłego sądowego za przydatną w sprawie, gdyż została sporządzona w sposób profesjonalny i rzetelny oraz w całości odpowiadała na stawiane zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych. Nadto strony nie kwestionowały treści tej opinii.

Uwzględniając zatem całokształt okoliczności sprawy, rodzaj obrażeń ciała powódki po wypadku, stopień natężenia dolegliwości bólowych, stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powódki, ujemne następstwa dla jej sytuacji życiowej, Sąd uznał, że rozmiar doznanej przez powódki krzywdy uzasadnia przyznanie jednorazowego świadczenia pieniężnego z tytułu zadośćuczynienia w wysokości 20 000,00 zł. Biorąc pod uwagę, że strona pozwana spełniła już część świadczenia w wysokości 7 000,00 zł, zasądzono od pozwanego towarzystwa ubezpieczeń dalszą kwotę 13 000 zł z tytułu zadośćuczynienia.

Na podstawie art. 444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wynikłe wszelkie z tego powodu koszty. Zobowiązany do odszkodowania powinien zwrócić osobie poszkodowanej poniesione przez nią koszty leczenia oraz koszty opieki i pomocy sprawowanej przez osoby trzecie w trakcie choroby.

Powódka na podstawie przedłożonych faktur VAT nr (...) wykazała, że poniosła koszty zakupu leków w łącznej kwocie 317,33 zł. Powyższe koszty zostały poniesione w związku z leczeniem skutków urazu doznanego w wyniku zdarzenia z dnia 02.12.2010 r., zatem strona pozwana obowiązana jest do zwrotu tych kosztów powódce. Nadto, w ocenie Sądu, strona pozwana powinna zwrócić powódce koszty leczenia stacjonarnego w Ośrodku (...) w U. w kwocie 1 070,00 zł wynikające z przedłożonej faktury VAT nr (...) z dnia 05.09.2011 r. Z przesłuchania powódki i opinii sądowo – lekarskiej wynika, że jedyną przyczyną dwutygodniowego pobytu powódki na turnusie rehabilitacyjnym było leczenie skutków urazu doznanego wskutek przedmiotowego wypadku. Przebyte leczenie stacjonarne w powyższym ośrodku przyniosło poprawę powypadkowego stanu powódki. Sad uznał zatem, iż powyższe koszty były celowe, zasadne i pozostawały w związku z leczeniem skutków wypadku, a tym samym podlegają zwrotowi przez stronę pozwaną, wchodząc w skład należnego odszkodowania.

Natomiast w przypadku kosztów opieki sprawowanej przez osoby trzecie nad powódką w okresie choroby spowodowanej doznanym urazem należy wziąć pod uwagę, iż strona pozwana uznała zasadność zwrotu takich kosztów powódce w zakresie opieki sprawowanej nad nią przez prawnuczkę, wnuczkę i jej syna, do kwoty 924,00 zł wypłaconego jej z tego tytułu odszkodowania. Niezależnie od tego, jak wynika z opinii sądowo – lekarskiej sporządzonej przez biegłego sądowego, powódka wymagała od dnia wypadku stałej opieki i pomocy osób trzecich przy najdrobniejszych czynnościach życia codziennego przez okres 4 tygodni przez 5 godzin dziennie. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci zeznań świadków A. (...), I. W. i H. K., będących członkami rodziny powódki wynika, że sprawowali oni faktycznie nad powódka opiekę i udzielali jej pomocy przez kilka miesięcy od chwili wypadku z dnia 02.12.2010 r., przy czym zaangażowanie w opiekę nad powódką I. W. i H. K. zdezorganizowało ich życie zawodowe, wymuszając rezygnację z dodatkowego wynagrodzenia, które mogliby uzyskać pracując wówczas w nadgodzinach w trakcie pracy zawodowej. W związku z tym, że ścisłe ustalenie kosztów uzasadnionej opieki osób trzecich nad powódką w okresie 4 tygodni przez 5 godzin dziennie jest nader utrudnione, to Sąd zdecydował się skorzystać z uprawnienia określonego w dyspozycji art. 322 k.p.c., pozwalającego w takim przypadku do ustalenia wysokości świadczenia według własnego uznania, po rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Sąd uznał zatem, że zwrot kosztów opieki osób trzecich nad powódką powinien obejmować zatem wyższą kwotę od przyznanej przez pozwanego ubezpieczyciela o dalsze 612,67 zł., dopełniając w ten sposób roszczenie odszkodowawcze powódki .

Reasumując, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uzasadnia przyznanie powódce dalszych świadczeń odszkodowawczych w łącznej kwocie 15 000,00 zł, na którą składają się: kwota 13 000,00 zł tytułem dopłaty do zadośćuczynienia oraz łączna kwota 2000 zł tytułem odszkodowania w zakresie zwrotu kosztów leczenia i kosztów opieki osób trzecich.

Odsetki ustawowe zostały zasądzone, na podstawie art. 481§1 i §2 k.c., od dnia 14 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty, bowiem roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia, jako bezterminowe, zgodnie z art. 455 k.c., staje się wymagalne z chwilą wezwania do zapłaty określonej kwoty w konkretnym terminie, natomiast strona pozwana została poinformowana o żądaniu powódki w treści pozwu. Z uwagi na to, że powyższy pozew został doręczony stronie pozwanej w dniu 05.04.2012 r., to pozostaje ona zatem w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia od tej chwili, co skutkuje wymagalnością roszczenia odsetkowego. Dlatego też żądanie odsetek za okres wcześniejszy, jako bezzasadne, podlegało oddaleniu.

W związku z tym, że powódkę w niniejszym postępowaniu zastępował pełnomocnik z urzędu ,będący adwokatem , to zgodnie z §2 ust. 1 i 3 w zw. z §6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu – Sąd zasądził od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Lubinie) na rzecz adwokat A. L. kwotę 2 952,00 zł brutto (w tym 23% podatku VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

Na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd uznał, że strona pozwana powinna zwrócić Skarbowi Państwa (Sądowi Rejonowemu w Lubinie) całość kosztów procesu w niniejszej sprawie, bowiem powódka, która była w całości zwolniona od kosztów sądowych, uległa jedynie co do nieznacznej części swojego żądania w zakresie roszczenia odsetkowego. Zatem strona pozwana jest zobowiązana do uiszczenia na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Lubinie) łącznie kwoty 4 241,64 zł tytułem kosztów procesu, na które składały się: kwota 750 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu, kwota 539,64 zł tytułem wynagrodzenia biegłego sądowego pokrytego z wydatków budżetowych tutejszego sądu oraz kwota 2 952,00 zł tytułem wynagrodzenia brutto adwokata z urzędu ustanowionego na rzecz powódki.

Mając powyższe na uwadze orzeczono, jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE