UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) w W. w pozwie wniesionym w dniu 27 września 2013 r. wniosła o zasądzenie od pozwanego W. M. kwoty 106 137,75 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 96 512,86 zł od dnia 16 lutego 2013 r. do dnia zapłat oraz od kwoty 9 624,89 zł od dnia 9 lutego 2013 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu powyższego żądania strona powodowa podniosła, że w dniu 26 czerwca 2007 r. pozwany zawarł ze stroną powodową umowę dzierżawy nieruchomości rolnej zabudowanej położonej w obrębie C., gmin K., o ogólnej powierzchni 40,7724 ha. Umowa dzierżawy została zawarta na okres 5 lat, tj. do 29 kwietnia 2012 r. Po wygaśnięciu Umowy dzierżawy pozwany wydał stronie powodowej nieruchomość dopiero w dniu 31 października 2012 r., co zostało stwierdzone w protokole zdawczo – odbiorczym. W dokumencie tym pozwany zobowiązał się również do zapłaty wynagrodzenia za okres używania przez siebie nieruchomości bez tytułu prawnego. W związku z powyższym strona powodowa wystawiła pozwanemu fakturę VAT na kwotę 110 18,57 zł za okres korzystania z nieruchomości od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r., z terminem płatności na dzień 10 grudnia 2012 r., która nie została uregulowana. Na poczet powyższej należności strona powodowa zaliczyła wpłatę 16 304,12 zł, z czego kwotę 13 674,71 zł zarachowano na poczet należności głównej, a kwotę 2629,41 zł na poczet odsetek ustawowych naliczonych od kwoty należności głównej od dnia 11 grudnia 2012 r. do 15 lutego 2013 r. Strona powodowa wskazała, że w dniu 28 stycznia 2013 r. wystawiła fakturę korygującą na kwotę 9624,89 zł z terminem płatności na dzień 8 lutego 2013 r., na poczet której nie zostały już zarachowane żadne wpłaty.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sąd nakazał pozwanemu, aby uiścił na rzecz strony powodowej kwotę 106 137,75 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 96 512,86 zł od dnia 16 lutego 2013 r. do dnia zapłat oraz od kwoty 9 624,89 zł od dnia 9 lutego 2013 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami sądowymi w wysokości 1326,75 zł oraz kosztami zastępstwa prawnego w wysokości 3600,00 zł w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia nakazu zapłaty albo w tymże terminie wniósł sprzeciw.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3600,00 zł oraz 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu powyższego stanowiska pozwany przyznał, że łączyła go ze stroną powodową Umowa dzierżawy z 26 czerwca 2007 r. Podniósł, że przed upływem okresu, na jaki została zawarta, wystąpił do strony powodowej o jej przedłużenie, ewentualnie o wykup nieruchomości na zasadach pierwszeństwa, jednak bezskutecznie. W dniu 1 marca 2012 r. strona powodowa wezwała go do wydania nieruchomości w dniu 30 kwietnia 2012 r. W związku z tym, że jeszcze na jesieni 2011 r. pozwany dokonał nakładów na nieruchomość licząc na przedłużenie umowy dzierżawy, wyraził gotowość wydania tylko działki nr (...) oraz części działki nr (...). W pozostałym zakresie nieruchomość pozostawił w swoim posiadaniu i użytkowaniu do czasu rozpatrzenia jego wniosków o przedłużenie umowy dzierżawy lub wykupu nieruchomości. Pismem z dnia 11 maja 2012 r. strona powodowa ponownie wezwała pozwanego do wydania nieruchomości, wskazując jednocześnie wysokość należnego wynagrodzenia z tytułu korzystania bez tytułu prawnego z nieruchomości, które w okresie od 30 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r. wynosiło 5,76 dt dla działki nr (...) dt dla działki nr (...). Na podstawie przedstawionych wyliczeń pozwany podjął ekonomicznie uzasadnioną decyzję o pozostawieniu w swoim posiadaniu nieruchomości do czasu zebrania plonów. Powyższe wiązało się z porównaniem przez pozwanego nakładów poniesionych przez niego do tej pory, planowanymi kosztami uwzględniającymi wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości a szacowanymi przychodami. Pozwany odmówił wydania części nieruchomości, licząc na godziwy zysk, pomimo obowiązku zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości bez tytułu prawnego. Pismem z dnia 5 września 2012 r. strona powodowa wezwała pozwanego do wskazania konkretnej daty wydania nieruchomości, potwierdzając jednocześnie prawidłowość dotychczasowego wyliczenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. W odpowiedzi pozwany wyraził gotowość wydania nieruchomości do końca października 2012 r., w związku z czym strona powodowa wyznaczyła termin wydania nieruchomości na dzień 31 października 2012 r., w którym to dniu nieruchomość została faktycznie przez pozwanego wydana.

Po wydaniu nieruchomości, w dniu 21 listopada 2012 r. pozwany otrzymał szereg faktur wystawionych przez stronę powodową, w tym między innymi za bezumowne korzystanie przez niego z nieruchomości w okresie od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r. Pomimo tego, że obejmowała ona okres 4 miesięcy, wynagrodzenie w niej wskazane było kilkukrotnie wyższe niż wynikałoby to z wyliczenia średniego wynagrodzenia za jeden miesiąc, poczynione na podstawie faktury za okres od 30 kwietnia 2012 r. do 30 czerwca 2012 r. Dodatkowo faktura została skorygowana w dniu 28 stycznia 2013 r., co spowodowało podwyższenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości o dalszą kwotę 9 624,89 zł. W odpowiedzi na zgłaszane przez pozwanego zastrzeżenia strona powodowa powołała się na nowe wytyczne Prezesa (...) w tym zakresie, na podstawie których od dnia 27 sierpnia 2012 r. zmianie uległa wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. W dniu 5 lutego 2013 r. pozwany dokonał czterech wpłat na rachunek strony powodowej, w tym także tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości za okres od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r., opierając się na swoich wyliczeniach, przyjmując za podstawę wartość faktury wystawionej za okres od 30 kwietnia 2012 r. do 30 czerwca 2012 r.

Pozwany zarzucił, że działania strony powodowej pozostają w sprzeczności z art. 39b ust. 2 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa albowiem wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości powinna być ustalana na dzień, na który Agencja zażądała zwrotu nieruchomości, a zatem w przypadku pozwanego na dzień 1 marca 2012 r. Ponadto pozwany zarzucił, że wydanie nieruchomości z dniem 30 kwietnia 22012 r. naraziłoby go na niepowetowane szkody albowiem pozostając w przekonaniu, że umowa dzierżawy zostanie mu przedłużona lub będzie mógł kupić sporną nieruchomość, dokonał na nią wysokich nakładów jeszcze na jesieni 2011 r. Działania strony powodowej doprowadziłyby do tego, że przez cały kolejny rok nieruchomość ta nie byłaby użytkowana rolniczo, co narażałoby Skarb Państwa na niepomierne straty. Takie postępowanie powódki kłóciłoby się również z zasadami prawidłowej gospodarki.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 czerwca 2007 r. pozwany zawarł ze stroną powodową umowę dzierżawy nieruchomości rolnej zabudowanej położonej w obrębie C., gmin K., obejmującej działki nr (...), o ogólnej powierzchni 40,7724 ha, w tym grunty orne o powierzchni 29,61 ha, trwałe użytki zielone o powierzchni 0,16 ha oraz pozostałe grunty o powierzchni 11,0024 ha, a także budynki i budowle oraz urządzenia na trwałe z nimi związane.

(dowód: umowa dzierżawy nr (...) z dnia 26 czerwca 2007 r. wraz z załącznikami, k. 9-17)

Umowa dzierżawy została zawarta na okres 5 lat, tj. do 29 kwietnia 2012 r. (§ 3 ust. 1 Umowy)

(dowód: umowa dzierżawy nr (...) z dnia 26 czerwca 2007 r. wraz z załącznikami, k. 9-17)

Na jesieni 2011 r., licząc na przedłużenie Umowy dzierżawy, powód przygotował grunty orne do obsiania na wiosnę 2012 r.

(dowód: notatka służbowa z dnia 30 kwietnia 2012 r., k. 60; przesłuchanie pozwanego, e-protokół z dnia 31 marca 2014 r., 01:28:13-01:48:30)

Przed upływem terminu, na jaki została zawarta Umowa dzierżawy, pozwany występował do strony powodowej o przedłużenie jej obowiązywania oraz sprzedaż n zasadach pierwszeństwa nabycia, jednak bezskutecznie.

(dowód: wniosek pozwanego z dnia 26 marca 2012 r., k. 41; pismo strony powodowej z dnia 1 marca 2012 r., k. 40; pismo pozwanego z dnia 25 kwietnia 202 r., k. 42; pismo strony powodowej z dnia 26 kwietnia 2012 r., k. 43)

Pismem z dnia 1 marca 2012 r. strona powodowa poinformowała pozwanego, że Umowa dzierżawy nie zostanie przedłużona i wygaśnie w dniu 29 kwietnia 2012 r. Jednocześnie strona powodowa wezwała pozwanego do wydania w dniu 30 kwietnia 2012 r. przedmiotu dzierżawy, tj. nieruchomości obejmującej działki nr (...).

(dowód: pismo strony powodowej z dnia 1 marca 2012 r., k. 40)

Pismem z dnia 11 maja 202 r. strona powodowa wezwała pozwanego do wydania w dniu 16 maja 2012 r. przedmiotu dzierżawy uznając jednocześnie, że działki nr (...) pozostają w użytkowaniu pozwanego bez tytułu prawnego. Jednocześnie strona powodowa wskazała, że od 3 grudnia 2011 r. uległ zmianie sposób ustalania wynagrodzenia za bezumowne użytkowanie nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Od tego czasu osoba władająca nieruchomością wchodzącą w skład Zasobu bez tytułu prawnego była zobowiązana do zapłaty na rzecz strony powodowej wynagrodzenia za korzystanie z tej nieruchomości w wysokości stanowiącej pięciokrotność wywoławczej wysokości czynszu, który byłby należny od tej nieruchomości, gdyby była ona przedmiotem umowy dzierżawy po przeprowadzeniu przetargu – z uwzględnieniem okresu używania nieruchomości. Wynagrodzenie miało być płatne w drodze zaliczek od 28 lutego za okres użytkowania nieruchomości za II półrocze poprzedniego roku kalendarzowego – według średniej ceny skupu pszenicy w II półroczu tego roku oraz 31 października za okres użytkowania nieruchomości w I półroczu roku kalendarzowego. Wynagrodzenie miało być płatne do dnia zwrotu przedmiotu dzierżawy. Strona powodowa określiła także, że opłata za bezumowne użytkowanie nieruchomości ustalana jest na podstawie średniej krajowej ceny skupu pszenicy publikowanej przez GUS za każde półrocze roku kalendarzowego. Wskazano także, że w okresie od dnia 30 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r. wysokość wynagrodzenia z tytułu korzystania bez tytułu prawnego z nieruchomości działki nr (...) stanowić będzie równowartość 5,76 dt pszenicy, działki nr (...) stanowić będzie równowartość 32,04 dt pszenicy wraz z zabudowaniami, działki nr (...) stanowić będzie równowartość 17,84 dt pszenicy wraz z zabudowaniami, a działki nr (...) stanowić będzie równowartość 450,67 dt pszenicy bez zabudowań. Wynagrodzenie miało być wyliczone w wysokości stanowiącej iloczyn decyton pszenicy i średniej krajowej ceny skupu pszenicy w danym półroczu roku kalendarzowego z uwzględnieniem okresu użytkowania nieruchomości w tym półroczu.

(dowód: pismo strony powodowej z dnia 11 maja 2012 r., k. 47)

W wyznaczonym terminie 6 maja 2012 r. pozwany wydał stronie powodowej przedmiot dzierżawy, ale jedynie w zakresie działek nr (...). Jednocześnie oświadczył, że pozostawia sobie w użytkowaniu pozostałe działki, tj. działkę nr (...) celem dokonania na nich zasiewów kukurydzy i wyda je stronie powodowej po dokonaniu zbioru kukurydzy do końca października 2012 r.

(dowód: pismo pozwanego z dnia 27 kwietnia 2012 r., k. 44; pismo pozwanego z dnia 27 kwietnia 2012 r., k. 46)

Pismem z dnia 5 września 2012 r. strona powodowa, w związku z koniecznością naliczenia opłaty za bezumowne użytkowanie działek (...) oraz oświadczeniem pozwanego z 16 maja 2012 r., poinformowała pozwanego, że „należy wskazać konkretny termin wydania przedmiotowych nieruchomości”. Wskazano również, że dotychczasowa opłata została naliczona jedynie do końca sierpnia 2012 r. Strona powodowa poinformowała, że brak oświadczenia pozwanego w ciągu 7 dni od otrzymania pisma skutkować będzie między innymi naliczeniem opłaty za bezumowne użytkowanie na nowych warunkach do dnia 31 grudnia 2012 r.

(dowód: pismo strony powodowej z dnia 5 września 2012 r., k. 48)

W odpowiedzi pismem z dnia 10 września 2012 r. pozwany oświadczył, że wyraża gotowość wydania działek nr (...) po dokonaniu zbioru kukurydzy uprawianej na ziarno, co powinno było nastąpić do końca października 2012 r. Po dokonaniu zbioru kukurydzy zobowiązał się niezwłocznie zawiadomić stronę powodową ze wskazaniem terminu wydania nieruchomości.

(dowód: pismo pozwanego z dnia 10 września 2012 r., k. 49)

W odpowiedzi z kolei strona powodowa poinformowała pozwanego, że wyznacza termin przejęcia działek nr (...) na dzień 31 października 2012 r. Jednocześnie wskazano, że po dniu przejęcia pozwany zostanie obciążony za bezumowne użytkowanie zajmowanych działek.

(dowód: pismo strony powodowej z dnia 12 października 2012 r., k. 50)

W dniu 31 października 2012 r. pozwany przekazał stronie powodowej działki nr (...), zobowiązując się jednocześnie do uregulowania wynagrodzenia za bezumowne użytkowanie w okresie od 1 maja 2012 r. do 31 października 2012 r.

(dowód: protokół zdawczo – odbiorczy z dnia 31 października 2012 r., k. 11)

Za bezumowne użytkowanie przez pozwanego działek nr (...) w pierwszym półroczu 2012 r., tj. za okres od 30 kwietnia 2012 r. do 30 czerwca 2012 r. strona powodowa wystawiła fakturę na kwotę 888,89 zł, skorygowaną następnie do kwoty 8133,82 zł.

(dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 10 października 2012 r., k. 51; faktura korygująca VAT nr (...) z dnia 21 listopada 2012 r., k. 52; faktura VAT nr (...) z dnia 21 listopada 2012 r., k. 53)

Za bezumowne użytkowanie przez pozwanego działek nr (...) w drugim półroczu 2012 r., tj. za okres od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r. strona powodowa wystawiła fakturę na kwotę 110 187,57 zł, skorygowaną następnie do kwoty 119 812,46 zł. Na fakturze oznaczono termin zapłaty na dzień 10 grudnia 2012 r.

(dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 21 listopada 2012 r., k. 19; faktura korygująca VAT nr (...) z dnia 28 stycznia 2013 r., k. 20)

Ustalając wysokość należnej stronie powodowej opłaty za bezumowne użytkowanie przez pozwanego z działek nr (...) uwzględniono nowe wytyczne Prezesa (...) obowiązujące od dnia 27 sierpnia 2012 r. Powyższa zmiana wiązała się z nowymi zasadami tworzenia bazy czynszów, które zostały oparte na powiązaniu czynszu dzierżawnego ze średnią ceną sprzedaży gruntów na danym terenie.

(dowód: pismo strony powodowej z dnia 7 stycznia 2013 r., k. 56; zarządzenie nr (...) Prezesa (...) z dnia 28 września 2009 r., k. 93-112; zeznania świadka J. T., e-protokół z dnia 31 marca 2014 r., 00:18:04-00:27:01; zeznania świadka I. S., e-protokół z dnia 31 marca 2014 r., 00:27:01-00:34:00; zeznania świadka E. W., e-protokół z dnia 31 marca 2014 r., 00:34:00-00:44:55; zeznania świadka J. W., e-protokół z dnia 31 marca 2014 r., 00:44:55-01:12:53; zeznania świadka K. Z., e-protokół z dnia 31 marca 2014 r., 01:12:53-01:27:06)

W dniu 15 lutego 2013 r. pozwany wpłacił stronie powodowej łącznie kwotę 561,00 zł tytułem odsetek za opóźnienie w płatności faktury nr (...) z dnia 21 listopada 2012 r. oraz kwotę 7238,60 zł tytułem należności głównej objętej tą fakturą. W tym samym dniu pozwany wpłacił stronie powodowej także kwotę 16 267,64 zł tytułem opłaty za bezumowne korzystanie przez pozwanego z działek nr (...) w drugim półroczu 2012 r., tj. za okres od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r.

(dowód: potwierdzenia przelewu z dnia 15 lutego 2013 r., k. 59-59V)

Pismem z dnia 20 sierpnia 2013 r. pozwany został wezwany przez stronę powodową do zapłaty kwoty 113 193,01 zł, w tym kwotę 106 137,75 zł należności głównej i 7055,26 zł odsetek ustawowych za zwłokę w płatności.

(dowód: ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 20 sierpnia 2013 r. wraz ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru, k. 21-22)

Średnia krajowa cena skupu pszenicy w I półroczu 2012 r. wynosiła 85,06 zł/dt, a w drugim półroczu 2012 r. – 92,49 zł/dt.

(okoliczność bezsporna)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Z poczynionych przez Sąd ustaleń faktycznych wynikało, że świadczenie pozwanego, którego spełnienia strona powodowa dochodziła w niniejszym postępowaniu, stanowi wynagrodzenie za korzystanie przez niego bez tytułu prawnego z działek nr (...) położonych w C., gmina K., w okresie od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r. Zgodnie z art. 39b ust. 1 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1187 ze zm.), osoba władająca nieruchomością wchodzącą w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa bez tytułu prawnego jest zobowiązana do zapłaty na rzecz (...) wynagrodzenia za korzystanie z tej nieruchomości w wysokości stanowiącej pięciokrotność wywoławczej wysokości czynszu, który byłby należny od tej nieruchomości, gdyby była ona przedmiotem umowy dzierżawy po przeprowadzeniu przetargu.

W niniejszej sprawie bezspornym między stronami pozostawał fakt użytkowania przez pozwanego działek nr (...) bez tytułu prawnego, tj. po wygaśnięciu w dniu 29 kwietnia 2012 r. Umowy dzierżawy. Bezsporny pozostawał także czas tego użytkowania – do końca października 2012 r. oraz obowiązek zapłaty z tego tytułu wynagrodzenia na rzecz strony powodowej. Sporna była natomiast wysokość należnego stronie powodowej wynagrodzenia, w szczególności to, czy strona powodowa ustalając to wynagrodzenia, mogła uwzględnić wytyczne Prezesa (...) obowiązujące od dnia 27 sierpnia 2012 r.

Zgodnie z powołanym przepisem art. 39b ust. 1 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa osoba władająca nieruchomością wchodzącą w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa bez tytułu prawnego jest zobowiązana do zapłaty na rzecz strony powodowej wynagrodzenia za korzystanie z tej nieruchomości w wysokości stanowiącej pięciokrotność wywoławczej wysokości czynszu, który byłby należny od tej nieruchomości, gdyby była ona przedmiotem umowy dzierżawy po przeprowadzeniu przetargu. Wprawdzie regulacja ustawowa nie zawiera dalszych wytycznych w zakresie ustalania wysokości należnego wynagrodzenia, jednak z przepisu art. 39b ust. 2 ustawy wynika, że wysokość to ustalana jest na dzień, w którym (...) zażądała zwrotu nieruchomości.

W świetle materiału dowodowego zebranego w niniejszym postępowaniu Sąd uznał, że wysokość należnego stronie powodowej wynagrodzenia powinna być ustalona na dzień 11 maja 2012 r. Z tego bowiem dnia pochodzi pismo strony powodowej (k. 47), w którym zażądała ona zwrotu dzierżawionej przez pozwanego nieruchomości, w tym spornych działek nr (...), wyznaczając w tym celu odpowiedni termin. W piśmie tym także, stosownie do powołanego przepisu art. 39b ust. 2 ustawy, strona powodowa określiła wysokość wynagrodzenia, które byłoby jej należne, gdyby pozwany nie wydał nieruchomości w wyznaczonym terminie. Należy zauważyć, że powyższe pismo było pierwszym, w którym strona powodowa zażądała od pozwanego zwrotu nieruchomości po ustaniu stosunku dzierżawy, a zatem w czasie, w którym przysługiwało jej już roszczenie o zwrot nieruchomości. Wcześniejsze pismo w tym przedmiocie pochodziło bowiem z 1 marca 2012 r. (k. 40), a zatem wystosowane było jeszcze w czasie trwania stosunku dzierżawy. Skoro tak, to nie sposób uznać, aby zawierało ono żądanie zwrotu nieruchomości, które przekładałoby się na ustalenie dnia oznaczania wysokości wynagrodzenia za użytkowanie nieruchomości bez tytułu prawnego. W tej bowiem dacie nie istniało jeszcze po stronie powodowej ani roszczenie o zwrot nieruchomości, ani roszczenie o zapłatę spornego wynagrodzenia.

Wbrew twierdzeniom strony powodowej żądanie zwrotu nieruchomości nie pochodziło także z 12 października 2012 r. (k. 50). Treść korespondencji stron z września i października 2012 r. wskazuje na to, że w okresie tym strony wspólnie już tylko uzgadniały dogodny dla nich konkretny termin spotkania celem przejęcia nieruchomości od pozwanego. W szczególności w pismach strony powodowej z 5 września 2012 r. (k. 48) i 12 października 2012 r. (k. 50) brak jest jakiegokolwiek imperatywnego żądania skierowanego do pozwanego. Wręcz przeciwnie, w pismach tych strona powodowa nie narzuca żadnego terminu wydania nieruchomości, a jedynie „informuje” o konieczności jego wskazania przez pozwanego, a później o jego wyznaczeniu na konkretny dzień. Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że strona powodowa powołuje się na wcześniejsze oświadczenia pozwanego w przedmiocie zamiaru korzystania z działek nr (...)/ i (...)po ustaniu stosunku dzierżawy, co pozwala przyjąć, że miała na względzie fakt obsiania przez pozwanego gruntu kukurydzą oraz konieczności jej zebrania. Z tych względów Sąd uznał, że w październiku 2012 r. strona powodowa nie żądała zwrotu nieruchomości w części zajmowanej jeszcze przez pozwanego.

Treść pisma strony powodowej z dnia 5 września 2012 r. (k. 48) wskazuje na to, że powyższą świadomość miała także strona powodowa. Zagroziła ona bowiem, że jeżeli pozwany w ciągu siedmiu dni od otrzymania pisma nie wskaże terminu wydania spornych działek, strona powodowa naliczy opłatę za bezumowne użytkowanie „na nowych warunkach” do dnia 31 grudnia 2012 r. Skoro tak, to powodowa (...) nie tylko nie traktowała spornego pisma za żądanie zwrotu nieruchomości, ale wręcz przyznawała, że za użytkowanie działek przez pozwanego bez tytułu prawnego należne jest wynagrodzenie na „dotychczasowych warunkach”, a na „nowych” – dopiero gdyby nie zadośćuczynił obowiązkowi wskazania terminu wydania nieruchomości. Niezależnie od prawnej oceny skuteczności zastrzeżenia powyższej sankcji należało uznać, że co najmniej do września 2012 r. strona powodowa nie widziała potrzeby korekty sposobu naliczania wynagrodzenia za bezumowne użytkowanie nieruchomości, wskazanego w piśmie z 11 maja 2012 r., mimo że już we wrześniu 2012 r. obowiązywały nowe wytyczne Prezesa strony powodowej.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że wysokość wynagrodzenia należnego stronie powodowej z tytułu bezumownego użytkowania przez pozwanego działek nr (...) w drugim półroczu 2012 r. powinna być ustalona na dzień 11 maja 2012 r. Przyjęcie możliwości wielokrotnego żądania wydania nieruchomości zajmowanej bezumownie, jak zdaje się zakładać strona powodowa, pozostaje w ocenie Sądu w sprzeczności z art. 39b ust. 2 powołanej ustawy, który wiąże datę ustalania wysokości spornego wynagrodzenia z konkretną datą zażądania wydania nieruchomości, nie przewidując przy tym możliwości zmiany w tym przedmiocie. W przeciwnym wypadku strona powodowa mogłaby ponawiać żądania zwrotu nieruchomości w dogodnym dla niej momencie, który uprawniałby ją do naliczania najbardziej dla niej korzystnych wartości wynagrodzenia.

Ustalając wysokość należnego stronie powodowej wynagrodzenia z tytułu bezumownego użytkowania przez pozwanego działek nr (...) w drugim półroczu 2012 r. Sąd wziął zatem pod uwagę podstawę wskazaną w piśmie strony powodowej z dnia 11 maja 2012 r. (k. 47), której sposób obliczenia wyjaśniono dodatkowo w piśmie procesowym strony powodowej z dnia 10 grudnia 2013 r. (k. 74-80). Wynika z niego, że za 124 dni, tj. od 30 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r. należne wynagrodzenie za użytkowanie działki nr (...) wynosiło 450,67 dt pszenicy, przy przyjęciu rocznego wywoławczego czynszu dzierżawy na poziomie 1330,21 dt (k. 78). Czynsz ten podzielony przez liczbę dni w 2012 r. (366 dni) daje nam wartość 3,63 dt za jeden dzień bezumownego użytkowania działki nr (...). Skoro tak, to za bezumowne korzystanie przez pozwanego z tej działki przez 123 dni II półrocza 2012 r., tj. od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r. należne wynagrodzenie odpowiadało 446,49 dt pszenicy (iloczyn 3,63 dt pszenicy i 123 dni), które pomnożone przez średnią krajową cenę skupu pszenicy w II półroczu 2012 r. (92,49 zł/dt) dawało kwotę 41 295,86 zł.

Z kolei za 124 dni, tj. od 30 kwietnia 2012 r. do 31 sierpnia 2012 r. należne wynagrodzenie za użytkowanie działki nr (...) wynosiło 5,76 dt pszenicy, przy przyjęciu rocznego wywoławczego czynszu dzierżawy na poziomie 16,99 dt (k. 78). Czynsz ten podzielony przez liczbę dni w 2012 r. (366 dni) daje nam wartość 0,046 dt za jeden dzień bezumownego użytkowania działki nr (...). Skoro tak, to za bezumowne korzystanie przez pozwanego z tej działki przez 123 dni II półrocza 2012 r., tj. od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r. należne wynagrodzenie odpowiadało 5,66 dt pszenicy (iloczyn 0,046 dt pszenicy i 123 dni), które pomnożone przez średnią krajową cenę skupu pszenicy w II półroczu 2012 r. (92,49 zł/dt) dawało kwotę 523,49 zł.

Łącznie zatem wynagrodzenie za bezumowne użytkowanie przez powoda działek nr (...) w okresie od 1 lipca 2012 r. do 31 października 2012 r. wynosiło 41 819,35 zł. Należało jednak uwzględnić, że w dniu 15 lutego 2013 r. pozwany wpłacił tytułem powyższego wynagrodzenia kwotę 16 267,64 zł. W dacie wpłaty pozwany pozostawał już jednak w opóźnieniu w płatności, która zgodnie z fakturą obejmującą należność za II półrocze 2012 r., powinna nastąpić 10 grudnia 2012 r. Tym samym należało uznać, że w dniu 15 lutego 2013 r. istniało już wymagalne roszczenie strony powodowej o zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie kwoty 41 819,35 zł (art. 481 § 1 i 2 k.c.), które na dzień 15 lutego 2013 r. wynosiło 997,90 zł. W związku z tym, że zgodnie z art. 451 § 1 zd. 2 k.c. to, co przypada na poczet danego długu wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zalegle należności uboczne oraz na zalegające świadczenie główne, wpłaconą przez pozwanego w dniu 15 lutego 2013 r. kwotę 16 267,64 zł należało zaliczyć w pierwszej kolejności na zaległe odsetki (997,90 zł), a dopiero pozostałą część (15 269,74 zł) na należność główną. Z powyższych względów wysokość należnego stronie powodowej wynagrodzenia stanowiła różnicę pomiędzy kwotą obliczoną w przedstawiony powyżej sposób (41 819,35 zł) i kwotę wpłaconą przez pozwanego, a pomniejszoną o zaległą należność uboczną (15 269,74 zł), tj. zasądzoną kwotę 26 549,61 zł. Dalsze odsetki za opóźnienie w płatności należne były zatem od 16 lutego 2013 r. do dnia zapłaty.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o dopuszczenie dowodu z pisma Wójta Gminy J., petycji z 6 kwietnia 2012 r. oraz pisma z 4 kwietnia 2012 r., które miały potwierdzać poparcie dla starań pozwanego o przedłużenie Umowy dzierżawy względnie zakup nieruchomości będącej przedmiotem dzierżawy, które to fakty nie stanowiły faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 217 w zw. z art. 227 k.p.c.).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono jak w sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach znajduje uzasadnienie w art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Wobec tego, że strona powodowa utrzymała się ze swoim żądaniem w 25%, Sąd stosunkowo rozdzielił koszty poniesione przez obie strony, uwzględniając koszty poniesione przez stronę powodową w łącznej wysokości 5907,00 zł (tj. kwota 5307,00 zł opłaty sądowej od pozwu oraz kwota 3600,00 zł kosztów zastępstwa procesowego) oraz koszty poniesione przez pozwanego w łącznej wysokości 3617,00 zł kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa. Wysokość kosztów zastępstwa prawnego Sąd ustalił stosownie do wartości przedmiotu sprawy na podstawie § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 461) oraz § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490). Z powyższego wynika, że żądanie zwrotu kosztów postępowania po stronie powodowej zasadne pozostaje co do kwoty 2226,75 zł, a po stronie pozwanego co do kwoty 2712,75 zł. Dokonując wzajemnego rozliczenia powyższych kosztów Sąd zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 486,00 zł, stanowiącą różnicę powyższych kwot.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE