UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym 21 grudnia 2012 roku powód (jako nabywca wierzytelności) dochodził od pozwanej zapłaty należności z tytułu opłat za kształcenie w Wyższej Szkole (...) w W. (czesnego) za okres grudzień 2006 – styczeń 2007 roku wraz z odsetkami.

Powództwo został oddalone przede wszystkim ze względu na podniesienie przez pozwanego w toku rozprawy 9 października 2013 roku skutecznego zarzutu przedawnienia.

Oczywiste jest przedawnienie należności odsetkowej za okres przed 21 grudnia 2009 roku, zgodnie bowiem z art.118 kc roszczenia o świadczenia okresowe przedawniają się z upływem trzech lat.

Przedawnieniu uległo również roszczenie główne, a wraz z nim roszczenie odsetkowe za pozostały okres (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 26 stycznia 2005 r., sygn. II CZP 42/04). Zgodnie bowiem z art.751 pkt 2 kc, roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.

Pierwotny wierzyciel, od którego powód nabył wierzytelność, bez wątpienia stanowił podmiot utrzymujący zakład przeznaczony do nauki – taka jest bowiem istota szkoły wyższej.

Równocześnie powołany przepis znajduje zastosowanie do dochodzonego pozwem roszczenia bez względu na to, czy do zawartej przez strony umowy, będącej umową o świadczenie usług, zastosowanie znajdą, z mocy odesłanie zawartego w art.750 kc, przepisy o zleceniu. Umiejscowienie art.751 kc w części kodeksu cywilnego poświęconej zleceniu nie oznacza, że pkt 2 tego przepisu stanowi „przepisy o zleceniu” w rozumieniu art.750 kc. Przeciwnie – treść art.751 pkt 2 oraz art.734§1 kc jednoznacznie przesądza, że nie jest to „przepis o zleceniu” a jedynie przepis regulujący w sposób szczególny termin przedawnienia roszczenia o wynagrodzenie za świadczenie określonych usług. Żadna z kategorii usług wymieniona w tym przepisie (roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki) nie stanowi zlecenia w rozumieniu kodeksu cywilnego, gdyż nie stanowi wykonywania czynności prawnych dla dającego zlecenie. A przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art.734§1 kc).

Okoliczność, że świadczenie usług polegających na udzielaniu nauki w szkole wyższej zostało uregulowane w odrębnych przepisach ustawy z 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym nie ma zatem żadnego wpływu na zastosowanie art.751 pkt 2 kc, gdyż nie jest to przepis o zleceniu stosowany do umowy o świadczenie usług nieuregulowanej innymi przepisami, a samodzielny przepis dotyczący przedawnienia roszczeń o wynagrodzenie za określone w nim usługi, niedotyczący w ogóle umowy zlecenia i stosowany do umowy, której przedmiotem jest świadczenie usług edukacyjnych wprost, a nie odpowiednio.

Niezależnie od powyższej podstawy przedawnienia dochodzonego pozwem roszczenia, należałoby wskazać, że alternatywną podstawą przedawnienia roszczenia stanowiłby art.118 kc w części przewidującej trzyletni okres przedawnienia roszczeń związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Okoliczność że art.106 Prawa o szkolnictwie wyższym przewiduje, iż prowadzenie przez uczelnię działalności dydaktycznej, naukowej, badawczej, doświadczalnej, artystycznej, sportowej, rehabilitacyjnej lub diagnostycznej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.), nie oznacza, że działalność dydaktyczna niepublicznej szkoły wyższej nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu kodeksu cywilnego. Przeciwnie – wyraźne wyłączenie przewidziane w powołanym przepisie wskazuje, że co do zasady działalność uczelni spełnia definicję zawartą w art.2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – gdyby tak nie było, wyłączenie byłoby zbędne. Zgodnie z nią działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Równocześnie wyłączenie zawarte w art.106 Prawa o szkolnictwie wyższym dotyczy jedynie dziedziny prawa administracyjnego (publicznego), gdyż aktem prawnym z tej dziedziny jest ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Sfera prawa cywilnego posługuje się zaś własną definicją przedsiębiorcy (art.43[1] kc), jak również autonomicznym rozumieniem pojęcia „prowadzenie działalności gospodarczej”. W pełni odpowiada mu działalność wyższej uczelni związana ze świadczeniem usług edukacyjnych, gdyż polega na stałym, powtarzalnym działaniu, ma zawodowy charakter, jest podporządkowana regułom opłacalności i zysku lub zasadzie racjonalności gospodarowania, co oznacza założenie efektywności bądź wydajności, jest prowadzona na własny rachunek i polega na uczestniczeniu w obrocie gospodarczym (skoro usługi świadczone są podmiotom zewnętrznym).

Wreszcie, niezależnie od zasadności zarzutu przedawnienia, podkreślić należy, że powód nie wykazał – wbrew spoczywającemu na nim obowiązkowi – treści stosunku prawnego, z którego wywodzi obowiązek zapłaty przez pozwaną. Z przedłożonej umowy wynika bowiem, że pozwana podjęła studia na kierunku europeistyka (k.65), zaś przedłożony cennik (k.66) nie obejmuje takiego kierunku. Brak zatem treści umowy, z której wynikałby obowiązek zapłaty przez pozwaną kwot po 200 zł miesięcznie.

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE (...) (...) (...)