Sygn. akt I ACz 874/14
Dnia 11 lipca 2014r.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny
w następującym składzie:
Przewodniczący - Sędzia SA Mariola Głowacka (spr.)
Sędziowie: SA Jacek Nowicki
SA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga
po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2014r. na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J.
przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółce komandytowej z siedzibą w (...)
o zwolnienie spod egzekucji
na skutek zażalenia pozwanych
od postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu
z dnia 5 marca 2014r. sygn. akt XII C 2252/12
postanawia:
1) uchylić zaskarżone postanowienie w stosunku do pozwanej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w (...) i umorzyć w tym zakresie postępowanie w sprawie,
2) zasądzić od powódki na rzecz pozwanej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w (...) kwotę 1.303 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego,
3) uchylić zaskarżone postanowienie w pozostałej części i sprawę w tym
zakresie przekazać Sądowi Okręgowemu w Poznaniu do ponownego
rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego wobec pozwanej ThyssenKrupp
(...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T..
/-/M. Mazurkiewicz-Talaga /-/ M. Głowacka /-/ J. Nowicki
Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z dnia 5 marca 2014r. na podstawie art. 351 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. uzupełnił postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 13 stycznia 2014r. w ten sposób, że w jego sentencji dodał pkt 3 w którym zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 10.217 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w tym kwotę 7.217 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu do postanowienia wskazał, że prawomocnym postanowieniem z dnia 13 stycznia 2014r. Sąd Okręgowy na podstawie art. 180 § 1 pkt 4 k.p.c. podjął postępowanie, a następnie stosownie do art. 355 § 1 k.p.c. postępowanie w sprawie umorzył. Sąd wskazał, że pismem z dnia 27 stycznia 2014r. pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. złożyła wniosek o uzupełnienie w/w postanowienia z dnia 13 stycznia 2014r. w zakresie kosztów postępowania poprzez zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrot kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych. Pozwana zarzuciła, że jeszcze przed wniesieniem pozwu zwolniła spod egzekucji wskazane w pozwie ruchomości tj. linię produkcyjną do prefabrykacji ekranów akustycznych, a postanowieniem z dnia 18 października 2012r. komornik sądowy J. B. umorzył postępowanie zabezpieczające wobec tych ruchomości. Zdaniem pozwanej wytoczenie powództwa było zbędne, skoro zwolniła ona te ruchomości od zajęcia.
Powódka w piśmie z dnia 10 lutego 2014r. wniosła o oddalenie wniosku pozwanej podnosząc, że podane przez nią argumenty są niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy oraz, że nigdy nie otrzymała postanowienia z dnia 18 października 2012r.
Sąd pierwszej instancji stwierdził, że okolicznością niesporną w sprawie jest, że postanowieniem z dnia 12 grudnia 2012r. ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku dłużnika (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Przedmiotowe postanowienie jest prawomocne z dniem 10 stycznia 2013r. Postanowieniem z dnia 17 maja 2013r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Gdyni J. B. umorzył postępowanie z wniosku pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. przeciwko dłużnikowi (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. w celu wykonania zabezpieczenia na podstawie art. 146
ustawy z dnia 28 lutego 2003r. Prawo upadłościowe i naprawcze. Postanowienie to uprawomocniło się z dniem 26 września 2013r. Postanowieniem z dnia 14 marca 2013r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy J. G. umorzył postępowanie egzekucyjne z wniosku pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. przeciwko dłużnikowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na podstawie art. 146 Prawo upadłościowe i naprawcze. Orzeczenie to uprawomocniło się z dniem 28 marca 2013r.
Sąd pierwszej instancji ze względu na dyspozycję art. 146 Prawo upadłościowe i naprawcze oraz na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w sprawie. W ocenie Sądu pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. dała powód do wytoczenia powództwa. Z akt sprawy wynika, że przed wytoczeniem powództwa powódka i pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. prowadziły korespondencję mającą na celu zwolnienie ruchomości będących własnością powódki spod egzekucyjnego zajęcia. Pozew z dnia 11 września 2012r. został nadany przez pełnomocnika powódki bezpośrednio do siedziby pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. w dniu 7 września 2012r., a dopiero w dniu 16 października 2012r. pozwana ta wystąpiła do komornika o umorzenie postępowania w celu wykonania zabezpieczenia ruchomości będących faktycznie własnością powoda. Pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. posiadała zatem wiedzę o skierowaniu przeciwko niej roszczeń na drogę sądową. Pozwana mimo wcześniejszych wezwań do spełnienia świadczenia spełniła je dopiero po wytoczeniu powództwa. W konsekwencji Sąd uznał, że pozwana w ten sposób dała powód do wytoczenia powództwa i zgodnie z art. 101 k.p.c. winna ponieść koszty procesu także w sytuacji, gdy postępowanie w sprawie zostało umorzone. Działania pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. przed wniesieniem pozwu polegały na polemice z argumentami powódki. Pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. kwestionowała prawo własności powódki do tych ruchomości, jak również istnienie tego podmiotu w związku ze zmianą firmy. Pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w (...) w odpowiedzi na pozew z dnia 13 marca 2013r. kwestionowała prawo własności powódki do ruchomości objętych pozwem.
Sąd pierwszej instancji podkreślił, że w niniejszej sprawie nie miało miejsce cofnięcie pozwu, lecz umorzenie postępowania na podstawie art. 146 Prawa upadłościowego i naprawczego w stosunku do dłużnika (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. przeciwko której pozwane prowadziły postępowanie egzekucyjne. Zdaniem Sądu uzasadnia to przyjęcie, że doszło do sytuacji w której pozwane zaspokoiły roszczenia powódki po wytoczeniu przedmiotowego procesu. W ocenie Sądu powódka wykazała, że wystąpienie z pozwem było niezbędne do celowego dochodzenia praw i faktycznie doszło do zaspokojenia w toku procesu.
Sąd pierwszej instancji wskazał, że powódka w piśmie z dnia 5 października 2012r. domagała się zasądzenia od pozwanych solidarnie na jej rzecz zwrot kosztów postępowania według norm przepisanych. Orzeczenie z dnia 13 stycznia 2014r., chociaż kończy postępowanie w sprawie nie zawierało rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Na koszty postępowania w sprawie składa się opłata od pozwu w kwocie 3.000 zł oraz koszty pełnomocnika procesowego powódki w kwocie 7.217 zł. Stąd Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powódki kwotę 10.217 zł.
Zażalenie od tego postanowienia wnieśli pozwani.
Pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa zaskarżyła postanowienie w całości domagając się zmiany zaskarżonego postanowienia w całości poprzez wzajemne zniesienie kosztów postępowania pomiędzy stronami lub zmiany postanowienia poprzez zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. na rzecz powódki kwoty 10.217 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz wzajemne zniesienie kosztów postępowania pomiędzy skarżącą a powódką albo o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości. Nadto pozwana wniosła o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. zaskarżyła postanowienie w całości domagając się zmiany postanowienia poprzez zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych ewentualnie uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Pozwana złożyła również wniosek o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Powódka w odpowiedzi na zażalenie pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. wniosła o oddalenie zażalenia oraz o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.
Zażalenia pozwanych zasługiwały na uwzględnienie.
Pozwana (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. pismem z dnia 27 stycznia 2014r. wniosła o uzupełnienie postanowienia Sądu z dnia 13 stycznia 2014r. poprzez zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty od pełnomocnictwa. Wniosku o uzupełnienie w/w postanowienia o orzeczenie w przedmiocie kosztów procesu nie złożyła zarówno powódka jak i pozwana (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa. Stąd Sąd pierwszej instancji był uprawniony wyłącznie do rozpoznania wniosku pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T.. Ponieważ postanowienie Sądu nie zawierało rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu Sąd powinien był uzupełnić to postanowienie o rozstrzygnięcie dotyczące kosztów procesu poprzez zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T. kosztów procesu w całości lub w części lub nie obciążenie powódki, w całości lub w części, zwrotem kosztów procesu na rzecz pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T.. Sąd pierwszej instancji zasądzając koszty procesu od pozwanych solidarnie na rzecz powódki nie rozpoznał w ogóle wniosku pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T., gdyż przecież pozwana nie wniosła o zasądzenie od niej na rzecz powódki kosztów procesu. Sąd orzekł tak, jakby wniosek o uzupełnienie postanowienia w tym zakresie zgłosiła powódka, a to przecież w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Przy czym wniosek o uzupełnienie postanowienia w ogóle nie dotyczył pozwanej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej. Stąd zasądzenie przez Sąd pierwszej instancji na rzecz powódki tych kosztów od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej nie znajduje uzasadnienia. Biorąc powyższe pod rozwagę zaskarżone postanowienie w stosunku do pozwanej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej uchylono i postępowanie w stosunku do tej pozwanej umorzono na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c., gdyż orzeczenie o kosztach procesu - w ramach uzupełnienia postanowienia z dnia 13 stycznia 2014r. - w stosunku do tej pozwanej było niedopuszczalne. Ponieważ postanowienie Sądu Apelacyjnego w stosunku do tej pozwanej jest orzeczeniem kończącym postępowanie w sprawie zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 6 punkt 5 w związku z § 12 ustęp 2 punkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (j.t. Dz. U. 2013.490) zasądzono od powódki na rzecz pozwanej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w (...) kwotę 1.303 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego obejmującą opłatę od zażalenia – 103 zł i koszty zastępstwa procesowego – 1.200 zł.
Ponieważ Sąd pierwszej instancji w ogóle nie rozpoznał wniosku pozwanej z dnia 27 stycznia 2014r., stąd stosownie do art. 386 § 4 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. zaskarżone postanowienie w pozostałym zakresie uchylono i sprawę w tej części przekazano Sądowi Okręgowemu w Poznaniu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania zażaleniowego w stosunku do pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w T..
/-/M. Mazurkiewicz-Talaga /-/M. Głowacka /-/ J. Nowicki