WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marek Paczkowski

Protokolant: st. sekr. sądowy E. H. - M.

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2014 r. w Toruniu

sprawy z powództwa B. C.

przeciwko E. C., H. C.

o ustalenie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda na rzecz pozwanych kwotę 3.634 zł (trzy tysiące sześćset trzydzieści cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  kosztami sądowymi, od których zwolniony był powód obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powód B. C. w pozwie skierowanym przeciwko E. C. i H. C. wniósł o ustalenie, że umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego w T. przy ul.(...) zawarta między pozwanymi jest nieważna.

Powód wskazał, że sprzedaż lokalu mieszkalnego była fikcyjna, ponieważ kupująca E. C. (bratowa powoda) nie zapłaciła H. C. (matce powoda) za lokal żadnej kwoty, a zatem doszło do poświadczenia nieprawdy. Doraźnym celem fikcyjnej sprzedaży było uchylenie się pozwanej E. C. od obowiązku zapłaty podatku dochodowego za sprzedaż mieszkania nabytego przez nią w 2009r. w spadku po jej zmarłych rodzicach. Jednak finalnym celem sprzedaży miało być ostateczne przywłaszczenie mieszkania i pozbawienie powoda praw spadkowych po rodzicach, a w szczególności po ojcu W. C.. (k. 2 – 6 akt)

Pozwane wniosły o oddalenie powództwa i zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu.

Pozwane przyznały, że doszło do zawarcia umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego w dniu 9.12.2013r. Właścicielką lokalu była pozwana H. C., ponieważ nabyła go wcześniej wraz z mężem W. C. na zasadzie wspólności ustawowej, a następnie po jego śmierci nabyła w całości spadek po nim, co zostało stwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego w Toruniu. Pozwane przyznały, że jednym z motywów zawarcia tej umowy był zamiar skorzystania przez pozwaną E. C. z prawa do ulgi podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych związanej z przeznaczeniem na zakup tego lokalu środków pieniężnych uzyskanych przez nią wcześniej z tytułu sprzedaży innego lokalu mieszkalnego. Równocześnie pozwane zaprzeczyły pozostałym okolicznościom wskazanym w pozwie, a w szczególności twierdzeniom o pozorności umowy. Zdaniem pozwanych powód nie ma legitymacji czynnej do dochodzenia ustalenia nieważności umowy. Pozwane powołały się na pogląd judykatury, według którego potencjalny spadkobierca po osobie, która zawarła kwestionowaną umowę może żądać ustalenia nieważności umowy dopiero po śmierci tej osoby. (k. 40 – 44 akt)

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 9.12.2013r. pozwane zawarły umowę sprzedaży, na mocy której H. C. sprzedała E. C. lokal mieszkalny położony w T. przy ul.(...), dla którego jest prowadzona księga wieczysta (...). Z aktu notarialnego wynika, że cena została ustalona na kwotę 160.000zł i została zapłacona. Akt notarialny został sporządzony w mieszkaniu przy ul. (...) w T. przez notariusza M. C.. Z aktu notarialnego wynika, że lokal był objęty wspólnością ustawową pozwanej H. C. i jej męża W. C., a spadek po W. C. nabyła w całości H. C..

/dowód: akta notarialny – k. 49 – 54 akt/

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o akt notarialny przedłożony przez pozwane.

Powód opiera swe roszczenie na art. 189 k.p.c. Zgodnie z treścią tego przepisu powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Sąd uznał, że powód nie ma legitymacji czynnej do dochodzenia roszczenia. Aby powództwo wytoczone w oparciu o art. 189 k.p.c. mogło zostać uznane za zasadne konieczne jest przede wszystkim istnienie interesu prawnego po stronie powoda. Powództwo wytoczone przez powoda opiera się na założeniu, że powód będzie dziedziczył po swojej matce. Jest to założenie o tyle wadliwe, że nie wiadomo, czy matka powoda umrze przed nim. Nie ma przy tym znaczenia, czy powód uważa umowę za nieważną z tego powodu, że zmierzała do obejścia prawa, czy też zawarcia jej w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli, ponieważ interes prawny powoda musi występować zawsze, aby Sąd mógł oceniać ważność umowy, a cytowany art. 189 k.p.c. nie czyni w tym zakresie żadnej różnicy.

Natomiast jeśli chodzi o prawa spadkowe powoda po ojcu należy wskazać, że powód nie jest spadkobiercą ojca, ponieważ jedyną spadkobierczynią jest matka powoda. Można co najwyżej rozważać, czy powodowi przysługuje roszczenie o zachowek po ojcu, jednak ustalenie istnienia takiego roszczenia nie jest przedmiotem niniejszej sprawy.

Z wyżej wymienionych względów Sąd uznał powództwo za bezzasadne i oddalił je orzekając o tym w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 98§1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. obciążając powoda jako przegrywającego proces w całości obowiązkiem zwrotu wszystkich kosztów procesu poniesionych przez pozwane, to jest wynagrodzenia pełnomocnika będącego radcą prawnym (3600zł) i opłaty skarbowej od pełnomocnictw (34zł).

O kosztach sądowych, od których zwolniony był powód orzeczono po myśli art.113 ust.1 ustawy z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010r., Nr 90, poz. 594 ze zm.).

Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda o zobowiązanie pozwanych do przedłożenia dowodu wypłaty ceny lokalu mieszkalnego (rozprawa w dniu 12.05.2014r. – 00:19:36), albowiem skoro powód nie ma legitymacji czynnej przeprowadzenie tego dowodu prowadziłoby do zbędnej zwłoki w postępowaniu (art. 217§2 k.p.c.)