UZASADNIENIE

Oskarżony M. K. stanął pod zarzutem, iż w dniu 30 stycznia 2006 r. w W., działając wspólnie i w porozumieniu z E. C. (1) i innymi nieustalonymi osobami, w celu uzyskania kredytu hipotecznego (...) w kwocie 499.000,00 zł na podstawie dowodu osobistego innej osoby o serii (...) na nazwisko S. L. przedłożyli w I Oddziale Banku (...) S.A. przy ulicy (...) za pośrednictwem firmy (...) K. O., sfałszowane dokumenty w postaci: zaświadczenia o zatrudnieniu z dnia 14 grudnia 2005 r. z pieczęcią firmy Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...) W., PIT-u - 37 za rok 2004 na nazwisko S. L., wydruku z konta (...) S.A. z dnia 17 stycznia
2006 r. z rachunku L. S. o nr (...) za okres od dnia 03 października do dnia 30 grudnia 2005 r., które to dokumenty miały istotne znaczenie dla uzyskania kredytu,

tj. o czyn z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. zw. z art. 11 § 2k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 23 października 2014 r. (sygn. akt XII K 204/13):

I. oskarżonego M. K. w ramach zarzucanego czynu uznał za winnego tego, że w dniu 30 stycznia 2006 r. w W., działając wspólnie i w porozumieniu z E. C. (1) i innymi nieustalonymi osobami, w ramach uzgodnionego podziału ról, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził Bank (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie 499.000,00 zł (czterysta dziewięćdziesiąt dziewięć tysięcy złotych 00/100), w ten sposób, że posługując się dowodem osobistym innej osoby o serii (...) na nazwisko S. L. przedłożył w I Oddziale Banku (...) S.A. przy ulicy (...) za pośrednictwem firmy (...) K. O., wraz z wnioskiem kredytowym, sfałszowane dokumenty w postaci: zaświadczenia o zatrudnieniu z dnia 14 grudnia 2005 r. z pieczęcią firmy Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...) W., PIT-u - 37 za rok 2004 na nazwisko S. L., wydruku z konta (...) S.A. z dnia 17 stycznia 2006 r. z rachunku L. S. o nr (...) za okres od dnia 3 października do dnia 30 grudnia 2005 r., w wyniku czego w dniu 30 stycznia 2006 r. została zawarta umowa kredytu hipotecznego (...) o nr 203- (...) w kwocie 207.680,00 CHF (słownie: dwieście siedem tysięcy sześćset osiemdziesiąt franków szwajcarskich 00/100) stanowiącej równowartość 499.000,00 zł (czterystu dziewięćdziesięciu dziewięciu tysięcy złotych 00/100) na dane L. S., podczas gdy rzeczywistym kredytobiorcą był M. K., przy czym przedłożone dokumenty miały istotne znaczenie dla uzyskania kredytu, czym wprowadził pracowników Banku w błąd co do rzeczywistej osoby kredytobiorcy oraz jej zdolności kredytowej, pieniądze z kredytu zostały przelane na jego konta bankowe, wykorzystane i nie zwrócone bankowi a wartość przedmiotu kredytu stanowi mienie znacznej wartości i opisany czyn kwalifikując z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 297 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. zw. z art. 11 § 2 k.k. na podstawie powołanych przepisów skazał go, zaś na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności;

II. Na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 4 lata;

III. Na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego M. K. do naprawienia szkody w części, poprzez zapłatę kwoty 250.000,00 zł na rzecz pokrzywdzonego Banku (...) S.A. z siedzibą w W.;

IV. Na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. nakazał zwrot Bankowi (...) S.A., ul. (...) w W. dokumentacji figurującej w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) pod pozycją 1-5 na karcie 1077 akt sprawy oraz w wykazie dowodów rzeczowych nr I/58/07 pod pozycją 1-66 i 111 na karcie 405-406 akt sprawy a oskarżonemu dowodów wymienionych w powyższym wykazie pod pozycją 71-110;

V. Na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek dowodów rzeczowych figurujących w wykazie dowodów rzeczowych nr I/58/07 pod pozycją 68- 69 na karcie 405-406 akt sprawy poprzez pozostawienie w aktach;

VI. Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego Banku (...) S.A. kwotę 960,00 zł tytułem poniesionych wydatków w sprawie;

VII. Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie i obciążają nimi Skarb Państwa.

Wyrok powyższy zaskarżyli: w całości obrońca oskarżonego oraz w części tj. co do pkt III wyroku, na niekorzyść oskarżonego – pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, a więc (...) S.A.

Obrońca oskarżonego zarzucił wyrokowi:

1) obrazę przepisu prawa materialnego art. 286 § 1 k.k. polegającą na przypisaniu w działaniu oskarżonego, mimo podstaw prawnych i faktycznych przekroczenia tej normy prawnej podczas gdy, osobie która w istocie dopuściła się działania na szkodę pokrzywdzonego banku a która miała rzekomo współdziałać z oskarżonym, zarzutu takiego nie postawiono i została prawomocnie skazana z art. 297 § 1 k.k. i 270 § 1 k.k.;

2) obrazę przepisów postępowania karnego art. 7 k.p.k. oraz w konsekwencji art. 5 § 2 k.p.k. poprzez przyjęcie przez Sąd za wiarygodny wyłącznie jeden dowód w postaci zeznań współoskarżonej E. C. (1), która jako świadek w niniejszym procesie pomówiła M. K. o zorganizowanie całego przedsięwzięcia i jednocześnie braku innych dowodów potwierdzających tę okoliczność co skutkowało skazaniem oskarżonego mimo, iż ten w toku dwóch procesów konsekwentnie nie przyznawał się do winy;

3) błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, iż oskarżony M. K. miał dostarczyć E. C. (1) dowód osobisty L. S., paszport, wyrok rozwodowy oraz dokument o rzekomym zatrudnieniu w sytuacji gdy sam Sąd w uzasadnieniu orzeczenia ma w tym zakresie wątpliwości bowiem nie potrafi wskazać w jaki sposób M. K. miał wejść w posiadanie tych dokumentów co praktycznie jest niemożliwym w świetle przeprowadzonych w obu procesach dowodów.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że Sąd niezasadnie oparł się przy ustalaniu stanu faktycznego na zeznaniach, głównej – jego zdaniem – wykonawczyni przestępstwa tj. E. C. (1), która zresztą poddając się dobrowolnie karze nie poniosła odpowiedzialności za oszustwo. Zwrócił uwagę na brak dowodu na to by oskarżony dostarczył E. C. podrobione dokumenty oraz to, że nigdzie nie stwierdzono by złożył on jakieś podpisy lub czynił osobiście adnotacje.

Ponieważ – zdaniem skarżącego – w sprawie istnieją nie dające się usunąć wątpliwości co do udziału oskarżonego w przestępstwie, wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie go lub o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zarzucił wyrokowi:

1) obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 20 k.k. oraz art. 46 k.k. poprzez ich błędne zastosowanie i bezpodstawne przyjęcie, że skoro oskarżony dopuścił się czynu z innymi osobami, osoby te powinny uczestniczyć w pokryciu szkody, co w konsekwencji doprowadziło do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody w części, to jest w kwocie 25.000 zł (słownie dwieście pięćdziesiąt tysięcy złotych), podczas gdy przy zastosowaniu powyższego przepisu zasadne byłoby orzeczenie obowiązku naprawienia szkody w całości, tj. w kwocie 514.959,18 zł;

2) naruszenie przepisów postępowania tj. art. 49 a k.p.k. oraz art. 415 § 5 k.p.k. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie skutkujące orzeczeniem obowiązku naprawienia szkody jedynie w części tj. w kwocie 250.000,00 zł, nie zaś w całości tj. w kwocie 514.959,18 zł; wnosząc o zmianę zaskarżonego wyroku w części poprzez orzeczenie na rzecz (...) S.A. środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody w dalszej kwocie 264.959,18 zł)

W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, iż fakt udziału w przestępstwie większej liczby osób nie daje podstaw do zobowiązania oskarżonego do częściowego jedynie naprawienia szkody, której wysokość została określona i udowodniona.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie jako bezzasadna i to w stopniu oczywistym (art. 457 § 2 k.p.k.); uwzględnienia natomiast co do zasady wymaga apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.

Co do apelacji obrońcy oskarżonego, stwierdzić trzeba, iż obydwa postawione wyrokowi zarzuty są całkowicie chybione. Wbrew gołosłownemu twierdzeniu obrońcy jakoby „sam Sąd w uzasadnieniu orzeczenia ma… wątpliwości” co do tego by oskarżony miał dostarczyć E. C. (1) dowód osobisty, paszport, wyrok rozwodowy oraz dokument o rzekomym zatrudnieniu a także inne dokumenty – stanowisko Sądu Okręgowego jest jasne i stanowcze. Nie ma on żadnych wątpliwości, że dokumenty te lub ich kserokopie dostarczył właśnie oskarżony (tak wyraźnie stwierdza w ustalonym stanie faktycznym – str. 1 uzasadnienia). Daje w tej mierze w pełni wiarę zeznaniom E. C. (1), zaś dyskwalifikuje całkowicie wyjaśnienia w tym przedmiocie składane przez oskarżonego. Czyniąc natomiast ustalenia co do tego, kiedy, jak długo i w czyich rękach znajdowały się dokumenty św. L. S. (bez wątpienia u jej brata M. J. oraz św. G. W. – str. 12 uzasadnia) konstatuje jedynie, iż „nie udało się .. wyjaśnić w jaki sposób oskarżony M. K. wszedł w … posiadanie” dowodu osobistego, co „nie zmienia … faktu, że oskarżony posiadał przedmiotowy dowód osobisty należący do L. S. i użył go w celu popełnienia przestępstwa” (str. 9 – 10 uzasadnienia).

Przypomnieć przy tym trzeba, iż dyspozycja art. 5 § 2 k.p.k. adresowana jest na etapie orzekania do Sądu i to Sąd w przypadku powzięcia wątpliwości obowiązany jest rozstrzygnąć je na korzyść oskarżonego. Jak widać Sąd meriti wątpliwości takich nie miał, a zatem zarzut apelującego jest niezasadny.

Negowanie sprawstwa oskarżonego w oparciu o jego konsekwentne nieprzyznanie się do winy (jak to ujmuje skarżący) w toku procesów nie może stanowić argumentu przemawiającego na jego korzyść. Sąd okoliczność tę odnotowuje, uznając relacje oskarżonego na temat jego udziału w przestępnym przedsięwzięciu za niezasługującą na uwzględnienie i traktując jako linię obrony.

W szczegółowym, tak co do ustalenia faktów jak i ich oceny, pisemnych motywach Sąd meriti przekonywująco wskazuje na okoliczności dowodzące wiarygodności wersji prezentowanej przez świadek (skazaną wcześniej prawomocnym wyrokiem) E. C. (1). Dokumentuje okoliczności przemawiające za tą wersją wydarzeń, a także wspierające ją inne dowody. W sposób bezsprzecznie logiczny i zgodny z doświadczeniem życiowym wywodzi zasadność dokonanych ustaleń i sformułowanych wniosków.

Sąd Okręgowy prawidłowo analizuje podstawy dokonanej subsumpcji w odniesieniu do przyjętej kwalifikacji prawnej przypisanego w wyroku czynu, przekonywująco uzasadniając podstawę rozszerzenia kwalifikacji o art. 286 § 1 k.k. Polemizuje przy tym z wyrażonym w końcowym przemówieniu stanowiskiem oskarżyciela publicznego. Zaprezentowany pogląd jako prawidłowo i przekonywująco umotywowany zasługuje na akceptację.

Nie budzi również zastrzeżeń wysokość orzeczonej kary pozbawienia wolności oraz zastosowanie warunkowego zawieszenia jej wykonania, co do których Sąd przytoczył przemawiające za nimi okoliczności obciążające i łagodzące, w tym uzasadniające pozytywną prognozę, będącą podstawą środka probacji.

Odnosząc się do apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego Sąd Apelacyjny uwzględnił ją co do zasady, bowiem argumentacja Sądu Okręgowego co do zobowiązania oskarżonego do naprawienia szkody jedynie w części, nie znajduje uzasadnienia w unormowaniu takiego rozstrzygnięcia, jak i w orzecznictwie. Pamiętać też trzeba, iż cała kwota wyłudzonego kredytu trafiła na konto oskarżonego lub na pokrycie jego zobowiązań finansowych. Brak jest zatem podstaw do rozważań o hipotetycznej, solidarnej odpowiedzialności z tego tytułu innych osób. Sprawą oskarżonego jest problem jego „rozliczeń” ze współsprawcami. Odnosząc się zaś co do kwoty jaką przyjął Sąd odwoławczy jako uzasadnionej szkody, stwierdzić trzeba, iż kwota udzielonego w wyniku przestępstwa kredytu jest bezsporną wielkością szkody wyrządzonej przestępstwem. Ewentualne, podlegające doliczeniu (z tytułu odsetek) lub odliczeniu (z tytułu dokonanych spłat rat kredytu do regulowania których oskarżony się nie przyznaje), mogą być przedmiotem rozstrzygnięć w toku rozliczania wykonania nałożonego obowiązku lub dochodzenia potencjalnych dalszych szkód poniesionych przez pokrzywdzonego.

Dokonując zmiany wyroku w części dotyczącej orzeczenia w trybie art. 46 k.k., w pozostałej części zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.

Zważywszy na obecną sytuację majątkową oskarżonego - niewielkie dochody, jego podeszły wiek Sąd odwoławczy zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając wydatkami w tym zakresie Skarb Państwa.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE