UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 września 2014 r. (sygn. akt XVIII K 363/12) Sąd Okręgowy w Warszawie uniewinnił D. K. (1), M. B. i P. B. od popełnienia zarzucanych im czynów polegających na tym, że D. K. (1):

I. w okresie od października 2002 roku do grudnia 2003 roku w W. i P. brał udział w związku o charakterze zbrojnym mającym na celu popełnianie przestępstw takich jak zabójstwa, wymuszenia rozbójnicze, napady rabunkowe, obrót bez wymaganego zezwolenia środkami odurzającymi i psychotropowymi, zabór w celu przywłaszczenia samochodów i obrót takimi pojazdami, wprowadzenie do obrotu finansowego środków w postaci korzyści majątkowych uzyskanych z czynów zabronionych,

to jest czynu z art. 258 § 2 k.k.

II. w okresie od 11 grudnia 2002 roku do dnia 18 grudnia 2003 roku w W. przyjął od J. R. (1) pieniądze w kwocie 25.000 zł. podejmując z nim wspólnie i w porozumieniu czynności w postaci zainwestowania tej kwoty w działalność podmiotu gospodarczego spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...), mając na celu udaremnienie lub znaczne utrudnienie stwierdzenia, że środki te pochodzą z czynu zabronionego polegającego na uzyskaniu korzyści majątkowych z wprowadzenia do obrotu środków odurzających i substancji psychotropowych w znacznych ilościach popełnionym przez D. K. (2), P. B., M. B., J. R. (1) w P. w okresie od kwietnia 1997 roku do stycznia 2003 roku, przy czym czynu tego dopuścił się działając w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnianie przestępstw i uczynił sobie z tego procederu stałe źródło dochodu,

to jest czynu z art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

III. w okresie od 11 grudnia 2002 roku do dnia 18 grudnia 2003 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z P. B., J. R. (1), mając na celu udaremnienie lub znaczne utrudnienie stwierdzenia, że środki finansowe w postaci 25.000 zł. pochodzą z czynu zabronionego, polegającego na uzyskaniu korzyści majątkowych z wprowadzenia do obrotu środków odurzających i substancji psychotropowych w znacznych ilościach, popełnionego w P. w okresie od 1997 roku do stycznia 2003 roku, zainwestował tą kwotę w działalność podmiotu gospodarczego - spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...), przy czym czynu tego dopuścił się działając w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnianie przestępstw,

to jest czynu z art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

IV. w okresie od 11 grudnia 2002 roku do dnia 18 grudnia 2003 roku w W., działając wspólnie i w porozumieniu z M. B., J. R. (1), mając na celu udaremnienie lub znaczne utrudnienie stwierdzenia, że środki finansowe w postaci 25.000 zł. pochodzą z czynu zabronionego, polegającego na uzyskaniu korzyści majątkowych z wprowadzenia do obrotu środków odurzających i substancji psychotropowych w znacznych ilościach, popełnionego w P. w okresie od 1997 roku do stycznia 2003 roku, zainwestował tą kwotę w działalność podmiotu gospodarczego - spółki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. przy
ul. (...), przy czym czynu tego dopuścił się działając w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnianie przestępstw,

to jest czynu z art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

Kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa nadto rozstrzygnął o dowodach rzeczowych oraz zasądził od Skarbu Państwa wynagrodzenie dla występującego z urzędu obrońcy osk. M. B..

Apelację od powyższego wyroku, skarżąc wyrok w całości na niekorzyść wszystkich oskarżonych wniósł prokurator .

Zarzucił wyrokowi:

I. obrazę przepisów prawa procesowego mającą mieć wpływ na treść zapadłego orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. polegającą na dowolnej ocenie dowodu z zeznań J. R. (1) z naruszeniem zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, skutkujące przyjęciem, iż D. K. (1) nie dopuścił się czynów zarzucanych mu w punktach I i II, zaś M. B. i P. B. odpowiednio w punkach III i IV, podczas gdy prawidłowa ocena tego dowodu prowadzi nieuchronnie do wniosku przeciwnego;

II. obrazę przepisów prawa procesowego mogącą mieć wpływ na treść zapadłego orzeczenia, tj. art. 366 § 1 k.p.k. i art. 410 k.p.k. polegającą na nie wyczerpaniu w pełni inicjatywy dowodowej poprzez nie przeprowadzenie dowodów z przesłuchania w charakterze świadków D. P. i S. D.;

III. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający mieć wpływ na jego treść, a polegający na niesłusznym uznaniu, iż całokształt dowodów ujawnionych na rozprawie nie pozwala na przyjęcie, iż oskarżeni D. K. (1), M. B. i P. B. dopuścili się zarzucanych im czynów, podczas gdy dokładna analiza całego zebranego materiału dowodowego prowadzi bezsprzecznie do wniosku przeciwnego

wnosząc o

uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora jest w pełni zasadna i dlatego należało uchylić wyrok uniewinniający oskarżonych i sprawę przekazać Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Już w tym miejscu zwrócić należy uwagę Sądu I instancji na możliwość wykorzystania w toku ponownego procedowania dyspozycji art. 442 § 2 k.p.k. pozwalającej na poprzestanie na ujawnieniu dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie wyroku.

Zasadniczą przyczyną uchylenia zaskarżonego orzeczenia jest zdaniem Sądu Apelacyjnego niewłaściwa interpretacja przepisu art. 299 k.k. z punktu widzenia wymogu wskazania „pochodzenia korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego”, a mówiąc wprost wskazania tzw. czynu pierwotnego lub używając innego określenia czynu bazowego.

Sąd Okręgowy analizując szczegółowo zeznania świadka koronnego J. R. (1) i w ogromnej mierze dając wiarę jego depozycjom nazbyt rygorystycznie interpretuje wspomniany wymóg, kwestionując precyzję zeznań świadka w kwestii źródła pochodzenia środków zainwestowanych wespół z osk. D. K. w powołaną (w wyniku wcześniejszych uzgodnień ze wszystkimi oskarżonymi w przedmiotowej sprawie) spółkę o nazwie (...) sp. z o.o.

Zasadnie skarżący przywołuje w tym względzie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2013 r. sygn. akt III KK 455/12 – LEX nr 1321751, który „zakreśla” skalę niezbędnych ustaleń dla przyjęcia spełnienia znamienia pochodzenia wartości majątkowych stanowiących brudne pieniądze.

W konsekwencji tego zasadnie kwestionuje argumentację Sądu Okręgowego wskazującą na fakt nieprawomocnego uniewinnienia oskarżonych występujących w przedmiotowej sprawie od popełnienia zarzucanych im czynów polegających właśnie na uczestnictwie w obrocie środkami odurzającymi w innym toczącym się postępowaniu (sprawa VIII K 438/05 Sądu Okręgowego w Warszawie).

Pomijając kwestię wymogu szczegółowości ustaleń, o których mowa w cytowanym wyżej orzeczeniu Sądu Najwyższego i zakresu autonomii orzekania sądu (art. 8 k.p.k.) należy odnotować, że wyrok uniewinniający tych oskarżonych w istotnym dla przedmiotowej sprawy zakresie nie ostał się w postępowaniu odwoławczym i sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania.

Odnosząc się zaś do cytowanych przez oskarżonego P. B. w jego odpowiedzi na apelację prokuratora (pismo z dnia
10 marca 2015 r.) fragmentów zeznań J. R., z których wynika rzekomy zamiar zainwestowania w powoływana spółkę „legalnych pieniędzy” należy zwrócić uwagę na całość zeznań tego świadka na temat planowanych przedsięwzięć przy tworzeniu i dalszych planach rozwoju firmy (...). Nie bez znaczenia będzie też ocena jakimi to legalnymi źródłami dochodu dysponowali w owym czasie oskarżeni sięgając np. do ich własnych oświadczeń na ten temat choćby w protokołach przesłuchań.

Również w odniesieniu do zarzutu z art. 258 § 2 k.k. stawianego osk. D. K. – Sąd Apelacyjny stwierdza, iż Sąd Okręgowy ocenił zebrane w tym zakresie dowody nie bacząc na realia dotyczące przestępczości zorganizowanej. Rozstrzygnięcie co do tego zarzutu razi nie tylko zignorowaniem dowodu z zeznań świadka koronnego i innych wypowiadających się na ten temat świadków, ale i błędną oceną wyjaśnień na ten temat samego oskarżonego.

W toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd I instancji winien dokonać dokładnej oceny zeznań św. J. R. z punktu widzenia niezbędnych ustaleń w zakresie koniecznych elementów dotyczących przestępstwa pierwotnego. Oczywiście bacząc na znaczenie dla rozstrzygnięcia o ewentualnej odpowiedzialności oskarżonych zmieniającego się stanu prawnego. Winien też rozważyć potrzebę poszerzenia materiału dowodowego o zeznanie przywołanych w apelacji D. P. i S. D.. Konieczne też będzie krytyczne doniesienie się do zeznań św. A. T..

Wypracowane tą drogą rozstrzygnięcie winien uzasadniać sporządzając niekoniecznie tak obszerne pisemne motywy, które zawierają sporo powtórzeń i nie zawsze istotne dla sprawy odniesienia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku zasądzając przy tym na rzecz obrońcy osk. M. B. występującego z urzędu należne honorarium za udział w postępowaniu odwoławczym.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE