WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Joanna Smycz
Protokolant:	Maria Szczęsna

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2015 r. w Gliwicach

sprawy C. G. (G.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania C. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 21 października 2014 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję przyznając ubezpieczonemu C. G. prawo do emerytury począwszy od dnia 1 maja 2014r.;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

(-) SSO Joanna Smycz

  Sygn. akt. VIII U 2442/14

Decyzją z dnia 21 października 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu C. G. prawa do emerytury w niższym wieku
w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w związku z tym, iż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A oraz nie rozwiązał stosunku pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury podnosząc, że zgodnie z przedłożoną przez niego dokumentacją oraz zeznaniami świadków, o przesłuchanie których wnosił, wykonywał pracę w warunkach szczególnych w (...) w G. w szczególności okresie od 1 stycznia 1993r. do 31 października 1996r. jako szef Wydziału W. Blach i od 1 listopada 1996r. do 31 stycznia 1998r. jako kierownik Wydziału W. Taśm i tym samym spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo ZUS wskazał, że do okresów pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach nie uwzględnił okresu zatrudnienia
w (...) w G. od 16 maja 1978r. do 31 sierpnia 1978r. jako stażysta, od 1 września 1978r. do 30 września 1978r. jako samodzielny technolog, od 1 stycznia 1993r. do 31 października 1996r. jako szef Wydziału W. Blach i od 1 listopada 1996r. do 31 stycznia 1998r. jako kierownik Wydziału W. Taśm bowiem charakter pracy na ww. stanowiskach, w ocenie organu rentowego, nie odpowiada charakterowi pracy wymienionej pod poz. 24 działu XIV wykazu A.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony C. G., urodzony (...) w dniu 21 maja 2014r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony 60 lat ukończył 11 września 2013r.

Wydając zaskarżoną decyzję organ rentowy uznał, że skarżący, na dzień
1 stycznia 1999r., legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze ponad
25 lat, z tym, że w ocenie ZUS udowodnił jedynie 14 lat, 2 miesiące i 26 dni okresów pracy
w szczególnych warunkach, tj. zatrudnienie od 1 października 1978r. do 31 grudnia 1992r. w (...) w G..

Organ rentowy nie uznał za pracę w warunkach szczególnych, pracy w (...) w G. w okresie od 16 maja 1978r. do 31 sierpnia 1978r. jako stażysta, od 1 września 1978r. do 30 września 1978r. jako samodzielny technolog, od 1 stycznia 1993r. do 31 października 1996r. jako szef Wydziału W. Blach i od 1 listopada 1996r. do 31 stycznia 1998r. jako kierownik Wydziału W. Taśm bowiem charakter pracy na ww. stanowiskach, w ocenie organu rentowego, nie odpowiada charakterowi pracy wymienionej pod poz. 24 działu XIV wykazu A.

Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

W toku procesu Sąd ustalił, iż w czasie zatrudnienia w (...) w G., w spornych okresach od 1 stycznia 1993r. do 31 października 1996r. i od 1 listopada 1996r. do 31 stycznia 1998r. ubezpieczony pracował kolejno jako szef Wydziału W. Blach i kierownik Wydziału W. Taśm. Praca odwołującego na powyższych stanowiskach polegała na nadzorze nad pracownikami walcowni oraz kontroli produkcji. Ubezpieczony odpowiadał za całość procesu technologicznego.

Czynności wykonywanie na tych stanowiskach to: właściwa organizacja pracy wydziału, kontrola i nadzór nad przebiegiem procesów produkcji, koordynacja i kontrola nad terminowym wykonaniem produkcji zgodnie z ustalonymi wskaźnikami techniczno – technologicznymi, nadzór nad prawidłową eksploatacją urządzeń będących na wyposażeniu wydziału, współudział przy organizacji i realizacji remontów urządzeń będących na wyposażeniu wydziału, współpraca z działem technologicznym nad prowadzeniem prób mających na celu poprawę jakości materiału.

Ubezpieczony wykonywał także prace biurowe m.in. sprawdzał raporty i karty pracy. Jego biuro znajdowało się na wydziale produkcyjnym.

Pracę świadczył stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Nie był kierowany do innych prac.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań świadków: E. Z., W. S. (1) i W. S. (2) (zapis rozprawy z dnia 20 lutego 2015r. 9 min. 12 sek. – 42 min. 07 sek.) oraz wyjaśnień odwołującego (zapis rozprawy z dnia 20 lutego 2015r. 42 min. 08 sek. – 55 min. 39 sek.), charakterystyki stanowisk pracy ubezpieczonego (k. 6 a.s.), pisma (...) w G. z dnia 28 lipca 2014r. (k. 7-8 a.s.), a także akt osobowych ubezpieczonego oraz akt organu rentowego dołączonych do akt niniejszej sprawy.

Wymienione wyżej dowody Sąd uznał za w pełni wiarygodne. Wyjaśnienia odwołującego oraz zeznania świadków są logiczne, wzajemnie się pokrywają i uzupełniają,
a dodatkowo korelują z dokumentacją pracowniczą sporządzoną przez pracodawcę ubezpieczonego, przedstawiając łącznie rzeczywisty przebieg pracy i zakres obowiązków odwołującego w spornym okresie. W konsekwencji, Sąd uznał, że zgromadzone dowody są kompletne i pozwalają na czynienie na ich podstawie ustaleń co do stanu faktycznego, a następnie – na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego, C. G. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2009r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W zakresie określenia wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 32 ust. 1 ww. ustawy, rodzajów prac lub stanowisk oraz warunków, na podstawie których ubezpieczonym przysługuje prawo do emerytury art. 32 ust. 4 odsyła do uregulowań Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zm.).

W myśl § 3 i 4 rozporządzenia, pracownik który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w załączonym do rozporządzenia wykazie A, nabywa prawo
do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn

2. ma wymagany 25 letni okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy
w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo
do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia, określone zostały prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. W myśl punktu 24 działu XIV wykazu A określającego prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego, a stanowiącego Załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do takich prac należy:

„kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”.

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy okresy zatrudnienia C. G.
w (...) w G. od 1 stycznia 1993r. do 31 października 1996r. i od 1 listopada 1996r. do 31 stycznia 1998r. można uznać z okresy pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na danym stanowisku, wykonywanej w szczególnych warunkach, a tym samym, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do nabycia emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze, po ukończeniu 60 roku życia.

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 jest spełnienie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999r. Brak w treści art. 184 przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. na dzień 31 grudnia 2008r.) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32 również po dniu 31 grudnia 2008r. oraz nieprzystąpieniu do OFE albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wszystkie przesłanki muszą zostać spełnione łącznie.

Należy podkreślić, że okres zatrudnienia może być zaliczony do pracy w warunkach szczególnych, gdy pracownik faktycznie wykonywał prace objęte wykazem prac uprawniających do wcześniejszej emerytury, pomimo że stanowisko jakie mu formalnie przypisano nie jest wymienione w wykazie. Wymieniony wyżej wykaz A nie określa bowiem stanowisk pracy, ale definiuje rodzaj prac, które są uważane za wykonywane w szczególnych warunkach. Decydujące znaczenie dla zakwalifikowania pracy jako realizowanej w szczególnych warunkach ma nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale rodzaj, charakter i warunki pracy.

Według oceny Sądu postępowanie dowodowe przeprowadzone w tej konkretnej sprawie wykazało, że ubezpieczony C. G. ukończył 60 rok życia i na dzień 31 grudnia 1998r. udowodnił łącznie ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym ponad 15 lat pracy wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach. Nie budzi wątpliwości Sądu, że praca ubezpieczonego w (...) w G. od 1 stycznia 1993r. do 31 października 1996r. i od 1 listopada 1996r. do 31 stycznia 1998r. na stanowiskach szefa Wydziału W. Blach i kierownika Wydziału W. Taśm była faktycznie pracą w warunkach szczególnych określoną w wykazie A, dziale XIV:

-

poz. 24, tj. kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji oraz dozór inżynieryjno - techniczny oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Organ rentowy nie uwzględnił odwołującemu tych okresów pracy, argumentując
że charakter pracy na ww. stanowiskach nie odpowiada charakterowi pracy wymienionej pod poz. 24 działu XIV wykazu A.

Trzeba jednak podkreślić, iż w myśl z ugruntowanego już stanowiskiem judykatury
i doktryny „sądy pracy i ubezpieczeń społecznych rozpoznając sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych dokonują kontroli zgodności decyzji administracyjnych wydanych w tych sprawach z prawem w trybie odrębnym określonym w kodeksie postępowania cywilnego, w którym to trybie nie obowiązują ograniczenia dowodowe obowiązujące w postępowaniu administracyjnym toczącym się przed organami rentowymi ” (vide – wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 1996r., sygn. akt III AUr 235/96, Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 1997r.., nr 1, poz. 2). Z kolei w wyroku z dnia 25 lipca 1997r. sygn. akt II UKN 186/97 Sąd Najwyższy stwierdził, że: „W postępowaniu sądowym nie obowiązują ograniczenia, co do środków dowodowych stwierdzających wysokość zarobków lub dochodów stanowiących podstawę wymiaru emerytury lub renty określone w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1984r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) ”( OSNP z 1998r, Nr11, poz. 342 ).

Tak więc w postępowaniu przed sądem ubezpieczeń społecznych mogą być przeprowadzane wszelkie dowody zmierzające do prawidłowego rozstrzygnięcia, w tym zeznania świadków.

Z przeprowadzonego w niniejszej sprawie postępowania wynika, że ubezpieczony w okresie od 1 stycznia 1993r. do 31 października 1996r. i od 1 listopada 1996r. do 31 stycznia 1998r. jako szef Wydziału W. Blach i kierownik Wydziału W. Taśm wykonywał kontrolę międzyoperacyjną, kontrolę jakości produkcji i sprawował nadzór inżynieryjno - techniczny na wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Sąd orzekający w tej konkretnej sprawie podziela również w pełni ugruntowaną linię orzeczniczą Sądu Najwyższego, zgodnie z którą: „objęcie nadzorem lub kontrolą o których mowa w pkt 24 działu XIV wykazu A rozporządzenia z 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) także innych niż wymienione w wykazie A prac nie wyłącza zakwalifikowania samego nadzoru lub kontroli jako pracy w szczególnych warunkach, jeżeli te inne (podlegające dozorowi lub kontroli) prace nie są na danym oddziale lub wydziale podstawowe” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2007r., sygn. akt I UK 111/07, lex 375689). Sąd Najwyższy także w wyroku z dnia 30 stycznia 2008r., sygn. akt I UK 195/07 wyraził pogląd, że „osoba wykonująca dozór inżynieryjno-techniczny nad pracami wykonywanymi w warunkach szczególnych nie musi stale przebywać na stanowiskach, gdzie jest wykonywana praca, w zakresie jej obowiązków musi być przewidziane sporządzanie dokumentacji, planów organizacyjnych i innych czynności. Ponoszenie odpowiedzialności za wykonywanie pracy, w której każdy błąd techniczny może narazić na niebezpieczeństwo pracowników i inne osoby, zostało uznane za wykonywanie pracy w warunkach szczególnych” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008r., sygn. akt I UK 195/07,OSNP 2009/7-8/105, lex 488873).

W uzasadnieniach ww. orzeczeń Sąd Najwyższy wskazał, że w sytuacji gdy dozór inżynieryjno-techniczny jest pracą w szczególnych warunkach i praca ubezpieczonego polegająca na dozorze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ma żadnej potrzeby ustalania, ile czasu poświęcał on na bezpośredni nadzór nad pracownikami, a ile na inne czynności, które również były związane z tym dozorem.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 marca 2009r., sygn. akt II UK 243/08 wskazał, że dana osoba wykonuje stale i w pełnym wymiarze czasu prace objęte poz. 24 działu XIV wykazu A, pomimo wykonywania pewnych czynności w warunkach nienarażających ją bezpośrednio na szkodliwe dla zdrowia czynniki. W szczególności chodzi tu o czynności ściśle związane ze sprawowanym dozorem inżynieryjno-technicznym i stanowiące jego immanentną cechę, jak sporządzanie dokumentacji dotyczącej dozoru i będącej jego integralną częścią. Czynności te, jak podkreślił Sąd Najwyższy, należy jednak oddzielić od czynności, które nie pozostają w związku z tym dozorem i stanowią dodatkowe obowiązki pracownicze (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2009 r., II UK 243/08 niepublikowany).

Z powyższych przyczyn, Sąd stwierdził, że C. G. w dacie złożenia wniosku o emeryturę spełnia łącznie wszystkie warunków niezbędne do przyznania emerytury z obniżonego wieku, wynikających z treści art. 184, ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), a tym samym jego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w pierwszym punkcie wyroku przyznając ubezpieczonemu prawo do emerytury od 1 maja 2014r., tj. od miesiąca złożenia wniosku. O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 12 ust 2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) w punkcie drugim orzeczenia.

SSO Joanna Smycz