sygn. akt: II Cz 108/15
Dnia 17 marca 2015 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy Wydział II Cywilny – Odwoławczy
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Piotr Starosta
Sędziowie: SO Irena Dobosiewicz /spr./
SO Tomasz Adamski
po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2015 r. w Bydgoszczy
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa B. C.
przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P.
o zapłatę
na skutek zażalenia powódki na postanowienie zawarte w punkcie 2 i 3 wyroku Sądu Rejonowego w Świeciu VI Zamiejscowego Wydziału Cywilnego w Tucholi w sprawie o sygn. akt: VI C 31/13
p o s t a n a w i a:
1. oddalić zażalenie,
2. zasądzić od powódki na rzecz pozwanego kwotę 300 (trzysta) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
II Cz 108/15
Wyrokiem z dnia 15 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Świeciu VI Zamiejscowy Wydział Cywilny w Tucholi, po rozpoznaniu sprawy z powództwa B. C. przeciwko (...) Sp. z o.o. w P. o zapłatę, oddalił powództwo (punkt 1), zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 4.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 2) oraz zasądził od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Świeciu kwotę 957,79 zł tytułem nieopłacanych kosztów sądowych (punkt 3).
Uzasadniając punkt 2 rozstrzygnięcia Sąd wskazał, że orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. wskazując, że na te koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 2.400 zł, zgodnie z § 6 pkt 5 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności radców prawnych, opłata od pełnomocnictwa – 17 zł oraz koszty sądowe w kwocie 2.000 zł. Sąd wskazał, że nie uwzględnił wniosku o zastosowanie art. 102 k.p.c. z uwagi na fakt, iż reguła w nim ustanowiona winna mieć zastosowanie wyjątkowo, gdy strona nie ma obiektywnej świadomości o niesłuszności swoich roszczeń. W niniejszej sprawie powódka byłą jednak reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, który już na początkowym etapie postępowania – po zapoznaniu się ze stanowiskiem pozwanego, który podniósł zarzut nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie – powinien wysnuć właściwe wnioski prawne.
O kosztach sądowych niepokrytych przez zaliczkę uiszczoną przez pozwanego Sąd orzekł w punkcie 3 w oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c.
Zażalenie na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 i 3 wyroku złożyła powódka zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia całości zebranego w sprawie materiału dowodowego przejawiające się stwierdzeniem, że pozwany na etapie przedprocesowym nie zachował się w sposób sprzeczny w zasadami współżycia społecznego, podczas gdy jego zachowanie uchybiało tym zasadom, a także naruszenie art. 102 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że w sprawie nie wystąpił wypadek szczególnie uzasadniony. Wskazując na powyższe powódka domagała się zmiany zaskarżonych postanowień poprzez ich uchylenie i odstąpienie od obciążania powódki kosztami procesu oraz zasądzenia na jej rzecz kosztów postępowania zażaleniowego. Ewentualnie wniosła o uchylenie wskazanych orzeczeń i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów postępowania zażaleniowego.
Pozwany w odpowiedzi na zażalenie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne.
Sąd pierwszej instancji prawidłowo zastosował zasadę odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 § 1 k.p.c.) przyjmując, że skoro powódka przegrała niniejszą sprawę winna zapłacić koszty niezbędne do celowej obrony poniesione przez pozwanego.
Odnośnie zarzutu niezastosowania w sprawie art. 102 k.p.c. wskazać należy, że oparcie na tym przepisie orzeczenia o kosztach postępowania jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy sąd uwzględniając szczególne okoliczności sprawy, tkwiące zarówno w samym procesie, jak i leżące poza nim, uzna za zasadne odstąpienie od obciążania strony przegrywającej tymi kosztami w całości lub w części. Przepis ten jednak nie może być rozszerzająco wykładany i wyklucza uogólnienie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16.01.2013 r., II CZ 151/12, LEX nr 1293744).
Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Rejonowy zasadnie uznał, iż w niniejszej sprawie brak podstaw do przyjęcia, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek warunkujący zastosowanie art. 102 k.p.c. Powódka nie mogła pozostawać w obiektywnie uzasadnionym przeświadczeniu, że jej żądanie zyska aprobatę Sądu, albowiem już w odpowiedzi na przesądowe wezwanie do zapłaty pozwany powołał się na to, że doszło do zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu /k.16/. Powódka – reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika – nie zweryfikowała tej okoliczności pod kątem zasadności jej powództwa, pozostawiając ją do rozstrzygnięcia Sądu. Skoro tak postąpiła, powinna liczyć się z koniecznością uiszczenia kosztów procesu stronie przeciwnej. Nie można przy tym zgodzić się z poglądem, że to pozwany powinien przedstawić wszelką dokumentację potwierdzającą fakt zasiedzenia służebności, z czego powódka wywodziła sprzeczność zachowania pozwanego z zasadami współżycia społecznego. Obowiązek sprawdzenia, czy roszczenie ma swoje uzasadnienie każdorazowo ciąży na tym, który chce z nim wystąpić, nie zaś na tym, który je neguje. Wobec tego także i zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie mógł uzyskać aprobaty Sądu Okręgowego.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie jako niezasadne (punkt 1).
O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c, zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 300 zł (§ 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – t.j. Dz. U. 2013 r., poz. 490 – punkt 2).