UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 21 stycznia 2015 roku Sąd Rejonowy w Zabrzu odmówił odrzucenia pozwu w sprawie z powództwa A. K. (2) przeciwko Sądowi Rejonowemu w Rudzie Śląskiej o przywrócenie warunków pracy i płacy. W niniejszej sprawie powódka wniosła pozew przeciwko pracodawcy - Sądowi Rejonowemu w Rudzie Śląskiej o przywrócenie poprzednich warunków pracy z mianowania, a w szczególności wniosła o uznanie za bezskuteczne przeniesienia na niższe stanowisko , dokonane decyzją Dyrektora Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 27 sierpnia 2014 roku, która została utrzymana w mocy przez Dyrektora Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 października 2014 roku. Zdaniem powódki zaskarżona decyzja jest wypowiedzeniem zmieniającym, niezawierających jednak nowych warunków pracy, a zatem nie spełniającym wymogów z art. 42 § 1 i 2 k.p.. Nadto powódka zarzuciła naruszenie art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych podnosząc że decyzja wydana została bez zgody za zakładowej organizacji związkowej.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o odrzucenie pozwu, bowiem jego zdaniem, przeniesienie mianowanego pracownika sądu na niższe stanowisko powinno być rozpoznawane w trybie administracyjnym. Właściwym do rozpoznania sprawy winien być Wojewódzki Sąd Administracyjny w G..

Sąd Rejonowy odmawiając odrzucenia pozwu podniósł , że stosunek pracy powódki został nawiązany przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 grudnia 1998 roku o pracownikach sądów i prokuratury, w zatem na mocy artykułu 22 tej ustawy, do stosunku pracy powódki w zastosowanie mają przepisy ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Zgodnie z treścią art. 242 § 1 i art. 262 § 1k.p. oraz artykułu 476 § 1 pkt 1 k.p.c. sprawy o roszczenia ze stosunku pracy należą do sądów pracy. Przepisy ustawy o pracownikach urzędów państwowych, ani przepisy ustawy o pracownikach sądów i prokuratury nie mogą stanowić podstawy do odstąpienia od kodeksowej zasady określającej właściwość sądu pracy. Zgodnie z treścią art. 39 ustawy o pracownikach urzędów państwowych z dnia 16 września 1982 roku sprawy spory o roszczenia ze stosunków pracy urzędników państwowych rozpatrywane są w trybie określonym w k.p.. Właściwości sądów administracyjnych nie można wyprowadzić zawartego w art. 38 ustawy o pracownikach państwowych zapisu ustanawiającego możliwość odwołania się urzędnika do kierownika organu nadrzędnego nad urzędem, w którym jest zatrudniony. Możliwość przeprowadzenia takiego postępowania, nie odnosi się do trybu sądowej ochrony, o której jednoznacznie stanowi art. 39 tej ustawy. Wobec faktu, że sprawa należy do spraw ze stosunków pracy podlegających rozpoznaniu przez sądy pracy odmówiono odrzucenia pozwu na podstawie art. 222 k.p.c. w związku z art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c..

W zażaleniu Sąd Rejonowy w Zabrzu wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez odrzucenie pozwu i o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych. Zarzucono naruszenie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez odmowę odrzucenia pozwu, pomimo że w sprawie brak jest drogi sądowej. Zdaniem skarżącego pozew faktycznie dotyczy przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy, ponieważ powódka domaga się uchylenia decyzji o przeniesieniu na niższe stanowisko służbowe , wydanej w wykonaniu prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego. Należy dostrzec rozróżnienie pomiędzy roszczeniami pracownika mianowanego dotyczącego jego stosunku mianowania (art. 38 ustawy o pracownikach urzędów państwowych) - nawiązanie rozwiązanie zmiana stanowiska służbowego, a roszczeniami wszystkich urzędników nie wynikających ze stosunku pracy (art. 39 ustawy). W przypadku urzędników niebędących urzędnikami mianowanymi spory dotyczące nawiązania bądź rozwiązania stosunku pracy rozpoznaje się na ogólnych zasadach określonych w k.p., bowiem nie łączy ich z urzędem stosunek o charakterze administracyjnym lecz prywatnoprawny stosunek pracy. Stosunek służby mianowanych urzędników państwowych ma charakter administracyjny, co oznacza że nawiązanie i rozwiązanie tego stosunku a także określone prawem zmiany treści tego stosunku dotyczące bezpośrednio jego istoty, podlegają regulacji prawa administracyjnego. O tym stanowi art. 38 ustawy o pracownikach urzędów państwowych. Przepis ten stanowi że od decyzji pierwszej instancji przysługuje odwołanie do organu wyższej instancji a organy te orzekają w drodze decyzji. W konsekwencji znajdzie zastosowania art. 3 § 2 ust. 1 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, w z którego wynika że sprawowana przez sądy administracyjne kontrola administracji publicznej sprawowana jest m.in. poprzez rozpoznawanie skarg na decyzje administracyjne. Skreślenie z dniem 1 stycznia 2004 roku art. 38 ust. 2 ustawy o pracownikach urzędów państwowych niczego nie zmieniło w treści stosunku łączącego urzędnika mianowanego z urzędem, ani też nie zmieniło możliwości zaskarżenia takiej decyzji do sądu administracyjnego. Przepis ten został usunięty jako zbędny, bowiem możliwość zaskarżania tej decyzji wynikała bezpośrednio z ustawy procesowej. Skoro powódka w domaga się nie tyle przywrócenia poprzednich warunków pracy i płacy ile żąda przywrócenia na poprzednio zajmowane stanowisko służbowe w starszego specjalisty, to jej żądanie zmierza do zmiany w rozstrzygnięcia o charakterze administracyjnym dotyczącego jej stosunku służby.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Kwestia właściwości sądów w stosunku do pracowników urzędów państwowych była przedmiotem orzecznictwa Sądu Najwyższego, jak również orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego . Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 kwietnia 1996 roku w sprawie o sygn. IIIPO7 / 96 stwierdził że w sprawie mianowanego pracownika Najwyższej Izby Kontroli o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy właściwy jest sąd pracy, jeżeli nie było decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy Sąd Najwyższy zwrócił uwagę w tym orzeczeniu, że generalnie odmówienie drogi sądowej w sprawach ze stosunku pracy z mianowania pozostaje w wyraźnej sprzeczności z zasadą k.p. przyznającą każdemu pracownikowi, w tym pracownikowi zatrudnionemu na podstawie mianowania (art. 2 ) prawo dochodzenia swych roszczeń ze stosunku pracy na drodze sądowej (art. 242 § 1 k.p.).

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 11 kwietnia 2007 roku w sprawie i 1 OSK 924 /06 stwierdził ,że do czasu skreślenia z dniem 1 stycznia 2004 roku art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 1982 roku o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. z 2001 roku nr 86 pozycja 953 ze zmianami ), sprawa rozpatrywania sporów o roszczenia urzędników ze stosunku pracy uregulowana była różnie wobec urzędników państwowych mianowanych i wobec urzędników państwowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. W stosunku do tych ostatnich, zgodnie z art. 39 ustawy, miał zastosowanie bez żadnych ograniczeń tryb określony w k.p.. Natomiast w odniesieniu do urzędników państwowych mianowanych , w art. 38 ust. 1 ustawy, określone zostały rodzaje spraw w których rozpatrywanie sporów podlegało trybowi postępowania administracyjnego oraz sądowoadministracyjnego. Z dniem 1 stycznia 2004 roku utracił moc obowiązującą art. 38 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 1982 roku o pracownikach urzędów państwowych. Wymieniony przepis stanowił, że od decyzji w sprawie wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy z urzędnikiem państwowym mianowanym, przeniesienia lub zlecenia mu wykonywania innej pracy, przeniesienia na niższe stanowisko gońca wniesienia w pełnieniu obowiązków, urzędnikowi państwowemu mianowanemu przysługiwała skarga do sądu administracyjnego na zasadach przewidzianych w k.p.a. Powyższy przepis został skreślony przez art. 11 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - przepisy wprowadzające ustawę - prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (w Dz.U. nr 153 pozycja 1271) z dniem 1 stycznia 2004. W związku ze skreśleniem ust. 2 art. 38 ustawy o pracownikach urzędów państwowych, sprawy pracowników mianowanych przypisane zostały kognicji sądu powszechnego - sądu pracy.

Orzecznictwo sądów administracyjnych w zakresie właściwości rozpatrywania sporów pracowników mianowanych urzędów państwowych podzielił Sąd Najwyższy - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych m.in. w wyroku z dnia 3 września 2010 roku sygn. 1 PK 68 / 10. Sąd Najwyższy stwierdził, że zasady właściwości sądów pracy w sprawach dotyczących roszczeń pracownika ze stosunku pracy nie przełamują przepisy szczególne dotyczące stosunku pracy mianowanych urzędników. Nie ma w tym zakresie odmiennej regulacji ani w ustawie z dnia 18 grudnia 1998 roku o pracownikach sądów i prokuratury, ani podlegających odpowiedniemu stosowaniu na podstawie artykułu 18 tej ustawy - w ustawie z dnia 16 września 1982 roku o pracownikach urzędów państwowych. Oznacza to, że stosunki pracy z mianowania w takim zakresie, w jakim nie są unormowane przepisami szczególnymi, podlegają unormowaniu kodeksowemu w trybie rozstrzygania sporów ze stosunków pracy (porównaj art. 5 k.p. ). Sprawa roszczeń ze stosunku pracy niezależnie od podstawy jego nawiązania należy do sądów pracy, co wynika z art. 242 § 1 i art. 262 § 1 k.p. oraz art. 476 § 1 pkt 1 k.p.c. W art. 38 ustawy o pracownikach urzędów państwowych nie ma szczególnej regulacji ustanawiającej właściwości sądów administracyjnych . Takiej właściwości nie można wyprowadzać wyłącznie zawartego w art. 38 ustawy uregulowania ustanawiającego możliwość odwołania się urzędnika do kierownika organu nadrzędnego nad urzędem w którym jest zatrudniony.

Z przytoczonego orzecznictwa sądowego wynika jednoznacznie że sprawa z roszczenia ze stosunku pracy pracownika mianowanego, poczynając od 1 stycznia 2004 roku, właściwym do rozpoznania sprawy jest sąd powszechny. Sąd Rejonowy zasadnie odmówił odrzucenia pozwu w zaskarżonym postanowieniu.

W związku z powyższym zażalenie pozwanego zostało oddalone na podstawie art. 397 § 2 k.p.c. w związku z art. 385 k.p.c..

(-) SSO Grażyna Łazowska (-) SSO Teresa Kalinka (-) SSO Jolanta Łanowy

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE