UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 29 września 2014r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków ( sygn. akt 1758/14 ) zasądził od strony pozwanej Towarzystwa (...) w W. na rzecz powódki J. S. kwotę 7.373,85 zł (siedem tysięcy trzysta siedemdziesiąt trzy złote osiemdziesiąt pięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 listopada 2012 roku do dnia zapłaty ( pkt I ) oraz zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 1586 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawą faktyczną rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego były następujące ustalenia:

W nocy z 26/27 sierpnia 2012r na Autostradzie (...) – K. - P. ok. godz. 23:00 miała miejsce kolizja drogowa, w wyniku której uszkodzony został pojazd C. (...) stanowiący własność R. Z.. Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej.

Powódka prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...), w ramach której zajmuje się wynajmem i dzierżawą samochodów osobowych i furgonetek.

W dniu 27 sierpnia 2012r na mocy umowy najmu powódka wynajęła R. Z. pojazd zastępczy marki C. (...) nr rej. (...) Strony umowy ustaliły wynagrodzenie za każdy dzień wynajmu na kwotę 350 zł + 23%VAT. Ponadto najmujący miał pokryć dodatkowo koszty podstawienia auta w kwocie 250 zł + VAT w związku z podstawieniem auta na miejsce kolizji po godzinach pracy firmy. W dniu 3 września 2012r poszkodowany zwrócił auto C. (...) i jednocześnie zawarł kolejną umowę najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) o nr rej. (...). Strony umowy ustaliły wynagrodzenie za każdy dzień wynajmu na kwotę 270 zł + 23%VAT, poszkodowany poniósł koszty dodatkowego ubezpieczenia 50 zł + VAT za każda dobę.

W dniu 28 września 2012r pracownik powódki odebrał pojazd zastępczy bezpośrednio u klienta w K. przy ul. (...) ok. godz. 10.00. Auto nosiło liczne ślady zarysowań na tylnym zderzaku, na tylnych lewych drzwiach oraz na przednim zderzaku z prawej i lewej strony.

W tym samym dniu powódka wystawiła na rzecz R. Z. fakturę VAT (...) na kwotę 14969,10 zł, w tym 3444,00 zł i 8302,50 zł brutto za wynajem samochodu, 307,50 zł brutto tytułem podstawienia auta do klienta i 1277,60 zł tytułem odbioru auta od klienta oraz 1537,50 zł tytułem dodatkowego ubezpieczenia za zaniesienie udziału własnego w szkodzie. Poszkodowany zawiadomił stronę pozwaną, że pojazd zastępczy był mu niezbędny do tego aby po wypadku, który miał miejsce w nocy na autostradzie wrócić bezpiecznie wraz z członkami rodziny ( 5 osób i bagaże) do K.. Ponadto wskutek kolizji doznał uszczerbku na zdrowi ( uraz kręgosłupa) który spowodował ze miał trudności z poruszaniem się, pojazd zastępczy był mu niezbędny do normalnego funkcjonowania oraz dojazdu do lekarza i na zabiegi rehabilitacyjne.

Pismem z dnia 5 października 2012r, powódka zwróciła się do strony pozwanej z wnioskiem o rozliczenie szkody poprzez zapłatę odszkodowania za najem samochodu zastępczego. W toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana przyznała i wypłaciła powódce kwotę 7595,25 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego ( 8 dni x 350,00 zł oraz 25 dni x 135 zł) Wskazała przy tym, że zweryfikowała wystawioną przez powódkę fakturę poprzez ograniczenie kosztów najmu pojazdu zastępczego marki F. (...) a także odmówiła wypłaty odszkodowania z tytułu podstawienia auta i odbioru pojazdu u klienta a także kosztów dodatkowego ubezpieczenia.

Powódka pismem z dnia 25-02-2013r ponownie zwróciła się o wypłatę brakującej kwoty 7373,85 zł.

W piśmie z dnia 23-04-2013r strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko co do kwoty należnej z tytułu najmu pojazdu zstępczego i odmówiła wypłaty dalszej kwoty.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy ocenił, że powództwo jest w całości zasadne.

J. S. dochodziła roszczenia od strony pozwanej, powołując się na cesję wierzytelności dokonaną w dniu 28 sierpnia 2012r.

Strona pozwana kwestionowała natomiast legitymację procesową powódki w niniejszym postępowaniu oraz wysokość stawki zastosowanej przez powódkę za 1 dzień wynajmu pojazdu zastępczego marki F. (...) nr rej. (...) w wysokości 270 zł netto, zarzucając, że zastosowana przez powódkę stawka jest zawyżona, gdyż średnie ceny za wynajem pojazdu zastępczego na rynku (...) kształtują się w granicach 135 zł i taka kwota została wypłacona w ramach rozliczenia szkody. Sąd Rejonowy uznał, że zarzut strony pozwanej o braku legitymacji procesowej po stronie powódki nie zasługuje na uwzględnienie. Powódka przedłożyła bowiem umowę cesji z dnia 28-09-2012r., w której wbrew zarzutom strony pozwanej zobowiązany został dookreślony poprzez wskazanie powszechnie używanego skrótu nazwy (...) precyzyjnie również wskazano z jakiego rodzaju szkody wynika zobowiązanie wskazując nie tylko datę zdarzenia ale również numer szkody nadany przez stronę pozwaną. Powyższe dane pozwalają w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości określenie zarówno zobowiązanego jak i stosunek prawny z którego wynika zobowiązanie.

Z ustaleń dokonanych przez Sąd Rejonowy wynika, że między stronami nie istniał spór co do samej zasadności wynajęcia przez poszkodowanego samochodu zastępczego, ubezpieczyciel nie kwestionował okresu, na który pojazd zastępczy został wynajęty, a jedynie stawkę za dobę najmu samochodu, uznając ją za zawyżoną w stosunku do przeciętnych cen obowiązujących na lokalnym rynku.

Zarzuty podnoszone przez stronę pozwaną a dotyczące dodatkowych kosztów związanych z podstawieniem i odbiorem auta u klienta w ocenie Sądu Rejonowego są zupełnie chybione. Sąd wskazał, że do wypadku doszło w nocy na autostradzie czyli w terenie nie zabudowanym, poszkodowany, który doznał obrażeń ciała był razem z rodziną a w bagażniku pojazdu znajdowały się ich bagaże. Trudno więc oczekiwać aby w takiej chwili poszukiwał nawet telefonicznie wypożyczalni oferującej niższe stawki niż powódka lub tez czekał do rana tj godzin pracy wypożyczalni aby w ten sposób uniknąć dodatkowych kosztów za podstawienie auta poza godzinami pracy. Zarówno poszkodowanemu jak i członkom jego rodziny zależało aby jak najszybciej powrócić do swojego miejsca zamieszkania tj. do K.. Również odbiór pojazdu w miejscu zamieszkania klienta nie jest niczym nadzwyczajnym trudno bowiem od poszkodowanego oczekiwać, że będzie przyjeżdżał do W. aby zwrócić pojazd a następnie wracał do miejsca zamieszkania (...) lub (...) . Sam fakt uszkodzenia należącego do R. Z. pojazdu a następnie uznano szkody jako całkowitej skomplikowało życie rodzinne i zawodowe poszkodowanego, w tym okresie z uwagi na doznane obrażenia ciała korzystał z wizyt lekarskich i rehabilitacji. Wskutek kolizji poszkodowany został zmuszony do zmiany swoich planów życiowych, ubezpieczyciel natomiast nie może oczekiwać od poszkodowanego, że będzie robił wszystko aby zmniejszyć koszty likwidacji szkody nawet poprzez ograniczenie swoich planów i obowiązków życiowych. Z tych samych powodów zupełnie pozbawiony zasadności jest zarzut dotyczący dodatkowego ubezpieczenia wykupionego przez pokrzywdzonego.

Sąd uznał zatem, że powódka słusznie dochodzi dopłaty do odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, która to dopłata przy uwzględnieniu kwoty obliczonej za najem pojazdu zastępczego F. (...) przy stawce dobowej 270 zł + VAT oraz dodatkowych kosztów związanych z podstawieniem auta odebraniem auta u klienta a także dodatkowego ubezpieczenia wynosi 7373,85 zł.

Apelację od wyroku wywiódł pozwany skarżąc go w całości i zarzucając mu :

I. naruszenie przepisów prawa procesowego - art. 233 § 1 kpc statuującego zasadę swobodnej oceny dowodów przez Sąd:

- przez przyjęcie, iż powódka udowodniła konieczność poniesienia przez poszkodowanego R. Z. kosztów podstawienia, odbioru i ubezpieczenia pojazdu zastępczego w kwotach uwidocznionych na jej fakturze VAT nr (...) z dnia 28.09.2012 r., mimo braku przekonujących dowodów w tej sprawie;

- poprzez przyjęcie, iż strona pozwana odpowiada w całości za wskazane przez powódkę w fakturze koszty najmu pojazdu zastępczego, w sytuacji, gdy to sama powódka wytworzyła ową fakturę, a jednocześnie poszkodowany w związku z dokonaną cesją nie miał żadnego interesu, aby kwestionować rażąco wygórowaną stawkę dobową najmu auta zastępczego i oraz pozostałe koszty dodatkowe;

- poprzez odmówienie mocy dowodowej wydrukowi korespondencji e-mailowej z dnia 14 marca 2014 r., mimo że odpowiedź na zapytanie ofertowe wyszła z adresu mailowego powódki, uwidocznionego na przedłożonych do pozwu kontraktach najmu auta ( rezerwacje@polandcars.com), a sama powódka wyraźnie nie zaprzeczyła treści tej korespondencji mailowej;

II. naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść orzeczenia - art. 217 § 2 kpc poprzez oddalenie wniosków dowodowych pozwanego o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka R. Z. oraz powódki w charakterze strony i oparcie rozstrzygnięcia jedynie na dowodach z dokumentów, jednakże z pominięciem wydruku korespondencji e-mailowej z dnia 14 marca 2014 r.;

III. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, a to art. 328 § 2 kpc w zw. z art. 380 kpc poprzez niewyjaśnienie podstawy oddalenia na rozprawie w dniu 29 września 2014 r. wniosku pozwanego o dopuszczenie dowodu z przesłuchania świadka R. Z. oraz powódki w charakterze strony, co uniemożliwia pozwanemu ustalenie motywu, jakim kierował się Sąd przy wydawaniu punktu II i III swojego postanowienia z tego dnia i jego kontrolę instancyjną;

IV. naruszenie prawa materialnego — przez błędną wykładnię art. 361 § 1 kc i art. 363 kc, z których wynika zakres odpowiedzialności strony pozwanej za szkodę, a w szczególności przyjęcie przez Sąd za usprawiedliwione roszczenia powódki o zwrot kosztów podstawienia, odbioru i ubezpieczenia pojazdu zastępczego oraz że przyjęta przez nią stawka dobowa czynszu ponad uznane przez pozwanego 135,- zł netto pozostaje w związku przyczynowym z kolizją z dnia 27.08.2012 r.

Wskazując na powyższe zarzuty na podstawie art. 368 § 1 pkt 5 kpc oraz art. 386 § 1 kpc strona pozwana wniosła o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu od powódki na rzecz pozwanego, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz oploty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

2. zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej kosztów procesu przed Sądem II instancji.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o oddalenie apelacji strony pozwanej oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 900 zł wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie rozważań wskazać należy, iż za podstawę swojego rozstrzygnięcia Sąd apelacyjny przyjął w całości ustalenia faktyczne poczynione w sprawie przez Sąd I instancji.

Podkreślić przy tym trzeba, iż wbrew odmiennemu przekonaniu apelującego, zaskarżony wyrok wydany został w oparciu o prawidłowo zgromadzony i oceniony materiał dowodowy, którego analiza doprowadziła Sąd I instancji do sformułowania trafnych wniosków, znajdujących pełne oparcie w powołanych w uzasadnieniu tegoż wyroku przepisach prawa materialnego.

Przechodząc do oceny zarzutów zawartych w apelacji w pierwszej kolejności analizie poddać należało te, dotyczące naruszenia przepisów postępowania oraz kwestionujące dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne. Niewątpliwie bowiem, dla oceny trafności zarzutów odnoszących się do wskazywanych przez skarżącego naruszeń prawa materialnego miarodajnym jest stan sprawy, który legł u podstaw wydania skarżonego wyroku (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 7.03.1997 r., II CKN 18/97, OSNC 1997, nr 8, poz.112).

W ocenie Sądu Odwoławczego żaden z zarzutów apelującego w tym zakresie nie zasługiwał na uwzględnienie.

Całkowicie bezzasadnym, zdaniem Sądu Odwoławczego jawił się zarzut naruszenia przez Sad I instancji przepisów art. 233 § 1 k.p.c., oraz zarzut sprzeczności istotnych ustaleń tego Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego. Wskazać w tym miejscu należy, iż przepis art. 233 § 1 k.p.c. przyznaje Sądowi swobodę w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, co oznacza, że zarzut jego naruszenia tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli Sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, z zasadami wiedzy, bądź z doświadczeniem życiowym. Sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału zachodzi zaś jedynie wtedy, gdy powstaje dysharmonia pomiędzy materiałem zgromadzonym w sprawie, a konkluzją, do jakiej dochodzi Sąd na jego podstawie. Sprzeczność ta występuje w sytuacji, gdy z treści dowodu wynika co innego niż przyjął Sąd, gdy pewnego dowodu nie uwzględniono przy ocenie, gdy Sąd przyjął pewne fakty za ustalone, mimo że nie zostały one w ogóle lub niedostatecznie potwierdzone, gdy Sąd uznał pewne fakty za nieudowodnione, mimo że były ku temu podstawy oraz, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego rozumowania, co oznacza, że Sąd wyprowadza błędny logicznie wniosek z ustalonych przez siebie okoliczności. Należy przy tym mieć na względzie, iż w granicach swobodnej oceny dowodów sąd zobowiązany jest również do przeprowadzenia selekcji dowodów, tj. dokonania wyboru tych, na których się oparł i ewentualnego odrzucenia innych, którym odmówił wiarygodności. Ponadto, jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.01.2002 r., II CKN 572/99, wyroku tego Sądu z dnia 27.09.2002 r., sygn. II CKN 817/00).

W przedmiotowej sprawie okoliczności, mogące uzasadniać naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów nie wystąpiły.

Pozwana zarzuciła także, że Sąd oddalił wniosek dowodowy – wniosek o przesłuchanie świadka R. Z..

Sąd Rejonowy nie przeprowadził tego dowodu na rozprawie w dniu 29.09.2014r, jednak pełnomocnik pozwanego nie był obecny na rozprawie, mimo prawidłowego zawiadomienia, nie wniósł – co oczywiste - zastrzeżenia w trybie artykułu 162 do braku przeprowadzenia dowodu w tym zakresie, a zatem nie ma podstaw do zastosowania art. 380 kpc.

Przechodząc do zarzutów naruszenia prawa materialnego i rozstrzygnięcia o odszkodowaniu ubezpieczeniowym przy ubezpieczaniu odpowiedzialności cywilnej koniecznym jest sięgnięcie do ogólnych reguł Kodeksu cywilnego odnoszących się do zakresu odszkodowania, w szczególności do przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. Reguły te nakazują przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Stosownie do art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§2 powołanego przepisu). W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego [tak m.in. powoływana przez pozwanego uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011r., III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28, LEX nr 1011468]. Ich celowość wyznacza rzeczywisty czas trwania naprawy z uwzględnieniem czynności likwidacyjnych, niewątpliwie jednak od utraty możliwości korzystania z pojazdu do wypłaty odszkodowania [wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03, LEX nr 146324].

Należy także wskazać, że okolicznością przyjęcia odpowiedzialności przez stronę pozwaną było uznanie i wypłacenie w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 7.595,25 zł. Niezrozumiałym jest zarzut podniesiony w toku postępowania, że wypłacona powódce nastąpiła bez podstawy prawnej jako świadczenie nienależne.

Trafnie Sąd Rejonowy wskazał zatem, że roszczenie powódki jest uzasadnione.

Oczywiście obowiązkiem poszkodowanego jest podejmowanie działań zmierzających do zminimalizowania szkody, jednak w niniejszej sprawie nie sposób zarzucić, że wybór firmy dostarczającej pojazd zastępczy przez poszkodowanego był nieuzasadniony. Pozwanemu zeszło z pola widzenia, że do wypadku doszło w nocy, na autostradzie, poszkodowany doznał obrażeń ciała, ponadto z poszkodowanym podróżowały inne osoby. Trudno w takiej sytuacji oczekiwać, że poszkodowany będzie w ramach minimalizowania szkody korzystać ze środków zbiorowego transportu ( poza tym mogłoby to się wiązać z oczekiwaniem na pociąg czy autobus ) aby dostać się do swojego miejsca zamieszkania czyli do K.. W tej sytuacji skorzystanie z pojazdu zastępczego z firmy z W. i wygenerowane w ten sposób koszty pozostaje w związku przyczynowym ze szkodą.

Reasumując apelacja nie ma uzasadnionych podstaw, gdyż Sąd Rejonowy po dokonaniu w sprawie prawidłowych ustaleń wyciągnął z nich trafne konsekwencje prawne, nie dopuszczając się zarzucanego w apelacji naruszenia prawa procesowego.

Z tych też względów, na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego znajduje uzasadnienie w treści art. 98 § 1 k.p.c. i 391 k.p.c, zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Jako że pozwany przegrał sprawę w postępowaniu apelacyjnym, a powódka reprezentowana przez pełnomocnika – radcę prawnego - wniosła o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki 600 zł wynagrodzenia pełnomocnika zgodnie z § 6 pkt. 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu [Dz.U. nr 490 z 2013r.].

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE