UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 17 marca 2014 r. znak: (...)organ rentowy na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 i 2, z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a, z art. 34 ust. 2, z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 13 ust.5,art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że E. H. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą u płatnika składek Sklep (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 1 września 2013 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że E. H. nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą – A. J., bowiem wymieniona pozostaje w związku małżeńskim z G. H. i to z nim prowadzi wspólne gospodarstw domowe, a nie z matką.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona E. H. zaskarżając ją w całości i wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że podlega od 1 września 2013 r. obowiązkowy ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą u płatnika składek – Sklep (...). W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że zawarcie przez nią związku małżeńskiego nie spowodowało prowadzenia przez nią odrębnego gospodarstwa domowego z mężem, a jedynie to, że jej mąż G. H. dołączył do prowadzonego wspólnie przez nią i jej rodziców gospodarstwa domowego. Ubezpieczona wskazała, że o wspólnym prowadzeniu z rodzicami gospodarstwa domowego świadczy to, że wspólnie z nimi mieszkają, mają wspólną kuchnię i łazienkę, rachunki za prąd, gaz przychodzą na cały dom, za które płacą jej rodzice, a ona z mężem w miarę możliwości dokłada się do opłat. Ubezpieczona wskazała również, że w artykuły spożywcze i chemiczne zaopatruje całą rodzinę jej matka, jedzą wspólnie posiłki i korzystają ze wszystkiego. Ubezpieczona podniosła również, że razem z mężem pozostaje na utrzymaniu jej rodziców, bowiem sami nie byliby wstanie się utrzymać samodzielnie (odwołanie k.5-8).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji i wnosił o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3).

Sąd ustalił, co następuje:

A. J. od dnia 21 sierpnia 1991 r. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży detalicznej prowadzonej w niewyspecjalizowanych sklepach z przewagą żywności, napojów i wyrobów tytoniowych. A. J. prowadzi sklep spożywczo – przemysłowy w swoim domu w M. przy ul (...) ( (...) o działalności gospodarczej – k.4 akt organu rentowego).

Córka A. E. wyszła za mąż za G. H. w dniu 8 czerwca 2013 r. Po ślubie E. H. w dalszym ciągu mieszkała razem z rodzicami i była na ich utrzymaniu a jej mąż pomieszkiwał z nią. Do dyspozycji małżonków były dwa pokoje w domu rodziców ubezpieczonej, z tym, że one nie tworzyły samodzielnej części domu. Małżonkowie H. nie mieli odrębnego wejścia, odrębnej kuchni, ani łazienki, nie mieli również odrębnych podliczników na prąd, wodę gaz. Korespondencja do nich przychodziła na ten sam adres co do rodziców ubezpieczonej i była odbierana w sklepie, przez tych, którzy w danym momencie świadczyli pracę. E. i G. H. po ślubie byli we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami ubezpieczonej. Gotowane były wspólne posiłki dla wszystkich domowników przez A. J., jej męża, albo ubezpieczoną, w artykuły spożywcze i czystości zaopatrywała dom A. J.. Małżonkowie H. nie dokładali się do żywności, środków czystości, nie partycypowali w kosztach utrzymania nieruchomości, na której mieszkali. E. i G. H. po ślubie nie tworzyli odrębnego gospodarstwa domowego, bowiem nie byli wstanie samodzielnie się utrzymać. G. H. prowadził działalność gospodarczą w lokalu użyczonym mu przez teściów w M. i jego działalności w 2013 r. przyniosła dochód w kwocie 1427,38 zł rocznie (PIT/B k. 16). Od listopada 2013 r. G. H. został zatrudniony na ¼ etatu jako sprzedawca –dostawca w sklepie przez teściową (umowa o pracę k. 45) i z tego tytułu uzyskiwał ¼ najniższego wynagrodzenia. Jak działalność gospodarcza G. H. w danym miesiącu przynosiła jakiś dochód to wówczas, dokładał teściom kwotę rzędu 100 zł na opłaty. Koszty wizyt lekarskim E. H. u ginekologa, koszty wyprawki dla dziecka: ubranka, wózek, łóżeczko itp. ponieśli rodzice ubezpieczonej, bo małżonkowie H. nie posiadali środków finansowych na powyższe. E. H. jak potrzebowała środków finansowych na zakupy, to zwracała się o pieniądze do matki, a nie do męża. G. H. po ślubie nie interesował się z czego i jak utrzyma swoją rodzinę. Między małżonkami był konflikt na tle finansowym, a następnie źródłem konfliktu była ciąża ubezpieczonej. Często G. H. nie mieszkał razem z żoną, przyjeżdżał tylko od czasu do czasu.

Od 1 września 2013 r. A. J. zgłosiła swoją córkę E. H. do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako osobę współpracującą z nią w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. W ramach wykonywanej współpracy E. H. obsługiwała klientów, kasę fiskalną w sklepie, wprowadzała faktury do komputera, ustalała ceny brutto towarów do sprzedaży, metkowała towary, dowoziła do sklepu artykuły spożywcze i przemysłowe z hurtowni, dbała o właściwe ułożenie towarów na półkach, ekspozycję, czystość w sklepie, dokonywała kontroli temperatur urządzeń chłodniczych i zamrażarek, kontroli jakościowej i ilościowej towaru, rozliczała sklep na zamknięcie dnia. Podjęcie współpracy przez E. H. było spowodowane odejściem jednej ze sprzedawczyń – E. B.. E. H. pracowała w sklepie na zmianę z A. R. (zeznania świadków: A. R. k. 38v-39, K. J. k. 39-40, Ł. Kulmy k. 40, G. H. k. 46v-47, zeznania stron: E. H. k. 47v, A. J. k. 48).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, obdarzonego przez Sąd wiarygodnością.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz zleceniobiorcami, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie II UK 286/07 stwierdził, że współpracą przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującej obowiązek ubezpieczenia społecznego jest pomoc udzielona przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągnęłyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Sąd Najwyższy wskazał również, że okazjonalna pomoc, jaką świadczy osobie prowadzącej działalność gospodarczą w tej działalności jego małżonek, prowadzący z nim wspólne gospodarstwo domowe, stanowi konsekwencję obowiązku małżonków do wzajemnej pomocy oraz współdziałania dla dobra rodziny wynikający z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 30 września 2013 r., III AUa 2274/12, LEX nr 1416382 stwierdził, że cechą konstytutywną pojęcia "współpraca przy prowadzeniu pozarolniczej działalności" w rozumieniu art. 8 ust. 11 u.s.u.s. jest istotny dla działalności gospodarczej ciężar gatunkowy działań współpracownika, które to działania nie mogą mieć charakteru wtórnego. Przedmiotowe działania muszą jednocześnie pozostawać w bezpośrednim związku z przedmiotem podjętej działalności oraz muszą charakteryzować się pewną systematycznością, stabilnością i zorganizowaniem, nadto muszą obejmować znaczący czas i częstotliwość. W okolicznościach niniejszej sprawy bezsporne są okoliczności dotyczące współpracy E. H. w prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez jej matkę A. J.. Charakter tej współpracy, jej stałość i istotne znaczenie dla funkcjonowania sklepu spożywczo – przemysłowego potwierdził zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków i zainteresowanej. Organ rentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie kwestionował współpracy ubezpieczonej przy prowadzeniu działalności gospodarczej swojej matki A. J.. Kwestią sporną w niniejszej sprawie pozostawał fakt, czy ubezpieczona E. H. pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z A. J..

Przechodząc do rozważań w przedmiocie przesłanki prowadzenia wspólnego prowadzenia gospodarstwa domowego, należało wskazać że z reguły punktem odniesienia przy takiej kwalifikacji jest gospodarstwo osoby prowadzącej działalność gospodarczą, z którym związana jest osoba współpracująca. Wówczas należy badać, czy wspólny jest budżet domowy oraz koszty prowadzenia jednego gospodarstwa domowego dla prowadzącego działalność gospodarczą i dla osoby współpracującej. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 marca 2008 r. (III UK 65/07, LEX: 459314). Zebrany w sprawie materiał dowodowy w postaci zeznań świadków: A. R. (k. 38v-39), K. J. (k. 39-40), Ł. (...) (k. 40), G. H. (k. 46v-47), zeznań stron: E. H. (k. 47v), A. J. (k. 48) wykazał, że E. H. pomimo zawarcia związku małżeńskiego z G. H. w dalszym ciągu pozostawała we wspólnym gospodarstwie domowym z rodzicami. W tym względzie związek małżeński nic nie zmienił w jej życiu. Po ślubie nadal mieszkała z rodzicami, tak jak wcześniej, nie ponosiła opłat za mieszkanie, nie partycypowała w kosztach utrzymania nieruchomości na której mieszkała, nie ponosiła odrębnych opłat za wodę, gaz, energię elektryczną, nie kupowała żywności ani środków czystości, nie gotowała odręcznych posiłków dla siebie i męża. Kuchnia i łazienka były wspólne dla wszystkich domowników, do domu było jedno wejście, cała korespondencja dla domowników przychodziła do sklepu. Ponadto po ślubie z uwagi na istniejący konflikt między małżonkami H. G. H. rzadko przebywał w domu teściów. Nie interesowało go z czego i jak utrzyma cię jego żona, bo była ona na utrzymaniu rodziców. Sam zaś prowadził działalność gospodarczą, która jednak nie przynosiła dochodów nawet na jego utrzymanie, a co dopiero na rodzinę, którą założył. Dochód roczny G. H. z prowadzonej działalności wyniósł ok. 1400 zł. koszty wizyt lekarskich u ginekologa, koszty wyprawki dla dziecka E. H. ponieśli jej rodzice. Ponadto E. H. o pieniądze, gdy były jej potrzebne na własne potrzeby zwracała się do matki, a nie do męża. E. H. prowadziła zatem wspólne gospodarstwo domowe z A. J. tak jak przed ślubem, bowiem sama z mężem nie miała środków finansowych aby się utrzymać. Po ślubie E. i G. H. stali się domownikami rodziców ubezpieczonej i byli na ich utrzymaniu.

Sąd obdarzył wiarygodnością przeprowadzone dowody z zeznań świadków i stron procesu. Wskazane dowody są spójne, logiczne i dają pełny obraz sytuacji rodzinnej ubezpieczonej pozwalający na uznanie, że prowadziła ona wspólne gospodarstwo domowe z matką A. J..

Podsumowując Sąd uznał, że ubezpieczona spełnia wszystkie przesłanki do uznania jej za osobę współpracującą w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w sentencji wyroku.

Przewodniczący	SSO Elżbieta Wojtczuk
Protokolant	st. sekr. sądowy Marzena Mazurek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE