UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 18 września 2013 r., powodowe Przedsiębiorstwo (...) B. M., R. (...) spółka jawna w P., żądało zasądzenia od pozwanej (...) Spółki z o.o. w P. kwoty 120.000 zł, z ustawowymi odsetkami od 16 sierpnia 2013 r. oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu podniesiono, iż strony zawarły umowę, na podstawie której pozwana zobowiązała się dostarczyć stronie powodowej tzw. elektrozłom, tj. sprzęty elektro­niczne na potrzeby recyklingu, nabyte na terenie Niemiec. W związku z powyższym powo­dowa spółka zapłaciła na rzecz pozwanej kwotę 120.000 zł zaliczki na poczet ceny sprzedaży przedmiotowego elektrozłomu. Jednakże, w ocenie strony powodowej, dostarczony w wyko­naniu ww. umowy sprzęt „był wadliwy, w szczególności nie spełniał podstawowych warun­ków ustalonych w umowie”, w związku z powyższym strona powodowa odmówiła odebrania owego towaru, który ostatecznie odebrała pozwana spółka. Ponieważ, zdaniem strony powo­dowej, do chwili obecnej nie doszło do wykonania umowy sprzedaży przez pozwaną, uzasad­nione stało się żądanie zwrotu zapłaconej zaliczki, do czego pozwana została wezwana, jednakże bezskutecznie. W związku z powyższym, w ocenie strony powodowej, roszczenie pozwu jest uzasadnione na gruncie art. 410 § 2 k.c., stanowiąc żądanie zwrotu świadczenia nienależnego, „ze względu na fakt nieosiągnięcia zamierzonego celu gospodarczego” (pozew k. 2-6).

W dniu 6 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał przeciwko pozwanej nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym (nakaz zapłaty k. 7).

W dniu 2 grudnia 2013 r. pozwana wniosła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa oraz obciążenia powoda kosztami procesu. Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia strony powodowej (kopia sprzeciwu k. 10-11).

Postanowieniem z 14 stycznia 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty oraz przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Płocku (wydruk postanowienia k. 14).

Postanowieniem z 11 kwietnia 2014 roku Sąd Okręgowy w Płocku przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Łodzi, Wydziałowi Gospodarczemu, jako właści­wemu (postanowienie k. 17-18).

W dalszym toku postępowania strona powodowa podtrzymywała żądanie pozwu oraz jego podstawy faktyczne i prawne, strona pozwana zaś wnosiła o oddalenie powództwa, podtrzymując zarzut przedawnienia oraz kwestionując twierdzenia strony powodowej o wadliwości dostarczonego jej towaru i jego zwrotnym odbiorze przez pozwaną (informacyjne wyjaśnienia strony pozwanej na rozprawie w dniu 7.11.2014 r. k. 107).

W związku z przekształceniem w toku postępowania, spółki wymienionej w pozwie jako pozwana, w spółkę (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółkę komandytową w P., spółka ta wstąpiła do sprawy w miejsce dotychczasowej pozwanej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 18 lipca 2011 r. powodowa spółka o nazwie Przedsiębiorstwo (...)­żowe (...) B. M., R. (...) spółka jawna w P. zapłaciła na rzecz pozwanej kwotę 120.000 zł w gotówce, określając w dokumencie KP tytuł płatności jako „zaliczka na zakup elektroniki firmy (...)” (dowód: kopia pokwitowania KP k. 50).

Sprzęt, jaki według uzgodnień stron miał być nabyty przez powódkę od pozwanej w zamian za zapłatę ceny, na poczet której powódka uiściła ww. zaliczkę, miał stanowić tzw. elektrozłom (m.in. sprzęty AGD, pulsometry, monitory, komputery, kamery itp.), z przezna­czeniem na potrzeby recy­klingu (bezsporne – uzasadnienie pozwu).

W dniu 18 lipca 2011 r. pozwana nabyła w N. od (...) sprzęt elektro­niczny za cenę 11.748 euro; towar ten został przewieziony do dnia 19 lipca 2011 r. (dowód: poświadczona kopia faktury k. 72 i 134, kopia listu przewozowego CMR k. 138 i 139, kopia faktury za fracht k. 140-141, zeznania świadka M. F. k. 239-240).

W dniu 18 sierpnia 2011 r. pozwana nabyła od tej samej spółki w N. sprzęt elektroniczny za cenę 7.399,98 euro, który został przewieziony w dniu 31 sierpnia 2011 r. (dowód: poświadczone kopie faktur k. 73 i 142, kopia listu przewozowego CMR k. 146 i 147, kopia faktury za fracht k. 148-149, zeznania świadka M. F. k. 239-240).

Powyższy sprzęt elektroniczny został przewieziony do magazynów powodowej spółki i tam był składowany (dowód: zeznania świadka M. K. k. 240).

Od sierpnia do listopada 2011 r. dostarczony przez pozwaną do magazynów powo­dowej spółki sprzęt, był sortowany, rozmontowywany i dzielony na surowce. Sprzęt ten ze względu na stopień zużycia, wiek lub poważne uszkodzenia nie nadawał się do dalszej sprze­daży, a jedynie do rozmontowania i rozdzielenia na podzespoły i surowce (dowód: zeznania świadków M. T. k. 239 i M. K. k. 239, przesłuchanie strony powodowej k. 241).

Z tytułu sprzedaży części sprzętu elektronicznego, w dniu 23 sierpnia 2011 r. pozwana wystawiła powodowej spółce fakturę VAT nr (...), na kwotę 36.991,36 zł, która jednak, pomimo wystawienia dokumentu pokwitowania zapłaty, nie została faktycz­nie wpłacona do kasy pozwanej spółki (dowód: poświadczona kopia faktury k. 74 i k. 99, zeznania świadka J. W. k. 240).

W dniu 23 sierpnia 2011 r. powodowa spółka zbyła część wcześniej nabytego sprzętu elektro­nicznego, na rzecz (...) Spółki z o.o. w W., za cenę 55.487,03 zł, która została zapłacona w drodze przelewu z rachunku bankowego nabywcy (dowód: kopia faktury VAT nr (...) z 23.08.2011 r. k. 76, kopia wydruku historii rachunku (...) Spółki z o.o. w W. k. 77).

Powodowa spółka pismem wysłanym w dniu 5 sierpnia 2013 r. wezwała pozwaną do zwrotu kwoty 120.000 zł z tytułu zaliczki na zakup elektroniki, wskazując, iż umowa nie doszła do skutku z przyczyn leżących po stronie pozwanej, albowiem zamówione towary nie zostały dostarczone do siedziby powódki (dowód: kopia wezwania do zapłaty k. 52).

Następcą prawnym (...) Spółki z o.o. w P. stała się utworzona w dniu 18 grudnia 2013 roku (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandy­towa w P., powstała z przekształcenia spółki wymienionej w pozwie jako pozwana (bezsporne – kopia wydruku KRS spółki (...) k. 30-33).

Sąd zważył, co następuje:

Strona powodowa opierała żądanie pozwu na konstrukcji prawnej nienależnego świadczenia (art. 410 § 2 k.c.), powołując się na nieosiągnięcie przez strony zamierzonego celu świadczenia powodowej spółki, jakim było zawarcie przez strony umowy sprzedaży tzw. elektrozłomu, na poczet ceny którego powódka zapłaciła zaliczkę.

Z tego też względu bezzasadny okazał się zarzut przedawnienia roszczenia strony powodowej, oparty na treści art. 554 k.c. W określonym w tym przepisie, dwuletnim terminie, przedawniają się bowiem jedynie roszczenia sprzedawcy, nie zaś roszczenia kupującego o zwrot zaliczki w ramach nienależnego świadczenia. Roszczenie strony powodowej podlegało natomiast 3-letniemu przedawnieniu, jako związane z prowadzeniem działalności gospodar­czej (art. 118 in fine k.c.), który uległ przerwaniu przed jego upływem, na skutek złożenia pozwu w dniu 18.09.2013 r.

Natomiast, w związku z określonymi w pozwie podstawami faktycznymi i prawnymi roszczenia powódki, zgodnie z art. 6 k.c., na stronie powodowej spoczywał ciężar udowod­nienia przesłanek faktycznych zasadności powyższego roszczenia, do których przede wszyst­kim należy zawarcie lub niezawarcie przez strony umowy sprzedaży zamówionego towaru, na poczet ceny którego powódka uiściła zaliczkę opisaną w pozwie.

W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania twierdzenia powódki, iż ostatecznie nie doszło między stronami do zawarcia umowy sprzedaży zamówionego elektrozłomu, za udowodnione. Przeciwnie, materiał ten stał się podstawą ustalenia przez Sąd, iż w rzeczywistości do zawarcia takiej umowy sprzedaży elektrozłomu doszło.

Zgodnie z art. 535 k.c., przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się prze­nieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Cena sprzedaży została przez powódkę bezspornie uiszczona na rzecz pozwanej spółki, w postaci zaliczki opisanej w pozwie. Natomiast doszło również do przeniesienia własności nabytego przez powódkę sprzętu elektronicznego (elektrozłomu) z pozwanej spółki (która jego własność nabyła od sprzedawcy owego sprzętu w N.) na powodową spółkę (...) i do wydania owego towaru. Strona powodowa bowiem przyjęła ów towar do swojego magazynu i rozpoczęła jego sortowanie, rozmontowywanie i podział na poszcze­gólne surowce, przez co rozpoczęła realizowanie właścicielskich uprawnień nad nabytymi rzeczami, za wiedzą i zgodą pozwanej.

Podstawową okolicznością sporną między stronami była jakość dostarczonego przez pozwaną towaru, która – zdaniem powódki – nie spełniała wymogów określonych w zamó­wieniu i dlatego nie została przyjęta przez powódkę. Twierdzenia te nie zostały jednak nale­życie udowodnione. Podkreślić należy, iż sama powódka określiła cel nabycia elektrozłomu od pozwanej jako „na potrzeby recyklingu”. Pojęcie recyklingu zaś definiowane jest jako proces odzyskiwania z odpadów substancji, które mogą być powtórnie wykorzystane jako surowce lub, inaczej, jako wykorzystanie odpadów technologicznych i surowców wtórnych w przemyśle. Zatem towar nabywany przez powódkę w założeniu nie miał być sprzętem spraw­nym lub nawet nadającym się do naprawy i dalszej odsprzedaży jako sprzęt elektroniczny, ale miał to być sprzęt nadający się do odzyskania z niego surowców wtórnych, celem ich dalszej odsprzedaży lub innego wykorzystania. Strona powodowa nie udowodniła natomiast, że z takiego punktu widzenia dostarczony jej elektrozłom nie odpowiadał umówionym wymaga­niom. W szczególności nie stanowią wystarczającego dowodu w tym zakresie zeznania świadków M. T. i M. K., którzy opisali co prawda stan dostarczonego przez pozwaną sprzętu, ale z ich zeznań nie da się wywieść oceny, czy stan ten był rzeczywiście nienależyty z punktu widzenia celu umowy stron, tj. potrzeb recyklingu, a nie potrzeb w zakresie dalszej odsprzedaży owego sprzętu jako sprawnego. W tej kwestii wymagane były bowiem wiadomości specjalne z zakresu elektroniki i materiałoznawstwa, aby ocenić, czy sprzęt elektroniczny dostarczony powódce odpowiadał, czy nie odpowiadał, potrzebom recy­klingu. Stosownego do tego dowodu z opinii biegłego strona powodowa jednak nie zgłosiła.

Nie zostało też wykazane przez powódkę, że pozwana faktycznie odebrała sprzęt dostarczony wcześniej, jako wadliwy, godząc się z zarzutami powódki. Świadkowie powołani na wniosek strony powodowej nie byli w stanie określić, co stało się z posortowanym przez nich sprzętem.

Powódka nie wykazała także, iż rzeczywista rynkowa wartość towarów dostarczo­nych i przekazanych jej przez pozwaną w ramach zawartej umowy sprzedaży, odbiegała od wartości uiszczonej zaliczki na poczet ceny, że w ramach uiszczonej ceny otrzymała mniej towaru od ilości zamówionej lub też towar o niższej wartości. Ocena rzeczywistej wartości sprzedanego przez pozwaną sprzętu również wymagała wiadomości specjalnych, z zakresu wyceny ruchomości, a stosowny wniosek dowodowy nie został złożony przez powódkę.

Reasumując, wobec niewykazania dowodami przez powódkę, że zaszły powoływane przez nią okoliczności uzasadniające zwrot opisanego w pozwie świadczenia jako nienależ­nego, powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zasądzając ich zwrot od strony powodowej, jako przegrywającej proces.