Sygn. akt II AKa 271/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, II Wydział Karny, w składzie:

Przewodniczący:

SSA Marian Baliński

Sędziowie:

SA Maria Wiatr (spr.)

SO del. Sławomir Lerman

Protokolant:

sekr. sądowy Jadwiga Popiołek

przy udziale K. G., Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2014 r.

sprawy

A. S.

oskarżonego z art. 278 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 §1 kk, art. 278 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 §1 kk

D. G.

oskarżonego z art. 278 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 §1 kk

A. A. (1)

oskarżonego z art. 291 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 §1 kk, art. 13 §1 kk w zw. z art. 291 §1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego
i obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 2 lipca 2014 r., sygn. akt IV K 234/12

1.  uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu
w Ł. do ponownego rozpoznania;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. H. K. – Kancelaria Adwokacka w Ł. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
w postępowaniu odwoławczym oskarżonemu A. S..

Sygn. akt II AKa 271/14

UZASADNIENIE

A. S. i D. G. zostali oskarżeni o to, że:

I. okresie czasu od miesiąca sierpnia 2011 roku do 11 listopada 2011 roku w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonali zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci granulatu (...), (...) M., (...), (...), (...), (...), (...) H. oraz (...) w ilości nie mniejszej niż 29.225 kg i wartości nie mniejszej niż 310.763 zł, co stanowi znaczną wartość, przy czym z popełnienia przestępstwa uczynili sobie stałe źródło dochodu, czym działali na szkodę (...) Sp. zoo w Ł., tj. o czyn z art. 278 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 §1 kk;

ponadto A. S. został oskarżony o to, że:

II.  w okresie czasu od miesiąca lipca 2010 roku do lipca 2011 roku w Ł., działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci (...), (...) M., (...), (...), (...), (...), (...) H. w ilości nie mniejszej niż 14.760 kg i wartości nie mniejszej niż 139.656 zł, przy czym z popełnianego przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, czym działał na szkodę (...) Sp. zoo w Ł., tj. o czyn z art. 278 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 §1 kk;

A. A. (1) został oskarżony o to, że:

III. w okresie czasu od miesiąca lipca 2010 roku do 26 października 2011 roku w Ł., działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru nabywał granulat (...), (...) M., (...), (...), (...), (...), A., (...), (...) H. oraz H. (...) w ilości nie mniejszej niż 41 785 kg i wartości nie mniejszej niż 442 324 zł, co stanowi znaczną wartość, wiedząc, że mienie to zostało uzyskane za pomocą czynu zabronionego przy czym z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, tj. o czyn z art. 291 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 §1 kk;

IV.  w dniu 11 listopada 2011 roku w Ł. usiłował nabyć granulat (...) w ilości nie mniejszej niż 2200 kg i wartości nie mniejszej niż 16 236 zł, wiedząc, że mienie to zostało uzyskane za pomocą czynu zabronionego, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na zatrzymanie przez funkcjonariuszy policji, tj. o czyn z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 291 § 1 kk.

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 2 lipca 2014 roku w sprawie
IV K 234/12 orzekł:

1)  oskarżonego D. G. w miejsce zarzucanego mu w pkt I czynu uznał za winnego tego, że w okresie czasu od sierpnia 2011 roku do 11 listopada 2011 roku w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu z A. S. (1), w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci granulatu (...) w ilości nie mniejszej niż 2200 kg oraz granulatu i regranulatu o nieustalonej nazwie w ilości nie mniejszej niż 19 800 kg i wartości nie mniejszej niż 126 918 zł, przy czym z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o. w Ł., czym wypełnił dyspozycję art. 278 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i w zw. z art. 65 § 1 kk i na podstawie art. 278 § 1 kk wymierzył mu karę roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności,

2)  oskarżonego A. S. w miejsce zarzucanych mu w pkt I i II czynów uznał za winnego tego, że w okresie czasu od sierpnia 2010r. do 11 listopada 2011 roku w Ł., a od sierpnia 2011r. wspólnie i w porozumieniu z D. G. w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci granulatu S. w ilości nie mniej niż 900 kg, granulatu (...) w ilości nie mniejszej niż 2200 kg oraz granulatu i regranulatu o nieustalonej nazwie w ilości nie mniejszej niż 42 800 kg i wartości nie mniejszej niż 255 543 zł, co stanowi znaczną wartość, przy czym z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, czym działał na szkodę (...) Sp. z o.o. w Ł., czym wypełnił dyspozycję art. 278 § 1 kk w zw. z art. 294 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i w zw. z art. 65 § 1 kk i na podstawie art. 294 § 1 kk wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności,

3)  oskarżonego A. A. (1) w miejsce zarzucanych mu w pkt III i IV czynów uznał za winnego tego, że w okresie czasu od miesiąca sierpnia 2010 roku do 11 listopada 2011 roku w Ł., działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru nabywał granulat S. oraz granulat i regranulat o nieustalonej nazwie w ilości nie mniejszej niż 42 900 kg i wartości nie mniejszej niż 239 866 zł, co stanowi znaczną wartość, wiedząc, że mienie to zostało uzyskane za pomocą czynu zabronionego, który następnie sprzedawał oraz usiłował nabyć granulat (...) w ilości 2200 kg i wartości 16 236 zł, wiedząc, że mienie to zostało uzyskane za pomocą czynu zabronionego, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z uwagi na zatrzymanie przez funkcjonariuszy policji, przy czym z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu czym wypełnił dyspozycję art. 13 §1 kk w zw. z art. 291 §1 kk i art. 291 §1 kk w zw. z art. 294 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 65 §1 kk i na podstawie art. 294 §1 kk i art. 33 § 2 kk wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności i 400 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość każdej stawki na kwotę 50 złotych,

4)  na podstawie art. 69 § 1 kk, art. 70 § 1 pkt 1 kk i art. 73 § 2 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności oskarżonym warunkowo zawiesił na okres 5 lat próby oddając oskarżonych w okresie próby pod dozór kuratora sądowego,

5)  na podstawie art. 46 §1 kk zasądził na rzecz pokrzywdzonego (...) Sp. z o.o. w Ł. od oskarżonego A. S. kwotę 183.966 zł, a od oskarżonego D. G. 55.341 zł tytułem naprawienia szkody,

6)  zasądził od oskarżonych A. S. i D. G. na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. w Ł. solidarnie kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

7)  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. H. K. kwotę 1440 tytułem zwrotu kosztów obrony oskarżonego A. S. z urzędu

8)  zasądził na rzecz Skarbu Państwa od oskarżonych D. G. kwotę 381,58 zł, od A. A. (1) kwotę 4.381,58 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych

9)  zasądził od oskarżonego od A. S. kwotę 500 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów sądowych, w pozostałej części koszty sądowe przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Apelacje od powyższego wyroku złożyli pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej oraz obrońcy oskarżonych.

Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej (...) Sp. z o.o. zaskarżył wyrok na niekorzyść oskarżonych A. S., D. G., A. A. (1) w części dotyczącej całości rozstrzygnięcia o karze i środkach karnych oraz na niekorzyść oskarżonego A. A. (1) w części dotyczącej winy oraz kosztów postępowania dotyczącej zasądzenia kosztów postępowania na rzecz oskarżyciela posiłkowego i zarzucił:

1)  na podstawie przepisu art. 438 pkt 1 k.p.k. obrazę przepisu prawa materialnego - art. 46 §1 k.k. poprzez nieorzeczenie wobec wszystkich oskarżonych solidarnego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem na rzecz pokrzywdzonej (...) Sp. z o.o., mimo że orzeczenie solidarnego obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem w niniejszej sprawie jest zgodne z ratio legis ww. przepisu prawa materialnego i w pełni zabezpieczyłoby interes pokrzywdzonej,

2)  niewłaściwą wykładnię przepisu art. 291 §1 lek. poprzez przyjęcie, że przedmiotem ochrony ww. przepisu nie jest własność a właściciel rzeczy nie może być podmiotem bezpośrednio pokrzywdzonym przestępstwem.

Podnosząc powyższe pełnomocnik wniósł o zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z 2.07.2014, sygn. akt IV K 234/12 w następujący sposób:

-

poprzez zmianę opisu czynu, za który winnym uznano A. A. (1) poprzez dodanie, iż oskarżony działał na szkodę (...) Sp. z o.o. w Ł.,

-

zmianę w pkt 5. wyroku dotyczącym obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez:

a)  orzeczenie wobec oskarżonych A. S., D. G. i A. A. (1) solidarnego, obowiązku naprawienia w części szkody wyrządzonej przestępstwem polegającego na - zapłacie solidarnie na rzecz oskarżyciela posiłkowego. (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwoty 110.682 zł,

b)  orzeczenie wobec oskarżonych A. S. i A. A. (1) solidarnego obowiązku naprawienia w części szkody wyrządzonej przestępstwem polegającego na zapłacie solidarnie na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwoty 128.628 zł,

c)  orzeczenie wobec oskarżonego A. A. (1) obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem pozostałej części tj. kwoty 556 zł na rzecz oskarżyciela posiłkowego (...) Sp. z.o.o. z siedzibą w Ł..

W konsekwencji pełnomocnik wniósł również o zmianę w pkt 6. sentencji wyroku - rozstrzygnięcia o kosztach poprzez zasądzenie solidarnie od oskarżonych A. S., D. G. oraz A. A. (1) na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. kwoty 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za I instancję. Wniósł także o zasądzenie od oskarżonego na rzecz oskarżycieli posiłkowych kosztów procesu za postępowanie apelacyjne wg norm przepisanych.

Obrońca oskarżonego A. S. zaskarżyła wyrok w odniesieniu do oskarżonego i zarzuciła:

1)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez naruszenie art. 2 §2 kpk, art. 4 kpk w zw. z art. 366 §l kpk i art. 167 kpk w zw. z art. l93 §l kpk i art. 170 kpk oraz art. 5 §2kpk, art. 7 kpk i 410 kpk i art. 424 §l pkt l i pkt 2 kpk polegającą na:

-

brak konsekwencji w ocenie wyjaśnień oskarżonego, który konsekwentnie przyznał się do zarzucanych czynów z pkt 1 i 2 aktu oskarżenia kwestionując jedynie wartość surowców a tym samym ich ilość, podczas gdy wyjaśnienia te są logiczne i spójne a pozostały zebrany materiał dowodowy nie stanowi kontrdowodu, że regranulat miał inną wartość niż granulat przy braku ustaleń, jaki surowiec i odpady zostały zużyte do mielenia jako regranulat a polegającej na wybiórczej ocenie wyjaśnień oskarżonego do przyjętej hipotetycznie wartości i asortymentu skradzionego surowca,

-

naruszenie zasady prawdy materialnej i obiektywizmu wskutek niezasadnego niedopuszczenia dowodu obrony o powołanie biegłego specjalisty w celu rzeczywistego ustalenia szkody, przy subiektywnym przekonaniu Sądu, że dowód taki jest zbyteczny bo nie doprowadzi do ustalenia wartości i ilości surowców faktycznie skradzionych wskutek dowolności oceny, że regranulat nie był kupowany na wolnym rynku,

-

niezasadne zaniechanie przez Sąd inicjatywy dowodowej w celu ustalenia jakie surowce zostały faktycznie skradzione, w jakiej ilości i o jakiej wartości oraz czy i z jakich surowców i odpadów był produkowany regranulat i jaką stanowił on wartość oraz prawidłowego ustalenia strony przedmiotowej czynu a w szczególności wartości szkody jaka zaistniała w firmie (...) sp. z o.o. wskutek działania oskarżonego i poprzestanie przez Sąd na własnych hipotetycznych ustaleniach nie dających się zweryfikować dowodowo, mimo że w niniejszej sprawie wystąpiły wyjątkowe okoliczności wymagające uzyskania wiadomości specjalnych, co stanowiłoby przeciwdziałanie nieprawidłowemu rozstrzygnięciu sprawy w zakresie przypisanej wartości szkody jak i obowiązku jej naprawienia,

-

wybiórczej i dowolnej analizie i interpretacji zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskutek poprzestania na fragmentach dowodów przemawiających na rzecz przyjętej wersji zdarzenia be porównania uzyskanych informacji z informacjami uzyskanymi z innych dowodów a także dokonanie oceny wewnętrznie sprzecznej danego dowodu a także pominięcie istotnych okoliczności wynikających z tych dowodów a w szczególności z zeznań świadków: A. A. (2), P. M., A. S. (2) oraz dowodu z dokumentu - zawiadomienia o przestępstwie,

-

obrazę art. 424 kpk polegająca na braku dostatecznego uzasadnienia ze wskazaniem, które dowody w sposób kategoryczny stanowiły podstawę do przyjętych tez o podstawie faktycznej wyroku i dlaczego sąd oparł się na jednych dowodach odrzucają inne, oraz brak wnikliwych rozważań i konsekwencji w przyjętym toku rozumowania, co skutkuje: przyjęciem hipotetyczych tez i brak logicznego ciągu rozumowania w zakresie przyjętych dowodów pozwalających na przyjęcie jednej i kategorycznej a nie możliwej a przyjętej na niekorzyść oskarżonego wartości, ilości i rodzaju surowców, które skradł oraz przypisanie obowiązku naprawienia szkody przy braku wykazania podstaw do obciążenia takimi wartościami oskarżonego oraz sprzeczność między częścią dyspozytywną wyroku a jej uzasadnieniem

a będący skutkiem powyższych uchybień:

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia a mający wpływ na treść tego orzeczenia wyrażający się w stwierdzeniu, że oskarżony dokonał zaboru mienia w postaci granulatu (...) w ilości nie mniejszej niż 2200 kg oraz granulatu i regranulatu o nie ustalonej nazwie w ilości nie mniejszej niż 42800 kg i wartości nie mniejszej niż 255.543 złote skutkującą na ocenę prawnokarną działania oskarżonego przez przyjęcie w podstawie skazania art. 294 §l kk a także przypisanie mu kwoty 183.966 złotych tytułem naprawienia szkody za okres współdziałania z oskarżonym D. G., podczas gdy całokształt materiału dowodowego nie dostarcza ku temu jednoznacznych i kategorycznych podstaw.

Podnosząc powyższe obrońca oskarżonego wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.

Obrońca oskarżonego A. A. (1) zaskarżył wyrok w części dotyczącej oskarżonego i zarzucił obrazę przepisów postępowania, mającą istotny wpływ na treść wydanego w niniejszej sprawie wyroku, tj.:

a)  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. oraz art. 424 §1 pkt 1 k.p.k. poprzez uznanie za wiarygodne i wystarczające do ustalenia faktu popełnienia przestępstwa wyjaśnień oskarżonego A. A. (1) oraz współoskarżonego A. S., w sytuacji gdy nie pozwalały one na ustalenie przedmiotu czynu zabronionego co do gatunku, a także ilości oraz wartości przywłaszczonego i następnie nabytego przez oskarżonego A. A. (1) mienia;

b)  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 170 § 1 pkt 3 k.p.k. oraz art. 193 § 1 k.p.k. poprzez dowolne ustalenie wartości skradzionego w firmie (...) surowca w postaci regranulatu, stanowiące konsekwencję bezzasadnego oddalenia wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny ruchomości bądź materiałów poprodukcyjnych;

c)  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. oraz art. 193 §1 k.p.k. poprzez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie przez Sąd z urzędu dowodu z opinii biegłego, na okoliczność ustalenia wartości granulatu, ujętego przez Sąd w opisie czynu przypisywanego oskarżonemu.

W konsekwencji zaskarżonemu wyrokowi obrońca zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu w opisanej w sentencji wyroku postaci, w sytuacji gdy w sprawie nie zgromadzono materiału dowodowego, pozwalającego na dokonanie pozytywnych ustaleń w tym zakresie.

Podnosząc powyższe obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu czynu zachowań wskazujących na nabycie przez oskarżonego, w okresie czasu od sierpnia 2010 r. do 11 listopada 2011 r. w Ł., w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru granulatu S. oraz granulatu i regranulatu o nieustalonej nazwie w ilości nie mniejszej niż 42.900 kg i wartości nie mniejszej niż 239.866 zł i w konsekwencji wyeliminowanie także z jego kwalifikacji prawnej art. 294 §1 k.k., art. 12 k.k. oraz art. 65 §1 k.k. oraz wymierzenie oskarżonemu za wskazany czyn kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

Obrońca oskarżonego D. G. zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego i zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu, w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu, obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść wydanego w niniejszej sprawie wyroku, tj.:

a)  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. oraz art. 424 §1 pkt 1 k.p.k. poprzez uznanie za wiarygodne i wystarczające do ustalenia faktu popełnienia przestępstwa wyjaśnień oskarżonych D. G., A. A. (1) oraz A. S., w sytuacji gdy nie pozwalały one na ustalenie przedmiotu czynu zabronionego co do gatunku, a także ilości oraz wartości przywłaszczonego mienia;

b)  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 170 §1 pkt 3 k.p.k. oraz art. 193 §1 k.p.k. poprzez dowolne ustalenie wartości skradzionego w firmie (...) surowca w postaci granulatu oraz regranulatu, stanowiące konsekwencję bezzasadnego oddalenia wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny ruchomości bądź materiałów poprodukcyjnych jak również bezzasadnego oddalenia wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu informatyki;

c)  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. oraz art. 193 §1 k.p.k. poprzez niedopuszczenie i nieprzeprowadzenie przez Sąd z urzędu dowodu z opinii biegłego, na okoliczność ustalenia wartości granulatu, ujętego przez Sąd w opisie czynu przypisywanego oskarżonemu;

d)  art. 424 §1 pkt 1 k.p.k. poprzez niezgodność uzasadnienia wyroku z jego sentencją sprowadzającą się wskazywanie przez Sąd I instancji w uzasadnieniu przedmiotowego wyroku argumentów obrazujących niemożność przypisania oskarżonemu D. G. sprawstwa w zakresie przypisanego mu czynu.

W konsekwencji zaskarżonemu wyrokowi obrońca zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się przypisanego mu czynu w opisanej w sentencji wyroku postaci, w sytuacji gdy w sprawie nie zgromadzono materiału dowodowego, pozwalającego na dokonanie pozytywnych ustaleń w tym zakresie.

Podnosząc powyższe obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie z opisu czynu zachowań wskazujących na zabór w celu przywłaszczenia w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru mienia w postaci granulatu i regranulatu o nieustalonej nazwie w ilości nie mniejszej niż 19.800 kg i wartości nie mniejszej niż 126.918 zł przez oskarżonego, w okresie czasu od sierpnia 2011r. do 11 listopada 2011r. w Ł., i w konsekwencji wyeliminowanie także z jego kwalifikacji prawnej art. 12 k.k. oraz art. 65 §1 k.k. oraz wymierzenie oskarżonemu za wskazany czyn kary w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Obrońca wniósł również o zmianę wyroku poprzez zasądzenie od oskarżonego D. G. na rzecz pokrzywdzonego kwoty 8.118 zł tytułem obowiązku naprawienia szkody. Względnie obrońca wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej złożył do akt odpowiedzi na apelacje obrońców oskarżonych, w których wniósł o ich oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Niezależnie od zarzutów podniesionych we wszystkich środkach odwoławczych i sformułowanych w nich wnioskach końcowych stwierdzić należy, że sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok i sporządzając jego pisemne uzasadnienie nie sprostał wymaganiom stawianym przepisami kodeksu postępowania karnego, a przez to niemożliwa jest jego kontrola instancyjna. Innymi słowy – sąd odwoławczy nie może dokonać kontroli merytorycznej zaskarżonego wyroku w sytuacji, gdy sąd I instancji popadł w sprzeczności i ich nie wyjaśnił. Jedynym możliwym w tej sytuacji rozstrzygnięciem jest zatem wyrok kasatoryjny.

Odnośnie do apelacji obrońców wszystkich oskarżonych.

W niniejszej sprawie podstawowym problemem do rozstrzygnięcia przez sąd I instancji było ustalenie ilości i wartości mienia, którego zaboru dokonali oskarżeni A. S. i D. G. ( wspólnie) oraz samodzielnie A.S. , ustalenie ilości i wartości mienia, które nabył oskarżony A. A. (1) oraz ustalenie zakresu naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej spółki (...). Rzecz bowiem w tym, że wyniki przeprowadzonego postępowania, opartego w głównej mierze na wyjaśnieniach oskarżonych, nie pozostawiają wątpliwości, że w okresie objętym zarzutami doszło do kradzieży mienia w postaci różnego rodzaju granulatu i reglanulatu na szkodę pokrzywdzonej firmy. Początkowo oskarżony A. S. dokonywał kradzieży sam, a następnie namówił do współpracy oskarżonego D. G.. Obaj oskarżeni przyznali się do dokonywanych wielokrotnie, przy wykorzystaniu tej samej sposobności, kradzieży mienia na szkodę firmy w której pracowali. W ocenie sądu odwoławczego, nie ma także wątpliwości, co słusznie przyjął sąd meriti, że całość skradzionego mienia, mając świadomość jego pochodzenia, kupował od oskarżonego A. S. oskarżony A. A. (1). Różnice w wyjaśnieniach oskarżonych dotyczące kwestii wiedzy A. A. (1) na temat źródła pochodzenia nabywanego przez niego mienia oraz jego rodzaju zostały przez sąd I instancji dostrzeżone i prawidłowo, z zachowaniem reguł art.7kpk, wyjaśnione. Jeśli prześledzi się treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku to nie ulega wątpliwości, że sąd I instancji poczynił w istotnej części ustalenia faktyczne na podstawie wyjaśnień oskarżonego A. S. ( k 15 uzasadnienia). Powyższe twierdzenie nie budzi wątpliwości sądu odwoławczego ale jedynie co do genezy i przebiegu przestępczego procederu, w którym brali udział oskarżeni.

Natomiast twierdzenia sądu I instancji, że ustalając ilość skradzionego surowca oparł się na wyjaśnieniach samych oskarżonych ( k 16 uzasadnienia ) nie wytrzymuje krytyki nie tylko zaprezentowanej w środkach odwoławczych ale przede wszystkim w świetle przeprowadzonych dowodów, w tym w szczególności wyjaśnień oskarżonych.

Sąd I instancji ustalił, że oskarżony A. S. wszedł w przestępcze porozumienie z oskarżonym A. A. (1), z którym współpracował przez cały czas i który nabył od niego całe skradzione w okresie objętym zarzutem mienie. Takie ustalenie powinno zatem skutkować przypisaniem obu oskarżonym takiej samej ilości mienia, tego samego gatunku i o takiej samej wartości. Tak jednak, z niewyjaśnionych przez sąd I instancji przyczyn, się nie stało. Próżno bowiem w uzasadnieniu wyroku znaleźć stosowne ustalenia. Przypisując oskarżonemu A. S. w punkcie 2 wyroku zabór mienia sąd przyjął, że oskarżony przywłaszczył mienie w postaci granulatu S. w ilości nie mniejszej niż 900 kg, granulatu H. w ilości nie mniejszej niż 2.200kg oraz granulatu i reglanulatu o nieustalonej nazwie w ilości nie mniejszej niż 42.800 kg. Sąd przyjął nadto, że owo mienie miało wartość nie mniejszą niż 255.543zł. Ogólna waga przywłaszczonego mienia, czego sąd I instancji wprawdzie nie podał, ale co wynika z prostego sumowania wyniosła 45.900 kg. Taką też ilość mienia i o takiej samej wartości sąd I instancji winien przypisać oskarżonemu A. A. (1) skoro ustalił, że nabył on całe przywłaszczone przez oskarżonego A. S. samodzielnie i wspólnie z oskarżonym D. G. mienie. Tak się jednak, z niewyjaśnionych przez sąd meriti przyczyn, nie stało. W punkcie 3 wyroku sąd I instancji przypisał oskarżonemu A. A. (1) nabycie granulatu S. oraz granulatu i reglanulatu o nieustalonej nazwie w ilości nie mniejszej niż 42.900 kg i wartości nie mniejszej niż 239.866 zł oraz usiłowanie nabycia granulatu H. w ilości 2.200 kg i wartości 16.236 zł. Oznacza to, że przestępczym procederem oskarżonego A. A. (1) objęte było mienie w łącznej ilości 45.100 kg i o łącznej wartości 256.102 zł. Porównanie wartości i ilości przywłaszczonego przez oskarżonego A. S. mienia z ilością i wartością mienia, które oskarżony A. A. (1) nabył i usiłował nabyć prowadzi do jednoznacznego wniosku, że w świetle wyliczeń sądu I instancji A. A. (1) nie nabył od A. S. całego mienia lecz o 800kg mniej za to o wartości większej o 559 zł. Wyjaśnienia tej sytuacji próżno szukać w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd I instancji na k 25- 26 uzasadnienia dokonał wprawdzie wyliczenia ilości i wartości mienia ale jedynie w odniesieniu do popełnionych przez oskarżonych A. S. i D. G. kradzieży. Takich wyliczeń próżno doszukać się w odniesieniu do mienia nabytego przez oskarżonego A. A. (1). Skoro zatem sąd I instancji z jednej strony ustalił, że całe przywłaszczone przez oskarżonych A. S. i D. G. mienie nabył, a 11 listopada 2011r. usiłował nabyć oskarżony A. A. (1) to trudno zrozumieć z jakich powodów przypisał oskarżonym A. S. ( dokonał zaboru całego mienia ) i A. A. (1) ( nabył i usiłował nabyć całe mienie ) różną jego ilość: A.S. – 45.900kg, A. A. (1) – 45.100kg. Jeszcze trudniej zrozumieć różnicę w wartości mienia przypisanego oskarżonym A. S. – 255.543 zł, a A. A. (1) – 256.102 zł. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku próżno szukać wyjaśnienia tych rozbieżności tzn. wyjaśnienia dlaczego oskarżony A. A. (1) kupił mniej niż ukradł A.S. ale o większej wartości. Nie jest zatem możliwe odniesienie się do zarzutów apelacji, które przecież głównie kwestionują ilość i wartość mienia.

Ponadto zauważyć należy, że sąd I instancji choć prawidłowo uznał, że w materiale dowodowym brak jest konkretnych danych pozwalających w sposób precyzyjny ustalić rodzaj przywłaszczonego mienia to jednak z tego faktu nie wyciągnął prawidłowych wniosków albo też nie wyjaśnił swojego stanowiska w pisemnych motywach wyroku w sposób umożliwiający kontrolę odwoławczą. Sąd I instancji uznał bowiem, że ustalając rodzaj i ilość skradzionego surowca nie można oprzeć się na informacjach wynikających z systemu ( k 24 uzasadnienia ). Lektura pisemnych motywów prowadzi zaś do jednoznacznego wniosku, że ustalając ilość surowca, a w gruncie rzeczy także jego rodzaj, sąd I instancji oparł się na wyjaśnieniach oskarżonych w szczególności A.S.. Rzecz jednak w tym, że gdy się prześledzi treść wyjaśnień oskarżonych, zwłaszcza A.S., oraz odniesie się je do sformułowanych w apelacjach wszystkich obrońców zarzutów to nie sposób zrozumień metody przyjętej przez sąd I instancji. Skoro bowiem sąd meriti twierdzi, że posłużył się metodą najkorzystniejszą dla oskarżonych, gdyż wady systemu komputerowego istniejącego w firmie nie pozwalają oprzeć się na informacjach z nich wynikających to nie sposób zrozumieć dlaczego w sytuacji, gdy oskarżeni, a zwłaszcza A.S., twierdzili, że dokonali kradzieży mniejszej ilości mienia niż zarzucano im w akcie oskarżenia w wyroku przypisano oskarżonym ilości większe ( za wyjątkiem oskarżonego D. G. ). Dla porównania oskarżonemu A. S. postawiono dwa zarzuty – z punktu I aktu oskarżenia co do ilości nie mniejszej niż 29.225 kg i z punktu II aktu oskarżenia co do ilości nie mniejszej niż 14.760 kg, w sumie 43.985 kg, zaś w wyroku w punkcie 2 przypisano mu nie mniej niż 900 kg, nie mniej niż 2.200 kg i nie mniej niż 42.800 kg, w sumie 45.900 kg. Porównanie obu sum prowadzi do jednoznacznego wniosku, że wbrew twierdzeniom sądu I instancji przynajmniej co do ilości mienia ustalenia są mniej korzystne niż stawiane zarzuty. Podobna sytuacja ma miejsce w odniesieniu do oskarżonego A. A. (1) skoro zarzucono mu w sumie nabycie i usiłowanie nabycia 43.985 kg (zarzut III aktu oskarżenia – 41.785 kg, zarzut IV aktu oskarżenia – 2.200 kg ), a w wyroku w punkcie 3 przypisano łącznie 45.100 kg. Wytłumaczenia tej sytuacji próżno szukać w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Nie przekonuje zwłaszcza proste wyliczenie oparte na wyjaśnieniach oskarżonego A. S. co do ilości wyjazdów i pojemności oktabin i kittelboxów, w sytuacji, gdy oskarżony kilkakrotnie podawał różne ilości wyjazdów i twierdził, że pojemniki nie zawsze były pełne. Znamienne jest jednak przede wszystkim to, że pokrzywdzona firma twierdziła, iż skradziono na jej niekorzyść mniejszą ilość towaru (inna sprawa, że o większej wartości) niż sąd przypisał oskarżonym w wyroku. W tej sytuacji tłumaczenie sądu, iż nieprawidłowości stwierdzone w (...) Sp. z o.o w Ł. w zakresie procedur związanych z szeroko rozumianym ruchem towaru rozstrzygnął na korzyść oskarżonych nie wytrzymuje krytyki. O ile bowiem można zgodzić się z twierdzeniem sądu I instancji, że owe nieprawidłowości w firmie nie pozwoliły na ustalenie jaki konkretnie surowiec był przez oskarżonych kradziony i sprzedawany, co skutkowało ustaleniem jego wartości w wersji istotnie najkorzystniejszej dla oskarżonych to co do ilości towaru ustalenia sądu dla oskarżonych korzystne nie są. Innymi słowy – sąd I instancji opierając się rzekomo na wyjaśnieniach oskarżonych przypisał im kradzież (oskarżeni A. S. i D. G. ) i paserstwo ( oskarżony A. A. (1) ) mienia w ilości większej niż zarzucano im w akcie oskarżenia. Zdaniem Sąd Apelacyjnego, oczywiście sytuacja taka nie jest niemożliwa pod warunkiem, ż sąd I instancji swoje stanowisko uzasadni w sposób przekonujący i zgodny z logiką faktów i doświadczeniem życiowym. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie pozwala na stwierdzenie, że sąd meriti temu zadaniu sprostał.

W tej sytuacji nie było możliwe odniesienie się w instancji odwoławczej do stawianych w apelacjach obrońców zarzutów i konieczne stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Odnośnie do apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej.

Wobec uchylenia zaskarżonego wyroku nie było także możliwe odniesienie się do apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej zwłaszcza co do wysokości szkody. Dopiero bowiem ustalenie ilości i wartości mienia, które stało się przedmiotem przestępczego działania oskarżonych pozwoli ustalić wysokość szkody wyrządzonej spółce i otworzy drogę do żądania jej naprawienia.

Rozpoznając ponownie sprawę, o ile dojdzie do skazania oskarżonych, sąd przede wszystkim ustali prawidłowo ilość i wartość mienia skradzionego przez oskarżonych A. S. i D. G. i sprzedanego oskarżonemu A. A. (1) pamiętając o ograniczeniach wynikających z art.443kpk.

Natomiast jeżeli dojdzie do skazania i orzekania o naprawieniu szkody w stosunku do oskarżonego A. A. (1) sąd I instancji odniesie się także do poglądów odmiennych niż zaprezentowane w zaskarżonym wyroku, z których wynika, że przedmiotem ochrony przestępstwa z art.291§1kk – w pewnych sytuacjach wynikających z okoliczności danej sprawy – jest własność ( lub inne prawa majątkowe ), a właściciel rzeczy ( dysponent prawa majątkowego ) może być podmiotem bezpośrednio pokrzywdzonym przestępstwem paserstwa umyślnego [ np. uchwała SN z dnia 26 czerwca 2014r. I KZP 8/14 OSNKW nr 10 poz. 74 rok 2014 ].

Ponadto jeżeli sąd I instancji uzna, że obowiązek naprawienia szkody spoczywa na wszystkich oskarżonych to odniesie się do argumentów zaprezentowanych w apelacji pełnomocnika dotyczących możliwości nałożenia na oskarżonych obowiązku solidarnego naprawienia szkody przy jednoczesnym określeniu zakresu wysokości szkody wyrządzonej działaniem poszczególnych sprawców. Na tym etapie postępowania Sąd Apelacyjny pragnie jedynie zauważyć, że nie są przekonujące argumenty sądu I instancji zaprezentowane w pisemnym uzasadnieniu ( k 35 ) odnośnie do zakresu odpowiedzialności oskarżonych A. S. i D. G.. Nie kwestionując bowiem faktu, że oskarżony D. G. współdziałał z oskarżonym A. S. jedynie przez pewien czas i zachowaniem swoim przyczynił się do powstania tylko części szkody nie można zgodzić się z sądem I instancji, że niweczy to możliwość orzeczenia solidarnego obowiązku naprawienia szkody. Możliwe jest przecież ograniczenie solidarnego obowiązku do wysokości wyrządzonej szkody. Zważyć nadto należy, na co zwróciła także uwagę autorka apelacji, że przepisy dotyczące naprawienia szkody zawarte zarówno w przepisach kodeksu karnego jak i kodeksu cywilnego mają za zadanie ułatwić pokrzywdzonemu uzyskanie rekompensaty za wyrządzoną szkodę. W tym stanie rzeczy twierdzenie sądu I instancji, że zobowiązanie oskarżonego D. G. do naprawienia całości wyrządzonej jego przestępczym działaniem szkody „kłóciłoby się z poczuciem sprawiedliwości” nie wytrzymuje krytyki.

Reasumując – zaskarżony wyrok dotknięty wskazanymi powyżej błędami nie poddawał się merytorycznej kontroli odwoławczej, a co za tym idzie niemożliwe było odniesienie się do wszystkich sformułowanych w apelacjach zarzutów.

Rozpoznając ponownie sprawę sąd I instancji będzie mógł skorzystać z treści art.442§2kpk weźmie jednak pod uwagę argumenty prezentowane w apelacjach obrońców oskarżonych i pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej.

Wobec tego, że oskarżony A. S. w postępowaniu odwoławczym korzystał z pomocy obrońcy z urzędu, a koszty tej pomocy nie zostały opłacone Sąd Apelacyjny zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy należne jej wynagrodzenie, zgodne z obowiązującymi w tej mierze przepisami.