Sygn. akt VI U 1931/14
Dnia 16 lutego 2015 r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący SSO Ewa Milczarek
Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka
po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2015 r. w Bydgoszczy
na rozprawie
odwołania: R. L.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.
z dnia 18 czerwca 2014 r., znak: (...)
w sprawie: R. L.
przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.
o świadczenie przedemerytalne
1) zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu R. L. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia(...)r.,
2) stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
3) zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. na rzecz ubezpieczonego kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.
Na oryginale właściwy podpis.
Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych odmówił R. L. prawa do świadczenia przedemerytalnego, albowiem na dzień rozwiązania stosunku pracy udowodnił on wymaganego 40-letniego okresu zatrudnienia a jedynie 39 lat, 10 dni i 1 dzień. Organ rentowy nie zaliczył do stażu pracy okresu zatrudnienia u Z. K. od 1.04.2008 r. do 1.05.2008 r. i od 1.01.2013 r. do 12.05.2013 r. ponieważ ubezpieczony nie był w tym okresie zgłoszony do ubezpieczenia społecznego a pracodawca prowadził działalność do 31.12.2012 r.
Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu wskazał, iż posiada wymagany 40 letni okres pracy. Ubezpieczony powołał się na prawomocny wyrok Sadu Rejonowego z dnia 21.10.2013 r. w sprawie VII P 1114/13 którym Sąd zobowiązał Z. K. do wydania świadectwa pracy ubezpieczonemu za okres pracy od 1.04.2008 r. do 12.05.2013 r. oraz na dowody w postaci deklaracji PIT 11 za rok 2013.
W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
Z. K. prowadził działalność gospodarczą o profilu metalowym. W latach 2008 - 2013 zatrudniał 4, 5, 6 pracowników na różnych podstawach cywilnoprawnych i na podstawie umowy o pracę. Ubezpieczony R. L. zatrudniony został u Z. K. jako ślusarz od 1.04.2008 r. na podstawie umowy o pracę na okres próby. Po pierwszej umowie, którą ubezpieczony oddał pracodawcy, Z. K. zawarł z ubezpieczonym kolejną umowę o pracę z dnia 2.05.2008 r. na okres do 30.07.2008 r., potem umowę na okres do 31.12.2008 r. i na okres do 31.12.2013 r. W kwietniu 2008 r. u Z. K. pracowało 5 osób. W tym B. Ł. i J. G.. Ostatni raz w pracy ubezpieczony był 10.01.2012r., kiedy pracownicy zakończyli ostatnie zamówienie. Z. K. nie wypłacał ubezpieczonemu całego wynagrodzenia i polecił czekać na kolejną pracę. Ubezpieczony był gotowy do pracy u Z. K., szukał też innej pracy, ale jej nie znalazł. Z. K. nie rozwiązał z ubezpieczonym stosunku pracy. W Sylwestra 2012 r. telefonował do ubezpieczonego z życzeniami i mówił, że na wiosnę ponownie rozpocznie działalność. Dopiero w kwietniu 2013 r. Z. K. ujawnił, że w grudniu 2012 r. zawiesił działalność gospodarczą. Ubezpieczony starał się skontaktować z pracodawcą, który jednak nie odbierał telefonów i wtedy ubezpieczony rozwiązał z nim stosunek pracy w trybie art.55§ 1 1 k.p., wysyłając list polecony oraz skierował sprawę na drogę postępowania sądowego, uzyskując prawomocny wyrok Sądu Rejonowego z dnia 21.10.2013 r., którym Sąd zobowiązał Z. K. do wydania świadectwa pracy ubezpieczonemu za okres pracy od 1.04.2008 r. do 12.05.2013 r. Z. K. wystawił ubezpieczonemu świadectwo pracy za okres objęty wyrokiem oraz wystawił informację o dochodach PIT 11 za 2012 r. i 2013 r., wpisując za rok 2013 wynagrodzenie postojowe, mimo, że od 1.01.2013 r. nie opłacał już za ubezpieczonego składek na ubezpieczenie społeczne. Z. K. z uwagi na kłopoty finansowe nie odprowadzał wszystkich składek na ubezpieczenie społeczne terminowo i zawiesił z dniem 31.12.2012 r. formalnie działalność gospodarczą na maksymalny okres dwóch lat, ale jej nie wyrejestrował. Do Urzędu Skarbowego Z. K. składał wymagane deklaracje do 2011 r., ale po wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy w sprawie pana R. L., księgowa na jego polecenie, złożyła stosowną informację do Urzędu Skarbowego. Z. K. dostał wezwanie z Urzędu Skarbowego do zapłaty podatku dochodowego od wynagrodzeń ubezpieczonego za rok 2012 i 2013. W 2011 r. Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła u Z. K. kontrolę, nakazując wypłatę ubezpieczonemu zaległego wynagrodzenia. Prawomocnym wyrokiem z dnia 17.06.2014 r. w sprawie VII P 260/14 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od Z. K. na rzecz ubezpieczonego kwotę 45.730,52 zł tytułem wynagrodzenia za okres od września 2011 r. do kwietnia 2013 .
dowód: umowy o pracę i świadectwo pracy w aktach osobowych ubezpieczonego, akta sprawy VII P 260/14 i VII P 1114/13 Sądu Rejonowego w Bydgoszczy, przesłuchanie świadków Z. K., T. L., przesłuchanie informacyjne ubezpieczonego – zapis protokołu rozprawy k.37, informacje PIT 11 k.12, 13, 31,32
Ubezpieczony urodził się w dniu (...)
(okoliczności bezsporne)
Ubezpieczony zarejestrował się w Powiatowym Urzędzie Pracy w B. w dniu 8.11. 2013 r., a zasiłek dla bezrobotnych otrzymywał co najmniej przez 6 miesięcy, począwszy od dnia 16.11. 2013 r. W tym okresie ubezpieczony nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego złożył w ustawowym terminie 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych
dowód: zaświadczenie PUP w B. z dnia 26.05.2014 r., wniosek w aktach rentowych
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i aktach rentowych ZUS, akt spraw sądowych o sygn. VII P VII P 260/14 i VII P 1114/13, których prawdziwości i wiarygodności strony w toku procesu nie kwestionowały, a także na podstawie zeznań świadków Z. k., T. L. i wyjaśnień ubezpieczonego, które okazały się jasne, logiczne, spójne i korelowały z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.
Z przedstawionego materiału dowodowego wynika jednoznacznie, iż ubezpieczony pracował u Z. K. od 1.04.2008 r. do momentu rozwiązania z nim umowy o pracę w trybie art.55§1 1 k.p. pismem z dnia 10.05.2013 r., którego pracodawca nie odebrał. Z. K. potwierdził pracę ubezpieczonego od 1.04.2008 r., przyznał także, iż miał kłopoty finansowe ale nie rozwiązał z ubezpieczonym stosunku pracy oraz po uprawomocnieniu się wyroku Sądu Rejonowego w sprawie VIIP 1114/13 wydał ubezpieczonemu świadectwo pracy obejmujące okres zatrudnienia od 1.04.2008 r. do 12.05.2013 r.
Spornym w sprawie było to, czy ubezpieczony spełnił warunek posiadania 40 letniego okresu zatrudnienia. Organ rentowy uznał iż ubezpieczony legitymuje się jedynie okresem 39 lat, 10 dni i 1 dnia, nie zaliczając okresu pracy za jaki nie zostały opłacone składki na ubezpieczenie społeczne.
Fakt, że w okresach od 1.04.2008 r. do 1.05.2008 r. i od 1.01.2013 r. do 12.05.2013 r. pracodawca nie opłacał za ubezpieczonego składek na ubezpieczenie społeczne nie oznacza, zdaniem Sądu Okręgowego, że nie należy tych okresów zaliczyć do stażu pracy ubezpieczonego. Postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem potwierdziło fakt pracy ubezpieczonego w spornych okresach a organ rentowy nie przedstawił dowodów przeciwnych, poprzestając jedynie na powołaniu się na fakt, że w tych okresach Z. K. nie zgłosił ubezpieczonego do ubezpieczenia społecznego. Wskazać w tym miejscu trzeba, że prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 21.10.2013 r., Sąd Pracy zobowiązał Z. K. do wydania świadectwa pracy ubezpieczonemu za okres pracy od 1.04.2008 r. do 12.05.2013 r. i świadectwo to zostało ubezpieczonemu wydane wraz z informacją PIT 11. Zgodnie z art. 365. § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy związany był więc prawomocnym wyrokiem ustalającym okres zatrudnienia ubezpieczonego. Fakt, że ubezpieczony praktycznie nie świadczył pracy w ostatnim okresie zatrudnienia nie stoi na przeszkodzie przyjęciu, że ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu do dnia 12.05.2013 r., wobec gotowości ubezpieczonego do pracy w tym okresie , co potwierdził Sad Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 17.06.2014 r. zasądzającym na rzecz ubezpieczonego wynagrodzenie za okres od września 2011 r. do kwietnia 2013 r. oraz PIT-y 11 wystawione przez pracodawcę za lata 2012 i 2013 .
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresem składkowym jest m.in. okres ubezpieczenia.
Według art. 4 pkt 5 tej ustawy okresami ubezpieczenia wymienionymi w art. 6 ust. 1 pkt 1 są okresy opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz okresy nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, o której mowa w art. 19 ustawy o s.u.s. Innymi słowy, okresami ubezpieczenia są przede wszystkim okresy opłacania składek w trakcie obowiązkowego (art. 6 ustawy o s.u.s.) lub dobrowolnego (art. 7 ustawy o s.u.s.), a przed dniem 1 stycznia 2013 r. - także kontynuowanego (art. 10 ustawy o s.u.s.), podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od dnia 1 stycznia 1999 r. W orzecznictwie sądowym ukształtowany został pogląd, że za okres ubezpieczenia należy także uznać okres nieopłacenia składek z przyczyn leżących wyłącznie po stronie płatnika przy funkcjonalnym przyjęciu, że wbrew językowej wykładni art. 4 pkt 5 ustawy o e.r. FUS taki okres ubezpieczenia jest okresem składkowym - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2007 r. w sprawie II UK 185/06 pozycja 143 OSNP 2008/9-10/143, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 września 2012 r. w sprawie IIIAUa 458/12. , uchwała z dnia 13 czerwca 2001 r., III ZP 32/00, OSNP 2002/7/165, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 1995 r., II UR 3/95 OSNAPiUS 1995, Nr 17, poz. 222. Wszystkie wskazane orzeczenia zapadły na gruncie takich stanów faktycznych, w których zatrudnienie ubezpieczonego na podstawie umowy o pracę nie budziło żadnych wątpliwości, zaś pracownik wiedzę o nieodprowadzaniu składek na ubezpieczenie społeczne pozyskiwał w momencie starania się o świadczenie z tego ubezpieczenia tj. wówczas gdy organ rentowy odmawiał uznania spornego okresu za okres składkowy właśnie z powodu nieodprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne. We wszystkich wskazanych orzeczeniach podkreślano, że pracownik nie może ponosić konsekwencji zaniechań pracodawcy, na które sam nie miał i nie mógł mieć żadnego wpływu. Sąd Okręgowy poglądy powyższe w pełni podziela.
W okolicznościach niniejszej sprawy okresy za które pracodawca ubezpieczonego nie opłacił składek na ubezpieczenie społeczne uznać należało, zdaniem Sądu Okręgowego, także za okresy podlegające zaliczeniu do stażu ubezpieczeniowego uprawniającego do uzyskania prawa do świadczenia przedemerytalnego.
Organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu okres 39 lat, 10 dni i 1 dzień. Po doliczeniu do stażu pracy okresu zatrudnienia u Z. K. od 1.04.2008 r. do 1.05.2008 r. i od 1.01.2013 r. do 12.05.2013 r. okres uprawniający do emerytury przekroczył wymagane 40 lat pracy.
Stosownie do treści art. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252 ze zm.), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn (ust. 1 pkt 5). Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki: nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna; w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych; złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych (ust. 3).
Skoro więc w rozpoznawanej sprawie spełnione zostały wszystkie warunki określone w art. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, to ubezpieczonemu należało przyznać prawo do tego świadczenia od dnia(...)r., a więc od dnia następnego, po złożeniu wniosku (art. 7 ust. 1 tej ustawy).
Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
W punkcie 2 wyroku stwierdzono, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Stosownie bowiem do art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z art. 11 pkt 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji; organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego. Skoro w toku postępowania przed organem rentowym konieczne było przeprowadzenie postepowania m.in. ze świadków w celu potwierdzenia faktu pracy ubezpieczonego w spornych okresach, to organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za wydanie błędnej decyzji odmawiającej prawa do świadczenia przedemerytalnego, albowiem nie mógł przeprowadzić tych właśnie dowodów w trakcie prowadzonego przez siebie postępowania administracyjnego.
O kosztach orzeczono zgodnie z art.98 k.p.c. i przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.
SSO Ewa Milczarek