Sygn. akt II Ka 83/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 maja 2015r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Janusz Adamski

Sędziowie: SO Marcin Rudnik (spraw.)

SO Marek Podwójniak

Protokolant: st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Sieradzu Ryszarda Kostrzewy

po rozpoznaniu w dniu 13 maja 2015r.

sprawy S. S. (1)

oskarżonej o przestępstwa z art. 231 § 1 kk i innych

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 27 stycznia 2015r. wydanego w sprawie II K 286/14

na podstawie art. 437§1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 1 kpk oraz art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk:

1.  zmienia zaskarżony wyrok w zakresie rozstrzygnięć z punktów 1 i 2 w ten sposób, że:

a)  przyjmuje, że oskarżona S. S. (1) jest sprawcą czynów opisanych w punkcie 1 wchodzących w skład ciągu przestępstw określonego w art. 91 § 1 kk, z tymi zmianami w ich opisach i kwalifikacji, że w opisach czynów dodaje zwrot: „przy przyjęciu, że czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi” i przyjmuje, że czyny te wyczerpują dyspozycję art. 231§1 kk i art. 271§1 kk zw. z art. 271 § 2 kk w zw. z art. 11§2 kk,

b)  na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 § 1 kk postępowanie karne przeciwko oskarżonej S. S. (1) o czyny opisane w punkcie 1 zaskarżonego wyroku ze zmianami w opisach i kwalifikacji wskazanymi w punkcie 1a niniejszego wyroku oraz o czyn opisany w punkcie 2 warunkowo umarza na okres próby 2 (dwóch) lat,

c)  na podstawie art. 67§3 kk orzeka wobec oskarżonej S. S. (1) w związku z rozstrzygnięciem z punktu 1b niniejszego wyroku świadczenie pieniężne w kwocie 3500 (trzy tysiące pięćset) złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej,

1.  uchyla rozstrzygnięcie z punktu 3 zaskarżonego wyroku,

2.  w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

3.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 (sto) złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz kwotę 20 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym.

Sygn. akt II Ka 83/15

UZASADNIENIE

S. S. (1) przy ponownym rozpoznaniu sprawy przez Sąd Rejonowy
w Z. w sprawie II K 286/14, uwzględniając wcześniejsze rozstrzygnięcia w tej sprawie, była oskarżona o to, że:

I.  w okresie czasu od dnia 16 listopada 2005r do dnia stycznia 2007 r. w miejscowości S. powiat (...) działając w warunkach ciągu przestępstw jako funkcjonariusz publiczny i Burmistrz Gminy i Miasta S. i z tego tytułu na podstawie ustawy jako Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w S. będąc zobowiązaną do sporządzania aktów małżeństwa i aktów zgonu nie dopełniła wynikającego z przepisów art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz art. 3 i 4 ustawy z dnia 29.09.1986 r. „Prawo o aktach stanu cywilnego" obowiązku sporządzania aktów małżeństwa i aktów zgonów i wystawiała odpisy przedmiotowych dokumentów potwierdzając w nich nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne dotyczące zawarcia małżeństwa bądź zgonu w ten sposób, że mimo braku sporządzenia aktu małżeństwa lub aktu zgonu, a jedynie po sporządzeniu ich projektów i nie podpisaniu ich wystawiała odpisy aktu małżeństwa i odpisy aktów zgonów, czym spowodowała naruszenie prawidłowego działania organów państwowych i samorządowych, gdzie odpisy były przedkładane i jednocześnie działała na szkodę osób prywatnych tj.:

w dniu 28 grudnia 2006r wystawiła odpis aktu małżeństwa i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu małżeństwa między J. J., a D. M. (1) czym działała na ich szkodę,

w dniu 14 kwietnia 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. D., czym działała na szkodę B. D.,

w dniu 21 lipca 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu H. F., czym działała na szkodę L. K.

w dniu 14 sierpnia 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. M., czym działała na szkodę S. P. (1),

w dniu 14 sierpnia 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu S. K., czym działała na szkodę S. K.,

w miesiącu listopadzie 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu H. M., czym działała na szkodę M. M. (1),

w miesiącu listopadzie 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. K. (1), czym działała na szkodę F. K.,

w miesiącu grudniu 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu T. G. czym działała na szkodę Z. G. (1),

w miesiącu grudniu 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu W. P., czym działała na szkodę S. P. (2),

w miesiącu grudniu 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. O., czym działała na szkodę D. K.,

w dniu 8 stycznia 2007r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu F. C., czym działała na szkodę G. W.,

w dniu 17 stycznia 2007r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu I. P., czym działała na szkodę Z. G. (2),

w miesiącu styczniu 2007r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. K. (2), czym działała na szkodę J. K. (3)

w miesiącu styczniu 2007r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu H. K., czym działała na szkodę S. A.,

to jest o dokonanie przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.

I.  w okresie od 03.10.2005 r do grudnia 2007 r w S. działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru jako funkcjonariusz publiczny i Burmistrz Gminy i Miasta S. przekroczyła swoje uprawnienia wynikające z przepisów ustawy z dnia 08.03.1990 r. o samorządzie gminnym przez to, że:

- wbrew przepisom ustawy z dnia 10.04.1974 r o ewidencji ludności i dowodach osobistych poleciła pracownikowi zaniechania rozpatrywania wniosku E. A. (1) z dnia 03.10.2005 r o zameldowanie na pobyt stały w lokalu nr (...) przy ul. (...) w S. i w zamiarze osiągnięcia określonego celu postanowieniem z dnia 14.06.2006 r zawiesiła wszczęte w dniu 18.04.2006r na polecenie Wojewody (...) postępowanie administracyjne w sprawie zameldowania E. A. (1) aby tym czasie spowodować zameldowanie w powyższym lokalu innych osób,

- dysponując odpisem księgi wieczystej nr (...) z dnia 09.05.2006 r wydanym przez Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli V Wydział Ksiąg Wieczystych z którego treści wynika, że wyłącznymi właścicielami nieruchomości położonej w S. przy ul. (...)E. i M. A. naruszyła prawa właścicieli do swobodnego rozporządzania nieruchomością poprzez wydanie zarządzeń nr 334/06 oraz 335/06 w dniu 17 maja 2006r na podstawie, których sporządzono w dniach 19 i 22 maja 2006 r umowy wynajmu przez Zakład (...) lokali w wymienionych nieruchomościach lokatorom - małżeństwu E. i B. F. oraz A. M. (1), - jako faktycznie administrująca bez tytułu prawnego wymienionymi nieruchomościami, swoimi działaniami uniemożliwiła właścicielom E. i M. A. jej przejęcie w posiadanie,

to jest o dokonanie przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2015 r. wydanym w sprawie II K 286/14 Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli oskarżoną S. S. (1) w miejsce zarzucanych jej w zarzucie I czynów przestępnych uznał za winną tego, że w okresie czasu od dnia 16 listopada 2005r do stycznia 2007 r w miejscowości S. powiat (...), działając w warunkach ciągu przestępstw, jako funkcjonariusz publiczny Burmistrz Gminy i Miasta S. i z tego tytułu na podstawie ustawy jako Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w S., będąc zobowiązaną do sporządzania aktów stanu cywilnego nie dopełniła wynikającego z przepisów art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz art. 3 i 4 ustawy z dnia 29.09.1986 r „Prawo o aktach stanu cywilnego" obowiązku sporządzenia aktu małżeństwa i aktów zgonów, a wystawiła ich odpisy potwierdzając w nich nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne dotyczące zawarcia małżeństwa bądź zgonu, czym działała na szkodę interesu Urzędu Gminy i Miasta S., osób prywatnych oraz organów administracji publicznej, przed którymi odpisy były przedkładane, w ten sposób, że:

w dniu 28 grudnia 2006r wystawiła odpis aktu małżeństwa i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu małżeństwa między J. J. a D. M. (2) czym działała na ich szkodę,

w dniu 14 kwietnia 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. D., czym działała na szkodę B. D.,

w dniu 21 lipca 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu H. F., czym działała na szkodę L. K.

w dniu 14 sierpnia 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. M., czym działała na szkodę S. P. (1),

w dniu 14 sierpnia 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu S. K., czym działała na szkodę S. K.,

w miesiącu listopadzie 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu H. M., czym działała na szkodę M. M. (1),

w miesiącu listopadzie 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. K. (1), czym działała na szkodę F. K.,

w miesiącu grudniu 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu T. G., czym działała na szkodę Z. G. (1),

w miesiącu grudniu 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu W. P., czym działała na szkodę S. P. (2),

w miesiącu grudniu 2006r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. O., czym działała na szkodę D. K.,

w dniu 8 stycznia 2007r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu F. C., czym działała na szkodę G. W.,

w dniu 17 stycznia 2007r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu I. P., czym działała na szkodę Z. G. (2),

w miesiącu styczniu 2007r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu J. K. (2), czym działała na szkodę J. K. (3),

w miesiącu styczniu 2007r wystawiła odpis aktu zgonu i potwierdziła nieprawdę co do okoliczności sporządzenia aktu zgonu H. K., czym działała na szkodę S. A.,

tj. popełnienia czynów wypełniających każdy dyspozycję art. 231 § 1 k.k. i art. 271 §1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., stanowiących ciąg przestępstw z art. 91 § 1 k.k i za to na podstawie art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k., przy zastosowaniu art. 58 § 3 k.k. wymierzył jej karę 250 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 złotych.

Ponadto Sąd I Instancji na podstawie art. 66 § 1 k.k. oraz art. 67 § 1 k.k warunkowo umorzył na okres próby 2 lat postępowanie karne wobec S. S. (1) o czyn wyczerpujący dyspozycję art. 231 §1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. przyjmując, iż oskarżona okresie od 03.10.2005 roku do grudnia 2007 roku w S., działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, na szkodę E. i M. A., jako funkcjonariusz publiczny i Burmistrz Gminy i Miasta S. przekroczyła swoje uprawnienia wynikające z przepisów ustawy z dnia 08.03.1990 roku o samorządzie gminnym przez to, że: - wbrew przepisom ustawy z dnia 10.04.1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych poleciła pracownikowi zaniechania rozpatrywania wniosku E. A. (1) z dnia 03.10.2005 roku o zameldowanie na pobyt stały w lokalu nr (...) przy ul. (...) w S.,

naruszyła prawa właścicieli E. i M. A. do swobodnego rozporządzania nieruchomością poprzez wydanie zarządzeń nr 334/06 oraz 335/06 w dniu 17 maja 2006 roku, na podstawie których sporządzono w dniach 19 i 22 maja 2006 roku umowy wynajmu przez Zakład (...) lokali w wymienionych nieruchomościach lokatorom - małżeństwu E. i B. F. oraz A. M. (2),

bezzasadnie postanowieniem z dnia 14 czerwca 2006 roku zawiesiła wszczęte w dniu 18 kwietnia 2006 roku na polecenie Wojewody (...) postępowanie administracyjne w sprawie zameldowania E. A. (1) tym samym jako faktycznie administrująca bez tytułu prawnego nieruchomościami położonymi w S. przy ul. (...), swoimi działaniami uniemożliwiła właścicielom E. i M. A. ich przejęcie w posiadanie.

Poza tym Sąd Rejonowy w oparciu o art. 67 § 3 k.k. w zw. z art. 39 pkt. 7 k.k. orzekł od S. S. (1) na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1000 złotych oraz zasądził od S. S. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 435 złotych tytułem opłaty sądowej oraz obciążył ją zwrotem wydatków poniesionych w postępowaniu.

Apelację od powyższego wyroku wywiedli w ustawowym terminie obrońcy oskarżonej adwokaci M. K. i W. S..

Adwokat M. K. w swym środku odwoławczym zarzucił rozstrzygnięciu:

I.  co do czynu z pkt. I tj. przestępstwa z art. 231 §1 kk w zw. z art. 271 § 1 kk w w. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 91 § 1 kk:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało istotny wpływ na treść
rozstrzygnięcia, a mianowicie:

a) art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk i art. 424 §1 kpk poprzez
dowolną a nie swobodną ocenę dowodów polegającą na niezasadnym ustaleniu, iż oskarżona w chwili podpisywania odpisów aktów stanu cywilnego, o których jest mowa w zarzucie godziła się na to, iż nie zostały sporządzone i podpisane oryginały tychże aktów, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy w postaci zeznań pracowników urzędu, dotyczący w szczególności specyfiki pracy urzędu oraz metodyki sporządzania aktów przez pracowników nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że oskarżona taką wiedzę posiadała, nie mogła więc poświadczyć nieprawdy w podpisywanych przez siebie z racji pełnionego urzędu odpisach aktów stanu cywilnego zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym,

b) art. 5 § 2 kpk, art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk i art. 424 §1 kpk poprzez
dowolną a nie swobodną ocenę dowodów, polegającą na uznaniu, że wskutek podpisania przez oskarżoną odpisów aktów stanu cywilnego bez uprzedniego podpisania oryginału aktu wystąpiło rzeczywiste niebezpieczeństwo powstania szkody w interesie prywatnym osób, które uzyskały te akty, na skutek faktu, że odpisy te były w istocie nieważne i nie potwierdzały zdarzeń stwierdzonych projektem aktu, podczas gdy mając na uwadze jedynie deklaratoryjny charakter tych aktów, bezsporną okoliczność braku realnego wystąpienia wskazanych zdarzeń, brak realnych negatywnych konsekwencji przedstawienia tychże aktów w odpowiednich instytucjach, przy jednoczesnej późniejszej konwalidacji aktów na polecenie MSWiA i braku jednoznacznej wykładni co do skutków prawnych niedotrzymania terminu podpisania aktu stanu cywilnego szkoda w określonym w uzasadnieniu zakresie nie miała miejsca,

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

a) art. 271 § 1 kk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie na skutek przyjęcia, iż dla przypisania popełnienia w/w przestępstwa wystarczy poświadczenie nieprawdy co do istnienia podpisanego aktu stanu cywilnego jako okoliczności o istotnym znaczeniu prawnym stanowiącym znamię przedmiotowe tego przestępstwa, podczas gdy okolicznością mającą istotne znaczenie prawne w treści odpisów aktu stanu cywilnego, mając na uwadze ich deklaratoryjny charakter, było zaistnienie zdarzeń z zakresu stanu cywilnego w postaci zgonu bądź zawarcia małżeństwa, które to zdarzenia jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego miały w istocie miejsce,

b) art. 231 §1 kk poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy stopień ciężaru społecznej szkodliwości czynu wskazywał na ewidentną potrzebę zastosowania jedynie odpowiedzialności dyscyplinarnej.

I.  Co do czynu z pkt. II, tj. przestępstwa z art. 231 §1 kk w zw. z art. 12 kk:

1)  błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że zachowanie oskarżonej wypełniło znamię przestępstwa w postaci przekroczenia uprawnień i było działaniem na szkodę interesu prywatnego, co w konsekwencji spowodowało obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 231 § 1 k.k. w związku z art. 461 § 1 k.c. poprzez przyjęcie, iż oskarżona wypełniła znamiona przestępstwa przekroczenia uprawnień, podczas gdy prawo zatrzymania nieruchomości do czasu prawomocnego zakończenia sporu o nieruchomość wynikało z regulacji art. 461 § 1 k.c. w związku z prawem zatrzymania przedmiotu sporu oraz prawem do pozostawania w jego posiadaniu, a postępowanie dowodowe nie wykazało szkody w interesie prywatnym.

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k poprzez niezasadne zastosowanie konstrukcji czynu ciągłego przy braku zaistnienia wszystkich przesłanek tego przepisu, w szczególności przy braku wykazania z góry istniejącego zamiaru po stronie oskarżonej, obejmującego realizację wszystkich zachowań zmierzających do dokonania zamierzonego czynu zabronionego,

3)  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 231 §1 kk poprzez
zastosowanie w/w przepisu w sytuacji, gdy z uwagi na znikomy stopień ciężaru społecznego niebezpieczeństwa czynu wynikający z konieczności przyznania lokali socjalnych, brak zakończenia postępowania sądowego dotyczącego nieruchomości oraz przysługujące gminie prawo zastawu zasadne było ograniczenie się do odpowiedzialności politycznej.

W oparciu o powyższe zarzuty obrońca oskarżonej wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzucanych jej czynów, ewentualnie o uchylenie wyroku i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Drugi z obrońców oskarżonej - adwokat W. S. wydanemu wyrokowi zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia i mający wpływ na jego treść polegający na ustaleniu, że oskarżona naruszając zasady wskazane w przepisie art. 1 § 2 KRO oraz art. 3 i 4 ustawy o aktach stanu cywilnego, podpisując odpisy aktu stanu cywilnego bez pierwotnego podpisania aktu stanu cywilnego umyślnie nie dopełniła obowiązków jako funkcjonariusz publiczny działając na szkodę interesu prywatnego, a w ten sposób potwierdziła nieprawdę co do sporządzenia danego aktu, a tym samym swoim zachowaniem dopuściła się przestępstwa określonego w przepisie art. 231 § 1 k.k. i art. 271 § 1 k.k. podczas gdy przy uwzględnieniu całokształtu materiału dowodowego (art. 410 k.p.k.) i zasad wymienionych w przepisach art. 5 i 7 k.p.k. takiego zamiaru w zakresie winy, szkody, w żaden sposób nie można się dopatrzyć, a już przyjęcie przez Sąd w zarzucie II „w wykonaniu z góry powziętego zamiaru” jest zupełnie dowolne, nieuzasadnione i sprzeczne z normą zawartą w KC przepisie art. 336 i następne. W oparciu o powyższy zarzut skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od zarzutu I i II, ewentualnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje obrońców oskarżonej S. S. (1) generalnie nie zasługiwały na uwzględnienie, stanowiąc jedynie nieskuteczną polemikę z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu meriti. Niemniej jednak analizując zarzuty postawione rozstrzygnięciu należy stwierdzić, że choć bez wątpienia S. S. (1) jest sprawcą czynów przypisanych jej punkcie 1 wyroku, to jednak należało dokonać zmian w opisach czynów i ich kwalifikacji prawnej poprzez przyjęcie, ze czyny z art. 271 § 1 k.k. stanowią wypadki mniejszej wagi określone w art. 271 § 2 k.k., a uwzględniając stopień winy, okoliczności i charakter czynu przypisanych oskarżonej oraz jej postawę, właściwości, warunki osobiste i dotychczasowy sposób życia, należało uznać za zasadne skorzystanie z instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego również w zakresie tych czynów.

Odnosząc się bezpośrednio do postawionych przez obrońców oskarżonej zarzutów w pierwszej kolejności podnieść należy, że w ocenie Sądu Odwoławczego zupełnie niezasadny jest zarzut obrazy art. 424 k.p.k., który to przepis zawiera wymogi stawiane uzasadnieniu wyroku. Sąd I instancji, w przekonaniu Sądu Odwoławczego, wymogom tym w pełni sprostał, jako że precyzyjnie wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, jak też wyjaśnił podstawę prawną wyroku oraz opisał okoliczności uwzględnione przy wymiarze kary. Skarżący nie sprecyzował, na czym zarzucane w tej części apelacji uchybienie miałoby w szczególności polegać, a Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w tym zakresie błędów, które uniemożliwiałyby prześledzenie toku rozumowania Sądu a quo i dokonanie merytorycznej kontroli zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Za całkowicie bezzasadny należało uznać również podniesione w obu środkach odwoławczych zarzuty obrazy art. 410 k.p.k., art. 4 k.p.k. i art. 7 k.p.k. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd Rejonowy oparł swe rozstrzygnięcie na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy. Sąd meriti rozważył wszystkie przeprowadzone na rozprawie dowody, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonej, a także wynikające z tych dowodów okoliczności, istotne z punktu widzenia stawianych S. S. zarzutów. Sąd dokonał również krytycznej oceny wszystkich przeprowadzonych dowodów wskazując, którym dowodom i w jakiej części dał wiarę, a którym nie i swoje stanowisko w tym przedmiocie należycie oraz obszernie umotywował. Dokonana ocena nie nosi cech wybiórczości, jest logiczna i zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Argumentacja podnoszona w apelacji jest jedynie polemiką z dokonaną przez Sąd oceną, przy czym polemika ta tylko jednostronnie uwypukla elementy, mające w przekonaniu skarżących przemawiać na korzyść oskarżonej, i jako taka nie może skutkować uznaniem, że dokonana przez Sąd Rejonowy ocena dowodów jest dowolna i nie korzysta z ochrony art. 7 k.p.k.

Sąd Odwoławczy w pełni zgodził się z Sądem meriti, że zebrane w niniejszej sprawie dowody dają pełne powody do uznania, że oskarżona w chwili podpisywania aktów stanu cywilnego, o których mowa w opisach przypisanych czynów, przynajmniej przewidywała, iż nie zostały sporządzone i podpisane oryginały tychże aktów i godziła się na to. W pierwszej kolejności podkreślić należy, że nie powołując kierownika USC po odejściu na emeryturę T. L. oskarżona sama obciążyła się obowiązkami kierownika USC z racji nadanych jej jako burmistrzowi ustawowo obowiązków. Tym samym obowiązkiem S. S. (1) była szczegółowa znajomość procedury obowiązującej przy sporządzeniu aktów stanu cywilnego, w tym zwłaszcza obowiązków spoczywających na kierowniku USC, w szczególności obowiązku podpisywania aktu stanu cywilnego i jego odpisów. Trzeba też podnieść, że S. S. (1) niewątpliwie wiedziała o nieobecności w pracy A. S., sama bowiem udzielała jej urlopu i jako bezpośredni zwierzchnik wiedziała o jej zwolnieniu lekarskim. Nadto w czasie nieobecności A. S. po podpisy na odpisach aktów zgonów przychodziła do niej E. W., co przypominało jej o nieobecności w/w i fakcie że jest jedyną osobą uprawnioną do podpisywania aktów stanu cywilnego i ich odpisów. Poza tym ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że S. S. (1) wiedziała jak wygląda oryginał aktu, a jak wyglądają jego odpisy, widziała istotne różnice między formularzami i podpisując dokument musiała mieć świadomość co podpisuje. O tym, że oskarżona podpisując odpisy aktów stanu cywilnego przynajmniej przewidywała, że nie zostały sporządzone i podpisane oryginały tych aktów i godziła się na to, świadczy w istotnym stopniu fakt, że S. S. (1) podpisała jedynie odpis aktu ślubu w sytuacji, w której sama udzielała ślubu, a tym samym musiała mieć świadomość, że akt ślubu nie został sporządzony, skoro w tym czasie tylko ona mogła go podpisać. Ponadto należy zauważyć, że odpisy aktów stanów cywilnego, które podpisała, dotyczyły zdarzeń wyjątkowo nieodległych czasowo od dat jej podpisów na odpisach aktów, co również wskazuje, że oskarżona przewidywała, iż akty stanu cywilnego, na podstawie których wydawane są odpisy nie zostały sporządzone i godziła się na to.

Jednocześnie Sąd II instancji podzielił również zapatrywania organu meriti, że podpisywanie odpisów aktów w sytuacji, gdy same akty stanu cywilnego nie zostały sporządzone, powodowało zarówno szkodę w interesie publicznym, albowiem w obrocie prawnym funkcjonowały dokumenty poświadczające nieprawdę, a mianowicie odpisy aktów stanu cywilnego, które powinny być wystawione w oparciu o wcześniej sporządzone i podpisane akty stanu cywilnego, a które faktycznie nie zostały sporządzone. Fakt ten zarazem powodował realne zagrożenie interesu osób prywatnych, które zgłosiły zdarzenie będące podstawą sporządzenia aktu. Przecież otrzymane przez nich odpisy aktów stanów cywilnego były prawnie zupełnie bezskuteczne w sytuacji, w której same akty stanu cywilnego nie zostały sporządzone. Akty stanu cywilnego są dokumentami urzędowymi, które stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich zawartych, stanowią one dokumenty źródłowe, które są podstawą do wydawania innych dokumentów. Samo zdarzenie rodzi jedynie prawo do jego zgłoszenia, a dopiero istnienie aktu stanu cywilnego daje prawo uzyskania jego odpisu stanowiącego podstawę do wystąpienia z określonym roszczeniem czy dla uregulowania określonej sytuacji prawnej w związku z zaistniałą zmianą. To z kolei powoduje również, że owe odpisy aktów stanu cywilnego poświadczały nieprawdę co do okoliczności mających znaczenie prawne.

W świetle powyższych rozważań nie podlega dyskusji, że w oparciu o uznane za wiarygodne dowody, właściwie przeanalizowane, Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, zgodnie z którymi S. S. (1), jako Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w S., będąc zobowiązaną do sporządzenia aktów stanu cywilnego nie dopełniła obowiązków wynikających z przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz ustawy z dnia 29.09.1986 r. „Prawo o aktach stanu cywilnego” obowiązku sporządzania aktu małżeństwa i aktów zgonów, a wystawiła ich odpisy potwierdzając w nich nieprawdę co do faktu istnienia samego oryginału aktu stanu cywilnego, a w konsekwencji co do okoliczności mających znaczenie prawne, zaś swoimi zachowaniami każdorazowo wyczerpała znamiona opisane zarówno w art. 231 § 1 k.k. jak, jak i w art. 271 § 1 k.k. (jedynym uchybieniem ze strony Sądu I instancji było jedynie nieprzyjęcie, że czyny te stanowiły wypadki mniejszej wagi, o czym będzie szerzej mowa w dalszej części uzasadnienia).

Odpowiadając w tym miejscu na zarzut naruszenia prawa materialnego, to jest art. 231 § 1 k.k. podkreślić należy, że odpowiedzialność karna jest odpowiedzialnością absolutnie niezależną od odpowiedzialności dyscyplinarnej, o której wspomniał w apelacji jeden z obrońców S. S. (1). Inaczej rzecz ujmując jeżeli zachowanie oskarżonej wypełnia wszystkie znamiona określone w treści wymienionego wyżej przepisu, to rodzi to konieczność zastosowania konkretnych przepisów ustawy karnej. Brak było zaś w tym przypadku podstaw do uznania, że stopień społecznej szkodliwości czynów oskarżonej był znikomy, a tym samym iż nie powinna ona ponieść za te zachowania odpowiedzialności karnej. Pamiętać bowiem należy, że oskarżona wystawiła cały szereg niezwykle istotnych dokumentów, w których poświadczyła nieprawdę, a przy tym były to dokumenty potwierdzające okoliczności mające znaczenie prawne. Chodziło przecież o wystawienie odpisów aktów zgonu czy małżeństwa, w sytuacji, gdy same akty zgonu czy małżeństwa nie powstały.

W świetle zgromadzonych w sprawie dowodów, wszechstronnie przeanalizowanych przez Sąd I instancji, nie ulega również wątpliwości, że S. S. (1) działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, jako funkcjonariusz publiczny i Burmistrz Gminy i Miasta S. przekroczyła swoje uprawnienia polecając pracownikowi zaniechania rozpatrywania wniosku E. A. (1) z dnia 03.10.200 5. o zameldowanie na pobyt stały w lokalu nr (...) przy ul. (...) w S., naruszyła prawa właścicieli E. i M. A. do swobodnego rozporządzenia nieruchomością poprzez wydanie zarządzeń 334/06 oraz 335/06, na podstawie których sporządzono w dniach 19 i 22 maja 2006 roku umowy wynajmu przez Zakład (...) lokali w wymienionych nieruchomościach lokatorom - małżeństwu E. i B. F. oraz A. M. (2) oraz bezzasadnie zawieszając wszczęte w dniu 18 kwietnia 2006 roku na polecenie Wojewody (...) postępowanie administracyjne w sprawie zameldowania E. A. (1). Tymi wszystkimi działaniami S. S. (1) jako faktycznie administrująca bez tytułu prawnego nieruchomościami położonymi w S. przy ul. (...), swoimi działaniami uniemożliwiła właścicielom E. i M. A. ich przejęcie w posiadanie. Analiza zwłaszcza zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz działań podjętych przez oskarżoną nie pozostawia jakichkolwiek wątpliwości, że działania ze strony oskarżonej były ukierunkowane na uniemożliwienie objęcia w posiadanie tych nieruchomości przez pokrzywdzonych przy pełnej świadomości ze strony oskarżonej, że pokrzywdzeni są ich prawowitymi właścicielami, a swoimi zachowaniami wyczerpała znamiona czynu z art. 231 § 1 kk, a przy tym nie można zgodzić się z zarzutami, iż Sąd I instancji bezpodstawnie przyjął, iż S. S. (1) działania w warunkach określonych w art. 12 kk. Sąd Odwoławczy w pełni podzielił przekonanie organu meriti, że oskarżona co najmniej w dacie złożenia przez E. A. (1) wniosku o zameldowanie podjęła zamiar utrudnienia A. objęcia w posiadanie nieruchomości przy ul. (...) i w tym zamiarze trwała do grudnia 2007 r., kiedy to przedstawiono jej zarzuty w niniejszej sprawie. O zamiarze takim świadczy po pierwsze fakt, że oskarżona nie rozpoznała wniosku E. A. (1) o jej zameldowanie, a po wszczęciu postępowania na wyraźne polecenie Wojewody (...), postanowieniem z dnia 14 czerwca 2006 roku postępowanie to zawiesiła, choć nie miała ku temu podstaw. Ponadto w dniu 17 maja 2006 r. S. S. (1) wydała zarządzenia nr 334/06 oraz 335/06 o przydziale mieszkań w kamienicy przy u. (...) 2/4 E. i B. F. oraz A. M. (2), a na podstawie tychże zarządzeń, w dniach 19 i 22 maja 2006 r. zakład (...) w S. wynajął przyznane im lokale, zawierając umowy najmu. Nadmienić należy także, że złożony w dniu 09 listopada 2005 roku przez oskarżoną w Sądzie Rejonowym w Zduńskiej Woli wniosek o zasiedzenie nieruchomości został oddalony w dniu 11 kwietnia 2006 roku Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli, a wyrokiem z 28 czerwca 2006 r. Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił apelację Gminy i Miasta S., zaś w trybie rozstrzygnięć nadzorczych wydanych przez Wojewodą (...)- zarządzenia numer 334/06 i 335/06 o przydziale mieszkań w kamienicy przy ul. (...) E. i B. F. oraz A. M. (2) zostały uznane za nieważne. Przede wszystkim jednak podkreślić należy, że oskarżona od samego początku dysponowała decyzją Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wydaną w dniu 25 października 2002r. stwierdzającą nieważność decyzji Wojewody (...) w sprawie nabycia przez Miasto i Gminę S. spornej nieruchomości, jak też wypisem z rejestru gruntów z 29 listopada 2002 r. oraz 12 września 2005 r., treścią księgi wieczystej z 09 maja 2005 r. oraz wnioskiem o wpis do księgi wieczystej z dnia 18 listopada 2005 roku. Niewątpliwie powyższe dokumenty nie pozostawiały żadnych wątpliwości co do stanu prawnego nieruchomości, a tym samym wniosek o zasiedzenie nieruchomości i inne opisane wyżej zachowania oskarżonej należało traktować tylko i wyłącznie jako odwlekanie w czasie zwrotu nieruchomości, aby przydzielić mieszkania w kamienicy przy ul. (...) E. i B. F. oraz A. M. (2), a tym samym nie podlega dyskusji, że były to zachowania S. S. (1) podjęte w wykonaniu z góry powziętego zamiaru i z pełną świadomością, iż są to działania na szkodę pokrzywdzonych, choć niewątpliwie podjęte w szczytnym celu.

Nie sposób w tym miejscu podzielić zdania jednego z obrońców oskarżonych, że oskarżonej zgodnie z treścią art. 461 § 1 k.c. przysługiwało prawo zatrzymania nieruchomości do czasu prawomocnego zakończenia sporu i zaspokojenia roszczeń o zwrot nakładów na rzecz (ius retentionis) albowiem nie zostały ujawnione w toku postępowania dokumenty, który wskazywałyby, iż Gmina i Miasto S. łożyła jakiekolwiek nakłady na kamienicę. Poza tym prawo zatrzymania, o którym mowa we wskazanym przepisie powstaje w drodze jednostronnego oświadczenia woli złożonego przez zainteresowanego dłużnika, a nie powstaje nigdy z mocy prawa. Oświadczenie to ma charakter kształtujący, ponieważ doprowadza do zmiany dotychczasowej sytuacji wierzyciela i dłużnika (patrz. Komentarz do art. 461 Kodeksu Cywilnego, teza nr 10 Zdzisław Gawlik, System Informacji Prawniczej LEX). W przedmiotowej sprawie, jak wynika z akt, dłużnik nie złożył stosownego wymaganego prawem oświadczenia o zatrzymaniu nieruchomości. Ponadto warto podkreślić, że zgodnie z jednoznacznym stanowiskiem doktryny prawa cywilnego wykonujący prawo zatrzymania rzeczy nie ma prawa do jej używania, pobierania korzyści i czerpania pożytków (patrz. Komentarz do art. 461 Kodeksu Cywilnego, teza nr 11 Zdzisław Gawlik, System Informacji Prawniczej LEX). Tymczasem w tym przypadku S. S. (1) w dniu 17 maja 2006 r. wydała zarządzenia nr 334/06 oraz 335/06 o przydziale mieszkań w kamienicy przy u. (...) 2/4 E. i B. F. oraz A. M. (2). Na podstawie tychże zarządzeń, w dniach 19 i 22 maja 2006 r. Zakład (...) w S. wynajął przyznane im lokale, zawierając umowy najmu.

Sąd Odwoławczy nie dostrzegł w procedowaniu Sądu I instancji, wbrew przekonaniom jednego z obrońców oskarżonej, także naruszenia treści art. 336 K.C. i następnych. Powoływanie się przez skarżącego na przepisy o ochronie posesoryjnej jest o tyle nieskuteczne w przedmiotowej sprawie, że oskarżona jako Burmistrz Gminy i Miasta S. czyli organ administracji publicznej, znając stan prawny nieruchomości położonej przy ulicy (...) winna swoim działaniami zmierzać do wykonania decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji stwierdzającej nieważność decyzji Wojewody (...) w sprawie nabycia przez Miasto i Gminę S. spornej nieruchomości. Nadto wskazać trzeba, iż zgodnie z doktryną prawa cywilnego pierwszeństwo przed roszczeniami posesoryjnymi chroniącymi posiadanie mają roszczenia windykacyjne chroniące prawo własności, które w niniejszej sprawie przysługiwało M. i E. A. (2).

Biorąc pod uwagę kolejny zarzut, a mianowicie naruszenia prawa materialnego, to jest art. 231 § 1 k.k. podkreślić należy, jak to zostało już wcześniej wyartykułowane przy podobnym zarzucie dotyczącym czynu z punktu I, iż odpowiedzialność karna jest odpowiedzialnością niezależną nie tylko od odpowiedzialności dyscyplinarnej, ale również politycznej. W tym zaś konkretnym przypadku brak było podstaw do uznania, iż oskarżona nie dopuściła się przypisanego jej czynu w związku z tym, iż należy go uznać za społecznie szkodliwy w stopniu znikomym. Skarżący powoływał się w tym zakresie na konieczność przyznania lokali socjalnych, brak zakończenia postępowania sądowego dotyczącego nieruchomości oraz przysługujące gminie prawo zastawu. Kwestie prawa zastawu czy postępowania sądowego o zasiedzenie zostały omówione wcześniej, a tym samym okoliczności te nie mogą być uznane za zasadnie podniesione w kontekście oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu. Sprawa zaś motywu, jaki przyświecał oskarżonej, a więc konieczność przyznania lokali socjalnych, został uwzględniony przez Sąd I instancji. Była to okoliczność, która w głównej mierze zadecydowała o warunkowym umorzeniu postępowania o ten czyn przez Sąd I instancji, a ze stanowiskiem tym należy w pełni się zgodzić. Jednocześnie choć oskarżona chciała zapewnić rodzinom w trudnej sytuacji lokale socjalne, to jednak podkreślenia wymaga, że w tym celu podjęła cały szereg zachowań ukierunkowanych na uniemożliwienie zwrotu nieruchomości prawowitym jej właścicielom, a to z kolei nie pozwala na uznanie czynu S. S. (1) za społecznie szkodliwy w stopniu znikomym.

Reasumując Sąd I instancji zasadnie uznał oskarżoną za sprawcę czynu przypisanego jej w punkcie 2, wyczerpującego dyspozycję art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 kk, zaś zarzuty stawiane rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego w tym zakresie należało uznać za całkowicie bezpodstawne.

Dokonując kontroli instancyjnej w zakresie czynów przypisanych w punkcie I Sąd Odwoławczy doszedł do przekonania, że organ meriti dokonał uproszczonej ich oceny, co w konsekwencji skutkowały niezasadnym nieuznaniem tychże przestępstw za wypadki mniejszej wagi, o których mowa w art. 271 § 2 kk. O przyjęciu wypadku mniejszej wagi decydują przedmiotowe i podmiotowe znamiona czynu. Jak przyjmuje się w judykaturze podstawowym elementem oceny wypadku mniejszej wagi jest stopień społecznej szkodliwości czynu. Oceniając go należy zatem uwzględnić okoliczności wymienione w art. 115§2 kk (por. wyrok Sądu Najwyższego z 04 kwietnia 1997 r. wydany w sprawie V KKN 6/97, publ. LEX, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 08 sierpnia 1996 r., wydany w sprawie II AKa 91/96, publ. LEX). Powołany przepis zawiera zamknięty katalog okoliczności, które należy uwzględniać przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 1 lutego 2006 r., wydany w sprawie o sygn. akt V KK 226/05, publ. OSNKW 2006, z. 5, poz. 44; zob. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 13 stycznia 2005 r., wydany w sprawie II AKa 455/04, publ. Prok. i Pr. 2006, nr 1, poz. 21). Do okoliczności tych - zgodnie z jego jednoznacznie brzmiącą w tym zakresie treścią - należą:

a) rodzaj i charakter naruszonego dobra;

b) rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody;

c) sposób i okoliczności popełnienia czynu;

d) waga naruszonych przez sprawcę obowiązków;

e) postać zamiaru;

f) motywacja sprawcy;

g) rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Istotnym także elementem przy ocenie wypadku mniejszej wagi jest stopień zawinienia, nie stanowiący okoliczności rzutującej na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu (por. wyrok Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2004 r., wydany w sprawie V K 121/03, publ. Orzecznictwo w Sprawach Karnych 2004, poz. 16, s. 87-88).

Konkludując wskazać należy, iż spośród elementów strony przedmiotowej czynu istotne znaczenie mają w szczególności: rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo, zachowanie się i sposób działania sprawcy, użyte przezeń środki, charakter i rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej dobru chronionemu prawem, a także odczucie szkody przez pokrzywdzonego oraz czas i miejsce popełniania czynu. Z elementów podmiotowych natomiast, szczególnego rozważania wymagają przede wszystkim: stopień zawinienia, postać zamiaru oraz motywacja i cel działania sprawcy. Niezwykle istotne są też formy umyślności, - premedytacja, dokładność w przygotowaniu przestępstwa, upór w dążeniu do osiągnięcia celu przestępnego albo przypadkowości działania sprawcy, wpływ innej osoby na zachowanie sprawcy, czy też obawa przed skutkami odmowy dokonania czynu przestępnego. O tym czy zachodzi wypadek mniejszej wagi decyduje ostateczny bilans wynikający z oceny wszystkich znamion przedmiotowych i podmiotowych danego czynu pozwalający ocenić, iż konkretny czyn cechuje się niewysoką społeczną szkodliwością.

Lektura uzasadnienia Sądu I instancji upoważnia do stwierdzenia, że Sąd ten w przypadku czynów przypisanych w punkcie 1 nie wziął pod uwagę wszystkich okoliczności, które należy mieć na względzie przy uznaniu przestępstw za wypadki mniejszej wagi, o których mowa w art. 271 § 2 k.k. Przede wszystkim należy zgodzić się z zarzutem, że w wyniku zachowań oskarżonej nie doszło do powstania szkody materialnej, zaś wszystkie stwierdzone uchybienia pomiędzy kontrolą problemową mającą miejsce w dniu 29 stycznia 2007 r., a kontrolą kompleksową z dnia 08 lutego 2007 r. zostały usunięte, a w toku kolejnej kontroli, mającej miejsce w dniu 29 stycznia 2009 r., nie stwierdzono żadnych uchybień. Nie można też zapominać, że S. S. (1) dopuściła się tych przestępstw działając z zamiarem ewentualnym nie zaś z zamiarem bezpośrednim. Okoliczności te dawały pełną podstawę do przyjęcia, że czyny oskarżonej przypisane w punkcie 1 charakteryzują się niewielkim stopniem społecznej szkodliwości i niewysokim stopniem zawinienia, a w konsekwencji tego stanowiły wypadki mniejszej wagi, o których mowa w art. 271 § 2 k.k..

W tych okolicznościach zaskarżony wyrok wymagał korekty poprzez uznanie, że S. S. (1) czynami przypisanymi w punkcie 1, wchodzącymi w skład ciągu przestępstw, wyczerpała znamiona art. 231 § 1 k.k. i art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i dokonanie korekty opisów czynów poprzez dodanie zwrotów: „przy przyjęciu, że czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi”.

Ustalenie przez Sąd Okręgowy, że czyny oskarżonej stanowią wypadki mniejszej wagi określone w art. 271 § 2 kk, stworzyło nową sytuację prawną oskarżonej S. S. (1), wymagającą weryfikacji zaskarżonego wyroku także w zakresie rozstrzygnięcia skazującego oskarżoną za te czyny.

Uwzględniając opisane powyżej okoliczności, skutkujące uznaniem, że wina oskarżonej i społeczna szkodliwość przypisanych jej czynów nie są znaczne, Sąd Odwoławczy uznał za zasadne warunkowe umorzenie postępowania w stosunku do S. S. (1) również o te przestępstwa. Podkreślić w tym miejscu należy, że oskarżona dotychczas prowadziła życie zgodne z obowiązującym porządkiem prawnym. Zarówno przed datą tych czynów, jak również z późniejszym okresie, przez kolejnych wiele lat, nie popełniła jakichkolwiek przestępstw, za które zostałaby prawomocnie skazana, co wymaga szczególnego podkreślenia uwzględniając również jej wiek. Poza tym oskarżona prowadzi ustabilizowany (...) z kolei pozwala na wysnucie prognozy, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania S. S. (1) nie popełni ponownie przestępstwa i będzie przestrzegała porządku prawnego. W świetle okoliczności zaistniałych w tej sprawie wydanie w stosunku do S. S. (1) wyroku skazującego byłoby sankcją zbyt surową, niewspółmierną do wagi czynu. Warto w tym miejscu również zauważyć, iż przestępstwo z art. 231 § 1 k.k. i art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3. W takiej sytuacji dopuszczalne jest warunkowe umorzenie postępowania o czyny określone w tych przepisach. Z treści art. 66§2 kk wynika bowiem, że warunkowe umorzenie postępowania stosuje się w sprawach o występki zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat. Przepis ten ustanawia „górna granicę” stosowania tej instytucji (może ona być przekroczona w sytuacji określonej w §3), trzeba więc przyjąć, że dopuszczalne jest stosowanie warunkowego umorzenia postępowania w przedmiotowej sprawie w związku z przyjęciem, że oskarżona zarzucanymi czynami wyczerpała znamiona art. 271§1 k.k. przy przyjęciu wypadku mniejszej wagi określonego w art. 271 § 2 k.k.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy uznał za zasadną zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie czynów przypisanych oskarżonej w punkcie 1 i 2 i warunkowe umorzenie wobec niej postępowania o wszystkie te przestępstwa na okres próby 2 lat.

Podkreślenia wymaga, że Sąd I instancji w punkcie 3 w oparciu o art. 67 §3 k.k. orzekł od oskarżonej na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 1.000 złotych, które to rozstrzygnięcie wiązało się z warunkowym umorzenie postępowania o czyn przypisany w punkcie 2. Ponieważ Sąd Okręgowy warunkowo umorzył postępowanie wobec S. S. (1) o czyny przypisane w punkcie 1 i 2 (po dokonaniu odpowiednich zmian w kwalifikacji prawnej i opisie czynów przypisanych w punkcie 1) zaszła podstawa do uchylenia rozstrzygnięcia z punktu 3 i jednocześnie orzeczenia przed Sąd Okręgowy owego świadczenia na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Orzeczenie tego środka karnego spełni funkcję związaną z potrzebą kształtowania świadomości prawnej sprawcy oraz pozwoli zweryfikować postawioną prognozę kryminologiczną. Uwzględniając wszystkie okoliczności sprawy dotyczące czynów ostatecznie przypisanych w punktach 1 i 2, w tym liczbę czynów przypisanych w punkcie 1, jak też mając na względzie sytuację materialną i możliwości S. S. w zakresie uzyskiwanych przez nią dochodów, Sąd Okręgowy uznał za zasadne orzeczenie wobec oskarżonej świadczenia pieniężnego w kwocie 3500 zł. Bez wątpienia nie jest to przy tym rozstrzygnięcie na niekorzyść S. S. w porównaniu z poprzednim rozstrzygnięciem, skoro została ona przez Sąd I instancji skazana na karę grzywny w ilości 250 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 15 złotych, natomiast Sąd Okręgowy w zakresie tych czynów warunkowo umorzył postępowanie. Ponadto trzeba zauważyć, że suma ta nie jest wyższa od poprzednio wymierzonej grzywny i świadczenia pieniężnego orzeczonego przez Sąd Rejonowy w związku z warunkowym umorzeniem postępowania o czyn przypisany w punkcie 2.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Sieradzu – na podstawie art. 437§1 i 2 kpk w zw. z art. 438 pkt 1 kpk - zmienił zaskarżony wyrok w zakresie rozstrzygnięć z punktów 1 i 2 w ten sposób, że:

a)  przyjął, że oskarżona S. S. (1) jest sprawcą czynów opisanych w punkcie 1 wchodzących w skład ciągu przestępstw określonego w art. 91 § 1 kk, z tymi zmianami w ich opisach i kwalifikacji, że w opisach czynów dodał zwrot: „przy przyjęciu, że czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi” i przyjął, że czyny te wyczerpują dyspozycję art. 231§1 kk i art. 271§1 kk zw. z art. 271 § 2 kk w zw. z art. 11§2 kk,

b)  na podstawie art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 § 1 kk postępowanie karne przeciwko oskarżonej S. S. (1) o czyny opisane w punkcie 1 zaskarżonego wyroku ze zmianami w opisach i kwalifikacji dokonanymi przez Sąd Okręgowy oraz o czyn opisany w punkcie 2 warunkowo umorzył na okres próby 2 lat,

c)  na podstawie art. 67§3 kk orzekł wobec oskarżonej S. S. (1) w związku z warunkowym umorzenie postępowania przez Sąd Okręgowy świadczenie pieniężne w kwocie 3500 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej,

a także uchylił rozstrzygnięcie z punktu 3 zaskarżonego wyroku, natomiast w w pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Jednocześnie na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 634 kpk Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 złotych tytułem opłaty za II instancję (art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych - tekst jednolity Dz.U. z 1983r., Nr 49, poz. 223 z późniejszymi zmianami) oraz kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym, na które złożyły się koszty doręczeń.