UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16.07.2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu J. B. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 39 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2009r. , Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), ponieważ. nie udowodnił on 25 - letniego okresu składkowego i nieskładkowego, nie rozwiązał stosunku pracy, oraz nie osiągnął wieku emerytalnego.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony domagał się jej zmiany poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. Ubezpieczony podniósł, że organ rentowy w sposób błędny ustalił sumę okresów składkowych i nieskładkowych, albowiem nie uwzględnił całości okresu pracy skarżącego w gospodarstwie rolnym oraz okresu pobierania nauki w szkole rolniczej, oraz faktycznego okresu pracy pod ziemią.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. B., urodzony (...) w dniu 9.07.2012 r. złożył wniosek o emeryturę w wieku niższym niż 65 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Ubezpieczony 58 lat ukończył w dniu 6.03.2013 r.

Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

W dniu 6.03.1971 r. odwołujący ukończył 16 lat.

Odwołujący od urodzenia pracował w gospodarstwie rolnym o wielkości ok. 10 hektarów, należącym do jego rodziców. Skarżący wykonywał tam czynności gospodarskie w ciągu roku szkolnego, w tygodniu roboczym od godziny czternastej do wieczora, a w okresie letnim (w wakacje) pracował cały dzień. Ubezpieczony wykonywał czynności gospodarskie, przy czym nie zawierał z rodzicami umowy o pracę, ani umowy o naukę zawodu. W ramach działalności gospodarstwa rolnego prowadzono uprawę roślin i hodowlę zwierząt. Na wyposażenie w/w gospodarstwa składały się m.in. urządzenia podstawowego sprzętu agrotechnicznego oraz zaprzęg. Do zakresu obowiązków ubezpieczonego należało oporządzanie zwierząt, a także praca w polu. Odwołujący wykonywał takie czynności jak: wykopy, sadzenie, sianie zboża, koszenie, suszenie, praca na ciągniku, dojenie krów, pasienie owiec, oraz karmienie świń. Praca wykonywana w gospodarstwie rolnym rodziców została zaliczona przez Szkołę Przysposobienia Rolniczego, do której uczęszczał skarżący na poczet obowiązkowych praktyk przewidzianych programem kształcenia uczniów w/w placówki.

W okresie od 1.09.1970 r. do 24.06.1972 r. skarżący uczęszczał do (...) Szkoły Rolniczej w S.. W programie nauczania, realizowanym w w/w placówce był przedmiot „zajęcia praktyczne z zakresu: produkcja roślinna, zwierzęca i mechanizacja rolnictwa”. Obowiązkowe było też zaliczenie praktyk zawodowych, które ubezpieczony odbywał w gospodarstwie rodziców- B. i S. w S.. G. w którym pracował odwołujący obejmowało wszystkie działy, przewidziane programem nauczania. Oprócz praktyk program przewidywał zajęcia teoretyczne, które realizowane były przez pięć dni w tygodniu po sześć godzin dziennie.

W okresie od 6.06.1980 r. do 11.06.1995 r. ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu w Kopalni (...), w tym:

-: w okresie od 6.06.1980 r. do 30.04.1981 r. na stanowisku niewykwalifikowanego pracownika pod ziemią,
-: w okresie od 1.05.1981 r. do 31.01.1982 r. jako młodszy górnik, pod ziemią,
-: w okresie od 1.02.1982 r. do 11.06.1995 r. jako górnik pod ziemią.

Ubezpieczony od dnia 1.09.2007 r. do nadal pozostaje w zatrudnieniu w P.T.U.H. (...) A. B. w K. K..

Organ rentowy spośród w/w okresów uznał za udowodnione 24 lata, 3 miesiące i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych w tym:

-: okres od 6.03.1971 r. do 5.06.1980 r., okres pracy ubezpieczonego w gospodarstwie rolnym rodziców.

-: okres od 6.06.1980 r. do 11.06.1995 r. , tj. 14 lat, 4 miesiące i 29 dni pracy wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Organ rentowy nie zaliczył odwołującemu do okresów składkowych i nieskładkowych okresu pracy od 14.06.1970 r. do 5.03.1971 r., ponieważ przy ustalaniu prawa do emerytury mogą zostać zaliczone okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, a przypadające przed dniem 1.01.1983 r. Z uwagi na fakt ukończenia przez odwołującego 16 roku życia dopiero w dniu 6.03.1971 r., nie jest dopuszczalne zdaniem ZUS zaliczenie okresu pracy przed tą datą.

ZUS nie uwzględnił ubezpieczonemu przy obliczaniu stażu pracy okresu nauki w (...) Szkole Rolniczej w S., albowiem do wniosku o świadczenie emerytalne nie został dołączony żaden dowód dotyczący nauki odwołującego w szkole zawodowej, ani też dowód potwierdzający, że w okresie nauki w szkole zawodowej, odwołujący był zatrudniony na podstawie umowy o praktyczną naukę zawodu.

Ubezpieczony od dnia 1.09.2007 r. do nadal pozostaje w zatrudnieniu w P.T.U.H. (...) A. B. w K. K..

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o : akta organu rentowego, informację Zespołu Szkół Rolniczych Centrum (...) w K. (k.61), zeznania świadków w osobach W. T. i J. J. (k.30), oświadczenie J. T. (k. 41), wyjaśnienia odwołującego (k.14).

Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz do rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl 184 ust 2 ustawy – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2012r. – emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługiwała pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Z dniem 1 stycznia 2013r. treść art. 184 ust. 2 ustawy, uległa zmianie – na mocy art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012r. poz. 637). Zgodnie z aktualnie obowiązującym art. 184 ust 2 ustawy, od 1 stycznia 2013r. rozwiązanie stosunku pracy nie jest już przesłanką konieczną do nabycia emerytury na podstawie tego przepisu.

Zgodnie z art. 39 ustawy ubezpieczonemu, urodzonemu przed dniem 1 stycznia 1949 r., spełniającemu warunek określony w art. 27 pkt 2 i niespełniającemu warunków wymaganych do uzyskania górniczej emerytury na podstawie art. 50a, który ma co najmniej 5 lat:

1) pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, albo

2) pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w kopalniach otworowych siarki, wiek emerytalny, o którym mowa w art. 27 pkt 1, obniża się o 6 miesięcy za każdy rok takiej pracy, nie więcej jednak niż o 15 lat.

Z kolei art. 10 ust. 1 powołanej ustawy wskazuje, iż przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1)okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2)przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie pozostawało ustalenie, czy ubezpieczony spełnia przesłanki do nabycia emerytury wcześniejszej z tytułu obniżonego wieku w związku z wykonywaniem pracy górniczej (art. 184 w zw. z art. 39).

Warunkiem nabycia uprawnień emerytalnych według art. 184 jest spełnienie przesłanki stażu przed dniem 1 stycznia 1999r. Brak w treści art. 184 przesłanki końcowej daty spełnienia pozostałych warunków nabycia uprawnień emerytalnych (tj. na dzień 31 grudnia 2008r.) powoduje, że ubezpieczeni, którzy w chwili wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych posiadali wymagany okres ubezpieczenia (szczególny i zwykły), mogą realizować prawo do emerytury na starych zasadach po osiągnięciu wieku emerytalnego określonego w art. 32 również po dniu 31 grudnia 2008r. oraz nieprzystąpieniu do OFE i rozwiązaniu stosunku pracy - do 31 grudnia 2012r. Wszystkie przesłanki muszą zostać spełnione łącznie.

Łączny okres udowodnionej pracy górniczej pod ziemią uprawnia do obniżenia wieku emerytalnego ubezpieczonego o 6 lat. Wobec czego wiek emerytalny J. B. wynosi 58 lat. Wiek ten osiągnął w dniu 6.03.2013 r.

Sąd wskazuje nadto, iż w przedmiotowej sprawie ubezpieczony zarówno w dacie złożenia wniosku jak i w dacie wydania zaskarżonej decyzji pozostawał w stosunku pracy, co podnosił również organ rentowy. Odwołujący nadal pozostaje w zatrudnieniu.

Jak wyżej wskazano, z dniem 1 stycznia 2013r. (po zmianie treści art. 184 ust 2 ustawy), rozwiązanie stosunku pracy nie jest już przesłanką niezbędną do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na wykonywanie pracy w szczególnych warunkach.

Według oceny Sądu postępowanie dowodowe nie wykazało, że w przedmiotowej sprawie, że zaistniały przesłanki do zastosowania art. 10 ust. 1 powołanej ustawy i uzupełnienia stażu pracy odwołującego o okres pracy w gospodarstwie rolnym w zakresie niezbędnym do uzupełniania stażu wynikającego z uwzględnionych przez ZUS okresów składkowych i nieskładkowych do wymaganych prawem 25 lat.

Stosownie do treści art. 6 ust. 2 pkt. 3 powołanej wyżej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych za okresy składkowe i nieskładkowe uważa się również okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1.01.1975 r.

Z kolei stosownie do treści art. 9 ustawy z dnia 2.07.1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226 z 21.07.1958 r. ) zakład pracy przyjmując młodocianego na naukę zawodu w celu przyuczenia do określonej pracy oraz odbycia wstępnego stażu pracy jest obowiązany zawrzeć z nim na piśmie umowę określającą zawód albo rodzaj pracy, w jakim młodociany będzie szkolony, czas trwania nauki zawodu, przyuczenia do określonej pracy lub wstępnego stażu pracy oraz zasadnicze obowiązki i uprawnienia młodocianego.

Zgodnie z utrwalony w orzecznictwie stanowiskiem dla wykazania, że dany okres stanowi okres składkowy, o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3 u.e.r.f.u.s. bezwzględnie wymaganym jest przedstawienie dokumentów potwierdzających fakt zatrudnienia przez zakład pracy w celu przyuczenia do zawodu na podstawie indywidualnej umowy o pracę i wymogu tego nie może zastąpić powoływanie się wyłącznie na okoliczność nauki w zasadniczej szkole zawodowej dla pracujących niezależnie od tego, iż wśród wymienionych w świadectwie ukończenia przez ubezpieczonego zasadniczej szkoły przedmiotów podano także praktyczną naukę zawodu (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28.03.2013 r., III AUa 1362/13, LEX nr 1311958).

Mając na uwadze fakt, że praca świadczona przez ubezpieczonego w gospodarstwie rodziców, nie była uregulowana prawnie, tj. nie świadczył on pracy w ramach umowy o pracę, umowy o praktyczną naukę zawodu lub umowy zawartej w celu przyuczenia zawodowego, brak jest podstaw, do uznania, że skarżący w okresie spornym wykonywał pracę na zasadach tym tytułom zatrudnienia właściwych.

W związku z powyższym staż pracy, tj. suma okresów składkowych i nieskładkowych wynosi 24lata, 3 miesiące i 8 dni , co oznacza, że ubezpieczony nie spełnia wymogu 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych.

Z powyższych przyczyn, Sąd stwierdził, że J. B. nie spełnia łącznie wszystkich warunków niezbędnych do przyznania emerytury z obniżonego wieku, wynikających z treści art. 184 w związku z art. 39 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), a tym samym jego odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Biorąc wszystkie powyższe względy pod uwagę, Sąd na mocy art. 477¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

SSO Janina Kościelniak

(...)

1. (...)

2. (...),

(...).

G., dnia

(...)

Przewodniczący:	SSO Janina Kościelniak
Protokolant:	Kamila Niemczyk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE