Sygn. akt III Cz 1746/14
Dnia 16 grudnia 2014 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:
Przewodniczący – Sędzia SO Tomasz Pawlik
Sędziowie SO Gabriela Sobczyk
SR (del.) Roman Troll (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2014 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym sprawy
z wniosku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
z udziałem M. B.
o nadanie klauzuli wykonalności na następcę prawnego
na skutek zażalenia wnioskodawczyni
od postanowienia Sądu Rejonowego w Zabrzu
z dnia 7 lipca 2014 r., sygn. akt I Co 1184/14
postanawia:
oddalić zażalenie.
SSR (del.) Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Gabriela Sobczyk
Sygn. akt III Cz 1746/14
Postanowieniem z dnia 7 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Zabrzu oddalił wniosek o nadanie klauzuli wykonalności na następcę prawnego, gdyż nie przedłożono dokumentów prywatnych z podpisami notarialnie poświadczonymi, które wykazałyby przejście uprawnień.
Zażalenie na to postanowienie złożyła wnioskodawczyni wnosząc o jego zamianę poprzez uwzględnienie wniosku i zasądzenie kosztów postępowania wskazując, iż Sąd Rejonowy naruszył art. 788 § 1 kpc przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a do wniosku dołączono prawidłowe dokumenty z podpisami notarialnie poświadczonymi, albowiem wyciągi z załączników stanowią integralną część umowy z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:
Art. 788 § 1 kpc wskazuje, że przejście uprawnień musi być wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.
Załączone do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na następcę prawnego umowy przelewu wierzytelności zostały wprawdzie sporządzone na piśmie z podpisami notarialnie poświadczonymi, ale w ich treści brak jest wskazania konkretnych praw i wierzytelności podlegających przeniesieniu, które wynikają dopiero z wyciągu z załącznika nr 5 do aneksu nr (...) /k. 19v./ i wyciągu z załącznika nr 3 do aneksu nr (...) /k. 24v./ do tych umów, jednakże wyciągi, w których została zawarta ta informacja nie zostały sporządzone w wynikającej z art. 788 kpc formie, gdyż nawet nie zostały podpisane. Jednocześnie z treści poświadczenia notarialnego podpisów pod umowami wynika, że podpisy na załączonych dokumentach, a to:
a) w zakresie umowy pomiędzy (...) w obecności notariusza złożyli A. P., R. R., B. M. I. i C. G. /k. 15– 16/,
b) w zakresie umowy pomiędzy (...) i (...) B. M. I., C. G. i G. B. /k. 21 – 22/,
c) w zakresie aneksu nr (...) (do umowy pomiędzy (...) a ASEKURACJA) B. M. I., C. G. i G. B. /k. 23 – 24/, przy czym w tej części poświadczone zostały złożone w obecności notariusza drugostronicowe podpisy, ale podpisy znajdują się na stronie wcześniejszej od poświadczenia /k. 23v./, a na drugiej stronie poświadczenia /k. 24v./ jest załącznik nr 3 do umowy bez jakichkolwiek podpisów, natomiast dokument ten stanowi wyciąg sporządzony przez notariusza,
d) a w zakresie aneksu nr (...) (do umowy pomiędzy (...) a (...)) A. P., R. R., B. M. I. i C. G. /k. 18 – 19/, przy czym w tej części poświadczone zostały złożone w obecności notariusza drugostronicowe podpisy, ale podpisy znajdują się na stronie wcześniejszej od poświadczenia /k. 18v./, a na drugiej stronie poświadczenia /k. 19v./ jest załącznik nr 5 do umowy bez jakichkolwiek podpisów, natomiast dokument ten stanowi wyciąg sporządzony przez notariusza.
Trudno w takim stanie faktycznym uznać, że poświadczenia podpisów w zakresie przelewu oznaczonej wierzytelności opisanej tylko w załącznikach zostały dokonane, podczas gdy na załącznikach brak jakichkolwiek podpisów i żadne podpisy na załącznikach nie zostały poświadczone przez notariusza (z adnotacji notariusza nie wynika, aby poświadczał podpisy na załącznikach).
Jednoczenie wierzytelność wobec M. B. została opisana w załącznikach nr 5 i 3, pod którymi brak jakichkolwiek podpisów, nie ma więc możliwości skutecznego wykazania (w trybie art. 788 § 1 kpc), że doszło do przelewu tej konkretnej wierzytelności (art. 6 kc).
Przedłożone załączniki z wykazem wierzytelności nie noszą cech dokumentu, ponieważ nie zawierają podpisu wystawcy. Brak jest adnotacji notariusza o podpisaniu tych załączników. Podpis
pod dokumentem jest natomiast jego cechą konstytuującą. W przypadku dokumentów urzędowych podpis pod dokumentem przynależy do „przepisanej formy” tych dokumentów. W polskim systemie prawnym nie istnieje taki dokument urzędowy, co do którego przepisy o jego formie nie wymagałyby złożenia pod nim podpisu przez upoważnioną osobę.
Z art. 245 kpc i art. 253 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc wynika, że również dokument prywatny musi zawierać podpis wystawcy. Wyjątki, w których wystawca dokumentu jest zwolniony od obowiązku podpisania lub od obowiązku złożenia podpisu własnoręcznego (ewentualnie zastąpienia go podpisem mechanicznym) są ściśle określone przepisami i jedynie w tych przypadkach można mówić o istnieniu dokumentu, pomimo braku podpisu w ogóle bądź braku podpisu własnoręcznego. Istnienie przepisów szczególnych potwierdza a contrario, że w każdym innym wypadku dokument, aby mógł zostać uznany dokumentem musi być podpisany własnoręcznie przez wystawcę (por. wyrok Sądu Najwyższego z 29 kwietnia 2009r., sygn. II CSK 557/08, LEX 584200).
Fakt uczynienia z niepodpisanych zestawień wierzytelności załączników do umowy nie czyni z nich dokumentów urzędowych. Nie są to nawet dokumenty prywatne, a tym bardziej z podpisem urzędowo poświadczonym.
Wobec powyższego zarzuty wnioskodawczyni dotyczące art. 788 § 1 kpc w zakresie jego błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania są chybione i nie mogą doprowadzić do zmiany zaskarżonego orzeczenia, albowiem Sąd Rejonowy prawidłowo postąpił oddalając wniosek o nadanie klauzuli wykonalności, gdyż wnioskodawczyni nie wykazała przejścia uprawnień w stosunku do wierzytelności wobec M. B. właściwymi dokumentami.
Mając powyższe na uwadze, w oparciu o art. 385 kpc w związku z art. 397 § 1 i 2 kpc i art. 13 § 2 kpc, art. 788 § 1 kpc oraz art. 6 kc, zażalenie jako bezzasadne należało oddalić.
SSR(del.) Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Gabriela Sobczyk