UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 09.02. (...). Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił wypłaty części uzupełniającej renty należnej W. P..

W. P. wniosła odwołanie od tej decyzji. Stwierdziła, że nie prowadzi działalności rolniczej.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Podniósł, że odmówił wypłaty części uzupełniającej renty w 100% na podstawie art.28 ust.4 ustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.1403 ze zm.). Stwierdził bowiem, że W. P. jest współwłaścicielką w ¼ nieruchomości o pow.8.84ha i zdaniem organu rentowego nie mogła tego wydzierżawić bez zniesienia współwłasności czy fizycznego wydzielenia konkretnych działek.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. P. wraz z mężem Z. P. są współwłaścicielami nieruchomości rolnej położonej we wsi Ż. o pow.1,79ha, którą wydzierżawili umową z dnia 10.12.2014r. synowi A. P. na okres 10 lat.

Ponadto W. P. ma majątek odrębny w postaci udziału ¼ w nieruchomości rolnej położonej w K. o pow.8.84 ha. Pozostały udział ¾ jest własnością J. P., który w całości użytkuje tę działkę. W latach 2010-2014 pobierał na nią dopłaty z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Także w 2015r. to on złożył kolejny wniosek do (...). Działkę tę J. P. użytkuje samodzielnie, jak właściciel, nie dopuszcza W. P. do użytkowania tej działki. J. P. zainicjował w 2011r. sprawę o zasiedzenie tej działki. Sprawa jest w toku.

W. P. umową dzierżawy z dnia 10.12.2014r. przekazała w dzierżawę swój udział w tej nieruchomości A. P..

W. P. jest uprawniona do renty rolniczej. Dnia 17.12.2014r. złożyła wniosek o wypłatę jej części uzupełniającej renty rolniczej w związku z zaprzestaniem działalności rolniczej. Do wniosku dołączyła wyżej opisane umowy dzierżawy.

Decyzją z dnia 12.01.2015r. Prezes KRUS odmówił W. P. prawa do części uzupełniającej renty. W. P. odwołała się od tej decyzji i sprawa zawisła w Sądzie Okręgowym w Ostrołęce pod sygn. akt IIIU 154/15.

Następnie Prezes KRUS decyzją z dnia 09.02.2015r. uchylił decyzję z dnia 12.01.2015r. i ponownie odmówił W. P. prawa do części uzupełniającej renty. W. P. nie odwołała się od tej decyzji w terminie 30 dni od otrzymania jej odpisu, albowiem była przekonana, że skoro sprawa z odwołania od decyzji z dnia 12.01.2015r. jest w Sądzie, to nie musi wnosić odwołania od kolejnej decyzji. Odwołanie takie złożyła dopiero do protokołu rozprawy w sprawie IIIU 154/15 dnia 14.04.2015r.

W sprawie IIIU 154/15 postanowieniem z dnia 14.04.2015r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce odrzucił odwołanie od decyzji z dnia 12.01.2015r., gdyż na skutek uchylenia tej decyzji przez organ rentowy, przestał istnieć w obrocie oprawnym substrat zaskarżenia. Ponadto Sąd na mocy art.218 kpc wyłączył sprawę z odwołania od decyzji z dnia 09.02.2015r. do odrębnego rozpoznania.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o:

zeznania świadka J. P. (k.22-22v) oraz zeznania odwołującej W. P. złożone w charakterze strony (k.22v), informację z (...) (k.13), dokumenty znajdujące się w aktach Sądu Rejonowego w Pułtusku INs 59/11 (ICa 216/14) oraz w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach rentowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności Sąd analizował w tej sprawie, czy zachodzą podstawy do przywrócenia W. P. terminu do wniesienia odwołania. Zgodnie bowiem z art.477⁹§1 kpc – odwołanie wnosi się w terminie miesiąca od doręczenia odpisu decyzji. W. P. wniosła odwołanie dnia 14.04.2015r. i nastąpiło to z przekroczeniem w/w terminu.

Sąd uznał, że zachodzą podstawy do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Przyczyną, dla której W. P. nie złożyła odwołania w terminie, była okoliczność, że była przekonana, że skoro odwołała się od decyzji z dnia 12.01.2015r., to nie ma potrzeby odwoływania się od kolejnej analogicznej decyzji. Dopiero w toku postępowania powzięła w Sądzie wiedzę, że skoro decyzja z dnia 12.01.2015r. została uchylona przez organ rentowy, to musi zaskarżyć decyzję z dnia 09.02.2015r., aby móc wykazać swe racje.

Sąd uznał wobec powyższego, że przekroczenie terminu do wniesienia odwołania nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującej, a nadto przekroczenie to nie było nadmierne. Tym samym nie zachodziły przeszkody do przywrócenia terminu, o których mowa w art. 477⁹§3 kpc.

W niniejszej sprawie spór dotyczył jedynie kwestii, czy W. P. zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, a w szczególności czy prowadzi działalność rolniczą na nieruchomości położonej w K. o pow.8,84ha, w której ma udział ¼. Organ rentowy stał bowiem na stanowisku, że nie ma możliwości przekazania w dzierżawę udziału bez zniesienia współwłasności czy fizycznego wydzielenia konkretnych działek.

Sąd uznał, że niezależnie od rozważań, czy można umową dzierżawy przekazać udział, rozstrzygnięcie sprawy zależy jedynie od ustalenia, czy W. P. zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej.

Z analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że W. P. od chwili zawarcia z dniem 10.12.2014r. umowy dzierżawy z A. P. dotyczącej działki położonej w Ż., której jest współwłaścicielką wraz z mężem, zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej.

Jak bowiem wynika z jej zeznań – od tego momentu nie ma w posiadaniu żadnego gospodarstwa rolnego, nie hoduje zwierząt, nie prowadzi produkcji roślinnej.

Organ rentowy odmówił W. P. prawa do części uzupełniającej renty z uwagi na fakt, że jest ona współwłaścicielką nieruchomości rolnej położonej w K.. Jednakże z zeznań świadka J. P. oraz z zeznań odwołującej jednoznacznie wynika, że W. P. nie prowadzi działalności rolniczej na nieruchomości w K., której jest współwłaścicielką w ¼. Z ich zeznań wynika, że nieruchomość tę w całości użytkuje J. P.. Nie dopuszcza W. P. do żadnych czynności przy tej działce, nie pozwala jej na korzystanie z płodów tej działki, to on pobiera dopłaty na tę działkę od 2010r. J. P., pragnąc uzyskać tytuł własności na całą działkę, zainicjował w 2011r. sprawę o zasiedzenie.

Sąd dał wiarę zeznaniom tego świadka. J. P. nie ma żadnego interesu w składaniu zeznań korzystnych dla odwołującej, z którą jest w wieloletnim konflikcie z powodu tej działki. Nadto jego zeznania znajdują potwierdzenie w treści dokumentów znajdujących się w sprawie o zasiedzenie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Pułtusku (INs 59/11), a aktualnie na skutek wniesionej apelacji – przed Sądem Okręgowym w Ostrołęce (ICa 216/14) oraz w informacji nadesłanej przez (...).

W myśl art.28 ust.3 ustawy z dnia 20.12.1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników wypłata części uzupełniającej renty rolniczej ulega zawieszeniu, jeżeli rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, z zastrzeżeniem ust. 5-7 i 9-11. Interpretacji tego przepisu należy dokonać w oparciu o art.6 pkt 3 w/w ustawy, który definiuje pojęcie prowadzenia działalności rolniczej jako działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej, rybnej i leśnej. Dopiero łączne rozpoznawanie wskazanych przepisów pozwala na prawidłową interpretację pierwszego z nich, uprawniającą zdaniem Sądu organ rentowy do zawieszenia wypłaty części należnego świadczenia, o ile odwołująca posiadałaby bądź byłaby współwłaścicielką gospodarstwa rolnego, w którym w dalszym ciągu prowadziłaby działalność produkcyjną określoną w art.6 pkt 3. Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 06.05.2004r. (II UZP 5/04 OSNP 2004r nr 22, poz. 389), gdzie stwierdził, że wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego faktycznie nie prowadzi w nim działalności rolniczej w rozumieniu art.6 pkt 3 nie ulega zawieszeniu na podstawie art.28 ust. 1 i 3 w związku z ust. 4 tej ustawy. Z kolei w uzasadnieniu Sąd podniósł, iż porównanie ustępów l i 4 art.28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie może polegać na zestawianiu pojęcia „prowadzenie (kontynuowanie) działalności zarobkowej” z pojęciem „własności lub posiadania gruntu”, gdyż są to pojęcia nieprzystawalne. Zawieszenie wypłaty świadczeń nie dotyczy osoby jedynie posiadającej majątek nieruchomy w postaci gospodarstwa rolnego, lecz tylko takiej, która prowadzi gospodarstwo rolne, które powinno przynosić i z reguły przynosi jej dochód. Posiadacz gospodarstwa rolnego, który utracił możliwość jego prowadzenia i uzyskiwania tą drogą środków utrzymania, zachowuje prawo do świadczeń w pełnej wysokości. Taki sam pogląd zaprezentował Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 08.12.2004r. (III Aua 598/04 Apel. Warszawa 2005 nr 4, poz. 16), w którym stwierdził, że zawieszenie wypłaty emerytury rolniczej nie dotyczy osoby jedynie posiadającej gospodarstwo rolne, ale tylko takiej osoby która gospodarstwo rolne prowadzi i gospodarstwo to przynosi jej dochód.

Nadto rozstrzygając przedmiotową sprawę, Sąd miał na uwadze orzecznictwo koncentrujące się na pojęciu „prowadzenia działalności rolniczej”. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.09.2005r. (I UK 16/05) stwierdził, że prowadzenie działalności rolniczej w rozumieniu art.6 pkt 1 powoływanej ustawy oznacza prowadzenie na własny rachunek przez posiadacza gospodarstwa rolnego działalności zawodowej, związanej z tym gospodarstwem, stałej i osobistej oraz mającej charakter wykonywania pracy lun innych zwykłych czynności wiążących się z jego prowadzeniem.

Wobec powyższego okoliczność, że W. P. jest współwłaścicielką nieruchomości rolnej – pozostaje bez znaczenia, skoro nie prowadzi na niej działalności w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej, rybnej i leśnej.

W. P. zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej z dniem 10.12.2014r. Wówczas przekazała ziemię Ż. w umowę dzierżawy. Tego dnia przekazała także w umowę dzierżawy swój udział w nieruchomości w K.. Jednak wobec faktu, że nigdy na tej ziemi nie prowadziła żadnej działalności rolniczej ani nie czerpała z tej ziemi pożytków, okoliczność ta pozostaje bez znaczenia dla wysokości jej renty.

Mając to na uwadze, Sąd ustalił, że W. P. ma prawo do części uzupełniającej renty rolniczej od dnia 10.12.2014r. Z tą bowiem datą zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy na mocy art.477¹⁴§ 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję.

Przewodniczący:	SSO Grażyna Załęska-Bartkowiak

Protokolant:	sekretarz sądowy Emilia Kowalczyk

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE