UZASADNIENIE

T. J. został oskarżony o to, że:

w dniu 19.08.2014r. ok. godziny 10.50 w msc. D. kierował ciągnikiem rolniczym marki U. o nr rej. (...) w ruchu lądowym, przy czym w podanych wyżej okolicznościach kierował tym pojazdem nie stosując się do orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Białymstoku sygn. akt III K 491/08 zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, przy czym czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne,

tj. o czyn z art. 244 kk w zw. z art. 64 §1 kk.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 8 grudnia 2014r. sygn. akt III K 951/14 oskarżony T. J. został uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 244 kk w zw. z art. 64 §1 kk. skazany na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów procesu.

Powyższy wyrok w całości został zaskarżony przez obrońcę oskarżonego. Obrońca zarzucił wyrokowi:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 64 §1 kk, poprzez jego błędne zastosowanie i niewłaściwe przyjęcie, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu z art. 244 kk w ramach powrotu do przestępstwa, tj. w zw. z art. 64 §1 kk, podczas gdy przestępstwo z art. 244 kk w rozumieniu art. 115 kk nie stanowi czynu podobnego do przestępstwa z art. 178a §1 kk, za które wcześniej był skazany oskarżony oraz w ramach którego odbywał karę pozbawienia wolności, w związku z czym czyn popełniony przez oskarżonego nie jest przestępstwem popełnionym w warunkach powrotu do przestępstwa w rozumieniu art. 64 §1 kk;

2. obrazę przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 26 §1 kk poprzez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie tego, iż powód dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 244 kk działając w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jego zdrowiu i życiu tj. w stanie wyższej konieczności.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez pominięcie w kwalifikacji prawnej czynu art. 64 §1 kk i zastosowanie w jego miejsce art. 26 §1 kk, przyjmując, iż oskarżony działał w stanie wyższej konieczności i uniewinnienie go od popełnienia zarzucanego czynu, natomiast w przypadku uznania, iż oskarżony przekroczył granice stanu wyższej konieczności - na podstawie art. 26 §3 kk odstąpienie od wymierzania mu kary. Obrońca alternatywnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja, jako oczywiście bezzasadna, nie zasługuje na uwzględnienie.

Za całkowicie chybione w świetle ujawnionego materiału dowodowego oraz poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, uznać należało podniesione w apelacji zarzuty.

Odnosząc się do zarzutu opisanego w pkt.1 apelacji stwierdzić należy, iż przyjęta przez Sąd Rejonowy kwalifikacja prawna przypisanego oskarżonemu czynu jest prawidłowa i w tym zakresie nie doszło do obrazy żadnych przepisów prawa materialnego. Wbrew zarzutowi i wywodom apelacji, materiał dowodowy sprawy w sposób jednoznaczny i niewątpliwy wykazuje, iż T. J. przypisanego mu czynu z art. 244 kk dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa definiowanego w przepisie art. 64 §1 kk. Jak słusznie wskazał to Sąd Rejonowy w uzasadnieniu swojego wyroku, przesłanki przyjęcia powrotu do przestępstwa z art. 64 §1 kk wynikają ze skazania oskarżonego w sprawie Sądu Rejonowego w Białymstoku o sygn. akt III K 491/08 oraz z okresu odbytej w tej sprawie kary pozbawienia wolności. Analiza wyroku zapadłego w sprawie IIIK 491/08 oraz rodzaj i czas popełnienia występku w aktualnej sprawie, wykazują, iż zostały spełnione wszystkie wymogi przyjęcia recydywy z art. 64 §1 kk w niniejszej sprawie W szczególności nie ma żadnych wątpliwości, iż oskarżony w obu sprawach dopuścił się przestępstw podobnych w rozumieniu art. 115 §3 kk. Ich podobieństwo wynika z faktu, iż w obu sprawach oskarżony dopuścił się przestępstw tego samego rodzaju, zakwalifikowanych z art. 244 kk. Należy bowiem zauważyć - wbrew wywodom apelacji – iż T. J. został w sprawie IIIK 491/08 skazany za występek, który wypełniał znamiona określone w dwóch przepisach pozostających ze sobą w zbiegu kumulatywnym, a mianowicie z art. 178a §1 kk i z art. 244 kk ( vide odpis wyroku z 19.06.2008r. na k. 23). Tak więc przestępstwo popełnione w niniejszej sprawie: z art. 244 kk było tożsame do tego, za które T. J. został skazany w sprawie IIIK 491/08. W tym miejscu należy przypomnieć, iż zgodnie z utrwalonym stanowiskiem doktryny i judykatury w razie kumulatywnej kwalifikacji prawnej czynu, dla oceny podobieństwa przestępstw z różnych wyroków porównuje się wszystkie przepisy, które były powołane w podstawie skazania, a nie tylko te, które stanowiły podstawę wymiaru kary. Tak więc okoliczność, iż T. J. w sprawie IIIK 491/08 kara została wymierzona na podstawie art. 178a §1 kk nie ma znaczenia dla prawidłowości przyjęcia podobieństwa przestępstwa ze sprawą niniejszą, gdyż skazanie w tamtej sprawie nastąpiło z obu przepisów: z art. 178a §1 kk i z art. 244 kk. Okoliczność ta niewątpliwie musiała umknąć apelującemu. Powyższe wykazuje całkowitą bezzasadność ustosunkowywania się do argumentacji apelacji dotyczącej braku podobieństwa między występkami z art. 178a §1 kk i z art. 244 kk

Odnosząc się do zarzutu opisanego w pkt 2 apelacji stwierdzić należy, iż przytoczona na jego poparcie argumentacja, której odzwierciedleniem miała być m.in. dołączona do apelacji dokumentacja lekarska oskarżonego, również nie znalazła akceptacji Sądu Okręgowego, a w świetle ujawnionych dowodów i okoliczności zdarzenia należało uznać ją za całkowicie chybioną. Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych podstaw do przyjęcia wersji, iż krytycznego dnia oskarżony wsiadając za kierownicę swojego ciągnika celem udania się do lekarza po leki, działał w stanie wyższej konieczności, który to stan winien go ekskulpować od stawianego zarzutu.

Przepis art. 26 §1 kk definiujący stan wyższej konieczności, stanowi m.in. iż musi zachodzić sytuacja działania w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można uniknąć inaczej. W realiach niniejszej sprawy w żadnym wypadku nie możemy mówić o zaistnieniu bezpośredniego niebezpieczeństwa oraz o sytuacji, aby niebezpieczeństwa nie można było uniknąć inaczej. Okoliczność, iż oskarżony jest osobą schorowaną, co dokumentują m.in. załączone do apelacji zaświadczenia lekarskie, dopuszczone na rozprawie apelacyjnej jako dowody w sprawie (k. 87v), nie jest jednoznaczna z przyjęciem, iż krytycznego dnia istniało bezpośrednie niebezpieczeństwo dla jego życia lub zdrowia, które oskarżony mógł uchylić tylko poprzez osobiste udanie się do lekarza po leki i to ciągnikiem rolniczym. Takie rozumowanie nie znajduje żadnego uzasadnienia zarówno logicznego, jak i od strony zasad wiedzy i doświadczenia życiowego. Należy zwrócić uwagę, iż gdyby faktycznie stan zdrowia oskarżonego był na tyle poważny, iż niezbędna była pomoc lekarska i zachodziła konieczność pilnego podania laków, to w pierwszym rzędzie winno być wezwane Pogotowie (...). Tymczasem, jak wyjaśnił to sam oskarżony, przyczyną udania się do lekarza był fakt, iż leki, które stale przyjmuje po prostu mu się kończyły. Oskarżony w takiej sytuacji mógł w innym czasie i w inny sposób pojechać do lekarza np. na drugi dzień prosząc o pomoc swojego brata. Dodatkowo wskazać należy, iż stan zdrowia oskarżonego nie mógł być krytycznego dnia tak zły, jak sugeruje to apelacja, skoro T. J. zdecydował się na osobistą jazdę ciągnikiem 5 km, co niewątpliwie wymaga pewnego wysiłku (oskarżony odległość jaka dzieliła go od miejsca zamieszkania do D., gdzie przyjmuje lekarz, określił w swoich wyjaśnieniach jako 5 km, a nie 15 km jak wskazano w apelacji). Wydaje się również, iż taką odległość oskarżony mógł pokonać rowerem.

Z uwagi na zakres wywiedzionej apelacji, Sąd Okręgowy dokonał również oceny - w kontekście przepisu art. 438 pkt 4 kpk - orzeczonej wobec oskarżonego kary. Wymierzoną karę, tak co do jej rodzaju jak i wysokości, uznał w świetle okoliczności czynu oraz faktu popełnienia go w warunkach powrotu do przestępstwa – za słuszną i sprawiedliwą, nie wykazującą cech rażącej surowości.

Mając na uwadze powyższe, nie dopatrując się w zaskarżonym wyroku żadnych nieprawidłowości – Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji swojego wyroku.

Na mocy art. 624 §1 kpk zwolnił T. J. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze uznając, iż ich uiszczenie byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe z uwagi na jego sytuację materialną i osiągane dochody (utrzymuje się z renty chorobowej w wysokości 800 zł).

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE