UZASADNIENIE

A. S. była zatrudniona w Powszechnej Kasie Oszczędności Banku Polskim S. A. od dnia l sierpnia 1992 roku. Od 2000 roku piastowała stanowisko pełniącego obowiązki a następnie „pełnoprawnego” Dyrektora Oddziału ( k – 498 do 506, wyjaśnienia oskarżonej k – 801 do 805 i 889, 741-742, 755-756 oraz pismak - 799-800). Przyjęła do wiadomości i stosowania Regulamin powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej, wprowadzony uchwałą Zarządu Banku z dnia 21 czerwca 2005 roku, nr (...). W toku pracy oskarżona uczestniczyła w szeregu kursów i szkoleń zawodowych ( k - 442-497). Z racji tego oraz kierunkowego wykształcenia i doświadczenia A. S. znała wewnętrzne regulacje bankowe. A. S. nie dysponowała odrębnym zakresem czynności, obowiązki winna była wykonywać zgodnie z Regulaminem organizacyjnym oddziału PKO BP S.A. ( k - 213). W przeszłości była dwukrotnie dyscyplinowana służbowo, w tym raz za niewłaściwe opracowanie kredytu.

Ogólne zasady organizacji i wewnętrznego porządku pracy obowiązujące w 2008 roku określał Regulamin powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej, wprowadzony uchwałą Zarządu Banku z dnia 21 czerwca 2005 roku, nr (...). Zgodnie z jego treścią, nadzór nad przestrzeganiem postanowień Regulaminu pracy wykonują dyrektorzy jednostek organizacyjnych banku (§ 6). Pracownik jest zobowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie zgodnie z obowiązującymi w Banku przepisami wewnętrznymi (§ 10 ust. 1). Pracownik jest zobowiązany w szczególności do przestrzegania postanowień Regulaminu pracy, Kodeksu etyki PKO BP S.A., Zasad dobrej praktyki bankowej, przepisów dotyczących bezpieczeństwa Banku, bezpieczeństwa informacji prawnie chronionych oraz innych przepisów wewnętrznych Banku (§ 10 ust. 2 pkt 1). Ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych jest w szczególności narażenia Banku na straty w wyniku świadomego i celowego działania, w tym w szczególności w wyniku nie przestrzegania obowiązujących procedur w procesie kredytowania (§ 14 ust. 2 pkt. 1); ( k - 535-552).

Organizację wewnętrzną, zadania oraz strukturę organizacyjną oddziału w 2008 roku określał Regulamin organizacyjny oddziału PKO BP S.A.nr (...), który stanowił, że: Oddział działa zgodnie z Regulaminem, innymi przepisami wewnętrznymi Banku, w szczególności dotyczącymi typologii oddziałów, sprzedaży i obsługi produktów oraz powszechnie obowiązującymi przepisami prawa (§ l ust. 1). Celem działalności oddziału jest generowanie dochodów z tytułu sprzedaży produktów klientom, przy zachowaniu określonego poziomu kosztów i zapewnieniu jakości obsługi klientów, zgodniej ze standardami przyjętymi w Banku (§ 5 ust. 1). Dyrektor kieruje oddziałem i dopowiada za realizację celu i zadań oddziału (§ 21 ust. 1). Dyrektor oddziału w szczególności odpowiada za zapewnienie funkcjonowania kontroli wewnętrznej funkcjonującej w oddziale oraz nadzór nad przestrzeganiem przez pracowników oddziału przepisów wewnętrznych Banku (§ 21 ust. 3 pkt 11); ( k - 553-559). W owym czasie, w dziale kredytów mieszkaniowych Oddziału Banku zarządzanego przez oskarżoną nie było kierownika i wszyscy tam zatrudnieni podlegali bezpośrednio Dyrektor ( zeznania J. Ś. k - 814v do 816 i 703 do 705).

Uchwałą Zarządu Banku nr (...)wprowadzono podział kompetencji do podejmowania decyzji kredytowych w PKO BP S.A. Postanowienia uchwały stosowało się z uwzględnieniem warunków transakcji kredytowych dokonywanych z klientami Banku określonych w przepisach wewnętrznych Banku dotyczących produktów kredytowych (§ l pkt 3). Decyzję kredytową o dokonaniu transakcji kredytowej z klientem indywidualnym runku mieszkaniowego podejmowała, przy zaangażowaniu kredytowym Banku do 4000000 złotych ( czyli jak w obu przedmiotowych kredytach), dyrektor oddziału samodzielnego (§ 24 ust. l Ip 3); ( k - 560-582).

Decyzją Dyrektora zarządzającego kierującego Pionem Finansowa Nieruchomości nr (...) wprowadzono procedurę produktową „Kredyt mieszkaniowy WŁASNY KĄT hipoteczny w O-ZSI" ( k - 583-602).

Decyzją Dyrektora zarządzającego kierującego Pionem Ryzyka Bankowego nr (...) wprowadzono „Metodykę oceny ryzyka kredytowego Banku związanego z finansowaniem klientów indywidualnych" ( k - 603-615).

Podstawowe warunki realizacji produktu kredytowego w 2008 roku regulowała metryka produktu kredyt mieszkaniowy WŁASNY KĄT hipoteczny, stanowiąca załącznik do uchwały Zarządu Banku nr (...). Warunkiem otrzymania kredytu jest posiadanie zdolności kredytowej oraz pozytywna ocena wiarygodności. W przypadku kredytów udzielanych z ubezpieczeniem kredytowanym wkładem finansowym, maksymalna wysokość kredytu nie może być wyższa niż 110 % odpowiednia aktualnej lub przyszłej wartości nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia. Zabezpieczeniem obligatoryjnym jest ustanowiona na pierwszym miejscu lub posiadająca prawo pierwszeństwa hipoteka ustanowiona na nieruchomości finansowanej ( k - 616-618).

W 2008 roku w PKO BP S.A. obowiązywała następująca procedura kredytowa. Klient zainteresowany produktem zwracał się do doradcy klienta z komórki finansowania nieruchomości. Doradca ten przedstawiał warunki kredytowania, robił symulację kredytu, informował klienta o wszystkich wymaganych dokumentach do udzielenia kredytu jednocześnie przekazując wszystkie niezbędne formularze. Klient po skompletowaniu dokumentów i wypełnieniu formularzy przedkładał je doradcy kredytowemu. Po stwierdzeniu kompletności złożonych dokumentów i sprawdzeniu pod względem formalnym prawidłowości wypełnienia formularzy doradca przekazywał komplet dokumentów analitykowi celem przeprowadzenia analizy. Dopuszczalne było, że dany doradca pełnił również funkcje analityka i wtedy sam przeprowadzał wszystkie czynności związane z analizą wniosku o kredyt. W trakcie analizy zlecana była kontrola inspektora budowlanego na miejscu kredytowanej nieruchomości, co miało na celu potwierdzenie istnienia danej nieruchomości i jej faktycznego stanu. Po przeprowadzonej analizie doradca sporządzał referat kredytowy zawierający wszystkie informacje o kredytobiorcy, o kredytowanym przedsięwzięciu, o zabezpieczeniu kredytu, a także o warunkach umowy kredytowej. Następnie taki referat podlegał akceptacji – zatwierdzeniu przez przełożonego doradcy, zgodnie z posiadanymi kompetencjami. Zatwierdzenie takiego referatu było jednoznaczne z podjęciem decyzji o udzieleniu kredytu. Osoba zatwierdzająca referat weryfikowała poprawność przeprowadzonej analizy oraz zasadność udzielenia kredytu. Następnym etapem procedury było zawarcie umowy kredytowej. Na takiej umowie z ramienia banku podpisuje się dwóch pracowników posiadających stosowne kompetencje. Kolejną czynnością było uruchomienie kredytu na podstawie dyspozycji złożonej przez klienta, a także weryfikacji przez pracownika banku spełnienia warunków umownych do wypłaty. Wypłata odbywała się w transzach, przy czym wypłata każdej kolejnej transzy poprzedzona była kontrolą inspektora budowlanego z ramienia banku na miejscu kredytowanej nieruchomości.

Treść umów kredytowych była kształtowana przez pracowników banku w oparciu o obowiązującą procedurę produktową danego kredytu oraz posiadany przez pracownika zakres czynności. Treść warunków zawartych w umowie kredytowej powinna być zgodna z warunkami określonymi w decyzji kredytowej ( prócz powołanych dokumentów, zeznania świadka A. P. k – 830v do 832v 109, 110, 210, 211).

Pierwszy wniosek na nazwisko J. D. ( zeznania k - 838v, 170, 171, 239, 719, 720) został złożony w (...) Oddziale PKO BP S.A. w P. w dniu 09 czerwca 2008 roku - wniosek ten opiewał na kwotę 1.115.400 złotych. We wniosku wykazano, że J. D. osiąga dochód z umowy o pracę na czas nieokreślony w firmie FHU (...) w wysokości 10 117,49 złotych. Wniosek ten został rozpatrzony negatywnie z uwagi na brak zdolności kredytowej klienta. Drugi wniosek na nazwisko J. D. zarejestrowany został w dniu 26 czerwca 2008 roku. Wniosek opiewał na kwotę l 521 320 złotych. Do drugiego wniosku, oprócz wykazania tego samego dochodu, co w pierwszym wniosku, dołączony został dodatkowy dochód klienta z firmy prywatnej w wysokości 13 405,01 złotych. Drugi wniosek kredytowy uzyskał negatywną rekomendację kredytową, która wyznaczana jest systemowo w oparciu o ocenę scoringową. Natomiast klient posiadał już zdolność kredytową. Ostatecznie podjęta została pozytywna decyzja o przyznaniu kredytu. Decyzję podjęto z wykorzystaniem przełamania rekomendacji negatywnej, a jako powody przełamania podano: wysoką wartość zabezpieczenie w stosunku do wysokości kredytu, dobrą historię kredytową klienta, pozyskanie nowego klienta, pewne źródło dochodu (klient posiada długoletni staż pracy w firmie cieszącej się dobrą opinią). W obu przypadkach w uwagach pracownika we wniosku kredytowym rejestrowanym w systemie określono kredytobiorcę jako osobę posiadająca wysoki prestiż społeczno-zawodowy oraz jako klienta dobrze znanego w znaczeniu pozytywnym (co przeczy jednemu z powodów przełamania negatywnej rekomendacji o pozyskaniu nowego klienta). Na podstawie umowy kredytu Własny Kąt Hipoteczny z oprocentowaniem zmiennym nr (...) Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. udzielił P. W. (1) kredytu w wysokości 1180 000 złotych na nabycie, remont i modernizację domu mieszkalnego położonego w Z. przy ulicy (...). Jako docelowe zabezpieczenie spłaty kredytu wskazano hipotekę zwykłą na przedmiotowej nieruchomości. Ustalono obowiązek do złożenia przez kredytobiorcę kopi wniosku o wpis hipoteki do dnia 30 września 2008 roku oraz do złożenia odpisu księgi wieczystej z prawomocnym wpisem hipoteki do dnia 30 listopada 2008 roku. ( k – 168 do 177).

W dniu 09 czerwca 2008 roku w toku procedury przedstawienia oferty J. D. złożył dwa oświadczenia kredytobiorcy o dochodach w których oświadczył, że uzyskuje dochody z tytułu umowy o pracę w firmie FHU „ (...)" w wysokości 14 600 złotych brutto miesięcznie oraz z tytułu umowy o pracę w firmie (...) F. A. bez wskazanej wysokości dochodów ( k - 25, 26). Ponadto J. D. przedłożył zaświadczenie z dnia 26 maja 2008 roku o zatrudnieniu i osiąganych dochodach w firmie (...) F. A. NIP (...)w wysokości 6 300 złotych brutto oraz zaświadczenie z dnia 27 maja 2008 roku o zatrudnieniu i osiąganych dochodach w firmie FHU „(...)" w wysokości 14 600 złotych brutto. ( k - 27, 28)

Powyższe zaświadczenia oraz oświadczenia J. D. o zatrudnieniu i dochodach są podrobione i nie odpowiadają prawdzie. J. D. we wskazanym czasie nie był nigdzie zatrudniony i nie osiągał wskazanego dochodu. W zaświadczeniach podano numery telefonów zakładu pracy, które przypisane są innym podmiotom. W prowadzonej przez Prezydenta Miasta C. ewidencji działalności gospodarczej nie figurowała A. F. NIP (...) ( k - 85). Numer NIP (...) (podany w zaświadczeniu o zatrudnieniu w firmie (...) F. A.a) przypisany jest firmie FHU K. A.. Podany w zaświadczeniu o zatrudnieniu w firmie (...) F. A.a numer telefonu (...)przypisany jest do firmy (...) K. B., K. S..

Firma FHU „(...)" nie figurowała w ewidencji przedsiębiorców prowadzonej przez Prezydenta Miasta K.. Brak innych informacji o podmiocie PHU „ (...)" ( k - 84, 86, 94). J. D. przedłożył umowę przedwstępną z dnia 15 kwietnia 2008 roku sprzedaży nieruchomości położonej w miejscowości D. za cenę l 550 000 złotych. Zgodnie z treścią sprzedający oświadczył, że została wpłacona zaliczka na poczet sprzedaży w kwocie 90 000 złotych. ( k - 60). Wkład własny nie został w żaden dodatkowy sposób udokumentowany ani też potwierdzony. J. D. w czasie wskazanym w zaświadczeniach o zatrudnieniu nie był zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu zatrudnienia. Figuruje w ewidencji podatników Urzędu Skarbowego w Z. -ostatnie dokumenty wymiarowe złożono w 2004 roku. ( k -81, 92, 96-97).

W referacie kredytowym podano, że J. D. posiada rachunek (...) w P. od czerwca 2007 roku. Ponadto w opinii dotyczącej zdolności i wiarygodności wnioskodawcy stwierdzono między innymi, że wnioskodawca jest posiadaczem rachunku oszczędnościowo rozliczeniowego w oddziale w P.. Jak wynika z raportu kredytowego klient ma dobrą historię kredytową, nigdy nie zalegał z płatnościami. ( k - 711-714). J. D. w PKO BP S. A. posiada rachunek Złote Konto otwarty w dniu (...) roku. ( k - 730-734)

W dniu 27 czerwca 2008 roku została zawarta umowa kredytu Własny Kąt Hipoteczny na kwotę l521320 złotych na zakup nieruchomości położonej w miejscowości D., gmina W., powiat (...) przy ulicy (...), dla której prowadzono jest księga wieczysta KW Nr (...) przez Sąd Rejonowy w Lublińcu. Umowę ze strony banku podpisały dyrektor A. S. oraz kierownik J. Ś. ( zeznania k - 814v do 816 i 703 do 705). Zabezpieczeniem kredytu była między innymi hipoteka zwykła w wysokości l 521 320 złotych na wymienionej nieruchomości. ( k - 4-20).

J. D. zakupił przedmiotową nieruchomość w dniu 27 czerwca 2008 roku od B. G. ( zeznania k - k 809v i 88) za cenę l 550 000 złotych. ( k - 62-66)

W dniu 21 kwietnia 2009 roku J. D. zbył przedmiotową nieruchomość K. P. ( zeznania k – 862v do 863, 99, 100) za cenę 200 000 złotych ( k - 101-106), który przejął zobowiązanie od D. wobec (...) ( dokumenty zamieszczone w aktach sprawy I C 308/10). Wobec nie wywiązywania się z płatności rat, Bank wystąpił z pozwem, który opiewał na kwotę 1.162.200,00 zł. Po sprzedaży wierzytelności za około 10% wartości, przypozwanym po stronie powodowej stał się U. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty; transakcja miała miejsce w dniu 7.12.2010r.

J. D. za wyłudzenie kredytu został skazany prawomocnym wyrokiem SO w Gliwicach z dnia 24 lutego 2014r., sygn. akt IV K 6/14, mocą którego ustalono, że w dniu 27 czerwca 2008 r. w P., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej w postaci kredytu hipotecznego w kwocie 1.521.320 zł, poprzez przedłożenie podrobionych oraz nierzetelnych dokumentów w postaci:

-

oświadczenia kredytobiorcy o dochodach i zatrudnieniu w firmie „FHU (...)” z dnia 9 czerwca 2008 roku,

-

oświadczenia kredytobiorcy o dochodach i zatrudnieniu w firmie „(...) F. A.” z dnia 9 czerwca 2008 roku,

-

zaświadczenia o zatrudnieniu i osiąganych dochodach w firmie (...) F. A.z dnia 26 maja 2008 roku,

-

zaświadczenia o zatrudnieniu i osiąganych dochodach w firmie FHU (...) z dnia 27 maja 2008 roku,

za pomocą wprowadzenia w błąd pracowników Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. - Oddziału (...)w P. co do swojego zatrudnienia i uzyskiwanych dochodów, co miało istotne znaczenie dla uzyskania kredytu, doprowadził ten bank do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wielkiej wartości w kwocie 1.521.320 zł, przy czym czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu w okresach od 30 lipca 2004 r. do 17 lutego 2006 r., od 3 maja 2006 r. do 2 sierpnia 2006 r. i od 9 sierpnia 2006 r. do 18 lipca 2007 r. kary łącznej 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 9 stycznia 2004 r., sygn. akt III K 386/02, obejmującej karę 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną za umyślne przestępstwo podobne z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. oraz dwie kary w wymiarze po roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności orzeczone za umyślne przestępstwa podobne z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 278 § 1 k.k. przy zast. art. 64 § 1 k.k. oraz art. 278 § 1 k.k. przy zast. art. 64 § 1 k.k., to jest przestępstwa z art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. oraz art. 64 § 1 k.k.
i za to na mocy art. 294 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 3 k.k. skazano go na karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności (akta IV K 6/14).

W toku składania dokumentów niezbędnych do udzielenia kredytu P. W. (1) ( zeznania k - 425-427, 428-431) przedłożył w banku podrobione, poświadczające nieprawdę i nierzetelne dokumenty w postaci zaświadczenia o zatrudnieniu i osiąganych dochodach w firmie PPHU „(...)" H. Z. z dnia 30 lipca 2008 roku, 4 dowodów wpłaty na rzecz PPHU „(...)" H. Z. oraz umowy o roboty budowlane z dnia 14.07.2008 r. z PPHU „(...)" H. Z..

Udokumentowanie wkładu własnego kredytobiorcy nastąpiło poprzez przedłożenie dowodów wpłaty KP przy jednoczesnym braku udokumentowania posiadania stosownych środków przez P. W. (1) ( k - 190,192,197). Sporządzono referat kredytowy podpisany przez A. S.. W danych osobowych wnioskodawcy w rubryce „Umowa o pracę/kontrakt" podano, że P. W. (1) od dnia 02 stycznia 2008 roku zatrudniony jest w firmie PHU (...) H. Z. na stanowisku dyrektora ekonomiczno finansowego z dochodem netto 13 695,73 złotych. W rubryce „Opinia dotycząca zdolności i wiarygodności wnioskodawcy" między innymi podano, że głównym źródłem zarobku jest umowa o pracę na czas nieokreślony.

Analiza zdolności kredytowej została przeprowadzona w oparciu o zaświadczenie o zatrudnieniu w firmie PHU (...) H. Z.k, wskazując jednocześnie, że jest to główne źródłu dochodu klienta, mimo, że w oddziela banku P. W. (1) udzielone zostały liczne kredyty gospodarcze. W analizie zdolności kredytowej nie uwzględniono zobowiązań kredytowych wynikających z prowadzonych przez P. W. (1) działalności gospodarczych. Dyrektor oddziału miał wiedzę w przedmiocie prowadzenia przez P. W. (1) działalności gospodarczych. Z tego względu miał również dostęp do dokumentów finansowych P. W. (1), jak deklaracje podatkowe, których weryfikacja pozwoliła by wychwycić rozbieżność w udokumentowanym dochodzie. W deklaracjach podatkowych brak było dochodu z tytułu umowy o pracę ( k - 159-164). Aktem notarialnym z dnia 19 sierpnia 2008 roku P. W. (1) nabył nieruchomość położoną w Z. przy ulicy (...) ( k - 194-196). W udzielaniu niniejszego kredytu brała udział także A. M. (zeznania k – 887v do 888v) i J. Ś. (zeznania k - 814v do 816 i 703 do 705) oraz A. G. ( zeznania k - 810 do 811 i 136) .

Mimo, że P. W. (1) nie ustanowił hipoteki na rzecz banku PKO BP S.A. ( k - 200, 208-209) w dniu 19 sierpnia 2008 roku uruchomiono transzę kredytu w wysokości 780 000 złotych. Dyspozycję wypłaty zatwierdziła A. S.. W dniu 22 października 2008 roku uruchomiono transzę kredytu w wysokości 400 000 złotych. Ze środków tych dokonano zapłaty za zakup nieruchomości. Pozostała kwota został przelana z rachunku bankowego P. W. (1) na rachunki prowadzonych przez niego firm. Środki z kredytu przeznaczone na remont przekazano na rachunek osobisty P. W. (1) umożliwiając mu swobodne dysponowanie i ich wydatkowanie na cele nie związane z remontem nieruchomości.

Środki te powinny być wypłacane wykonawcy prac budowlanych zgodnie z umową zawartą przez W. z firmą PHU (...) H. Z.. Druga transza kredytu została uruchomiona bez wypełnienia warunku o dostarczeniu wniosku o wpisie do hipoteki (zgodnie z umową kredytową termin tej czynności upłyną 30 września 2008 roku, a uruchomienie transzy nastąpiło 22 października 2008 roku).

Aktem notarialnym z dnia 5 maja 2009 roku P. W. (1) przeniósł tytułem przewłaszczenia na zabezpieczenie na rzecz spółki „Grupa Finansowa (...) S.A." prawa użytkowania wieczystego gruntu wraz z prawem własności budynku stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności położonego w Z. przy ulicy (...). P. W. (1) nie wywiązał się z zaciągniętego zobowiązania wobec „GF (...) S.A." (obecnie „(...)S.A."). Do zapłaty pozostało 37 060,93 złotych. ( k - 226-230,231-232, 233-253).

P. W. (1) w dniu zawarcia przedmiotowej umowy kredytowej posiadał szereg zobowiązań, między innymi z tytułu:

-

zawartej w dniu 15 czerwca 2007 roku umowy kredytowej w wysokości 120 000
złotych - do zapłaty pozostało 44 745,58 złotych,

-

zawartej w dniu 11 maja 2007 roku umowy kredytowej w wysokości 60 000 złotych

-

do zapłaty pozostało 24 000 złotych,

-

zawartej w dniu 24 grudnia 2007 roku umowy kredytowej w wysokości 72 000
złotych - do zapłaty pozostało 31 963,40 złotych,

-

zawartej w dniu 28 grudnia 2007 roku umowy kredytowej w wysokości 272 000
złotych - do zapłaty pozostało 228177, 81 złotych,

-

zawartej w dniu 15 czerwca 2007 roku umowy kredytowej w wysokości 120 000
złotych,

- szereg kredytów na rachunkach bieżących ( k - 255)

W dniu 12 czerwca 2012 roku PKO BP S.A. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny. W dniu 18 września 2012 roku PKO BP S.A. skierował sprawę do komornika. Komornik P. W. (2) prowadzi postępowanie egzekucyjne (...) na kwotę 1180 000 złotych wraz z odsetkami. W toku postępowania nie ujawniono majątku z którego można by przeprowadzić skuteczną egzekucję. ( k - 213,215-216, 217).

P. W. (1) nie figuruje ani nie figurował jako osoba zgłoszona do ubezpieczenia przez płatnika H. Z. ( k - 134), która w zeznaniach ( k - 832v do 833, 148, 149, 432, 433) i swojej sprawie karnej dotyczącej tego wątku, przyznała się do sfałszowania dokumentacji przedłożonej Bankowi do zaciąganego kredytu.

P. W. (1) w roku podatkowym osiągnął dochód w wysokości 109 112,58
złotych ( k - 141-146).

P. W. (1) prowadzi szereg działalności gospodarczych w tym firmy (...) P. W. (1), P. W. (1) (...), (...)s.c. ( k - 138,147).

Za wyłudzenie kredytu P. W. (1) został skazany prawomocnym wyrokiem SO w Gliwicach z dnia 19 września 2013r., sygn. akt IV K 104/13, mocą którego ustalono, że w dniu 7 sierpnia 2008 roku, w P. w celu uzyskania dla siebie od Banku PKO BP S.A. kredytu w wysokości 1.180.000 zł na określony cel gospodarczy w postaci działalności gospodarczej przedłożył w dniu 5 sierpnia 2008 roku podrobione, poświadczające nieprawdę i nierzetelne dokumenty w postaci: zaświadczenia o zatrudnieniu i osiąganych dochodach w firmie PPHU „(...)” H. Z. z dnia 30 lipca 2008 roku, dowodów wpłaty na rzecz PPHU „(...)” H. Z. z dnia 14.07.2008 roku, KP numer (...), z dnia 21.07.2008 roku, KP numer (...), z dnia 28.07.2008 roku, KP numer (...), z dnia 31.07.2008 roku, KP numer (...), umowy o roboty budowlane z dnia 14.07.2008r. z PPHU „(...)” H. Z., dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu dla udzielenia przedmiotowego kredytu, tj. o przestępstwo z art. 297 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na zasadzie art. 297 § 1 kk przy zast. art. 11 § 3 kk i art. 33 § 2 kk skazano go na karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności (objętą tymże wyrokiem w karę łączną, ostatecznie z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat) i karę grzywny w wysokości 100 (sto) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 złotych.

Brak płatności rat przedmiotowych kredytów uruchomił działania monitujące dłużników, następnie podjęto czynności (bezskuteczne restrukturyzujące (przejęcie zobowiązania J. D. przez K. P.) a ostatecznie wystawiono bankowy tytuł egzekucyjny na kwotę 1.180.000 zł dotyczący kredytu zaciągniętego przez P. W. (1) oraz skierowano do sądu pozew o zapłatę kwoty 1.162.200 zł przeciwko K. P. (następcy J. D.); nota bene, tę wierzytelność w toku procesu cywilnego sprzedano za około 10% wartości. Niezależnie od powyższych działań przeprowadzony został audyt wewnętrzny (kontroler - A. P.), którego ustalenia wskazywały nie tylko na podstępny (użycie sfałszowanych dokumentów) sposób postępowania przez kredytobiorców (który to wątek przeobraził się w autonomiczne postępowania karne zakończone w obu przypadkach prawomocnym skazaniem) ale punktował szereg uchybień jakich dopuszczono się po stronie Banku w toku procedury kredytowej. W obu sekwencjach ostatecznym decydentem była Dyrektor Oddziału – A. S., która nie dokonała należytej oceny wiarygodności kredytowej J. D. i przełamała negatywną, systemową, decyzję kredytową i zawarła z nim umowę kredytu Własny K. Hipoteczny numer (...), co ostatecznie skutkowało wyrządzeniem Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu Spółce Akcyjnej Oddziałowi (...) w P. szkodę majątkową w wysokości 1 162 200 złotych oraz przekroczyła uprawnienia w zakresie dopuszczalnej wysokości kredytu w stosunku do wartości nieruchomości oraz następczo uruchomiła drugą transzę, mimo nie wywiązania się przez kredytobiorcę – P. W. (1) - z obowiązku złożenia wniosku o ustanowienie hipoteki, jak też nie dopełniła obowiązków w zakresie oceny ryzyka kredytowego z uwagi na inne zobowiązania klienta z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i zawarła z nim umowę kredytu Własny Kąt Hipoteczny numer (...), czym ostatecznie wyrządziła Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu Spółce Akcyjnej Oddziałowi (...) w P. szkodę majątkową w wysokości 1 180 000 złotych ( opinia biegłego z zakresu bankowości k – 910 do 917).

Dokonując powyższych ustaleń Sąd oparł się na osobowych i dokumentarnych źródłach dowodowych. Pierwszą kategorię – świadków – „podzielono” na: szeroko rozumiane osoby występujące po stronie kredytobiorców oraz osoby z kręgu bankowości.

J. D., P. W. (1), H. Z. – jednocześnie skazani w odrębnych procesach za wyłudzenie i pomocnictwo – relacjonowali zdarzenia zgodnie z treścią swoich wyjaśnień w sprawach, gdzie występowali w charakterze oskarżonych i gdzie przyznali się do zarzucanych im czynów. Siłą rzeczy skupiali się na elementach, które świadczyły o preparowaniu lub posłużeniu się takimi dokumentami w celu uzyskania kredytów, podkreślając, że zmusiły ich do tego okoliczności faktyczne polegające na wstępnym odrzucaniu wniosków kredytowych z uwagi na brak zdolności lub wiarygodności kredytowej. Ich relacje, mimo że dotyczą bardziej kwestii ich odpowiedzialności, pozwoliły na zwrócenie uwagi na powtarzalny element obu procedur kredytowych a to przełamywania negatywnych, wstępnych decyzji poprzez dostarczenie w krótkim odstępie czasu dokumentów liftujących ich standing finansowy, które były przyjmowane bezkrytycznie a co więcej znajdowały się później w uzasadnieniach ostatecznych decyzji przyznających kredyt. Na marginesie wspomnieć należy, iż wiarygodności ich depozycji upatrywać należy także w fakcie samooskarżenia, które doprowadziło przecież do ich ukarania w sprawach IV K 104/13 i IV K 6/14. Jednocześnie ich zeznania pozwoliły ponad wszelką wątpliwość wykluczyć tak zwane drugie dno towarzyszące udzielaniu przedmiotowych kredytów, którym byłyby nienależne „prowizje” dla bankowców. K. P. – zrelacjonował dalszą historię kredytu udzielonego J. D. w sposób kompatybilny z dokumentami zawartymi w sprawie cywilnej I C 208/10. Jego depozycja jest irrelewantna z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonej, której zarzuty dotyczą etapu negocjowania, podpisywania umowy kredytowej i dyspozycji wypłaty a nie dalszych prób restrukturyzacji przedmiotowego kredytu, jakkolwiek – razem ze wspomnianymi aktami cywilnymi pozwoliła na doprecyzowanie wysokości szkody poniesionej przez Bank (za taką przyjęto kwotę wymienioną w powództwie cywilnym. J. G. – opisała okoliczności sprzedaży nieruchomości (kredytowanej) J. D.. Jej zeznania nie wniosły niczego istotnego w zakresie kwestii działalności Banku (i w jego strukturach oskarżonej) bowiem nie miała w ogóle z nim styczności.

Pracownicy Banku – A. G., A. M., J. Ś. miały istotny udział w bankowych czynnościach związanych z udzielaniem przedmiotowych kredytów. Szczegółowo opisały poszczególne sekwencje, podkreślając że ostateczne decyzje, nie mające li tylko charakteru formalnego, podejmowała Dyrektor Oddziału, będąca zresztą faktycznym przełożonym działu kredytów mieszkaniowych (nie było odrębnego kierownika) i wyłącznym decydentem w zakresie kredytów wielkokwotowych, to jest takich, w których zaangażowanie banku przekraczało 400.000 złotych. Wszystkie podkreślały swoje niewielkie doświadczenie zawodowe, jak i pozytywne relacje z przełożoną. Ich relacje w zasadzie zgodne są ze zgromadzoną dokumentacją dotyczącą kredytów. Siłą rzeczy, starały się one przedstawić zdarzenia w sposób pomijający ich ewentualne uchybienia (wytknięte przez kontrolę i biegłego), zachowując przy tym lojalność wobec byłej przełożonej, czego Sąd nie traktuje nagannie. Niezależnie zatem od pomijania przez nie kwestii mogących je obciążać (do czego miały prawo), Sąd nie dopatrzył się w ich zeznaniach elementów nieprawdziwości. Zeznania pracowników banku miały znaczenie dla ustalenia klarownego motywu działań oskarżonej; wszyscy podkreślali presję centrali w zakresie realizowania narzuconych planów sprzedażowych produktów kredytowych, co w świetle wszechobecnej w życiu publicznym i gospodarczym statystyki tłumaczy w pewnym zakresie zachowanie oskarżonej i miało wpływ na ocenę stopnia jej zawinienia i zarazem przełożyło się na wymiar kary.

Kontroler – A. P. – przeprowadzała audyt dotyczący przedmiotowych kredytów, dysponując całością dokumentacji. Szczegółowo wyłuszczyła podjęte czynności kontrolne, wypunktowała dostrzeżone uchybienia, wskazując zarówno uchybienia formalne jak i merytoryczne. Opisała procedurę udzielania kredytów mieszkaniowych obowiązująca w 2008r. Skonfrontowana z wyjaśnieniami oskarżonej odniosła się w konkretnych zakresach krytycznie, motywując swoje zastrzeżenia. Zeznania tej świadek niosą istotny walor poznawczy. Jako pracownik Departamentu Bezpieczeństwa Zespołu Postępowań i Kontroli, mając bogatą wiedzę i doświadczenie a jednocześnie prezentując chłodny, obiektywny(relacje pracowników banku, w tym oskarżonej cechował znaczny subiektywizm podyktowany koniecznością ekskulpacji) profesjonalizm zrecenzowała poszczególne etapy zawierania i uruchamiania przedmiotowych umów kredytowych, wskazując na liczne uchybienia w toku bankowego algorytmu. Jej depozycja zgodna jest z treścią opinii biegłego z zakresu bankowości, co przydaje jej dodatkowego waloru wiarygodności i rzetelności.

Źródła dokumentarne istotne z punktu widzenia sprawy zostały wymienione przy ustaleniach faktycznych; obrazują one zarówno historię obu kredytów jak i strukturę oddziału banku, procedury i podział kompetencji. Akta spraw karnych a przede wszystkim cywilnej, pozwoliły na precyzyjne ustalenia wysokości szkody, którą odzwierciedlają: bankowy tytuł wykonawczy w przypadku kredytu udzielonego P. W. (1) i powództwo cywilne wytoczone K. P. jako następczemu dłużnikowi (stąd korekta kwoty w przyjętym opisie czynu w zakresie kredytu pierwotnie zaciągniętego przez J. D.). Racjonalnym było przyjęcie właśnie takich kwot jako faktycznie wyliczonych i dowiedzionych (vide rozstrzygnięcie sprawy cywilnej) szkód przez pokrzywdzony bank. Podkreślić należy, iż wiarygodność tych dokumentów nie była kontestowana przez żadną ze stron procesu, zatem ich posiłkowy walor poznawczy jest oczywisty.

Opinia biegłego z zakresu bankowości to, oprócz zeznań świadka P., kluczowy dowód w sprawie. Dysponując zgromadzonym w całości materiałem dowodowym (na wniosek biegłego dosłano z Banku dodatkowe, istotne, dokumenty) biegły, używając języka fachowego – rozłożył każdy kredyt na czynniki pierwsze punktując ewidentne uchybienia i przypisując jej konkretnym stanowiskom. Najistotniejsze dla sprawy było wskazanie błędów popełnionych przez oskarżoną, czy to formalnych działań niezgodnych z procedurą (np. udzielenie kredytu w wysokości znacznie przekraczającej dopuszczalne 110 % wartości kredytowania w stosunku do wysokości zabezpieczenia na nieruchomości, uruchomienie drugiej transzy mimo braku wniosku o wpis hipoteki – kredyt dla W.), czy to merytorycznych niedociągnięć (biegły nie użył nawet eufemizmu) podczas hurraoptymistycznego przełamywania negatywnej decyzji kredytowej (co formalnie było dopuszczalne niemniej wymagało poprawnego uzasadnienia) przy całkowitym i ewidentnym braku po temu podstaw (kredyt D.). Ważne dla oceny stopnia zawinienia oskarżonej były uwagi dotyczące „przyczynienia się” innych osób zaangażowanych przy udzielaniu tych kredytów, niemniej, jak konkludował biegły – ostateczną merytoryczną decyzję podejmowała oskarżona. Biegły zwrócił także uwagę na jeszcze jeden element, który co prawda nie został przekuty w zarzut „braku właściwego nadzoru” ale wskazywał na to, że jej świadomość zarządzania niedoświadczoną kadrą winien wzmóc jej krytycyzm podczas finalnej analizy przedkładanych jej dokumentów.

Sąd podzielił w całości wnioski zawarte w opinii uznając je za fachowe, rzetelne i należycie uzasadnione. Opinia została sporządzona przez osobę dysponującą niezbędną wiedzą fachową i doświadczeniem. Wydanie opinii zostało poprzedzone wnikliwą analizą należycie zebranego i wystarczającego co do ilości i jakości materiału źródłowego. Treść opinii znalazła potwierdzenie w dowodach z dokumentów i ze źródeł osobowych. Biegły nie popełnił błędów metodologicznych, nie poczynił ustaleń niepopartych dokumentacją ani nie popadł w sprzeczności. Dlatego Sąd uznał jego opinię za przekonującą i przyjął ją w całości czyniąc ją podstawą szeregu istotnych dla rozstrzygnięcia ustaleń faktycznych.

Nie zachodziła konieczność poszerzania tej opinii bowiem była pełna i należycie wyjaśniła wszelkie kwestie przedstawione biegłemu do zaopiniowania. Żadna ze stron nie podniosła merytorycznych zarzutów co do tej opinii ani nie domagała się poszerzenia w tym zakresie materiału dowodowego. Nie miał takich zastrzeżeń również Sąd. Podkreślić należy, iż biegły nie sporządzał opinii z zakresu prawa a jedynie analizował konkretne czynności przez pryzmat bankowych algorytmów i zasad rzetelnego gospodarowania.

Wyjaśnienia oskarżonej ( k – 801 do 805 i 889, 741-742, 755-756).

A. S. nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów. W obszernej relacji, do której należy odesłać strony, odniosła się do poszczególnych kredytów, analizując je pod kątem obowiązujących procedur oraz wskazując na swoje czynności, sugerując że były one zgodne z ówczesną pragmatyką. Częściowo przedstawiała się jedynie jako sygnatariusz przedmiotowych umów, cedując ewentualną odpowiedzialność bądź na niejasne procedury, bądź na współpracowników. Sąd nie uznał tej części wyjaśnień oskarżonej, w których zaprzeczała swojej odpowiedzialności (bądź współodpowiedzialności) za nieuzasadnione i niezgodne z procedurami udzielenie przedmiotowych kredytów. Podkreślić należy, że wyjaśnienia w tym zakresie stoją w jaskrawej opozycji do omawianych wyżej kluczowych dowodów w postaci zeznań A. P. i opinii biegłego z zakresu bankowości, którzy odmiennie opisali i zrecenzowali jej działania i zaniechania. Sąd w całej rozciągłości podziela krytyczne stanowisko tego świadka (była konfrontowana z treścią wyjaśnień) i biegłego w zakresie nieracjonalności działań i przekraczania kompetencji przez oskarżoną i z tego względu nie dał oskarżonej wiary w zakresie jej depozycji przedstawiających jej działania jako zgodne z procedurami i kompetencjami. Fragment wyjaśnień oskarżonej w zakresie wcześniejszej odpowiedzialności dyscyplinarnej za nieprawidłowości przy udzielaniu w przeszłości innego kredytu miał dla Sądu znaczenie przy ocenie strony podmiotowej jej zachowań.

Reasumując, Sąd uznał oskarżoną za winną tego, że w krótkim okresie czasu - od 27 czerwca do 22 października 2008r. - w P., będąc zatrudnioną w Powszechnej Kasie Oszczędności Banku Polskim Spółce Akcyjnej Oddziale (...) w P. na stanowisku dyrektora oddziału banku i tym samym będąc na podstawie umowy zobowiązaną do zajmowania się sprawami majątkowymi wymienionego oddziału banku, w tym przyznawania kredytów i zawierania umów kredytowych, poprzez nadużycie uprawnień i niedopełnienie obowiązków wynikających z wewnętrznych przepisów bankowych regulujących procedurę i warunki udzielania kredytu oraz działając wbrew zasadom prawidłowego gospodarowania, poprzez:

- niedopełnienie obowiązku należytej oceny wiarygodności kredytowej J. D. i przełamanie negatywnej, systemowej, decyzji kredytowej i zawarcie z nim umowy kredytu Własny Kąt Hipoteczny numer (...), wyrządziła Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu Spółce Akcyjnej Oddziałowi (...)w P. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w wysokości 1 162 200 złotych

- przekroczenie uprawnień w zakresie dopuszczalnej wysokości kredytu w stosunku do wartości nieruchomości oraz następcze uruchomienie drugiej transzy mimo nie wywiązania się przez kredytobiorcę – P. W. (1) - z obowiązku złożenia wniosku o ustanowienie hipoteki, jak też niedopełnienie obowiązków w zakresie oceny ryzyka kredytowego z uwagi na inne zobowiązania klienta z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i zawarcie z nim umowy kredytu Własny K. Hipoteczny numer (...), wyrządziła Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu Spółce Akcyjnej Oddziałowi(...) w P. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach w wysokości 1 180 000 złotych.

Poczyniona przez Sąd korekta opisu czynu w stosunku do zaproponowanej przez Oskarżyciela Publicznego, mieści się w ramach ocenianych zdarzeń historycznych i doprecyzowuje konkretne czynności sprawcze generujące szkodę oraz ustala jej wartość w oparciu o faktycznie dochodzone i potwierdzone przez pokrzywdzonego straty oraz uwzględnia kodeksową konstrukcję ciągu przestępstw zamiast dwóch odrębnych czynów.

Oceniając poczynione ustalenia, które znalazły swój wyraz w redakcji czynu przypisanego, pod kątem wyczerpania znamion przepisów karnych należy odnieść się do kilku kwestii ogólnych.

Zarzucone oskarżonej czyny zakwalifikowano jako występki niegospodarności w typie kwalifikowanym (art. 296 § 1 i 3 k.k.) Indywidualnym przedmiotem ochrony przepisu art. 296 k.k. jest majątek (interesy majątkowe) wymienionych w nim podmiotów gospodarczych i ich prawidłowa działalność w sferze gospodarczej. Finalnie przepis art. 296 k.k. ma zapobiec powstaniu szkody majątkowej, w tym uszczerbkowi (stracie, ubytkowi) w majątku podmiotu gospodarczego. Zamach sprawcy jest więc skierowany przeciwko temu majątkowi, a warunkiem odpowiedzialności za dokonanie przestępstwa - w szczególności powstanie takiego uszczerbku. Przestępstwo z art. 296 k.k. ma miejsce gdy sprawca, będąc obowiązany na podstawie przepisu ustawy, decyzji właściwego organu lub umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, przez nadużycie udzielonych mu uprawnień lub niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, wyrządza jej znaczną szkodę majątkową. Typ kwalifikowany z art. 296 § 3 k.k. operuje dodatkowym znamieniem wyrządzenia szkody majątkowej w wielkich rozmiarach. Samo niedopełnienie obowiązków lub nadużycie uprawnień przez osobę zajmującą się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą innego podmiotu nie wystarcza do przypisania odpowiedzialności karnej. O dokonaniu przestępstwa z art. 296 k.k. (zarówno w typie podstawowym z § 1 k.k., jak i kwalifikowanym z § 3 k.k.) można mówić dopiero w momencie, gdy reprezentowanemu przez sprawcę podmiotowi faktycznie zostanie wyrządzona szkoda ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1995 r., sygn. I KZP 22/95 opubl. OSNKW 1995, z. 9-10, poz. 58).

Nie ma wątpliwości, że oskarżona, będąc dyrektorem placówki, pełniła w Oddziale Banku PKO BP S.A. funkcję, o których mowa w art. 296 k.k. Jak wskazuje się w orzecznictwie ( np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 28 listopada 2008 r., sygn. akt II AKa 361/08, opubl. OSA 2011/8/3-18), zajmowanie się sprawami majątkowymi w rozumieniu art. 296 k.k. to m.in.: wykonywanie czynności o kompetencjach władczych, kierowanie sprawami majątkowymi w sposób identyczny lub zbliżony zakresowo do tego, co czynić może sam mocodawca, podejmowanie czynności polegających na zarządzaniu mieniem, decydowanie w zakresie składników majątkowych, zawieranie umów, w wyniku których następuje przeniesienie własności, obciążenie majątku, zniesienie obowiązków lub przyjęcie zobowiązań obciążających majątek, zawieranie ugody sądowej, ochrona interesów mocodawcy. Dodać należy, że pojęcie to charakteryzuje się dwoma elementami: statycznym i dynamicznym. Element statyczny rozumiany jest jako postulat dbałości o zachowanie substancji powierzonego mienia i uchronienie go przed uszczerbkiem, pomniejszeniem, pogorszeniem stanu interesów majątkowych lub zniszczeniem. Natomiast element dynamiczny rozumieć należy jako postulat wykorzystania powierzonego mienia w procesie gospodarowania w taki sposób, aby mienie to zostało powiększone lub aby wzrosła jego wartość albo by prowadzona działalność przynosiła oczekiwane efekty.

Należy też wskazać, że „zajmowanie się” nie jest wykonywaniem jakichkolwiek czynności związanych ze sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą, lecz jedynie takich, które związane są z kompetencjami władczymi. Nawet jeśli zakres czynności oskarżonej nie precyzował jej prerogatyw w sposób enumeratywny, to okoliczność że oskarżony nie otrzymał wraz z umową o pracę stosownego zakresu obowiązków, a także jego stanowisko nie było uwzględnione w wyżej wskazanych dokumentach organizacyjnych, samo przez się nie zwalnia go z odpowiedzialności karnej z art. 296 k.k (wyrok SA w Katowicach z dnia 12.07.2012r., sygn. akt II AKa 541/11, publ. KZS 2012/10/62).

Bezspornym jest, że mimo podejmowanych później działań restrukturyzacyjnych i windykacyjnych, kredyty nie zostały spłacone do chwili obecnej. Okoliczność ta statuuje znamię szkody, której rozmiary (każdorazowo ponad 1 milion złotych) plasują ją na poziomie kodeksowej wielkiej wartości (§ 3 art. 296 kk w zw. z art. 115 § 6 i 7 kk). Ustalono też, że pomiędzy powstaniem szkody a zachowaniami oskarżonej zachodzi adekwatny związek przyczynowo-skutkowy. Niezależnie bowiem od przestępczych działań kredytobiorców i osób im pomagających, zastosowanie przewidzianych reguł i zasad prawidłowego gospodarowania powinno nie dopuścić do podpisania przedmiotowych umów kredytowych i uruchomienia środków (co uchroniło by bank od straty i ukształtowałoby odpowiedzialność potencjalnych kredytobiorców i ich suportu na etapie usiłowania).

Typ czynu zabronionego, o którym mowa w art. 296 § 1 k.k., ma w całości charakter umyślny. Tak więc zamiarem bezpośrednim lub co najmniej wynikowym objęte musi być nie tylko nadużycie uprawnień lub niedopełnienie ciążących na sprawcy obowiązków, ale także i spowodowanie skutku w postaci znacznej szkody majątkowej. Nie można przy tym w żadnym wypadku stosować swoistej miary automatyzmu, w myśl której skoro ewidentne jest niedopełnienie obowiązków „dobrego gospodarza” lub też ewidentne jest nadużycie uprawnień, to tym samym przyjąć należy umyślność także co do zaistniałego – w wyniku takich działań lub zaniechań - skutku ( tak: wyrok Sądu Najwyższego z 27 czerwca 2001 r., sygn. V KKN 49/99, opubl. Prok. i Pr.-wkł. 2001/12/14; LEX nr 51678). W niniejszej sprawie strona podmiotowa ustalona została jako wina umyślna w zamiarze ewentualnym, bowiem oskarżona – osoba o sporej wiedzy ekonomiczno-bankowej oraz wieloletnim doświadczeniu zawodowym wspartym licznymi szkoleniami, mając świadomość łamania procedur i nienależytego motywowania oceny wiarygodności klientów oraz mając już za sobą epizod o podobnym charakterze, za który spotkała ją odpowiedzialność dyscyplinarna, przynajmniej godziła się na nastąpienie przestępczego skutku. Wspomniane klarowne motywy działania – konieczność sprostania statystyczno-planowym wymogom centrali, dopełniają strony podmiotowej.

Przyjęcie, że obu czynów oskarżona dopuściła się w podobny sposób, w ramach tożsamych procedur, w krótkich odstępach czasu, przy uwzględnieniu, że oba wyczerpywałyby znamiona art. 296 § 1 i 3 kk, zdecydowało o konstrukcji ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 kk.

Stopień społecznej szkodliwości ciągu przestępstw przypisanego oskarżonej jest znaczny. Wspomnieć należy, iż ustawodawca – podchodząc do zagadnienia abstrakcyjnie – penalizuje zachowania stypizowane w art. 296 § 3 kk w stopniu najsurowszym dla przestępstw godzących w szeroko pojęte mienie, przewidującw górnej ustawowej granicy karę 10 lat pozbawienia wolności. Niezależnie od tego, na stopień społecznej szkodliwości miały wpływ: dwukrotność działania, mnogość popełnionych uchybień (szczególnie przy kredycie dla W.) i godzenie w zasady racjonalnego gospodarowania oraz w mienie banku a pośrednio depozytariuszy, których lokaty stanowiły bazę dla akcji kredytowej.

Przystępując do wymierzania kary, kierując się dyrektywami wymienionymi w art. 53 kk, Sąd wziął pod uwagę oszacowany stopień społecznej szkodliwości, zważając wszakże iż nie jest on jedynym kryterium. Określony rodzaj winy – umyślna z zamiarem ewentualnym oraz motywacja (konieczność sprostania rosnącym wymogom centrali) częściowo usprawiedliwiająca zachowania oskarżonej, znacząco wpłynęły na orzeczenie kary pozbawienia wolności w dolnych ustawowych granicach, to jest 1 roku. Istotny wpływ na takie miarkowanie miał także fakt, podkreślany chociażby przez biegłego, przyczynienia się innych osób z banku do ostatecznego wygenerowania szkody, co w samo w sobie nie ekskulpuje oskarżonej ale ma wpływ, przy przyjęciu pewnego rozłożenia odpowiedzialności, na wysokość kary. Wzięto także pod uwagę rozstrzygnięcia zapadłe wobec osób, które dopuściły się wyłudzenia kredytów lub pomagały w tym procederze. Wymierzone tam kary (jedna: pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania; druga w rozmiarze 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności), jakkolwiek zapadłe w autonomicznych procesach, to zgodnie z zasadą wewnętrznej spójności i relatywizacji w ramach konkretnych zdarzeń, wymogły - przy uwzględnieniu innego stopnia zawinienia i motywacji oraz w świetle danych osobopoznawczych) – znaczną redukcję sankcji w porównaniu do tej proponowanej przez Prokuratora.

Oskarżonej przypisano sprawstwo dwóch przestępstw z art. 296 § 1 i 3 k.k. Sąd uznał, że przestępstwa te zostały popełnione w warunkach określonych w art. 91 § 1 k.k. Oddziela je bowiem niewielki odstęp czasowy, mają tożsamą kwalifikację prawną i zostały popełnione w podobny sposób. Dlatego na podstawie art. 91 § 1 k.k. wymierzono oskarżonej za te przestępstwa jedną karę. Sąd uznał, że kara roku pozbawienia wolności jest adekwatna do stopnia winy oskarżonej i stopnia społecznej szkodliwości przypisanego jej ciągu przestępstw. Wymierzając oskarżonej karę Sąd nie stwierdził żadnych okoliczności obciążających. Okolicznością łagodzącą było to, że oskarżona w chwili czynu miała status osoby uprzednio niekaranej. Wreszcie, wzięto pod uwagę, że spośród licznych udzielanych w owym okresie czasu przez oskarżoną kredytów, co zauważył biegły, zakwestionowano tylko dwa przedmiotowe. Z powołanych względów kara w wymiarze roku pozbawienia wolności, czyli kara w dolnej granicy ustawowego zagrożenia wydaje się być sprawiedliwą i adekwatną.

Sąd przyjął wobec oskarżonej pozytywną prognozę kryminologiczną. Oskarżona w chwili czynu miała status osoby uprzednio niekaranej. Wśród współpracowników (jak wynika z ich zeznań) a i przełożonych (jak wynika z dokumentacji kadrowej) cieszyła się dobrą opinią. Prowadzi ustabilizowany, rodzinny tryb życia. Nie ma zatem podstaw do stwierdzenia, że oskarżona przejawia utrwaloną postawę nieposłuszeństwa wobec porządku prawnego ani do wykluczenia tezy, że przypisane przestępstwa miały jedynie charakter incydentalny. W tej sytuacji zasadnym jest uznanie, że w przypadku oskarżonej zachodzą podstawy do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, Sąd uznał, że okresem wystarczającym dla zweryfikowania przyjętej wobec oskarżonego prognozy kryminologicznej będzie okres 2 lat.

Wobec faktu warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, przy ewidentnie uzasadnionej pozytywnej prognozie społeczno-kryminologicznej i przeświadczeniu, że nie zajdzie w przyszłości potrzeba zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności, niezbędnym stało się urealnienie kary. Osiągnięto to poprzez wymierzenie w oparciu o art. 71 § 1 kk grzywny 100 stawek dziennych przy stawce równoważnej kwocie 100 złotych. U podłoża tej kary legła również konieczność wzmocnienia funkcji dolegliwości ekonomicznej za czyny, które godziły w mienie. Miarkowanie ilości stawek i wysokości jednej stawki polegało na dostrzeganiu z jednej strony wygenerowanej szkody (z uwzględnieniem przyczynienia się osób trzecich, w tym prawomocnie już skazanych) a drugiej na baczeniu by kwotowy iloczyn mieścił się w granicach możliwości finansowych osoby skazywanej, tak by nie stał się zakamuflowaną formą kary pozbawienia wolności.

Nadużycie przez oskarżoną zasad zaufania w stosunku do powierzonego jej pieczy mienia, co nastąpiło w ramach sprawowania przez nią funkcji dyrektora banku i zarazem osoby podejmującej ważkie decyzje kredytowe, zdecydowało o orzeczeniu, w oparciu o art. 39 pkt. 2 kk w zw. z art. 41 § 1 kk i art. 43 § 1 kk środka karnego w postaci zakazu zajmowania w sektorze bankowym stanowisk związanych z udzielaniem kredytów na okres 2 (dwa) lat. Czasowa eliminacja z sektora bankowego osoby, która nie sprostała wymogom racjonalnego gospodarowania i pieczy nad powierzonym jej majątkiem z jednej strony będzie kolejną realną dolegliwością, z drugiej nie pozwoli w tym czasie – tożsamym z okresem probacyjnym – na powielenie błędów (co mogłoby mieć dla oskarżonej ujemne skutki procesowe) oraz da jej możliwość podniesienia kwalifikacji teoretycznych w razie chęci powrotu do zawodu.

O kosztach sądowych orzeczono na mocy powołanych przepisów, zasądzając opłatę zależną od wymierzonych kar oraz obciążając ją udokumentowanymi wydatkami poniesionymi w trakcie procesu przez Skarb Państwa.