Sygnatura akt IV Ka 206/13
Dnia 25 kwietnia 2013 roku.
Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
|
Przewodniczący : |
SSO Agnieszka Połyniak (spr.) |
|
Sędziowie : |
SO Mariusz Górski SO Elżbieta Marcinkowska |
|
Protokolant : |
Magdalena Telesz |
przy udziale Andrzeja Mazurkiewicza Prokuratora Prokuratury Okręgowej,
po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2013 roku
sprawy :
1. K. W.,
2. D. P.
oskarżonych z art. 280 § 1 k.k.
na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych
od wyroku Sądu Rejonowego w Wałbrzychu
z dnia 4 grudnia 2012 roku, sygnatura akt III K 925/12
I. zmienia zaskarżony wyrok w stosunku do oskarżonego K. W.w ten sposób, że stosując do podstawy skazania art. 60 § 3 kk, zaś do podstawy wymiaru kary art. 60 § 6 pkt 3 kk wymiar orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności obniża do 1 (jednego) roku;
II. w pozostałym zakresie tenże wyrok utrzymuje w mocy;
III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. D.z Kancelarii Adwokackiej w W.516 zł 60 gr tytułem kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu D. P.z urzędu w postępowaniu odwoławczym;
IV. zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym zaliczając wydatki za to postępowanie na rachunek Skarbu Państwa.
Sygnatura akt IV Ka 206/13
UZASADNIENIE:
Wyrokiem z dnia 04 grudnia 2012r. Sąd Rejonowy w Wałbrzychu, w sprawie o sygn. kat III K 925/12, uznał K. W., D. P.za winnych tego, że w dniu 20 lipca 2012r. w W.woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z ustaloną osobą i ustalonym nieletnim oraz nieustalonymi współsprawcami po uprzednim użyciu przemocy wobec M. K.w postaci bicia i kopania po całym ciele, zabrali w celu przywłaszczenia torbę z zawartością sześciu zestawów jedzeniowych o łącznej wartości 300, 00 zł działając na szkodę właściciela firmy (...)w W. A. B., tj. czynu z art. 280§1 k.k. i za to na podstawie art. 280§1 k.k. wymierzył obu oskarżonym kary po 2 lata pozbawienia wolności, zaliczając na poczet tej kary okres tymczasowego aresztowania w sprawie od 14.09.2012r. do 04.12.2012r. (art. 63§1 k.k.).
Z wyrokiem tym nie pogodzili się oskarżeni, którzy za pośrednictwem swych obrońców zaskarżyli orzeczenie w części dotyczącej rozstrzygnięcia o karze.
I tak obrońca D. P.zarzucił rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie jej bez warunkowego zawieszenia wykonania.
Wskazując ten zarzut obrońca wniósł o zmianę wyroku i warunkowe zawieszenie wykonania kary.
Z kolei obrońca K. W.zarzucił:
1. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu,, że stopień winy oraz właściwości i warunki osobiste oskarżonego przemawiają za koniecznością bezwzględnego pozbawienia go wolności, podczas gdy młody wiek oskarżonego brak poważnych obrażeń u pokrzywdzonego, niska wartość wyrządzonej szkody oraz przyznanie się przez oskarżonego do popełnienia przestępstwa powinny przesądzać o zasadności zastosowania środka probacji w postaci warunkowego zawieszenia wykonania kary;
2. obrazę prawa procesowego w stopniu mającym istotny wpływ na treść orzeczenia, a to art. 4 k.p.k. przez pominięcie okoliczności dla oskarżonego korzystnych, a to braku poważnych obrażeń u pokrzywdzonego oraz niskiej wartości wyrządzonej szkody;
3. obrazę prawa materialnego, a to art. 60 §3 k.k. przez jego niezastosowanie w sytuacji ustalonej przez Sąd okoliczności ujawnienia przez oskarżonego współsprawców przestępstwa;
4. rażącą niewspółmierność kary, polegającą na wymierzeniu jej jako kary bezwzględnego pozbawienia wolności, podczas gdy ustalone w sprawie okoliczności – w tym młody wiek oskarżonego, brak poważnych obrażeń u pokrzywdzonego, niska wartość wyrządzonej szkody oraz przyznanie się przez oskarżonego do popełnienia przestępstwa – wskazują, że z punktu widzenia funkcji wychowawczych, prewencyjnych sprawiedliwa i celowa byłaby kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.
Formułując powyższe zarzuty obrońca wniósł o wymierzenie oskarżonemu kary dwóch lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 5 lat.
Sąd odwoławczy zważył, co następuje:
Jedynie apelacja obrońcy K. W.w zakresie, w jakim zarzucił obrazę prawa materialnego – art. 60§3 k.k. – poprzez jego niezastosowanie, zasługuje na uwzględnienie.
Żaden z argumentów przedstawionych przez obrońców oskarżonych, które miałyby świadczyć, iż zasługują oni na dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia orzeczonych kar pozbawienia wolności nie może być uznany za zasadny.
Ani bowiem młody wiek oskarżonych, ani to, że pokrzywdzonemu nie stała się większa krzywda czy w końcu to, że zamiarem sprawców był zabór 6 zestawów jedzeniowych i torby, w której zostały dostarczone przez wskazany przez nich adres, nie może być poczytana za okoliczność, która uzasadniałaby zastosowanie środka probacji i zawieszenie na okres próby wykonania kary pozbawienia wolności przewidzianej dla sprawców czynu z art. 280§1 k.k.
Apelujący pomijają bowiem niekwestionowane przez nich samych ustalenia co do sposobu popełnienia przypisanego oskarżonym czynu, motywacji sprawców oraz dotychczasowego sposobu ich życia.
I tak wskazać należy, że zgromadzone dowody pozwoliły w sposób nie budzący wątpliwości (w tym i samych skarżących, którzy nawet nie próbują polemizować z tym materiałem dowodowym), że K. W., D. P., K. K., nieletni D. R.oraz dwaj znajomi K. K.(jeden narodowości romskiej, drugi o pseudonimie (...)) zaplanowali dokonanie rozboju, celowo przy tym wskazali jako adres dostawy zamówienia pustostan na piętrze kamienicy, do której dostarczający zamówienie M. K.musiał wejść, co pozwoliło im ukryć swą tożsamość. Od samego początku liczyli się z użyciem przemocy wobec osoby, które dostarczy zamówienie (K. W.od początku używał sformułowania „napaść”).
Tym samym realizowali oni ściśle plan, który wcześniej obmyślili i którego celem było uzyskanie owych 6 zestawów jedzeniowych, których wartość nie była dla nich zaskoczeniem.
Nadto zauważyć należy, że mimo młodego wieku obaj oskarżeni w chwili popełnienia przypisanego im czynu byli już karani za przestępstwo przeciwko mieniu (D. P.nawet dwukrotnie – k. 350). Dokonując zatem kolejnego przestępstwa świadomie złamali zasady związane z okresem próby wyznaczonym w związku z uprzednimi skazaniami.
Zatem młody wiek, okoliczność która sama w sobie nie może być poczytana za łagodzącą, nie jest w tym przypadku żadnym usprawiedliwieniem dla oskarżonych, które miałoby przesądzić i zasadności skorzystania wobec nich z dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonych kar.
Obrońca D. P.przedłożył nadto zaświadczenie nr (...)(k. 324), które utraciło już ważność (wynika to z jego treści), ale i świadczy o tym, że bycie słuchaczem LO (...)w W.w najmniejszym stopniu nie miało wpływu na zachowanie oskarżonego i przestrzeganie przez niego zasad porządku prawnego.
Istotnie przepis art. 54 §1 k.k. obliguje sądy do wymierzenia kar, które mają przede wszystkim sprawców młodocianych wychować. Jednakże nie jest to podstawa do wręcz automatycznego stosowania dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia i to w sytuacji, kiedy zgromadzony materiał dowodowy świadczy o tym, że stopień demoralizacji i brak poszanowania wszelkich zasad porządku prawego wymaga izolacji takich sprawców, a cele kar mogą być osiągnięte jedynie poprzez ich wykonanie. Z taką sytuacją miał sąd a quo do czynienia.
W tym też zakresie nie zasługuje na uwzględnienie żaden z zarzutów podniesionych przez obrońców a tyczący rażącej surowości kary wyrażający się w braku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.
Inaczej natomiast przedstawia się ocena trafności zarzutu obrazy prawa materialnego, tj. art. 60§3 k.k., w odniesieniu do oskarżonego K. W..
Tu rację należy przyznać obrońcy.
Przepis art. 60§3 k.k. przewiduje jedyną obligatoryjną podstawę zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec sprawcy współdziałającego z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa, jeżeli ujawni on wobec organu powołanego do ścigania przestępstw informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz istotne okoliczności jego popełnienia. A owo „ujawnienie” łączyć się musi z wszechstronnym wyjaśnieniem okoliczności przestępstwa, roli poszczególnych współdziałających osób, w tym także samego ujawniającego.
W niniejszej sprawie taka sytuacja wystąpiła, o czym przekonuje treść wyjaśnień K. W.oraz okoliczności w jakich je złożył oraz poczynione przez sąd orzekający ustalenia. Jak wynika z zeznań pokrzywdzonego nie był on w stanie opisać wyglądu sprawców ani ich rozpoznać. Pobieżnie opisał bluzy 3 lub 4 sprawców. Nie był nawet pewien ilu było napastników (k. 6). Funkcjonariusze Policji uzyskali jedynie informację, że „wiedzę na temat rozboju (...) może posiadać K. W.”, do którego udali się i który „oświadczył im, że uczestniczył w przedmiotowym zdarzeniu” (k. 22). Zarówno w toku tego rozpytania, jak i oficjalnego przesłuchania (k.43 – 44) ujawnił on nie tylko dane pozostałych 3 znanych sobie z imienia i nazwiska współsprawców (D. P., K. K., D. R.) oraz scharakteryzował dwóch pozostałych (których dane ma znać K. K.), ale i opisał cały przebieg zdarzenia, w tym i własny udział. Te informacje pozwoliły ustalić pozostałych współsprawców (tych znanych oskarżonemu), jak również ustalić przebieg zajścia.
Współdziałanie z innymi osobami, o którym mowa w art. 60§3 k.k., prowadzące do nadzwyczajnego złagodzenia kary musi bowiem być faktem stwierdzonym przez sąd, a nie objętym jedynie domniemaniem. Tu relacja K. W.pozwoliła na przypisanie sprawstwa D. P.oraz nieletniemu D. R.(postępowanie prowadził sąd dla nieletnich). Z akt sprawy wynika nadto, że K. K.jest nadal poszukiwany (jego sprawę wyłączono do odrębnego postępowania).
Oskarżony szczerze i kompleksowo ujawnił posiadane informacje, które korespondują z relacjami nie tylko pokrzywdzonego, ale D. P.i D. R.. Nie sposób przy tym przyjąć, iż działał tu instrumentalnie. Swego sprawstwa nie negował ani nie umniejszał (tak postąpił zaś D. P., który w istotnych dla swego udziału w rozboju momentach zasłaniał się niepamięcią wywołaną alkoholem i stąd w jego przypadku o spełnieniu wymogów art. 60 §3 k.k. mowy być nie może).
W zaistniałej zatem sytuacji winien był sąd meriti rozważyć czy postawa K. W.nie spełniła przesłanek określonych w art. 60§3 k.k. i to mimo braku jakiegokolwiek wniosku w tym zakresie, bowiem przy spełnieniu przesłanek z art. 60§3 k.k., to na sądzie ciąży obowiązek zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary (vide wyrok SN z dnia 09.02.2011r. sygn. akt V KK 350/10, LEX nr 738406 i wyrok S.A. w Krakowie z dnia 28.12.2012r. sygn. akt II AKa 248/12, LEX nr 1246705 i z dnia 25.09.2012r. sygn. akt II AKa 133/12 KZS 2012/10/35).
Skoro zatem oskarżony K. W.od samego początku konsekwentnie nie tylko przyznał się do winy (jeszcze zanim formalnie przedstawiono mu zarzut), potwierdził sprawstwo zarówno swoje, jak i pozostałych osób, które dzięki jego wyjaśnieniom zostały ustalone (z czego D. P.i D. R.potwierdzili jego słowa), to uznać należy, że spełnione zostały wymogi formalne zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary z art. 60§3 k.k. i okoliczność tę winien był mieć na uwadze także sąd rejonowy.
Z tego też względu sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, iż po stwierdzeniu wystąpienia okoliczności przewidzianych w art. 60§3 k.k., zgodnie z brzmieniem art. 60§6 pkt 3 k.k. wymierzył K. W.karę pozbawienia wolności poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego dla sprawcy czynu z art. 280§1 k.k. (2 lata pozbawienia wolności) i wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności.
Mając bowiem na uwadze szczere i pełne przyznanie się oskarżonego, konsekwentną postawę co do przedstawienia przebiegu rozboju, jak również wyrażoną skruchę, kara w tym właśnie wymiarze stanowić będzie sprawiedliwą odpłatę za czyn, którego się dopuścił.
Jednocześnie uznał sąd odwoławczy uznał, iż nie wystąpiły okoliczności, które uzasadniałaby warunkowe zawieszenie tak nadzwyczajnie złagodzonej kary, co wykazano już wyżej.
Ponieważ oskarżony D. P.korzystał z pomocy obrońcy z urzędu, a koszty obrony w postępowaniu odwoławczym nie zostały zapłacone, sąd okręgowy zasądził od Skarb Państwa na rzecz adw. P. D.stosowną kwotę, której wysokość ustalona zastała zgodnie z brzmieniem §14 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz. 1348 ze zm.).
Z uwagi na wynik postępowania odwoławczego oraz sytuację materialną i majątkową obu oskarżonych, sąd odwoławczy zwolnił ich od obowiązku poniesienia tych kosztów, a wydatkami związanymi z tym postępowaniem obciążył Skarb Państwa.