UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2014 r. powódka M. K. (1) wniosła do tutejszego Sądu pozew skierowany przeciwko J. S. (1) prowadzącemu działalność gospodarcza pod firmą (...) Centrum Mobilnych Korepetycji J. S. (1) o nakazanie wydania na rzecz powódki weksla na kwotę 15.000 zł opatrzonego datą 7 maja 2013 r. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu pozwu M. K. (1) wskazała, iż pomimo wielokrotnych wezwań kierowanych do pozwanego J. S. (1) nie wydał jej weksla , ani też nie odpowiedział jakie straty miałby ponieść w związku z wypowiedzeniem przez nią umowy zlecenia . Powódka podniosła, iż pozwany J. S. (1) zatrzymując weksel nabył jej kosztem korzyść majątkową bez podstawy prawnej, bez bliższego uzasadnienia podniosła także zarzut przedawnienia .

W kolejnych odręcznych pismach składanych przez powódkę oraz w trakcie słuchania powódki na rozprawie należy stwierdzić , że powódka w sposób sobie właściwy wyrażała swoją niewiedzę i nieświadomość prawną wystawienia weksla .

Pozwany J. S. (1) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Odnosząc się do żądania pozwu wskazał, iż w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarł z powódką umowę zlecenia w dniu 7.05.2013 r. na okres jednego roku, na mocy której powódka miała wykonywać zadania polegające na sprzedaży usług edukacyjnych. Pozwany podniósł , iż w dniu 7.05.2013r. powódka wystawiła również weksel własny zupełny na kwotę 15.000,00 zł tym samym zaciągając wobec pozwanego zobowiązanie o charakterze wekslowym . Zdaniem pozwanego zgodnie z ustnymi ustaleniami weksel stanowił zabezpieczenie lojalnościowe rocznego okresu wykonywania przedmiotu zlecenia, jakim była sprzedaż usług edukacyjnych. Pozwany J. S. (1) podkreślił, iż weksel podlegałby zwrotowi także w razie wypowiedzenia umowy przez zleceniodawcę ( pozwanego ) oraz w razie rozwiązania umowy za porozumieniem stron , a także po upływie rocznego okresu wykonywania przedmiotu umowy . Zdaniem pozwanego w przypadku wypowiedzenia umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia przez zleceniobiorcę – powódkę , pozwany jako zleceniodawca miał prawo zatrzymać przedmiotowy weksel w celu zabezpieczenia ewentualnych roszczeń odszkodowawczych , w sytuacji zerwania umowy zlecenia przez zleceniobiorcę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 maja 2013 r. J. S. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) Centrum Mobilnych Korepetycji J. S. (1), zawarł z M. K. (1) umowę zlecenia, której przedmiotem była sprzedaż usług edukacyjnych dostępnych w ofercie produktowej zleceniodawcy. Umowę zawarto na czas określony od dnia 7 maja 2013 r. do dnia 7 maja 2014 r. Przedmiotowa umowa zlecenia określała ponadto : sposób wyliczania wynagrodzenia ( § 4 ) , konsekwencje naruszenia przez zleceniobiorcę zobowiązań i związanej z tym wysokości kary umownej ( § 6 ) . W § 8 umowy zlecenia zawarto natomiast postanowienie, zgodnie z którym zmiany i uzupełnienia umowy zlecenia wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

W umowie brak jest zapisu , że formą zabezpieczenia roszczeń z umowy zlecenia jest weksel własny na kwotę 15.000,00 zł , brak jest jakiegokolwiek zapisu odnoszącego się do zabezpieczenia wekslowego , jego wysokości , warunków dochodzenia .

Z ta samą datą M. K. (1) podpisała także weksel własny na zlecenie J. S. (1), na kwotę 15.000 zł. z datą płatności wskazaną na dzień 10 maja 2014 r. Weksel ten zatrzymał zleceniodawca – J. S. (1). Zgodnie z pozaumownymi ustaleniami ustnymi , miał on zabezpieczać ewentualne szkody wyrządzone niedotrzymaniem przez zleceniobiorcę warunków umowy zlecenia. Nie sporządzono jednak pisemnego aneksu do umowy zlecenia odnośnie zobowiązania wekslowego, ani też deklaracji wekslowej.

( dowód: umowa zlecenia z dnia 7 maja 2013 r. – k. 34, zasady wynagradzania – k. 35, wyciąg z (...) dot. J. S. (1) – k. 84, kopia weksla – k. 19, zeznania M. K. (1) – k. 84, zeznania J. S. (1) – k. 84)

Powódka M. K. (1) korzystając z umownego uprawnienia z § 3 umowy zlecenia dnia 15.05.2013r. wypowiedziała umowę zlecenia łączącą ją z J. S. (1) z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia

( okoliczność bezsporna ) . Wielokrotnie korespondencyjnie zwracała się do J. S. (1) o zwrot lub komisyjne zniszczenie ww. weksla, ewentualnie o wskazanie wyliczenia strat związanych z rozwiązaniem umowy zlecenia. W odpowiedzi J. S. (1) stwierdzał, iż zatrzymał weksel, nie precyzując kwotowo zakresu poniesionej szkody .

Wobec powyższego M. K. (1) w piśmie z dnia 12 lipca 2013 r. złożyła oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli w postaci złożenia podpisu na wekslu, złożonego pod wpływem podstępu.

Strony prowadziły także negocjacje ugodowe za pomocą wiadomości sms. M. K. (1) proponowała wówczas, iż zapłaci na rzecz zleceniodawcy kwotę 2.800 zł w celu ugodowego zakończenia sprawy. J. S. (1) żądał jednak zapłaty 7.500 zł, wobec czego nie doszło do pozasądowego zakończenia sporu.

( dowód: pismo J. S. z dnia 24 czerwca 2014 r. – k. 12, pismo J. S. z dnia 28 maja 2014 r. – k. 13, pismo J. S. z dnia 19 września 2014 r. – k. 14, wezwanie do zwrotu weksla z dnia 18 czerwca 2013 r. – k. 37, oświadczenie z dnia 12 lipca 2013 r. – k. 38, pismo J. S. z dnia 4 lipca 2013 r. – k. 39 , pismo J. S. z dnia 13 sierpnia 2013 r. – k. 40, pismo M. K. z dnia 16 września 2013 r. – k. 41, pismo M. K. z dnia 10 września 2014 r. – k. 17, pismo M. K. z dnia 9 czerwca 2014 r. – k. 18, wezwanie do zwrotu weksla z dnia 15 maja 2015 r. – k. 15 – 16, zdjęcia wiadomości sms – k. 48 – 59)

Powódka M. K. (1) złożyła doniesienie do Prokuratury Rejonowej w O. o możliwości popełnienia przestępstwa przez J. S. (1), polegającego na usiłowaniu doprowadzenia jej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 15.000 zł w związku z posiadanym przezpzwanego wekslem z dnia 7 maja 2013 r. Na skutek jej zawiadomienia wszczęte zostało dochodzenie w tym przedmiocie, a weksel z dnia 7 maja 2013 r. został dołączony do akt sprawy prokuratorskiej jako dowód rzeczowy. Dochodzenie umorzone zostało prawomocnym postanowieniem z dnia 27 czerwca 2014 r. z powodu braku znamion czynu zabronionego.

Postanowieniem z dnia 23 marca 2015 r. Sąd Rejonowy w O. nie uwzględnił zażalenia M. K. (1) na postanowienie Prokuratora Rejonowego w O. z dnia 22 grudnia 2014 r. w przedmiocie oddania pozwanemu dowodu rzeczowego w postaci weksla z dnia 7 maja 2013 r.

( dowód: postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia z dnia 8 sierpnia 2013 r. – k. 65 – 66, notatka urzędowa funkcjonariusza policji z dnia 8 sierpnia 2013 r. – k. 36, postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w przedmiocie dowodów rzeczowych z dnia 20 grudnia 2013 r. – k. 10, postanowienie Prokuratora Prokuratury Rejonowej w przedmiocie dowodów rzeczowych z dnia 22 grudnia 2014 r. – k. 62, postanowienie Sądu Rejonowego w O. w sprawie o sygn. II Kp 39/14 z dnia 20 marca 2014 r. – k. 47, z akt sprawy II K 45/15: postanowienie Sądu Rejonowego w Ostrołęce z dnia 23 marca 2015 r. – k. 83)

Na skutek wniosków M. K. (1) przeprowadzane były w firmie pozwanego J. S. (1) kontrole Państwowej Inspekcji Pracy. Ich celem było ustalenie kwestii zawiązanych z zatrudnieniem M. K. (1). Skutkiem interwencji M. K. (1) w Powiatowej Inspekcji Pracy było także wytoczenie przez inspektora pracy na jej rzecz, powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy pomiędzy nią a J. S. (1), przed Sądem Pracy – Sądem Rejonowym w O..

M. K. (1) poinformowała także Urząd Skarbowy w O. o istnieniu ewentualnych nieprawidłowości w zakresie rozliczeń podatkowych dokonywanych przez J. S. (1) w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

( dowód: pozew o ustalenie stosunku pracy – k. 4 – 5, protokół kontroli PIP – k. 6 – 9, pismo Urzędu Skarbowego w O. z dnia 9 października 2013 r. – k. 42, postanowienie Sądu Pracy z dnia 1 września 2014 r. – k. 64, 63)

Sąd zważył, co następuje:

Powódka M. K. (1) wystąpiła w niniejszej sprawie z żądaniem nakazania pozwanemu J. S. (1) zwrotu na jej rzecz weksla własnego wystawionego dniu 7 maja 2013 r. na kwotę 15.000 zł.

W niniejszej sprawie bezspornym było, iż w dniu 7 maja 2013 r. strony zawarły umowę zlecenia, na okres jednego roku, na mocy której zleceniobiorca – M. K. (1) zobowiązana była świadczyć na rzecz zleceniodawcy – J. S. (1), usługi w zakresie sprzedaży oferowanych przez jego przedsiębiorstwo kursów językowych. Strony zgodnie podały także, iż w tym samym dniu powódka M. K. (1) podpisała weksel własny wystawiony na zlecenie pozwanego, na kwotę 15.000 zł, z datą płatności określoną na dzień 10 maja 2014 r. Pomimo tego , że zarówno umowa zlecenia jak i wystawienie weksla mającego zabezpieczać roszczenia powoda wynikające z umowy zlecenia , zwarto w jej samej dacie tj. 7.05.2013r. w umowie zlecenia nie ma zapisów o takiej formie jej zabezpieczenia .

Pozwany odmawia powódce wydania weksla. Na wezwanie sądu nie potrafił wskazać kwotowo szkody jaką poniósł w konsekwencji wypowiedzenia umowy zlecenia przez powódkę , a którą zdaniem pozwanego miał zabezpieczać przedmiotowy weksel . Pomimo tego , że termin płatności weksla wyznaczony był na dzień 10.04.2014r., a od daty wypowiedzenia umowy zlecenia upłynęło prawie dwa lata pozwany na wezwania powódki do zapłaty kwoty wekslowej , nie jest też w stanie określić wysokości zobowiązania wekslowego . Ograniczył się tylko do sms- owych negocjacji z powódką ( k. 48-59 ) co do hipotetycznej kwoty odszkodowania . Z kontekstu całej sprawy należy wysnuć twierdzenie ,że pozwany odmawia wydania powódce weksla nie dlatego , że poniósł rzeczywistą stratę , ale odmawia tylko i wyłącznie z tego powodu , że powódka zainicjowała przeciwko pozwanemu szereg postępowań : prokuratorskie , przez Sądem Pracy , przez Państwową Inspekcją Pracy , przed Urzędem Skarbowym .

Zakres odpowiedzialności wystawcy weksla za zobowiązanie wekslowe szczegółowo reguluje ustawa Prawo wekslowe z dnia 28 kwietnia 1936 r.

Ze złożonego w sprawie kopii weksla ( którego oryginał był zabezpieczony w postępowaniu prokuratorskim i orzeczono jego zwrot pozwanemu ) , a mianowicie z zawartego w nim bezwarunkowego przyrzeczenia zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej wynika, że weksel ten jest wekslem własnym, w myśl art. 101 powołanej ustawy. Prawidłowo wypełniony weksel własny zawiera nazwisko remitenta - osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana – w niniejszej sprawie osobą tą jest pozwany J. S. (1). Wystawca weksla własnego jest dłużnikiem wekslowym, a remitent tego weksla jest pierwszym wierzycielem wekslowym i pierwszym jego posiadaczem. Zapłata należności z weksla własnego następuje na zasadach określonych w art. 33 – 37 powołanej ustawy.

Przedmiotowy weksel na kwotę 15.000,00 zł spełnia wszelkie wymogi formalne określone w ustawie Prawo wekslowe , ale nie ma umocowania w żądnej czynności cywilno – prawnej , która stanowiłaby podstawę wystawienia weksla .

Sąd nie znajduje więc podstaw do przypisania powódce odpowiedzialności wekslowej.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było rzeczywiste przeznaczenie spornego weksla oraz istnienie ewentualnego prawa pozwanego do jego zatrzymania.

W toku postępowania pozwany wskazywał, iż weksel wystawiony przez powódkę M. K. (1) miał zabezpieczać ewentualne roszczenia odszkodowawcze wynikające z niewykonania przez nią przedmiotu umowy zlecenia, w tym zerwania umowy przed czasem jej obowiązywania. Te ustalenia miały być poczynione pomiędzy stronami ustnie, ustalenia ustne nie były kwestionowane przez powódkę

( nie jest jednoznaczna tylko sama treść ustaleń ustnych ) .

Powódka kwestionowała zasadność zatrzymania weksla przez powoda oraz skuteczność samego zobowiązania wekslowego podnosząc, że jego podpisanie stanowiło warunek zawarcia umowy zlecenia, a więc były to ustalenia poza umowne.

A istotnym jest, iż z treści umowy zlecenia z dnia 7 maja 2013 r. nie wynika by wykonanie przedmiotu umowy miało zostać zabezpieczone poprzez wystawienie przez zleceniobiorcę weksla. W tym zakresie należy zwrócić uwagę , że zgodnie z § 8 łączącej strony umowy zlecenia z dnia 7 maja 2013 r. wszelkie zmiany i uzupełnienia umowy wymagały formy pisemnej pod rygorem nieważności. Możliwość dodatkowego zabezpieczenia wykonania przedmiotu umowy zlecenia poprzez wystawienie weksla , określenie warunków zapłaty kwoty wekslowej nie jest niczym innym jak zmianą czy uzupełnieniem treści umowy zlecenia. Skoro jak twierdzi pozwany weksel miał zabezpieczać wykonanie właśnie umowy zlecenia to taka forma zabezpieczenia winna znaleźć się w postanowieniach umownych , zwłaszcza że obu czynności dokonano jednego dnia. Zmiana/uzupełnienie umowy zlecenia zgodnie więc z zapisem cytowanego § 8 winna być pod rygorem nieważności dokonana w formie pisemnej .

Zgodnie bowiem z art. 77 k.c. uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia. Musi zostać dla swej skuteczności zachowana tożsamość formy modyfikującej z formą pierwotną. I jeżeli umowa wymagała formy pisemnej pod rygorem nieważności, nieważna będzie jej modyfikacja dokonana bez zachowania tak obwarowanej formy (por. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1997 r., I PKN 250/97).

Należy w tym miejscu powołać również treść art. 76 k.c., który wprost wskazuje, że jeżeli strony zastrzegły w umowie , że określona czynność prawna między nimi powinna być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy.

I już z tego powodu roszczenie powódki M. K. (1) o wydanie spornego weksla jest uzasadnione. W treści umowy zlecenia łączącej strony nie było bowiem umocowania do wystawienia weksla , weksel wprowadzono pozaumownie , nieskutecznie , bowiem bez zachowania zmiany/uzupełnienia treści umowy zlecenia w formie pisemnej . Aby weksel mógł skutecznie być wystawiony i aby pozwany mógł skutecznie dochodzić kwoty wekslowej , koniecznym było wprowadzenie do umowy zlecenia jej zmiany / uzupełnienia w formie pisemnej zastrzeżonej przez strony pod rygorem nieważności .

Nie może być tak , że umowa ma inną treść pisemną , a ustalenia pozaumowne narzucone przez zleceniodawcę ( stronę silniejszą stosunku zobowiązaniowego ) są odmienne . Jest to nic innego jak obejście prawa w rozumieniu art. 58 KC i nie zasługuje na ochronę prawną. Skoro formą zabezpieczenia ewentualnego odszkodowania miał być weksel , nic nie stało na przeszkodzie aby taki zapis zawrzeć w umowie zlecenia , zwłaszcza ,że strony umownie przewidziały np. warunki i wysokość kary umownej .

Trudno oprzeć się wrażeniu , że ustalenia pozaumowne , narzucone powódce przez pozwanego to obejście prawa w celu ukrycia naruszenia zasady równowagi stron stosunku zobowiązaniowego . Umowa zlecenia jest umową wzajemną, której cechą charakterystyczną jest ekwiwalentność świadczeń każdej ze stron. Umowę wzajemną definiuje art. 487 § 2 k.c., zgodnie z którym umowę uznaje się za wzajemną, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej.

Strony wzajemnego stosunku zobowiązaniowego powinni więc tak ukształtować, w ramach swobody umów , treść stosunku prawnego aby świadczenie jednej z nich było odpowiednikiem drugiej ,ale także aby każda ze stron miała pełną wiedzę niedochowania warunków umownych ( np. wcześniejszego jej rozwiązania ) .

Warto zauważyć, iż strony oprócz nie sporządzenia jakiekolwiek aneksu do umowy zlecenia, nie dokonały także pisemnego określenia przyczyny i skutku wystawienia weksla w innej formie np. pisemnej deklaracji wekslowej, która ewentualnie mogłaby stanowić załącznik do owej umowy. Wobec tego jakiekolwiek ustne ustalenia, które zgodnie z twierdzeniami stron w sposób istotny ingerują w treść umowy zlecenia, nie mogą zostać uznane za skuteczne .

W tym miejscu wskazać należy, iż weksel pomimo tego, iż jest zobowiązaniem abstrakcyjnym, nie jest zupełnie oderwany od causy jego wystawienia. Oznacza to, iż ma on charakter akcesoryjny wobec stosunku prawnego/roszczenia, które zabezpiecza. Sam fakt jego wystawienia, bez jakiekolwiek powiązania z konkretnym zobowiązaniem nie powoduje automatycznie powstania po stronie wystawcy weksla ewentualnej wierzytelności. Teza przyjęta przez Sąd rozpoznający niniejszą sprawę ma pełne potwierdzenie w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego - 7 sędziów z dnia 7 stycznia 1967 r. (III CZP 19/66, LEX nr 659), który stwierdził, iż wystawienie weksla samo w sobie nie stanowi nigdy podstawy ekonomicznej zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Podkreślił przy tym, iż podstawa ta znajduje się zawsze poza stosunkiem wekslowym i ma swoje źródło w jakimś stosunku cywilnoprawnym łączącym wystawcę z remitentem. Stąd też celem wystawienia weksla jest zabezpieczenie tego zobowiązania lub zobowiązania mogącego powstać w przyszłości na gruncie określonego stosunku prawnego.

Zgodnie z powyższym weksel wystawiony w niniejszej sprawie jako istniejący w oderwaniu od zobowiązania kauzalnego (ustane ustalenia w tym zakresie są nieważne wobec niezachowania formy pisemnej zmiany / uzupełnienia umowy zlecenia ), nie może stanowić podstawy ewentualnych roszczeń pozwanego wobec powódki. Weksel ma charakter gwarancyjny , ma zabezpieczać zobowiązanie cywilno- prawne , musi istnieć podstawa wystawienia weksla , a w niniejsze sprawie taka podstawa czynności cywilno – prawnej nie wynika z umowy zlecenia.

Weksel gwarancyjny może być wystawiony nie tylko jako weksel in blanco , ale i jako weksel zupełny ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21.06.2007r. IV CSK 92/07 ) .

Wystawienie weksla gwarancyjnego ma na celu zabezpieczenie stosunku podstawowego, przydając wierzytelności wynikającej z tego stosunku dodatkową podstawę w postaci zobowiązania wekslowego, w celu ułatwienia jej dochodzenia (w postępowaniu nakazowym). Łączność ta przejawia się m.in. w tym, że zaspokojenie jednego powoduje wygaśnięcie drugiego oraz, że bezpodstawność roszczenia cywilnoprawnego pociąga za sobą bezpodstawność roszczenia opartego na wekslu. Skoro weksel jedynie zabezpiecza wierzytelność cywilną, przeto dłużnikowi przysługują przeciwko roszczeniu wekslowemu te wszystkie zarzuty, jakie przysługują mu przeciwko roszczeniu cywilnemu ( tak Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 12.01.2006r. I ACa 534/04 ) .

W sprawie niniejszej brak jest związku pomiędzy roszczeniem z weksla, którego pozwany nie chce wydać powódce ( a podstawą odmowy wydania weksla może być tylko zamiar jego realizacji- żądania zapłaty ), a roszczeniem wynikającym ze stosunku podstawowego , bowiem w stosunku podstawowym- umowie zlecenia nie ma roszczenia , które weksel miałby zabezpieczać . W umowie zlecenia brak jest zapisów leżących u podstaw rzekomego zobowiązania wekslowego powódki . Źródło zobowiązania wekslowego powódki , musiałoby wynikać z treści stosunku podstawowego – umowy zlecenia . Formalna konstrukcja weksla jako czynność prawna abstrakcyjna nie może pozostawać w oderwaniu od wadliwości prawnej w zakresie stosunku podstawowego .

Wierzyciel wekslowy nie może mieć wobec swojego bezpośredniego kontrahenta więcej praw , niż to wynika ze stosunku podstawowego ( tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 26.01.2001r. II CKN 25/00 ) .

A w niniejsze sprawie ze stosunku podstawowego – umowy zlecenia nie wynika aby zleceniodawca miał prawo do dochodzenia od zleceniobiorcy odszkodowania za nie niezachowanie rocznego okresu wykonywania przedmiotu ,co pozwany określa jako „zabezpieczenie lojalnościowe” . Wręcz przeciwnie umowa dawała obu stronom możliwość jej rozwiązania za 2- tygodniowym wypowiedzeniem , a także określała podstawy i zasady wyliczenia wysokości kary umownej ( i jest to jedyna kara finansowa nałożona na zleceniobiorcę ) .

W przedmiotowej sprawie z powodów podniesionych powyżej, weksel nie zabezpieczała wierzytelności cywilnej , a brak podstawy prawnej roszczenia cywilnego pociąga za sobą bezpodstawność przyszłego roszczenia opartego na wekslu , z którym pozwany mógłby wystąpić przeciw wystawcy weksla - powódce . Materialno - prawna podstawa zobowiązania wekslowego nie istnieje , pozaumowne ustalenia stron co do zabezpieczenia wekslowego nie są prawnie skuteczne , bowiem nie zachowano wymogu pisemnej formy zmiany / uzupełnienia umowy zlecenia , obwarowanego rygorem nieważności . Nie powstało więc zobowiązanie o treści wyrażonej w wekslu z dnia 7.05.2013r. na kwotę 15.000,00 zł .Powódka M. K. (1) , która weksel podpisała nie stała się zobowiązana wekslowo , nie jest dłużnikiem wekslowym .Umowa zlecenia nie przewidywała możliwości wystawienia weksla zabezpieczającego ewentualne roszczenia odszkodowawcze zleceniodawcy, ani też nie została w sposób ważny zmodyfikowana w tym zakresie.

Jak już wcześniej zwrócono uwagę , nie jest dopuszczalne zaistnienie w obrocie prawnym takiej sytuacji kiedy to umowa sporządzana w formie pisemnej oraz zastrzegająca dla jej zmian formę pisemną pod rygorem nieważności, ma treść zupełnie odmienną od ustnych pozaumownych ustaleń stron . Przyjęcie ustnych ustaleń za wiążące prowadziłoby w konsekwencji do obejścia prawa.

Zabezpieczenie umowy zlecenia z dnia 7 maja 2013 r. - jaką zawarły strony niniejszego postępowania - wekslem własnym powódki, byłoby możliwe przy zastosowaniu trybu przewidzianego w § 8 powołanej umowy tj. przy zachowaniu formy pisemnej dla ustalenia modyfikacji umowy w tym zakresie. Zachowanie tego warunku nie negowałoby bowiem ważności wierzytelności wekslowej co do zasady.

Warto zauważyć, iż sporna umowa zlecenia przewiduje w swej treści możliwość zabezpieczenia interesów zleceniodawcy, gdyż w § 6 przewidziano sankcję w postaci obciążenia zleceniobiorcy karą umowną w wysokości 100 % wynagrodzenia. Powołany § jako podstawy obciążania karą umowną wskazuje m.in. powierzenie wykonania przedmiotu umowy innej osobie bez zgody dającego zlecenie, podejmowanie działalności konkurencyjnej bez zgody dającego zlecenie, czy też ujawnienie informacji mających wartość gospodarczą, a dotyczących zleceniodawcy. Ta umowna regulacja ta nie daje jednak podstaw do zabezpieczenia stosunku cywilnoprawnego wekslem własnym zleceniobiorcy. Stąd też wniosek, iż jedynym przewidzianym w umowie zlecania narzędziem zabezpieczającym straty finansowe pozwanego J. S. (1) jest właśnie kara umowna (należna w ściśle określonych przypadkach), nie zaś roszczenie wekslowe.

Reasumując, ustna modyfikacja umowy zlecenia z dnia 7 maja 2013 r., zakładająca możliwość zabezpieczenia ewentualnych roszczeń odszkodowawczych pozwanego w razie niewykonania przedmiotu tej umowy przez powódkę – jest nieważna. Ustalenia te pozwoliły na uznanie, iż roszczenie M. K. (1) jest zasadne, a w konsekwencji podlega uwzględnieniu. Powódka M. K. (1) ma interes prawny w żądaniu wydania weksla . Należy bowiem mieć na względzie ,że powódka pozostaje w niepewności swojej sytuacji prawnej , bowiem pozwany odmawia wydania jej weksla , nie jest w stanie wskazać powódce ( nawet na zobowiązanie ze strony sądu ) kiedy i jakiej kwoty będzie żądał od powódki na podstawie posiadanego weksla. Dlatego w tym postępowaniu powódka mogła podjąć obronę, taką samą jaką zmuszona byłaby podjąć , gdyby pozwany wystąpił przeciwko niej z pozwem opartym na wekslu . Potwierdzenie interesu prawnego wystawcy weksla do wystąpienia z roszczeniem jego zwrotu/wydania , z uwagi na zaistnienie podstaw tamujących lub niweczących roszczenia z weksla znajdziemy w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6.02.2014r. (...) i wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30.07.2013r. V ACa 375/13 , których przedmiotem było żądanie wydania weksla .

Z uwagi na powyższe ustalenia faktyczne i zważania prawne Sąd nakazał pozwanemu J. S. (1) aby wydał powódce M. K. (1) weksel na kwotę 15.000 zł wystawiony dnia 7 maja 2013 r. i podpisany przez powódkę.

Mając na względzie orzeczenie merytoryczne Sąd orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c. Powołany przepis statuuje zasadę, zgodnie z którą strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do dochodzenia praw i celowej obrony tj. koszty procesu. Wobec tego, iż pozwany J. S. (1) przegrał niniejszą sprawę, Sąd zasądził od niego na rzecz powódki kwotę 50 zł tytułem zwrotu części opłaty sądowej od pozwu, do jakiej uiszczenia była ona zobowiązania.

J. S. (1) jako strona przegrywająca został na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c., obciążony również kosztami sądowymi w zakresie wydatków poniesionych w toku procesu tymczasowo przez Skarb Państwa, tj. w zakresie kwoty 700,00 zł tytułem częściowej opłaty od pozwu, od której powódka została zwolniona.

Z powyższych względów orzeczono jak w pkt 2 i 3 sentencji orzeczenia.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w wyroku .

SSR Małgorzata Mikos – Bednarz

Przewodniczący:	SSR Małgorzata Mikos - Bednarz
Protokolant:	St. sekr. sądowy Agnieszka Radecka

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE