WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:		SSO Grażyna Jaszczuk (spr.)
Sędziowie:		SSO Jerzy Kozaczuk SSO Krystyna Święcicka
Protokolant:	sekr. sąd. Agnieszka Wierzbicka

przy udziale Prokuratora Bożeny Grochowskiej-Małek

po rozpoznaniu w dniu 17 lipca 2015 r.

sprawy M. F.

oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 4 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim

z dnia 20 kwietnia 2015 r. sygn. akt II K 1193/14

I. zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- eliminuje z opisu przypisanego oskarżonemu czynu sformułowanie: "przy czym będąc uprzednio prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości";

- za podstawę skazania i wymiaru kary pozbawienia wolności przyjmuje art. 178a § 1 kk;

- na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk, art. 70 § 2 kk i art. 73 § 2 kk wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) tytułem próby oraz oddaje go w okresie próby pod dozór kuratora;

- na podstawie art. 71 § 1 kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk orzeka od oskarżonego grzywnę w ilości 80 (osiemdziesiąt) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięć) złotych;

II. w pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy;

III. zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa opłaty za obie instancje stwierdzając, że wydatki postępowania odwoławczego ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt II Ka 312/15

UZASADNIENIE

M. F. został oskarżony o to, że w dniu 25 października 2014 roku w miejscowości M., powiat (...), województwo (...), kierował po drodze publicznej samochodem osobowym marki N. (...) o numerach tablicy rejestracyjnej (...), będąc w stanie nietrzeźwości 0,56 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, przy czym będąc uprzednio prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości,

tj. o czyn z art. 178a § 4 k.k.

Sąd Rejonowy w Mińsku Mazowieckim wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2015 r., sygn. akt II K 1193/14:

I.  oskarżonego M. F. uznał za winnego dokonania zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 178 § 4 k.k. i za ten czyn na podstawie art. 178a § 4 k.k. skazał go na karę 3 /trzech/ miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 42 § 2 k.k. i art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego M. F. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 /dwóch/ lat;

III.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 70 zł /siedemdziesiąt złotych/ tytułem zwrotu wydatków poniesionych w sprawie oraz kwotę 60 zł /sześćdziesiąt złotych/ tytułem opłaty.

Apelację od przedstawionego wyżej wyroku wniósł oskarżony M. F., zaskarżając wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze, zarzucając mu rażącą niewspółmierność wymierzonej mu kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

W następstwie tak sformułowanego zarzutu oskarżony wniósł o zmianę wyroku Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 20 kwietnia 2015 r., sygn. akt II K 1193/14 i orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

W toku rozprawy odwoławczej oskarżony poparł złożoną apelację i wniosek w niej zawarty. Prokurator wniósł o zmianę kwalifikacji prawnej zarzucanego czynu na art. 178a § 1 k.k. w związku ze zmianą przepisów w tym zakresie, w pozostałej części wnosząc o utrzymanie wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Środek odwoławczy wniesiony przez oskarżonego okazał się o tyle skuteczny, o ile doprowadził do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie wskazanym w orzeczeniu Sądu Odwoławczego.

Za zasadne w pierwszej kolejności uznano odniesienie się do kwestii kwalifikacji prawnej zarzucanego oskarżonemu czynu, zaś w dalszej kolejności do podniesionego przez oskarżonego zarzutu rażącej niewspółmierności orzeczonej kary.

Podkreślić przy tym należy, iż zasadnicze znaczenie w zakresie kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu ma zatracie jego uprzedniego skazania, co zostało uwzględnione z urzędu.

M. F. został skazany za czyn z art. 178a § 1 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 13 grudnia 2012r., sygn. akt II K 1262/12 na karę grzywny w wymiarze 80 stawek dziennych, po 10 złotych każda stawka. W w/w wyroku na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzeczono także wobec oskarżonego na okres 1 roku środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Wyrok ten stał się prawomocny z dniem 21 grudnia 2013 r. Jak wynika z analizy akt niniejszej sprawy, M. F. wykonał wszystkie nałożone na niego w/w wyrokiem obowiązki, a mianowicie w dniu 30 stycznia 2013 r. wykonano karę grzywny, zaś w dniu 23 grudnia 2013 r. wykonano środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów (k. 12).

Zgodnie z dyspozycją art. 107 § 4a k.k. dodanego ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, w razie skazania na grzywnę zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Przepis ten wszedł w życie z dniem 21 marca 2015 r., a zatem z tym też dniem uprzednie skazanie M. F. uległo zatarciu z mocy prawa.

Zatarcie to pozostaje w zgodzie zarówno z art. 21 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, jak i z art. 4 k.k. regulującym kolizję ustaw w czasie mieszczącą się w przedziale zmian normatywnych wyznaczonych ustawą obowiązującą w czasie popełnienia czynu i ustawą obowiązującą w czasie orzekania w sprawie tego czynu, nakazującym stosowanie ustawy względniejszej dla sprawcy.

W tym miejscu przytoczenia wymaga także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 grudnia 2014 r., sygn. III K 381/14 w którym wskazano, iż fakt zatarcia z mocy prawa wcześniejszego skazania za przestępstwo określone w art. 178a § 1 k.k. lub wymienione w art. 178a § 4 k.k., zaistniały w dacie wyrokowania co do popełnienia czynu określonego w art. 178a § 1 k.k., uniemożliwia przyjęcie odpowiedzialności sprawcy na podstawie art. 178a § 4 k.k. także wtedy, gdy do popełnienia tego czynu doszło przed upływem okresu niezbędnego do zatarcia wcześniejszego skazania.

Z uwagi na powyższe, mimo, iż w dacie czynu (25 października 2014 r.) oskarżony był osobą karaną za czyn z art. 178a § 1 k.k., to w dacie wyrokowania przez Sąd Rejonowy (20 kwietnia 2015 r.) oskarżony nie mógł być uznany za uprzednio karanego za czyn z art. 178a § 1 k.k., a ustalenia poczynione w tym zakresie przez Sąd I instancji były błędne. Oskarżony nie popełnił zarzucanego mu czynu także w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

W toku kontroli drugoinstancyjnej koniecznością stało się wyeliminowanie z opisu czynu sformułowania dotyczącego uprzedniej karalności oskarżonego i zakwalifikowanie czynu z art. 178a § 1 k.k., mimo, iż oskarżony zaskarżył wyrok jedynie w części orzeczenia o karze, albowiem bez takiej zmiany dokonanej z urzędu wyrok pozostałby rażąco niesprawiedliwy (art. 440 k.p.k.).

Konsekwencją zmiany kwalifikacji prawnej zarzucanego oskarżonemu czynu było orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Rozstrzygnięcie o zasadności warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności stanowi bowiem integralną część orzeczenia o karze i w istotnym stopniu wpływa na drugoinstancyjną ocenę, czy orzeczona represja karna nosi cechy rażącej niewspółmierności w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. (vide: post. Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 2013 r., sygn. II KK 131/13). W sytuacji odmiennej kwalifikacji prawnej czynu oskarżonego, przy uwzględnieniu wszelkich okoliczności sprawy istnieją pełne podstawy do uznania, iż zaistniały przesłanki z art. 69 § 1 i 2 k.k. warunkujące orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Apelacyjnego wyrażonym w wyroku z dnia 5 marca 2015 r., sygn. II AKa 24/15 pierwszoplanowym kryterium ustaleń możliwości warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary jest uznanie, że tak ukształtowana represja będzie wystarczająca dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności musi zatem znajdować swoje odzwierciedlenie w pozytywnej prognozie kryminologicznej. W niniejszej sprawie ocena postawy sprawcy, jego właściwości i warunków osobistych, dotychczasowego sposobu życia oraz ocena jego zachowania po popełnieniu przestępstwa prowadzi do wniosków korzystnych dla oskarżonego. M. F. przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, złożył obszerne wyjaśnienia w sprawie oraz wyraził skruchę związaną z przedmiotowym zdarzeniem. Jest on młodym, wkraczającym w dorosłe życie człowiekiem, planuje konturowanie nauki oraz podjęcie studiów. Wykonuje także pracę zarobkową, posiadając na utrzymaniu żonę i małoletnie dziecko, które z racji problemów zdrowotnych wymaga szczególnej opieki. W świetle nowelizacji przepisów Kodeksu karnego dotyczących zatarcia skazania, uznawany jest również za osobę dotychczas niekaraną.

Kara 3 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat tytułem próby, zdaniem Sądu Okręgowego, uwzględnia cele, jakie powinna ona spełniać w zakresie prewencji indywidualnej i ogólnej, w szczególności przyczyni się do uświadomienia oskarżonemu zgubnego wpływu alkoholu na kierujących wszelkiego rodzaju pojazdami oraz uczyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, dowodząc braku bezkarności dla tego typu zachowań. Wymierzona w ten sposób kara jest współmierna do stopnia jego zawinienia, wystarczająca do tego, by podziałała na młodocianego sprawcę powstrzymująco i uświadomiła mu nieuchronność poniesienia odpowiedzialności za naruszenie porządku prawnego. Spełni również swoje zadania w zakresie prewencji ogólnej, co do poszanowania prawa i kształtowania pozytywnych postaw. Okres próby w wymiarze 3 lat oraz dozór kuratora orzeczony na podstawie art. 73 § 2 k.k. pozwoli również na pełną weryfikację pozytywnej prognozy kryminologicznej.

W oparciu o art. 71 § 1 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. orzeczono wobec oskarżonego karę grzywny w wymiarze 80 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych. Wobec orzeczenia kary pozbawienia wolności z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia jej wykonania, kara ta stanowi jedyną realną dolegliwość, która pozwoli oskarżonemu odczuć choć w sferze materialnej naganność jego poczynań (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 lipca 1999 r., II AKA 134/99). Nie przekracza ona także możliwości majątkowych i zarobkowych oskarżonego.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym obciążono Skarb Państwa, uznając, iż przemawiają za tym względy słuszności.

Z tych względów, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.