UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze wyrokiem z dnia 20.03. 2014r. oddalił odwołanie E. M. od decyzji ZUS Oddział w Z. z dnia 09.09.2013r. odmawiającej prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i argumentacja prawna:

Wnioskodawca E. M. (ur. (...)) w dniu 28.o5.2013r. wystąpił z wnioskiem o emeryturę, będąc uprawnionym do renty z tytułu niezdolności do pracy od 10.12.1993r.

Na dzień 01.01.1999r. udowodnił okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 23 lata, 9 miesięcy i 23 dni, w tym 10 lat, 6 miesięcy i 9 dni okresów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartych funduszy emerytalnych. W okresie od 18.05.1998r. do 04.01.1999r. był zatrudniony u (...)w Ż..

Sąd Okręgowy w tym stanie rzeczy stwierdził, że wnioskodawca nie spełnia warunków do przyznania prawa do emerytury w świetle art. 184 ust.1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, art. 32 powołanej ustawy oraz § 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zgodnie z którymi prawo do tego świadczenia nabywa mężczyzna będący pracownikiem zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, po ukończeniu 60 lat, udowodnieniu 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Wnioskodawca nie wykazał 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy stwierdził, że zgodnie z art. 6 i 7 ustawy emerytalnej okres pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy nie jest okresem składkowym, ani nieskładkowym. Wymieniony okres pobierania renty chorobowej nie dotyczy przypadku wnioskodawcy, albowiem decyzją z dnia 30.11.1993r przyznano mu prawo do renty inwalidzkiej III grupy na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i członków ich rodzin. Renta chorobowa była jednym ze świadczeń przyznawanych na podstawie ustawy z dnia 23 stycznia 1963r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, do systemu świadczeń ubezpieczeniowych została wprowadzona od dnia 1 stycznia 1975r. na mocy art.57 pkt.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Przepisami ustawy z dnia 1 lutego 1983r. o zmianie niektórych przepisów o świadczeniach z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego wprowadzono świadczenie rehabilitacyjne w ramach ubezpieczenia chorobowego.

W ocenie Sądu I instancji nawet po uwzględnieniu okresu zatrudnienia u Komornika od 18.05.1998r. do 31.12. 1998r. ( tj. 7 miesięcy i 13 dni ) wnioskodawca nie posiadałby wymaganego okresu zatrudnienia.

Ostatecznie Sąd uznał, że wobec braku 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych nie jest celowe ustalenie, czy wnioskodawca na dzień 01.01 1999r. posiada co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach .

Mając to na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477¹⁴§ 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł wnioskodawca zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego - nieprawidłowe ustalenie stażu, naruszenia zasady ekonomiki procesowej poprzez nie przesłuchanie świadków na okoliczność pracy wykonywanej w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony w okresie od 2.05.1978r. do 20.09 1983r. w (...) w L., pominięcie stażu ubezpieczeniowego wnioskodawcy od 18.02.1998r. do 04.01.1999r. w związku z zatrudnieniem u Komornika, nie uwzględnienie okresu pobierania świadczeń rehabilitacyjnych przez okres 12 miesięcy w 1995r.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji i przyznanie prawa do emerytury ewentualnie o uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

SĄD APELACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Zarzuty apelacji skutkowały koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie jest niekompletny i nie pozwalał na wydanie na jego podstawie wyroku. Ponadto, Sąd I instancji dokonał oceny materiału dowodowego bez wszechstronnego jego rozważenia oraz przekroczył zasadę swobodnej oceny dowodów, co stanowi naruszenie art. 233§ 1 k.p.c.

Wnioskodawca domaga się przyznania prawa do wcześniejszej emerytury z chwilą ukończenia 60 lat z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, zatem musi legitymować się co najmniej 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach na dzień 1 stycznia 1999r. Bezsporne jest, że wnioskodawca udowodnił 23 lata, 9 miesięcy i 23 dni w szczególnych warunkach. Z ustaleń Sądu I instancji wynik, że wobec braku wykazania co najmniej 25 lat okresów ubezpieczeniowych zbędnym okazało się ustalanie 15-letniego stażu pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach.

Postawiony w apelacji zarzut poczynienia sprzecznych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego okazał się trafny. Sąd Okręgowy – poza formalnym dopuszczeniem dowodu z akt emerytalno-rentowych nie przeprowadził jakiegokolwiek postępowania dowodowego. Faktycznie z ustalonego stanu faktycznego nie wynika jakie okresy ubezpieczenia zostały uwzględnione jako okresy składkowe i nieskładkowe. Sąd Okręgowy ograniczył się tylko do stwierdzenia, że wnioskodawca od 1993r. pobierał rentę chorobową, która nie podlega zaliczeniu do wymiaru stażu ubezpieczeniowego, a uwzględnienie okresu pracy u Komornika (tj. 7 miesięcy i 19 dni) nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. W tym miejscu przypomnieć należy, iż okres pobierania renty chorobowej jest traktowany jako okres nieskładkowy (art.7 pkt.2 ustawy emerytalnej) i przed 31.12.1998r. był to odpowiednik świadczenia rehabilitacyjnego. Zatem podlega zaliczeniu do ogólnego stażu pracy zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 okresów składkowych.

W sprawach o świadczenia emerytalne, gdzie spór sprowadza się przede wszystkim do ustalenia stażu ubezpieczeniowego, od wymiaru którego uzależnione jest to prawo istotne jest szczegółowe ustalenie okresów składkowych i nieskładkowych podlegających zaliczeniu i okresów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Tymczasem Sąd Okręgowy poprzestał na lakonicznym stwierdzeniu braku podstaw do przyznania wnioskodawcy emerytury wobec niewykazania wymaganego okresu zatrudnienia - co najmniej 25 lat i braku co najmniej 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, nie odnosząc się do zgłoszonych przez niego w odwołaniu dowodów.

Opisane wyżej uchybienia skutkowały koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy winien uzupełnić przeprowadzone postępowanie dowodowe konfrontując zeznania wnioskodawcy z pozostałym zgromadzonym materiałem dowodowym, w szczególności z dokumentami dotyczącymi przebiegu jego stażu ubezpieczeniowego i zeznaniami świadków T. R. i R. B. na okoliczność pracy w (...) w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony , która to praca jest ujęta w Wykazie A Dział VIII pkt. 2 załącznika do rozporządzenia RM z dnia 07.02 1983r. odnośnie pracy w szczególnych warunkach w okresie od 02.05 1978r. do 20.09 198r., łącznie 5 lat, 4 miesiące i 18 dni. Uwzględnienie tego okresu do okresu już zaliczonego przez organ rentowy powodowałoby, że wnioskodawca posiadałby wymagany staż pracy w szczególnych warunkach.

W oparciu o wyczerpujący materiał dowodowy, oceniony swobodnie z zachowaniem reguł określonych w art. 233§ 1 k.p.c. Sąd i instancji ustali, czy wnioskodawca spełnia wszystkie niezbędne przesłanki do przyznania prawa do emerytury w obniżonym wieku, zgodnie z art. sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. nr 8, poz.43 ze zm. ).

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko skarżącego, iż w świetle dotychczas przeprowadzonego postępowania przed Sądem I instancji nasuwają się uzasadnione wątpliwości co do tego, czy istotnie uwzględniono wszystkie okresy ubezpieczenia - okresy składkowe i nieskładkowe oraz, czy faktycznie zbędne było przeprowadzanie postępowania dowodowego na okoliczność okresów pracy w szczególnych warunkach.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny uznał, że wobec nierozpoznania istoty sprawy zaskarżony wyrok podlega uchyleniu i przekazaniu Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, zgodnie z art. 386 § 4 k.p.c.

SSA Ewa Cyran /spr./

SSA Wiesława Stachowiak

SSA Dorota Goss-Kokot

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE