UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem wydanym przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w dniu 24 lutego 2014r w sprawie z powództwa B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G. przeciwko M. Ś. o zapłatę, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 11 534,98 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 21 maja 2013r do dnia zapłaty i nie obciążył pozwanej kosztami postępowania.

Uzasadniając swoje stanowisko Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 29 czerwca 2006 roku pozwana M. Ś. zawarła z S. Bank (...) (Spółka Akcyjna) z siedzibą w P. Oddział w Polsce z siedzibą w W. umowę kredytu odnawialnego nr (...), na podstawie którego Bank oddał do dyspozycji kredytobiorcy kwotę 3000 zł tytułem limitu kredytowego. Oprocentowanie wykorzystanego kredytu (odsetki umowne) zastrzeżono jako zmienne, a wysokość oprocentowania, odsetek umownych, odsetek za opóźnienie określała Tabela Opłat. Pozwana złożyła oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 50.000 zł. W dniu 29 kwietnia 2009 roku wobec niespłacania przez pozwaną kredytu S. Bank (...) (Spółka Akcyjna) z siedzibą w P. Oddział w Polsce z siedzibą w W. wystawił przeciwko pozwanej Bankowy Tytuł Egzekucyjny i wniosła o nadanie klauzuli wykonalności. Postanowieniem z dnia 3 sierpnia 2009 roku tutejszy Sąd nadał powyższemu Bankowemu Tytułowi Egzekucyjnemu klauzulę wykonalności. W dniu 29 kwietnia 2009 roku S. Bank (...) (Spółka Akcyjna) z siedzibą w P. Oddział w Polsce z siedzibą w W. wniósł do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa J. Z. wniosek o wszczęcie przeciwko pozwanej postępowania egzekucyjnego. W dniu 29 października 2010 roku postępowanie egzekucyjne przeciwko pozwanej zostało umorzone z powodu bezskuteczności egzekucji. W dniu 27 kwietnia 2012 roku pomiędzy S. Bank (...) (Spółka Akcyjna) z siedzibą w P. Oddział w Polsce z siedzibą w W. oraz stroną powodową została zawarta umowa sprzedaży wierzytelności, na mocy której nabywca nabył od zbywcy m.in. wierzytelność przysługującą przeciwko pozwanej wraz z prawem naliczania odsetek w związku z zapisami umowy. Zbywca w § 1 oświadczył, iż na dzień 27 kwietnia 2012 roku w odniesieniu do każdego z dłużników przysługują mu bezsporne i wymagalne wierzytelności pieniężne wchodzące w skład portfela wierzytelności, wynikające z tytułu czynności bankowych dokonanych z udziałem Dłużników działających przy ich wykonywaniu jako konsumenci. Wśród zbytych wierzytelności znajdowała się także wierzytelność M. Ś.. Pozwana została zawiadomiona o dokonanym przelewie wierzytelności, nie kwestionowała wysokości dochodzonej należności.

W ustalonych okolicznościach Sąd Rejonowy wywiódł, że zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c. doszło do skutecznego przelewu wierzytelności pomiędzy poprzednikiem prawnym powoda a powodem przysługującej wobec pozwanej M. Ś. jako dłużniczki. Fakt przelewu ani wysokość dochodzonej kwoty nie były przez pozwaną kwestionowane. W związku z podniesionym zarzutem przedawnienia roszczenia Sąd Rejonowy stwierdził, że bieg przedawnienia przerwany na skutek wszczęcia egzekucji biegnie na nowo od daty prawomocnego umorzenia egzekucji (art. 823 i następne k.p.c.). Konkludując, wniosek o wszczęcie egzekucji przerywa bieg przedawnienia. Przerwanie biegu przedawnienia może następować wielokrotnie. Oznacza to, że po każdym przerwaniu od dnia następnego rozpoczyna się bieg przedawnienia na nowo. Skoro umowa kredytu odnawialnego została zawarta w dniu 29 czerwca 2006 roku, bankowy tytuł egzekucyjny został wystawiony w dniu 29 kwietnia 2009 roku, zaś nadano mu klauzulę wykonalności w dniu 3 sierpnia 2009 roku, a w dniu 24 września 2009 roku został złożony do Komornika Sądowego wniosek o wszczęcie egzekucji, to wszystkie opisane czynności miały miejsce przed upływem terminu 3-letniego od daty zawarcia umowy (wypowiedzenia przez poprzednika prawnego powoda – 20 lutego 2009 roku). Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone z powodu bezskuteczności egzekucji w dniu 29 października 2010 roku. Pozew w sprawie niniejszej został złożony w dniu 21 maja 2013 roku, a zatem także przed upływem terminu przedawnienia, które po umorzeniu egzekucji zaczęło biec na nowo. W niniejszej sprawie nie doszło zatem do upływu terminu przedawnienia bowiem wierzyciel podejmował czynności przerywające bieg tego terminu.

Z uwagi na powyższe Sąd zasądził od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę dochodzoną pozwem. Składają się na nią: 6.748,93 zł tytułem niespłaconego kapitału, 4.133,10 zł tytułem odsetek karnych naliczonych przez Bank od tejże kwoty na dzień 15 grudnia 2011 roku, kwota 652,95 zł tytułem opłat za wysłanie wezwań i monitów przez poprzedniego wierzyciela. Łącznie kwota ta wynosi 11.534,98 zł. Odsetki zostały skapitalizowane na dzień wniesienia pozwu zatem ich żądanie w rozumieniu art. 359, 455 k.c. oraz 481 k.c. jest zasadne. O dalszych odsetkach Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 21 maja 2013 roku, bowiem roszczenie powoda było już wymagalne wcześniej. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. nie obciążając pozwanej kosztami z uwagi na jej ciężką sytuację majątkową, a ponadto z uwagi na fakt, iż pozwana została obciążona obowiązkiem zapłaty znacznej kwoty.

Apelację od opisanego wyroku wniosła pozwana, zarzucając spełnienie świadczenia oraz wadliwe ustalenie, że dowód w postaci przekazu pocztowego od Komornika Sądowego M. K. nadpłaty od wyegzekwowanej na rzecz (...) Bank (...) SA w P. Oddział w Polsce skierowany do pozwanej nie świadczy o zapłacie długu.

W konkluzji skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego orzeczenia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja zasługuje w niewielkiej części na uwzględnienie, aczkolwiek z innych względów, aniżeli podnoszonych przez skarżącą.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własny ustalony w sprawie stan faktyczny, jak też ocenę prawną, dokonaną w zgodzie z dyrektywami art. 233 § 1 k.p.c. z wyjątkiem kwestii odsetek umownych , o czym mowa poniżej.

Odnosząc się do zarzutów apelacji, trzeba powiedzieć, że w błędzie pozostaje skarżąca, jakoby złożony przez nią dokument w postaci przekazu pocztowego na kwotę 903,22 zł skierowanego przez Komornika Sądowego M. K. do pozwanej w dniu 18 września 2008r z opisem „zwrot nadpłaty z S. A.” miał świadczyć o spełnieniu świadczenia dochodzonego w niniejszej sprawie na rzecz poprzednika prawnego powoda. Argumentacja Sądu Rejonowego przywołana na tę okoliczność jest wyczerpująca. Przypomnieć zatem jedynie wypada, że z załączonej kopii przelewu (k. 65) wynika, iż egzekucja prowadzona była przez Komornika Sądowego M. K. przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi podczas gdy egzekucję na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w sądową klauzulę wykonalności w sprawie niniejszej prowadził Komornik Sądowy J. Z. przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Widzewa w Łodzi. Zwrot nadpłaty został dokonany w 2008 roku, podczas gdy bankowy tytuł egzekucyjny w sprawie niniejszej powstał w roku 2009. Pozwana nie wiedziała ostatecznie, którego z kredytów dotyczy zwrot owej nadpłaty i nie przedstawiła żadnego dowodu na spłatę zadłużenia wobec poprzednika prawnego powoda czy też powoda. Przedstawiona przez pozwaną kopia przelewu nie stanowi zatem dowodu na spłatę zobowiązania wynikającego z przedmiotowej umowy kredytu. Podkreślenia wymaga okoliczność, że z opisywanego przekazu wnioskować jedynie można, że była prowadzona egzekucja komornicza na podstawie tytułu wykonawczego z datą inną, wcześniejszą aniżeli tytuł wystawiony w dniu 29 kwietnia 2009r przez poprzednika prawnego powoda, z którego wynika dochodzona pozwem kwota, skoro zwrot nadpłaty datowany jest na 18 września 2008r..W świetle powyższego nie sposób podzielić stanowiska pozwanej o spełnieniu świadczenia.

Wbrew zarzutom skarżącej, kwota niespłaconego kapitału określona przez powoda na 6 748,93 zł nie stanowi wprost odpowiednika kwoty przyznanej w ramach odnawialnego limitu kredytowego, a jej powiększenie wynika z uregulowań umownych. Ponadto wbrew twierdzeniom skarżącej, powód na potwierdzenie dochodzonych kwot przedstawił poświadczoną kserokopię bankowego tytułu egzekucyjnego, wystawionego przez S. A. (SA) z siedzibą w P. Oddział w Polsce zaopatrzonego w klauzulę wykonalności, co stanowi tytuł wykonawczy, będący podstawą egzekucji dla poprzednika prawnego powoda. Z opisanego dokumentu jasno wynikają elementy składające się na wymagalne zadłużenie, w tym kwota niespłaconego kapitału.

Ponadto Sąd Okręgowy odniósł się do kwestii związanej z odsetkami dochodzonymi przez stronę powodową, albowiem wskazane zagadnienie należy do prawa materialnego, które Sąd II instancji uwzględnia z urzędu w granicach apelacji. W pozwie sprecyzowano żądanie na kwotę 11 534,98 zł, wnosząc o jej zasądzenie z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Na wskazaną sumę złożyły się: kapitał w kwocie 6 748,93 zł, odsetki w łącznej kwocie 2 441,18 zł liczone przez poprzednika, odsetki umowne w wysokości stopy kredytu lombardowego liczone przez nowego wierzyciela w kwocie 1691,69 zł oraz koszty w kwocie 652,95 zł. O ile uzasadnione jest żądanie odsetek umownych od niespłaconej kwoty kapitału, o tyle bez podstawy prawnej pozostaje żądanie odsetek umownych od poniesionych przez wierzyciela kosztów czyli opłat za wysłanie wezwań i monitów przez poprzedniego wierzyciela. Z resztą, jak wynika z treści bankowego tytułu egzekucyjnego jak też z treści wniosku egzekucyjnego, poprzednik prawny powoda tak sformułowanego żądania jak w pozwie (z odsetkami od kosztów), nie dochodził. W konsekwencji powyższego dochodzoną kwotę główną należało pomniejszyć o sumę kosztów czyli o 652,95 zł, co daje kwotę uwzględnioną przez Sąd Okręgowy - 10 881,05 zł.

Za wadliwe należy także uznać rozstrzygnięcie Sądu I instancji w zakresie zasądzenia odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia wniesienia pozwu. Kwestionując prawidłowość rozumowania Sądu Rejonowego w zakresie zasądzenia opisanych wyżej odsetek od skapitalizowanych odsetek umownych składających się na kwotę główną odnotować należy, że według jednoznacznej dyspozycji art. 359 § 2 ¹ k.c. maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego. Rozwiązanie prowadzące do zasądzenia na rzecz powoda odsetek z czynności prawnej w wysokości wyższej niż ich maksymalna prawnie dopuszczalna wysokość, stanowiłoby w istocie obejście przedmiotowego przepisu. A skoro tak, rozwiązania tego zaakceptować nie sposób, niezależnie od faktu, że zgodnie z przepisem art. 482 § 1 k.c., od chwili wytoczenia o powództwa o zaległe odsetki można żądać od nich odsetek za opóźnienie.

W konsekwencji, kwota, od której zasądzono odsetki ustawowe została pomniejszona o sumę kosztów- opłat od wysłanych wezwań i monitów.

Z tych wszystkich względów, zaskarżone orzeczenie podlegało zmianie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. W odwołaniu do zasady słuszności wyrażonej w art. 102 k.p.c. nie obciążono pozwanej kosztami postępowania apelacyjnego, biorąc pod uwagę jej sytuację materialną, życiową, a także charakter niniejszej sprawy.