UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 grudnia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił A. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu wskazano, że Komisja Lekarska nie orzekła u niego istnienia niezdolności do pracy (decyzja - k. 217 a.r.).

W dniu 13 stycznia 2014 roku A. P. wniósł odwołanie od powyższej decyzji. Z jego treści wynika, że nie zgadza się z zaskarżoną decyzją i wnosi o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (odwołanie – k. 2 -3 a.s.).

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie - k. 4 a.s.).

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawca A. P. urodził się w dniu (...) (bezsporne). Posiada wykształcenie wyższe w zawodzie inż. elektryka, a ostatnio pracował jako kierownik działu (wywiad zawodowy k. 23 a.r.).

Decyzją z dnia 13 stycznia 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. przyznał wnioskodawcy rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 12 stycznia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2013 roku (k. 49 a.r.). W dniu 21 października 2013 roku wnioskodawca zwrócił się o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (k. 189 a.r.).

Lekarz Orzecznik ZUS w dniu 12 listopada 2013 roku rozpoznał u A. P. chorobę niedokrwienną serca, stan po zawale serca w 2002 roku, stan po pomostowaniu tętnic wieńcowych w 2004 roku, stan po usunięciu niepracującej nerki lewej w 2008 roku, dusznicę bolesną w klasie czynnościowej CCS II, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej, miażdżycę tętnic kończyn dolnych. Uznał, że jest on nadal częściowo niezdolny do pracy do dnia 30 listopada 2018 roku (rozpoznanie –dokumentacja medyczna, orzeczenie - k. 193 a.r.).

Główny Lekarz Orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. zgłosił zarzut wadliwości powyższego orzeczenia
(k. 195 a.r.).

Komisja Lekarska badając wnioskodawcę w dniu 27 listopada 2013 roku rozpoznała: przewlekłą chorobę niedokrwienną serca stabilną z przebytym zawałem ściany dolnej 1 czerwca 2003 roku, stan po pomostowaniu aortalno – wieńcowym 22 stycznia 2004 roku, nadciśnienie tętnicze krwi, stan po nefrektomii lewostronnej 8 grudnia 2008 roku z powodu afunkcji nerki w przebiegu lewostronnego wodonercza 1 i uznała, że nie jest niezdolny do pracy (rozpoznanie - dokumentacja medyczna, orzeczenie - k. 203 a.r.).

Powołując się na powyżej wskazane orzeczenie Komisji Lekarskiej organ rentowy wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję (k. 217 a.r.).

Biegli sądowi lekarze specjaliści z zakresu nefrologii G. K. i kardiologii H. S. w opinii z dnia 26 marca 2014 roku rozpoznały u wnioskodawcy nadciśnienie tętnicze okres II WHO, stan po przebytym zawale serca w 2003 roku, stan po zabiegu rewaskularyzacji serca w 2004 roku, stan po dwukrotnej operacji lewostronnego wodonercza w 13 roku życia i 1990 roku i po lewostronnej nefrektomii w 2008 roku oraz przewlekłą niewydolność nerek i uznały, że wnioskodawca jest nadal częściowo niezdolny do pracy do dnia 31 grudnia 2016 roku. W uzasadnieniu wskazały, że wnioskodawca leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego od 2003 roku i również w tym roku przebył zawał serca, a w 2004 roku miał wykonany zabieg rewaskularyzacji serca (trzy pomosty). Podały, że w wykonanej 2010 roku kontroli koronarograficznej stwierdzono u niego chorobę wieńcową naczyniową oraz drożność pomostów naczyniowych, a w 2010 roku był diagnozowany szpitalnie w ramach prewencji rentowej ZUS. Natomiast echo serca wykazało hypokinezę ściany dolnej, relatywną niedomykalność zastawki mitralnej. Podały, że próba wysiłkowa była klinicznie ujemna, a elektrokardiograficznie dodatnia i stwierdziły małą tolerancję wysiłku fizycznego, wahania wartości ciśnienia tętniczego. Biegłe wskazały ponadto, że opiniowany miał dwukrotnie operowaną nerkę lewą z powodu wodonercza - w 13 życia i w 1990 roku, a w 2008 roku miał wykonaną lewostronną nefrektomię z powodu afunkcji nerki lewej i zagrażającej sepsy. Od tego czasu pozostaje pod kontrolą nefrologa. W badaniu usg jamy brzusznej ze stycznia 2012 roku i aktualnym badaniu stwierdziły poszerzenie miedniczki nerkowej nerki prawej i utrzymujący się podwyższony poziom kreatyniny. W zgodnej opinii kardiologicznej i nefrologicznej opiniowany z ciężkim nadciśnieniem po zawale serca, po zabiegu by-pass z dodatnią elektrokardiograficznie próbą wysiłkową i przewlekłą niewydolnością jedynej nerki jest częściowo okresowo niezdolny do pracy (opinia k 13 a.s.).

W sporządzonej na skutek zastrzeżeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (k. 24-25 a.s.) opinii z dnia 23 czerwca 2014 roku biegła z zakresu medycyny pracy L. M. rozpoznała u wnioskodawcy nadciśnienie tętnicze okres II WHO, stan po przebytym zawale serca w 2003 roku, stan po zabiegu rewaskularyzacji serca w 2004 roku, stan po dwukrotnej operacji wodonercza lewego w 13 roku życia oraz 1990 roku, stan po nefrektomii lewostronnej w 2008 roku, przewlekłą niewydolność nerek, dyskopatię L3 –L4 i wskazała, że jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 1 stycznia 2015 roku do dnia 31 stycznia 2015 roku. W uzasadnieniu podała, że obecny stan zdrowia wnioskodawcy daje podstawę do stwierdzenia częściowej, okresowej niezdolności do pracy, ponieważ schorzenia wymagają obecnie ponownie intensywnego leczenia, umiarowienia ciśnienia tętniczego, rehabilitacji dotyczącej dyskopatii kręgosłupa (k. 33 a.s.).

W sporządzonej na skutek zastrzeżeń Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (k. 55-56 a.s.) opinii z dnia 27 marca 2015 roku inna biegła z zakresu medycyny pracy dr K. Z. rozpoznała u wnioskodawcy nadciśnienie tętnicze II WHO, stan po zawale serca ściany dolnej w 2003 roku, stan po zabiegu rewaskularyzacji serca w 2004 roku (3 pomosty), stan po dwukrotnej operacji nerki lewej w 13 roku życia i w 1990 roku, stan po nefrectomii lewostronnej w 2008 roku, przewlekłą niewydolność nerek niewielkiego stopnia i wskazała, że jest częściowo niezdolny do pracy od dnia 1 stycznia 2014 roku do dnia 31 stycznia 2015 roku. W uzasadnieniu podała, że istniejące u wnioskodawcy wieloletnie schorzenia układu sercowo-naczyniowego pod postacią choroby wieńcowej (z przebytym zawałem serca), nadciśnienia tętniczego czynią badanego niezdolnym do pracy zgodnie z poziomem wykształcenia, w tym również na wykonywanych, w okresie pracy zawodowej, stanowiskach elektromontera i kierownika działu Organizacji i Zarządzania. Wnioskodawca pracował w firmie (...)jako odczytywacz wodomierzy, elektromonter, kierownik działu. Specyfika zatrudnienia w charakterze elektromontera czy też inżyniera-elektryka wymaga dobrej ostrości wzroku do bliży, prawidłowego rozróżniania kolorów, ale wiąże się również nieodzownie z koniecznością pracy na wysokości. Istniejąca wieloletnia choroba niedokrwienna serca, która już zaowocowała wystąpieniem zawału, stanowi przeciwwskazanie do wykonywania pracy z tego typu zagrożeniem wypadkowym. Wskazała, iż ostatnie badanie koronarograficzne z 2010 roku potwierdziło u wnioskodawcy istnienie choroby wieńcowej dwunaczyniowej i obrazuje: krytyczne zwężenie środkowego odcinka prawej tętnicy wieńcowej, krytyczne zwężenie w odcinku początkowym GPZ (gałęzi przedniej zstępującej lewej tętnicy wieńcowej) w odcinku środkowym naczynie zamknięte. W jej ocenie, przy występowaniu tego typu patologii w naczyniach wieńcowych, istnieje realna możliwość wystąpienia nagłego epizodu wieńcowego i nietrudno sobie wyobrazić, jakie następstwa wypadkowe mogłoby mieć takie zdarzenie w momencie wykonywania pracy na wysokości. Zaznaczyła, że opiniowany wykonywał również obowiązki zawodowe kierownika działu Organizacji i Zarządzania - była to praca decyzyjna, powiązana z występowaniem stresu. Podniosła, że zakres obowiązków opiniowanego na stanowisku kierownika działu Organizacji i Zarządzania obejmował: planowanie pracy oraz przestrzeganie pełnej realizacji planów i programów zapewniających wykonanie zadań, organizowanie sprawnego procesu komunikacji i obiegu informacji pomiędzy komórkami organizacyjnymi spółki, opracowywanie wewnętrznych aktów normatywnych dotyczących organizacji wewnętrznej spółki, prowadzenie zagadnień związanych z zamówieniami na dostawy, usługi i roboty budowlane, prowadzenie spraw własnościowo-majątkowych spółki, organizowanie i rozdział prac między podległych pracowników, rozwiązywanie zadań problemowych dotyczących działu, nadzór nad realizacją i terminowością zadań wynikających z zakresu działania działu. W świetle przytoczonych powyżej faktów można z całą pewnością stwierdzić, w jej ocenie, iż praca badanego miała charakter decyzyjny, związana była z występowaniem stresu w środowisku pracy. Choroba wieńcowa (wraz z przebytym już zawałem), która jest podstawowym schorzeniem badanego, stanowi istotne przeciwwskazanie do wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym. Zauważyła, że przebyta (z powodu wodonercza i afunkcji) lewostronna nefrektomia (usunięcie nerki) przy nieznacznie podwyższonym poziomie parametrów nerkowych, nie stanowi przesłanki do orzeczenia niezdolności do pracy w rozumieniu rentowym. Wnioskodawca jest również przewlekle leczony z powodów psychiatrycznych i przyjmuje leki T. oraz D., które mogą powodować upośledzenie sprawności psychofizycznej i wykluczają możliwość pracy na wysokości, w tym w charakterze elektromontera i inżyniera elektryka (k. 70-73 a.s.).

W sporządzonej na skutek zastrzeżeń organu rentowego (k. 82 a.s.) ustnej opinii uzupełniającej z dnia 12 czerwca 2015 roku biegła z zakresu z zakresu medycyny pracy dr K. Z. wskazała, że wnioskodawca wykonywał wiele lat pracę na stanowisku kierowniczym i w jej ocenie nie jest to tożsame stanowisko ze zwykłym pracownikiem umysłowym, ponieważ praca kierownicza charakteryzuje się narażeniem na stres, bo jest to praca decyzyjna, a wniosek co do zaburzeń rytmu można wysnuć dopiero po założeniu holtera. Podkreśliła, że najważniejszą rzeczą w przypadku choroby wieńcowej jest badanie koronarograficzne, które wykazało u wnioskodawcy krytyczne zwężenie środkowego odcinka prawej tętnicy wieńcowej, krytyczne zwężenie w odcinku początkowym gałęzi przedniej zstępującej lewej tętnicy wieńcowej, w odcinku środkowym naczynie zamknięte. Pomosty są drożne, ale są krytyczne zwężenia innych naczyń. Ponadto u wnioskodawcy występują bóle w klatce piersiowej o charakterze wieńcowym i jest u niego zagrożenie wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego. W ocenie biegłej praca wnioskodawcy na stanowisku kierowniczym jest wykluczona. Gdyby to była praca polegająca na fakturowaniu, praca sekretarza, to mógłby ją wykonywać, ale praca taka na stanowisku zwykłego pracownika umysłowego byłaby poniżej jego kwalifikacji, gdyż wnioskodawca ma kwalifikacje nabyte do zarządzania ludźmi. Zaznaczyła, że błędnie oznaczyła dzień, do którego wnioskodawca będzie niezdolny do pracy i wskazała tj. 31 stycznia 2015 roku, zamiast prawidłowo 31 stycznia 2016 roku. Podkreśliła, że stan zdrowia wnioskodawcy po 31 grudnia 2013 roku nie poprawił się i w dalszym ciągu jest on częściowo niezdolny do pracy. Wnioskodawca powinien w jej ocenie zasięgnąć konsultacji kardiologicznej co do możliwości ewentualnego udrożnienia naczyń wieńcowych, ale póki to nie nastąpiło, jego stan jest krytyczny, jeżeli chodzi o ich zwężenie i nie można mówić o odzyskaniu zdolności do pracy. Leki, jakie przyjmuje wnioskodawca uniemożliwiają prace zgodnie z wykształceniem czyli elektromontera czy inżyniera elektryka, bo upośledzają sprawność psychofizyczną (opinia k. 88v-89a.s.).

Sąd podzielił w całości opinie biegłych. Zostały one wydane przez niekwestionowanych specjalistów z zakresu schorzeń występujących u wnioskodawcy, po uprzedniej analizie akt sprawy, przeprowadzeniu badań skarżącego i zapoznaniu się z dotyczącą jego osoby dokumentacją lekarską. Opinie są rzetelne i wyczerpujące, pozbawione jakichkolwiek sprzeczności. Mają charakter całościowy – wraz z opinią uzupełniającą, zawierają analizę chorób występujących u A. P. i określenie ich wpływu na zdolność do pracy. Wnioski z nich płynące są jasne i poparte przekonywującą argumentacją. Biegli dokładnie przeanalizowali dostępną dokumentację leczenia skarżącego, odebrali od niego szczegółowy wywiad oraz poczynili na tej podstawie odpowiednie wnioski. Z opinii jednoznacznie wynika, że po dniu 31 grudnia 2013 roku (a do tego dnia wnioskodawca był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy) w stanie zdrowia A. P. nie nastąpił poprawa i jest on w dalszym ciągu częściowo niezdolny do pracy.

Sąd uznał opinie sporządzone w toku postępowania za kompletne, jasne i należycie uzasadnione, a tym samym za przedstawiające wystarczające wiadomości specjalne, niezbędne do merytorycznego rozstrzygnięcia zarzutów zawartych w odwołaniu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 roku, II UKN 96/99, OSNP z 2000 roku Nr 23, poz. 869).

Opinia biegłej z zakresu medycyny pracy z dnia 27 marca 2015 roku została zakwestionowana, jednakże zastrzeżenia organu rentowego zostały w pełni wyjaśnione w opinii uzupełniającej. Opinia uzupełniająca nie była natomiast kwestionowana przez żadną ze stron. Wobec tego Sąd nie prowadził dalszego postępowania dowodowego. Dalsze dopuszczanie kolejnych opinii byłoby uzasadnione tylko wówczas, kiedy sporządzona opinia byłaby sprzeczna wewnętrznie lub niewłaściwie uzasadniona. Sąd Okręgowy podziela bowiem w pełni stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 27 lipca 2010 roku (II CSK 119/10, LEX nr 603161) oraz postanowieniu z dnia 19 sierpnia 2009 roku (III CSK 7/09, LEX nr 533130) zgodnie z którym Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub opinii instytutu, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wtedy gdy przeprowadzona już opinie zawierają istotne luki, są niekompletne, bo nie odpowiadają na postawione tezy dowodowe, niejasne, czyli nienależycie uzasadnione lub nieweryfikowalne, to jest gdy przedstawiona ekspertyza nie pozwala organowi orzekającemu zweryfikować zawartego w niej rozumowania, co do trafności wniosków końcowych.

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U z 2015 roku, poz. 748), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy;

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 i 7 ustawy albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 2 i 3 ustawy).

Skarżący był częściowo niezdolny do pracy do dnia 31 grudnia 2013 roku. Na podstawie art. 101 ustawy prawo do świadczeń ustaje, gdy ustanie którykolwiek z warunków wymaganych do ustalenia tego prawa. Zgodnie z przepisem art. 107 cytowanej ustawy prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Sporządzona w toku postępowania opinie biegłych lekarzy nie wskazują na poprawę stanu zdrowia A. P. i podkreślają istnienie takiego stopnia naruszenia sprawności jego organizmu, który powoduje dalszą częściową niezdolność do pracy.

Z tego też względu zaskarżona w niniejszym postępowaniu decyzja jest nieprawidłowa i podlega zmianie poprzez przyznanie wnioskodawcy prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2014 roku do dnia 31 stycznia 2016 roku. Sąd ustalił dzień do którego wnioskodawca będzie częściowo niezdolny do pracy w oparciu o opinię uzupełniającą biegłej z zakresu medycy pracy z dnia 12 czerwca 2015 roku, ponieważ była najbardziej aktualna.

Mając powyższe na uwadze oraz na podstawie art. 477¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE