UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 maja 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., na podstawie art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 j.t.), odmówił przyznania ubezpieczonej J. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 12 maja 2014 r. nie stwierdziła niezdolności ubezpieczonej do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona, która wniosła o przyznanie jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, iż jej aktualny stan zdrowia nie pozwala jej na podjęcie pracy zarobkowej.

W odpowiedzi na odwołanie ubezpieczonej organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona J. Z. posiada wyuczony zawód – opiekunka do dzieci i osób niepełnosprawnych. Ostatnio pracowała w ramach umowy zlecenia.

W dniu 26 lutego 2014 roku ubezpieczona złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ubezpieczona posiada wymagany okres ubezpieczenia. Organ rentowy poddał ubezpieczoną badaniu przez Lekarza Orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS, którzy w wydanych orzeczeniach uznali ubezpieczoną za osobę zdolną do pracy.

-okoliczności bezsporne

W celu zweryfikowania powyższych orzeczeń Sąd powołał biegłych lekarzy sądowych następujących specjalizacji: ortopedę, neurologa, otolaryngologa, specjalistę medycyny pracy.

Biegli lekarze sądowi w wydanym w dniu 11 lutego 2015 roku orzeczeniu lekarskim rozpoznali u ubezpieczonej następujące schorzenia:

- zaawansowaną chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa ze skoliozą w odcinku piersiowym oraz wielopoziomową dyskopatię szyjną i lędźwiową,

- przewlekły zespół bólowy szyjno-barkowy i lędźwiowo-krzyżowy objawowy z częstymi zaostrzeniami i obecnymi objawami ubytkowymi,

- niedomogę krążenia kręgowo-podstawnego,

- obustronny niedosłuch odbiorczy średniego stopnia miernie upośledzający wydolność społeczną słuchu.

W ocenie biegłych sądowych ubezpieczona została uznana za okresowo częściowo niezdolną do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Częściową niezdolność do pracy stwierdzono od 29 stycznia 2014 r. do stycznia 2016 r. Przyczyną częściowej niezdolności do pracy są schorzenia układu ruchu i układu nerwowego. Zdaniem biegłych w/w schorzenia ubezpieczonej upośledzają sprawność organizmu ubezpieczonej stopniu powodującym okresową częściową niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Tym samym, biegli nie podzielili stanowisk wyrażonych przez lekarza orzecznika ZUS oraz komisję lekarską ZUS. Podstawą wydanej opinii sądowo-lekarskiej była ta sama dokumentacja medyczna, jaką dysponował pozwany organ rentowy w toku prowadzonego postępowania orzeczniczego.

- dowód: opinia biegłych sądowych z dnia 11.02.2015 r. (k. 16-17 akt sądowych).

Po zapoznaniu się z opinią wydaną przez biegłych organ rentowy pismem procesowym z dnia 11 marca 2015 r. (k. 29 akt sądowych) wniósł zastrzeżenia do sporządzonej przez biegłych opinii. Organ rentowy opierając się na stanowisku Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS wskazał, że w ocenie specjalistów orzekających w organie rentowym schorzenie kręgosłupa z dolegliwościami bólowymi w zakresie zaostrzeń może być leczone w ramach zwolnienia lekarskiego, a ubezpieczona aktywnością zawodową potwierdza brak długotrwałej niezdolności do pracy. Pozwany organ wniósł o ustosunkowanie się biegłych sądowych do powyższych zarzutów, a w przypadku nie uwzględnienia wniosku – o oddalenie odwołania.

Sąd zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie spór dotyczył tego, czy ubezpieczona spełnia przesłankę nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013r. poz. 1440 j.t.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) jest niezdolny do pracy,

2) ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3) niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt. 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 57 ust. 1 pkt. 2 uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie między innymi pięć lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Pięcioletni okres winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej ( art. 58 ust. 1 i 2 w/w ustawy).

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 w/w ustawy). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienianej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W rozpoznawanej sprawie Sąd Okręgowy uwzględnił wydaną przez biegłych opinię sądowo-lekarską. Sąd uznał ją za wyczerpującą, poddającą wszechstronnej analizie stan zdrowia ubezpieczonej w odniesieniu do jej możliwości zawodowych. Opinia ta w sposób jasny i stanowczy odnosi się do pracy wykonywanej przez ubezpieczoną i wyjaśnia na czym polegają ograniczenia w jej wykonywaniu. Powyższa opinia została szczegółowo uzasadniona, a ponadto wnioski w niej zawarte nie nasuwały wątpliwości co do jej trafności, zatem brak było podstaw do dalszego prowadzenia postępowania dowodowego. Biegli są doświadczonymi specjalistami z tych dziedzin medycyny, które odpowiadały schorzeniom ubezpieczonej. Opinię wydali po zapoznaniu się z wszystkimi dokumentami leczenia przedłożonymi przez ubezpieczoną. Stanowisko swoje fachowo, logicznie i wyczerpująco uzasadnili.

Sąd nie uwzględnił zastrzeżeń organu rentowego i oddalił wniosek dowodowy pozwanego zawarty w jego piśmie procesowym z dnia 11 marca 2015 r. Sąd uznał za zbędne powoływanie biegłych w celu ustosunkowania się do zarzutów organu rentowego. Zastrzeżenia te nie dotyczyły konieczności wyjaśnienia kwestii medycznych, stanowiąc w zasadzie wyłącznie nietrafną polemikę z prawidłowymi ustaleniami zespołu biegłych sądowych. Należy przyjąć, że także w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych, to właśnie strona winna wykazać się niezbędną aktywnością i wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w opiniach biegłych, które dyskwalifikują istniejącą opinię, ewentualnie uzasadniają powołanie opinii dodatkowych. Takich okoliczności organ rentowy w toku postępowania nie przedstawił, poprzestając na kwestionowaniu opinii biegłych, z powołaniem się na własną, odmienną interpretację stanu zdrowia ubezpieczonego, co jednakże uznać należy za niewystarczające dla podważenia wydanego orzeczenia.

W tej sytuacji Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym zwłaszcza opinie biegłych sądowych uznał, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie i zgodnie z art. 477 ^{(
14)} § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając ubezpieczonej do dnia (...) (...)r. prawo do świadczenia rentowego z tytułu częściowej niezdolności do pracy, począwszy od dnia 26 lutego 2014 r.

W pkt. 2 wyroku Sąd Okręgowy zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy emerytalno - rentowej FUS z urzędu orzekał w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, bowiem dowody zaprezentowane w trakcie postępowania sądowego były tożsame z dowodami, którymi dysponował pozwany organ rentowy w trakcie prowadzonego postępowania orzeczniczego. Oznacza to, że przyczyną, dla której ubezpieczona uzyskała prawo do żądanego świadczenia dopiero w następstwie postępowania sądowego nie były dowody, do których organ rentowy nie mógłby się wcześniej ustosunkować, a jedynie sama odmienna ocena stanu jego zdrowia dokonana przez biegłych sądowych, wobec czego wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

W opinii biegli ustalili, iż przyczyną stwierdzonej przez nich częściowej niezdolności ubezpieczonej do pracy są schorzenia wymienione w przedmiotowej opinii, które znane były lekarskim organom orzeczniczym ZUS. Schorzenia te miały bowiem decydujące znaczenie przy ustaleniu orzeczonej przez biegłych niezdolności do pracy. W tej sytuacji organ rentowy ponosi odpowiedzialność za wadliwe orzeczenie komisji lekarskiej ZUS, na podstawie którego została wydana zaskarżona decyzja.

SSO Ewa Milczarek

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE